Αρχική » Άρθρα με ετικέτα 'Άλωση'
Αρχείο ετικέτας Άλωση
Πολιτιστικό – Ο τελευταίος Αυτοκράτορας του Βυζαντίου
Το δέ τήν πόλιν σοί δοῦναι οὔτ’ ἐμόν ἐστί οὔτ’ ἄλλου τῶν κατοικούντων ἐν ταύτῃ·
κοινή γάρ γνώμη πᾶντες αὐτοπροαιρέτως ἀποθανοῦμεν καί οὐ φεισόμεθα τῆς ζωῆς ἡμῶν
Το να σου παραδώσω την πόλη, δεν είναι θέμα ούτε δικό μου ούτε άλλου κατοίκου της,
καθώς με κοινή απόφαση όλοι αυτοπροαίρετα θα πεθάνουμε και δε θα λογαριάσουμε τη ζωή μας
“Κωσταντίνος εν Χριστώ τω Θεώ πιστός βασιλεύς και
αυτοκράτωρ Ρωμαίων Παλαιολόγος”
(Κωνσταντίνος ΙΑ Παλαιολόγος, 1448-1453)
Μ’ αυτά τα λόγια απάντησε ο Κωνσταντίνος Παλαιολόγος, αυτοκράτωρ των Ελλήνων, προς τον «δυσσεβή αμυρά» Μωάμεθ Β΄ όταν ο τελευταίος του ζητούσε το πετράδι του υπερχιλιετούς βυζαντινού στέμματος, την Βασιλεύουσα.
Λέγοντας το αυτονόητο, το διαχρονικό σύμβολο του μαχόμενου Ελληνισμού εξασφάλισε αιώνια σταθερότητα στον θρόνο του. Η Πόλη δεν ήταν δική του για να την προσφέρει στον πλιατσικολόγο Μωάμεθ Β΄. Η Πόλη δεν ανήκε καν στους κατοίκους της.
Ο Παλαιολόγος, με τούτη τη σοφή φράση όρισε μια και καλή πως υποχωρήσεις στα ζητήματα της πατρίδας δεν μπορούν να γίνουν από κυβερνήτες που σέβονται το αξίωμά τους.
Μνημόνια με τον εχθρό δεν υπογράφονται από εκείνους που αξίζουν θέση στη συλλογική μνήμη.
Οι πόλεις, τα κράτη, τα έθνη δεν ανήκουν στους ζωντανούς. «Συνιδιοκτήτες» είναι οι αγέννητοι και οι νεκροί.
Εκείνοι που έρχονται για να μεγαλώσουν ό,τι άφησαν πίσω τους εκείνοι που έφυγαν.
Πηγή: http://adiavroxoi.blogspot.com/2011/05/constantinople_29.html
κείμενο του Κ. Κυριαζή από το yiorgosthalassis.blogspot.com
Πολιτιστικό – Η Άλωση της Πόλης
ΝΕΤ Η μήχανη του Χρόνου S02E16 Η Άλωση της ΠΟΛΗΣ
National Geographic | 1453, η Άλωση της Πόλης
Ακούστε μια εκπομπή για την Άλωση,
από την Μαριάννα Κορομηλά και το Ραδιόφωνο του ΣΚΑΪ.
29 Μαϊου 1453. Η Άλωση Της Πόλης.
Η Άλωση της Κωνσταντινουπόλεως υπήρξε το αποτέλεσμα της πολιορκίας της βυζαντινής πρωτεύουσας, της οποίας Αυτοκράτορας ήταν ο Κωνσταντίνος ΙΑ’ Παλαιολόγος, από τον οθωμανικό στρατό, με επικεφαλής τον σουλτάνο Μωάμεθ Β’. Η πολιορκία διήρκεσε από τις 7 Απριλίου ως τις 29 Μαϊου 1453 (Ιουλιανό ημερολόγιο).
Ήδη από το 1354 με την κατάληψη της Αδριανούπολης από τους Οθωμανούς, το Βυζάντιο, κυκλωμένο πλέον εδαφικά, ήταν φόρου υποτελής στον Οθωμανό σουλτάνο. Έτσι, η Άλωση ήλθε ως φυσικό αποτέλεσμα της αδιάκοπης επέκτασης της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας στην ευρύτερη περιοχή. (περισσότερα…)
Πολιτιστικό – 1204 – Η Έφοδος, η Κατάληψη και η Λεηλασία της Πόλης
Η Έφοδος, η Κατάληψη και η Λεηλασία της Πόλης
του Edwin Pears
Από το «Η Άλωση της Κωνσταντινούπολης το 1204». Τίτλος του έργου στα αγγλικά, «The fall of Constantinople being the story of the fourth Crusade», μετάφραση από το αγγλικό πρωτότυπο: Ιωσήφ Κασσετιάν – Χριστίνα Κασσετιάν, κεφ. 15ο σελ. 354-379, εκδ. Στοχαστής.
Το εκτενές κείμενο αναδημοσιεύτηκε και στη διεύθυνση:
http://www.myriobiblos.gr/afieromata/1204/edwin_pears_gr.html
(Άλλο ένα ενδιαφέρον κείμενο σχετικό με την άλωση του 1204 και τις συνέπειές της, θα βρείτε εδώ:
http://www.ideografhmata.gr/forum/viewtopic.php?f=113&t=8594)
Εδώ επιλέξαμε ένα μικρότερο απόσπασμα, που αναφέρεται κυρίως στον πλούτο και τον πολιτισμό που λεηλατήθηκε από την Κωνσταντινούπολη το 1204. Πολύ περισσότερο των έργων τέχνης που καταστράφηκαν, για να ξαναγίνουν μέταλλο στα χυτήρια, από τους βαρβάρους τυχοδιώκτες σταυροφόρους της Ευρώπης και τα “πολιτισμένα” αφεντικά τους. Αξίζει να το διαβάσουμε.
- Αφού το διαβάσετε, σχολιάστε την προέλευση των αγαλμάτων που κοσμούσαν την Πόλη. Τι προδίδει η χρήση τους σε δρόμους και κτήρια για την σχέση των βυζαντινών με τους Έλληνες;
- Πώς φέρθηκαν οι σταυροφόροι στον πληθυσμό και ειδικά στις γυναίκες, τους γέρους και τους ιερείς; Πώς φέρθηκαν στα μνημεία και τους ναούς της Πόλης και ειδικά στην Αγία Σοφία;
- Ποιά μέτρα πήραν οι στρατιωτικοί διοικητές των σταυροφόρων; Τι ήταν αυτό που θέλησαν να ελέγξουν και να προλάβουν; Τι προδίδει η επιλογή τους αυτή; Τα υπόλοιπα έκτροπα δεν μπορούσαν ή δεν νοιάστηκαν να τα σταματήσουν;
- Λίγο πριν την άλωση του 1453 ακούστηκε από κάποιους βυζαντινούς η άποψη: “καλύτερα να υποδουλωθούμε στους Οθωμανούς παρά στους παπικούς”. Σχολιάστε την αιτία που την γέννησε.
Ας δούμε το κείμενο:
…
Το πρωί της Δευτέρας 12 του μηνός, πραγματοποιήθηκε η δεύτερη έφοδος. Η σκηνή του αυτοκράτορα είχε τοποθετηθεί κοντά στη μονή του Παντεπόπτου,(5) μια από τις πολλές που υπήρχαν στην περιοχή του Πετρίου, η οποία εκτεινόταν κατά μήκος του Κερατίου από το ανάκτορο των Βλαχερνών, περίπου στο ένα τέταρτο του όλου μήκους του κόλπου. Από εκείνη τη θέση, ο Βυζαντινός ηγεμόνας μπορούσε να δει όλες τις κινήσεις του στόλου. Τα τείχη ήταν γεμάτα από άνδρες που ήταν πάλι έτοιμοι να πολεμήσουν υπό τα όμματα του αυτοκράτορα. Η έφοδος άρχισε την αυγή και συνεχίστηκε με τη μεγαλύτερη αγριότητα. Και ο τελευταίος διαθέσιμος Σταυροφόρος κι Ενετός έλαβε μέρος σε αυτή. Κάθε μικρή ομάδα πλοίων είχε το δικό της τμήμα των τειχών με τους πύργους του όπου έπρεπε να επιτεθεί. Στην αρχή της ημέρας, οι πολιορκητές πραγματοποίησαν μικρή πρόοδο, αλλά σηκώθηκε ένας ισχυρός βόρειος άνεμος ο οποίος επέτρεψε στα σκάφη να πλησιάσουν στην ξηρά περισσότερο από πριν. Δύο από τα μεταγωγικά, το «Πίλγκριμ» και το «Πάρβις», που δεν ήταν προσδεδεμένα μαζί, κατάφεραν να στηρίξουν μια από τις σκαλωσιές τους σε ένα πύργο στο Πέτριον, απέναντι από τη θέση που κατείχε ο αυτοκράτορας.(6) Ένας Ενετός κι ένας Γάλλος ιππότης, ο Αντρέ ντ’ Υρμπουάζ όρμησαν αμέσως και κατάφεραν να καταλάβουν μια θέση στα τείχη. Αμέσως τους ακολούθησαν και άλλοι, οι οποίοι πολεμούσαν τόσο καλά, ώστε οι υπερασπιστές του πύργου φονεύτηκαν ή τράπηκαν σε φυγή. Το συμβάν έδωσε νέο θάρρος στους εισβολείς. Οι ιππότες που ήταν στα μεταγωγικά, μόλις είδαν τι είχε συμβεί, πήδησαν στην ακτή, στήριξαν τις σκάλες τους στο τείχος και σε σύντομο χρονικό κατέλαβαν τέσσερεις πύργους. Εκείνοι που επέβαιναν στα πλοία συγκέντρωσαν τις προσπάθειές τους στις πύλες, παραβίασαν τρεις από αυτές και εισέβαλαν στην πόλη, ενώ οι άλλοι αποβίβαζαν τα άλογά τους από τα μεταγωγικά. Μόλις σχηματίστηκε ένας λόχος ιπποτών, εισέβαλαν στην πόλη μέσα από μια από αυτές τις πύλες και κατευθύνθηκαν κατά του στρατοπέδου του αυτοκράτορα. Ο Μούρτζουφλος είχε συγκεντρώσει τα στρατεύματά του μπροστά από τις σκηνές του, αλλά εκείνα ήταν ασυνήθιστα στην αντιπαράθεση με άνδρες με βαριά πανοπλία και μετά από μια αρκετά πεισματώδη αντίσταση, οι αυτοκρατορικές δυνάμεις τράπηκαν σε φυγή. Ο αυτοκράτορας, γράφει ο Χωνιάτης, ο οποίος δεν έχει κανένα λόγο να τον περιβάλει με αβάσιμους επαίνους, γιατί ο τελευταίος του είχε αφαιρέσει το αξίωμα του μεγάλου λογοθέτη, έκανε ό,τι μπορούσε για να συγκεντρώσει τα στρατεύματά του, αλλά μάταια και υποχρεώθηκε να υποχωρήσει στα ανάκτορα του Βουκολέοντα. Ο αριθμός των τραυματιών και των νεκρών ήταν «sans fin et sans mesure». [Σ,τ.Μ. Χωρίς τέλος και χωρίς μέτρο.] Άρχισε μια σφαγή χωρίς διάκριση. Οι εισβολείς δεν λυπούνταν ούτε τις γυναίκες και τους γέροντες. Προκειμένου να εξασφαλίσουν τη θέση τους, έβαλαν φωτιά στο τμήμα της πόλης που βρισκόταν στα ανατολικά τους και πυρπόλησαν τα πάντα ανάμεσα στη μονή της Ευεργέτιδος και τη συνοικία που ήταν γνωστή ως Δρουγγάριος .(7) Η πυρκαγιά, η οποία διήρκεσε όλη τη νύχτα και μέχρι το επόμενο βράδυ, ήταν τόσο εκτεταμένη ώστε, σύμφωνα με το μαρεσάλο, κάηκαν περισσότερα οικήματα από όσα είχαν οι τρεις μεγαλύτερες πόλεις της Γαλλίας μαζί. Οι σκηνές του αυτοκράτορα και το αυτοκρατορικό ανάκτορο των Βλαχερνών λεηλατήθηκαν και οι κατακτητές εγκατέστησαν το στρατηγείο τους στο ίδιο σημείο στον Παντεπόπτη. Ήταν βράδυ και ήδη αργά όταν οι Σταυροφόροι εισήλθαν στην πόλη και ήταν αδύνατο γι’ αυτούς να συνεχίσουν το έργο της καταστροφής στη διάρκεια της νύχτας. Ως εκ τούτου, κατασκήνωσαν κοντά στα τείχη και τους πύργους που είχαν καταλάβει. Ο Βαλδουίνος της Φλάνδρας διανυκτέρευσε στην πορφυρή σκηνή του αυτοκράτορα, ο αδελφός του, Ερρίκος, μπροστά από το ανάκτορο των Βλαχερνών και ο Βονιφάτιος στην άλλη πλευρά των αυτοκρατορικών σκηνών, στην καρδιά της πόλης.
Η πόλη είχε ήδη καταληφθεί. Οι κάτοικοι είχαν επιτέλους ξυπνήσει από το όνειρο της ασφάλειας στο οποίο τους είχαν ρίξει δεκαεπτά αποτυχημένες απόπειρες κατάληψης της Νέας Ρώμης. …
Πολιτιστικό – O Ναός της του Θεού Σοφίας στην Κωνσταντινούπολη.
O Ναός της του Θεού Σοφίας στην Κωνσταντινούπολη.
του EDWIN A. GROSVENOR*
«ΠΟΥ ΕΙΝΑΙ Η ΑΓΙΑ ΣΟΦΙΑ;»
Είναι η πρώτη ερώτηση που κάνει κάθε ξένος καθώς το ατμόπλοιο στρίβει το ακρωτήριο Σαράι Μπουρνού από το Μαρμαρά ή κατεβαίνει το Βόσπορο από τη Μαύρη Θάλασσα: «Πού είναι η Αγία Σοφία;», «Ποια είναι η Αγία Σοφία;».
Τα μάτια κάθε ταξιδιώτη αποζητούν να διακρίνουν το περίγραμμα της. Κάθε διήγηση για δοξασίες και θρύλους που την περιβάλλουν καταναλώνεται με δίψα. Συνεπαρμένος, ο επισκέπτης προσηλώνεται στην παρατήρηση των τοίχων, των κιόνων, των αψίδων, των ψηφιδωτών της.
Μετά από χρόνια, στην ησυχία του σπιτιού του, το μεγαλειώδες σχήμα της Αγίας Σοφίας είναι αυτό που, ευκρινέστερα απ’ οτιδήποτε άλλο, προβάλλει στις αναμνήσεις από την Κωνσταντινούπολη.
Και δεν είναι περίεργο. Για πολλούς, Κωνσταντινούπολη δεν σημαίνει παρά Αγία Σοφία. Χιλιάδες άνθρωποι δεν ξέρουν τίποτε για τα υπέροχα τείχη της πόλης, ούτε σχημάτισαν ποτέ μια νοερή εικόνα από το Βόσπορο, κι όμως το όνομα του ξακουσμένου ναού της τους είναι οικείο. Ακόμα και για εκείνους που δεν τη γνωρίζουν παρά ελάχιστα, η Αγία Σοφία ταυτίζεται με ό,τι πιο μεγαλειώδες, πιο δοξασμένο, πιο ιστορικό και πιο ιερό υπάρχει μέσα στα επιτεύγματα της χριστιανικής αρχιτεκτονικής.
Κατά μία έννοια η Αγία Σοφία διαφέρει από οποιοδήποτε άλλο παλαιό μνημείο της Κωνσταντινούπολης. Οι άλλες αρχαιότητες της πόλης ανήκουν ολοκληρωτικά στο παρελθόν δεν έχουν μέλλον. Τα ταλαιπωρημένα τείχη του Θεοδόσιου δεν θα μπορέσουν ποτέ πια να αντέξουν το σάλο του πολέμου. Πάνω από το σπασμένο Όφι των Δελφών, στον Ιππόδρομο, κανείς χρησμός δεν θα περάσει πια σ’ ένα μελλοντικό ικέτη. Ο ρόλος τους στην ιστορία του κόσμου έχει τελειώσει. Είναι αρχαία, κλασικά, σεβάσμια. Κάθε ημέρα που περνά μας απομακρύνει όλο και περισσότερο απ’ τους καιρούς για τους οποίους χτίστηκαν και από τις αιτίες για τις οποίες σχεδιάστηκαν.
Η Αγία Σοφία ανήκει κι αυτή στο παρελθόν. Ήταν το 537, μία ολόκληρη γενιά πριν από τη γέννηση του Μωάμεθ του Προφήτη, που ο μεγάλος τρούλος της υψώθηκε στον ουρανό, τόσο αιθέριος όσο σήμερα. Κι όμως, μπορούμε να πιστέψουμε ότι αυτή η εκκλησία θα έχει ένα μέλλον εξίσου ένδοξο με το παρελθόν της και ίσως, χωρίς καμιά υπερβολή, ακόμα ενδοξότερο.