ΓΡΑΦΕΙ: Η ΙΩΑΝΝΑ ΑΛΕΞΟΠΟΥΛΟΥ-ΔΟΥΚΟΥΜΕ
Τὴν Παρασκευὴ 8 Φεβρουαρίου 2013 πραγματοποιήθηκε διάλεξη στὴν αἴθουσα μαθηματικῶν τοῦ σχολείου μας ἀπὸ τοὺς μαθητὲς Βασίλη Σοφρώνη καὶ Πολύκαρπο Σκούρτη μὲ τίτλο «Ἀλληλεπίδραση ὕλης-ἀκτινοβολίας», στὸ πλαίσιο τῶν διαλέξεων γιὰ τὰ βραβεῖα Νόμπελ φυσικῆς κατὰ τὴ διάρκεια τοῦ Μεσοπολέμου.
Στὸ πρῶτο μέρος τῆς διάλεξης μᾶς μίλησε ὁ Βασίλης γιὰ τὸν ἐπιστήμονα Johannes Stark ὁ ὁποῖος σπούδασε στὸ Πανεπιστήμιο τοῦ Μονάχου μαθηματικά, φυσική, χημείας καὶ κρυσταλλογραφία. Διετέλεσε ἐπίτιμος διδάκτωρ πολλῶν πανεπιστημίων ἐνῶ πῆρε πολλὰ βραβεῖα ὅπως τὸ βραβεῖο Baumgartner, τὸ μετάλλιο Matteucci καὶ τὸ βραβεῖο Vahlbruch. Ἦταν φανατικὸς ναζιστὴς καθ’ὅλη τὴ διάρκεια τῆς ζωῆς του καὶ ὑπῆρξε μέλος τοῦ ναζιστικοῦ κόμματος. Πίστευε ὅτι ἡ ἐπιστήμη πρέπει νὰ ὑπηρετεῖ πρωτίστως τὸ ἔθνος, ἰδίως στὴν πολεμικὴ βιομηχανία. Διορίστηκε σὲ πολλὲς προνομιοῦχες θέσεις στὴν ἐπιστημονικὴ ἔρευνα καὶ ἐξελέχθη πρόεδρος τοῦ Φυσικοτεχνικοῦ Πανεπιστημίου. Τὸ 1919 βραβεύτηκε μὲ τὸ βραβεῖο Νόμπελ γιὰ τὴν ἀνακάλυψη τοῦ φαινομένου Ντόμπλερ καὶ Στάρκ. Ὁ φυσικός μας κ.Κατέρης Ἀλέξανδρος, διευκρίνησε: «Ὁ Stark παρατηρεῖ μετατόπιση στὸ μῆκος κύματος κατὰ Ντόμπλερ, δὲν ἀνακαλύπτει τὸ φαινόμενο Ντόμπλερ. Ὁ Ντόμπλερ τὸ εἶχε ἀνακαλύψει». Μᾶς εἶπε ἀκόμη ὅτι οἱ καθοδικοὶ σωλῆνες μὲ τοὺς ὁποίους ἔγινε τὸ πείραμα θὰ δώσουν στὸ μέλλον τὴν τηλεόραση. Ἐκείνη τὴν ἐποχὴ συνέβησαν ἐκπληκτικὲς ἀνακαλύψεις.
Ὁ Βασίλης συνέχισε μιλώντας μας γιὰ τὸν Δανὸ, ἐβραϊκῆς καταγωγῆς, Niels Bohr ὁ ὁποῖος εἶχε ἔντονο πάθος γιὰ τὸ ἐπαγγελμαστικὸ ποδόσφαιρο, κάτι τὸ ὁποῖο τοῦ εἶχε γεννήσει ὁ ἀδελφός του. Στὴν οἰκογένεια ὑπῆρχαν 6 παιδιά. Τὰ δύο πέθαναν ἐνῶ τὰ ὑπόλοιπα διέπρεψαν ἐπαγγελματικά. Τὸ 1922 βραβεύτηκε μὲ τὸ βραβεῖο Nobel ἀφοῦ πρότεινε ἕνα μοντέλο γιὰ τὴ δομὴ τοῦ ἀτόμου τοῦ ὑδρογόνου τὸ ὁποῖο εἶχε τέσσερεις παραδοχές. Ἐξήγησε ἐπίσης γιατὶ τὸ φάσμα τοῦ ὑδρογόνου ἦταν μὴ συνεχές. Ὡστόσο, τὸ μοντέλο του δὲ συμβάδιζε μὲ τὴν ἀρχὴ τῆς ἀβεβαιότητας τοῦ Heisenberg καὶ ἔτσι ἄλλοι ἐπιστήμονες ἀντικατέστησαν τὸ μοντέλο αὐτὸ στὸ μέλλον. Τὸ 1940, κατὰ τὴ διάρκεια τοῦ Β’Παγκοσμίου Πολέμου, ἀναγκάστηκε λόγω τῆς καταγωγῆς του νὰ διαφύγει μὲ πλοῖο στὴ Σουηδία καὶ στὴ συνέχεια στὴν Ἀγγλία.
Στὸ δεύτερο μέρος τῆς διάλεξης μᾶς μίλησε ὁ Πολύκαρπος γιὰ τὸν πειραματικὸ φυσικὸ Ernest Lawerence καὶ τὸν τεράστιο-ὅπως εἶπε ὁ φυσικός μας κ.Κατέρης Ἀλέξανδρος- Ἰταλὸ ἐπιστήμονα Enrico Fermi. Εἶναι σημαντικὸ νὰ τονιστεῖ τὸ ὅτι ἦταν Ἰταλὸς καθὼς ἡ πλειονότητα τῶν ἐπιστημόνων προερχόταν ἀπὸ βορειότερες χῶρες ὅπως τὴν Γερμανία.
Ὁ Lawrence κατασκεύασε τὸ 1931 τὸν πρῶτο κυκλικὸ ἐπιταχυντὴ σωματιδίων, τὸν πρόδρομο τοῦ LHC, ὁ ὁποῖος ἀποτελεῖτο ἀπὸ δύο μαγνῆτες στὴ μέση τῶν ὁποίων ὑπῆρχαν μεταλλικὰ τμήματα D ποὺ ὀνομάζονταν ἔτσι λόγω τοῦ σχήματός τους ποὺ θυμίζει τὸ λατινικὸ αὐτὸ γράμμα. Τὸ 1939 βραβεύτηκε μὲ τὸ βραβεῖο Nobel ἐνῶ τὸ 1957 μὲ τὸ βραβεῖο Fermi. Κατὰ τὴ διάρκεια τοῦ Β’ Παγκοσμίου Πολέμου συνέβαλε στὴν ἔρευνα γιὰ τὴν κατασκευὴ ἑνὸς πυρηνικοῦ ὅπλου. Συμμετεῖχε στὸ σχέδιο Manhattan καὶ μύησε τὸν Oppenheimer στὶς ἰδέες του.
Στὴ συνέχεια ὁ Πολύκαρπος μᾶς μίλησε γιὰ τὸν Enrico Fermi ποὺ γεννήθηκε στὶς 28 Σεπτεμβρίου τοῦ 1901 καὶ ἀπεβίωσε στὶς 28 Νοεμβρίου τοῦ 1954. Σπούδασε στὸ ἱστορικὸ Πανεπιστήμιο τῆς Pisa καὶ τὸ 1923 κέρδισε ὑποτροφία. Τὸ ἔργο του ἦταν μεγάλο καθὼς ἀνακάλυψε τὸ φερμιόνιο, διατύπωσε τὴ θεωρία τῆς ῥαδιενέργειας β, κατασκεύασε τὸ 1942 τὸν πρῶτο πυρηνικὸ ἀντιδραστῆρα, συμμετεῖχε στὴν κατασκευὴ τῆς ἀτομικῆς βόμβας, ἀπάντησε στὰ ἐρωτήματα τοῦ πῶς μποροῦμε νὰ διασπάσουμε ἕναν πυρῆνα καὶ ποιοὶ πυρῆνες μποροῦν νὰ διασπαστοῦν εὐκολότερα. Εἶχε τόσο θετικὴ ὅσο καὶ θεωρητικὴ κλίση καὶ ὑπῆρξε ἕνας τρομερὸς μαθηματικός.
