Άλλη μια λεξούλα με το γράμμα Μ,μ … ο μενεξές!

Ονομάζεται και βιολέτα ή ίον. Έχει συνήθως απλά φύλλα σε σχήμα καρδιάς και το άνθος του μπορεί να έχει χρώμα μωβ, μπλε, άσπρο, κίτρινο και βαθυκόκκινο. Μυρίζει γλυκά και παλιά το χρησιμοποιούσαν στην αρωματοποιία. Ο Οδυσσέας Ελύτης έγραψε ένα ποίημα γι’ αυτό το λουλούδι το οποίο μελοποιήθηκε. Έγινε δηλαδή τραγούδι , διαβάστε το με τη βοήθεια της μαμάς ή του μπαμπά:

Δύο συ και τρία γω
πράσινο πεντόβολο
μπαίνω μέσα στον μπαξέ
γεια σου κύριε μενεξέ.

Σιντριβάνι και νερό
και χαμένο μου όνειρο.
Τζίντζιρας τζιντζίρισε
το ροδάνι γύρισε.

Χοπ αν κάνω δεξιά
πέφτω πάνω στη ροδιά.
Χοπ αν κάνω αριστερά
πάνω στη βατομουριά.

Το `να χέρι μου κρατεί
μέλισσα θεόρατη
τ’ άλλο στον αέρα πιάνει
πεταλούδα που δαγκάνει

Που έπαιξε το κοριτσάκι, ποιους ήχους άκουγε, ποια δέντρα το περιτριγύριζαν, ποιο λουλούδι χαιρετά, ποια έντομα το συντρόφευαν στο παιχνίδι του, ποιο παιχνίδι παίζει, πως νιώθει το κοριτσάκι ενώ παίζει με τη φύση;

Ποιες λεξούλες είναι άγνωστες ή δύσκολες; Μπαξές: Ο κήπος, το περιβόλι. Τζίντζιρας: Ο τζίτζικας. Ροδάνι: εργαλείο για το αδράχτι με το οποίο τυλίγουν το μαλλί. Πεντόβολα: είναι ένα ομαδικό παιχνίδι, με τις ρίζες του στην αρχαιότητα. Παίζεται σε επίπεδη επιφάνεια από δύο ή περισσότερους παίκτες που ο καθένας χρησιμοποιεί πέντε βόλους, πετραδάκια ή βοτσαλάκια.

 

Τώρα πάρε ένα χαρτί και σχεδίασε και εσύ το δικό σου μπαξέ όπως εσύ  το φαντάζεσαι. Ζωγράφισε τα δέντρα , τα φυτά, τα έντομα , τους μενεξέδες και μην ξεχάσεις τη λέξη ΜΕΝΕΞΕΣ με κεφαλαία ή με μικρά μενεξές!!

• Στον παρακάτω σύνδεσμο μπορείτε να ακούσετε το τραγούδι « Γεια σου κύριε μενεξέ» ή «το τραγούδι του κοριτσιού», μελοποιημένοι στίχοι από τον Ήλιο τον Ηλιάτορα του Οδυσσέα Ελύτη.

https://www.youtube.com/watch?v=UjnH2A4SF8M

• Εδώ μπορείτε να δείτε πώς παίζονται τα πεντόβολα

https://www.youtube.com/watch?v=dEf45V4NMPQ&t=125s

 

• Ακολουθεί ένα εικονόλεξο – διδακτική αξιοποίηση. Δημιουργός φύλλου εργασίας: Τάνια Μάνεση

https://www.liveworksheets.com/c?a=s&t=52f0jfqtp5&l=mq&i=tfouxo&r=ne

 

 

• Παζλ

https://www.jigsawplanet.com/?rc=play&pid=1f632d5fd70e

 

 

• Ποιος ήταν ο Οδυσσέας Ελύτης;

Ο Οδυσσέας Ελύτης
(πραγματικό όνομα: Οδυσσέας Αλεπουδέλης) (1911 – 1996),
ήταν ένας από τους σημαντικότερους Έλληνες ποιητές, μέλος της λογοτεχνικής γενιάς του ’30. Βραβεύτηκε το 1960 με το Κρατικό Βραβείο Ποίησης και το 1979 με το βραβείο Νόμπελ Λογοτεχνίας, ο δεύτερος και τελευταίος μέχρι σήμερα Έλληνας που τιμήθηκε με βραβείο Νόμπελ.

 

• Κι επειδή είμαι σίγουρη ότι εκτός από  τ’ άλλα  έντομα (μέλισσα, πεταλούδα…)βρήκατε και το τζιτζίκι, σας αφήνω να διαβάσετε και ν ‘ ακούσετε  για τα τζιτζίκια του Οδυσσέα  Ελύτη.

 

 

Το ποίημα «Τα τζιτζίκια» προέρχεται από τη συλλογή ποιημάτων Τα ρω του έρωτα, του Οδυσσέα Ελύτη.

Η Παναγιά το πέλαγο
κρατούσε στην ποδιά της
Τη Σίκινο την Αμοργό
και τ’ άλλα τα παιδιά της

– Ε σεις τζιτζίκια μου άγγελοι
γεια σας κι η ώρα η καλή
Ο βασιλιάς ο Ήλιος ζει;
κι όλ’ αποκρίνονται μαζί:
– Ζει ζει ζει ζει ζει ζει ζει ζει

Από την άκρη του καιρού

Και πίσω  απ’ τους χειμώνες
Άκουγα σφύριζε η μπουρού
κι έβγαιναν οι Γοργόνες

– Ε σεις τζιτζίκια μου άγγελοι
γεια σας κι η ώρα η καλή
Ο βασιλιάς ο Ήλιος ζει;
κι όλ’ αποκρίνονται μαζί:
– Ζει ζει ζει ζει ζει ζει ζει ζει

 
Κι εγώ μέσα στους αχινούς
στις γούβες στ’ αρμυρίκια
Σαν τους παλιούς θαλασσινούς
ρωτούσα τα τζιτζίκια:

– Ε σεις τζιτζίκια μου άγγελοι
γεια σας κι η ώρα η καλή
Ο βασιλιάς ο Ήλιος ζει;
κι όλ’ αποκρίνονται μαζί:

– Ζει ζει ζει ζει ζει ζει ζει ζει

https://www.youtube.com/watch?v=yqxbXiEuuII