❖ Τίτλος Δράσης
“Μνημεία και γειτονιά χωρίς σκουπίδια”
❖ Επίπεδο
Νηπιαγωγείο
❖ Θεματικό/α Πεδίο/α ΠΣ Δράσεις Ενεργού Πολίτη
3, 4, 11, 17
❖ Ζήτημα/θέμα ενεργού πολιτειότητας
Προστασία και ανάδειξη του φυσικού και πολιτιστικού περιβάλλοντος
Σύντομη περιγραφή
Μια έρευνα δράσης και τροποποίησης της συμπεριφοράς απέναντι στο πρόβλημα των σκουπιδιών που αφήνουν οι άνθρωποι σε δημόσιους χώρους (δρόμους, πλατείες, πάρκα, λαϊκές αγορές κ.λ.π.) και σε χώρους ιστορικού και πολιτιστικού ενδιαφέροντος (αρχαιολογικοί χώροι, ιστορικά πάρκα, ναοί, κ.λ.π.)
Θεματική Ενότητα/Τομέας του Εργαστηρίου Δεξιοτήτων που εντάσσεται
Πρόγραμμα Σπουδών (2023) για την Προσχολική Εκπαίδευση:
Θεματικό Πεδίο: Β΄ Παιδί Εαυτός και κοινωνία, Θεματικές Ενότητες: Β2 Κοινωνικές Επιστήμες
Εργαστήρια Δεξιοτήτων:
Θεματική Ενότητα: Φροντίζω το Περιβάλλον
Τομείς: Οικολογία – Παγκόσμια και τοπική Φυσική κληρονομιά
Προσδοκώμενα Μαθησιακά Αποτελέσματα
Όταν ολοκληρωθεί η δράση, οι μαθητές/τριες θα μπορούν να:
- περιγράφουν το μέγεθος και την έκταση του φαινομένου της απόρριψης σκουπιδιών εκτός των ελεγχόμενων χώρων (κάδοι και καλάθια απορριμμάτων) στους δημόσιους χώρους και στους χώρους ιστορικού και πολιτιστικού ενδιαφέροντος που βρίσκονται στη γειτονιά του σχολείου,
- προσδιορίζουν τα προβλήματα που δημιουργούνται στο φυσικό και πολιτιστικό περιβάλλον από την απόρριψη σκουπιδιών,
- προσδιορίζουν τις συνέπειες που θα προκύψουν στο μέλλον για τους κατοίκους ,
- προτείνουν λύσεις για την αντιμετώπιση της απόρριψης σκουπιδιών εκτός των ελεγχόμενων χώρων (κάδοι και καλάθια απορριμμάτων),
- παρεμβαίνουν ενεργά σε δράσεις που έχουν στόχο την ενημέρωση του γενικού πληθυσμού γύρω από τα προβλήματα που δημιουργούνται στο φυσικό και πολιτιστικό περιβάλλον,
- παρεμβαίνουν ενεργά σε δράσεις που έχουν στόχο τη βελτίωση της υφιστάμενης κατάστασης και τον περιορισμό της απόρριψης σκουπιδιών εκτός των ελεγχόμενων χώρων (κάδοι και καλάθια απορριμμάτων) στους δημόσιους χώρους και στους χώρους ιστορικού και πολιτιστικού ενδιαφέροντος που βρίσκονται στη γειτονιά του σχολείου.
Πεδίο Υλοποίησης
Η αυλή, δημόσιοι χώροι (πλατεία, πάρκο, παιδική χαρά, λαϊκή αγορά) και χώροι ιστορικού και πολιτιστικού ενδιαφέροντος (πολιτιστικός σύλλογος, ναός, δημαρχείο κ.λ.π.) που βρίσκονται στα γεωγραφικά όρια πλησίον του σχολείου.
Φάσεις Υλοποίησης
Διερεύνηση
- Παρουσιάζονται μελέτες περίπτωσης (βίντεο, φωτογραφίες, μαρτυρίες, εμπειρίες μαθητών/τριών) που αφορούν στη συγκέντρωση μεγάλων ποσοτήτων σκουπιδιών σε ιστορικούς και ευρύτερα δημόσιους χώρους
- Διαβάζονται βιβλία, παίζονται παιχνίδια με θέμα τα σκουπίδια και υλοποιούνται ιδέες για τη μείωση των σκουπιδιών, όπως η ανακύκλωση
- Μετά από τα παραπάνω προκαλείται προβληματισμός των μαθητών/τριών μέσα από συζήτηση και από ερωτήσεις όπως:
➢ Έχετε παρατηρήσει παρόμοια φαινόμενα στην περιοχή μας;
➢ Έχετε παρατηρήσει ανθρώπους που απερίσκεπτα αφήνουν σκουπίδια;
➢ Έχετε σκεφτεί τι συνέπειες μπορεί να έχει αυτό το φαινόμενο για τη γειτονιά μας και για τον/την καθένα/μιά ξεχωριστά;
➢ Τι θα μπορούσαμε να κάνουμε για την εξάλειψη αυτού του φαινομένου;
➢ Έχετε ακούσει ποτέ ιδέες για τη μείωση των σκουπιδιών;
Προετοιμασία/Σχεδιασμός
1η φάση: Καταγραφή προβλημάτων καθημερινότητας για την αναζήτηση των αιτίων του φαινομένου μέσω προσπάθειας απαντήσεων σε ερωτήματα, όπως:
- Τι ονομάζουμε σκουπίδια και πώς παράγονται;
- Ποιες δραστηριότητες των ανθρώπων παράγουν σκουπίδια που βρίσκουμε πεταμένα σε μνημεία και άλλους δημόσιους χώρους;
- Με ποιον τρόπο μπορούν να απομακρυνθούν τα σκουπίδια από τους χώρους αυτούς;
- Ποιοι είναι υπεύθυνοι ή υπεύθυνες για την καθαριότητα των χώρων της γειτονιάς, στους οποίους κυκλοφορούμε καθημερινά;
- Πώς μπορούμε να βοηθήσουμε εμείς ώστε να έχουμε «μνημεία και γειτονιά χωρίς σκουπίδια»;
2η φάση: Σχεδιασμός/προγραμματισμός επισκέψεων-αυτοψίας σε:
- πλατεία, πάρκο, παιδική χαρά, ναό, πολιτιστικό σύλλογο, δημαρχείο και άλλους χώρους συγκέντρωσης πολλών πολιτών, που υπάρχουν στην περιοχή του σχολείου.
3η φάση: προετοιμασία μαθητών/τριών για την έρευνα πεδίου σε εξωτερικούς χώρους:
- προμήθεια του εξοπλισμού (φωτογραφικές μηχανές, βίντεο, σακούλες σκουπιδιών, γάντια μιας χρήσης)
- προετοιμασία υλικών καταγραφής δεδομένων ( φύλλα παρατήρησης)
4η φάση: συλλογή εμπειρικών δεδομένων μέσω:
- καταγραφής παρατηρήσεων κατά τη διάρκεια των μετακινήσεων σε διάφορους χώρους (φύλλα παρατήρησης στα οποία καταχωρείται ο χρόνος, ο τόπος, το είδος των σκουπιδιών, φωτογραφίες και βίντεο),
- συνεντεύξεων με αρμόδια πρόσωπα δημόσιων/δημοτικών φορέων και υπεύθυνους/ες για την καθαριότητα των διάφορων χώρων
5η φάση: σχεδιασμός δραστηριοτήτων παρέμβασης, όπως:
- ενημέρωση του οικείου περιβάλλοντος των μαθητών/τριών
- ενημέρωση αρμοδίων και υπευθύνων των χώρων που επισκέφτηκαν,
- σύνταξη προτάσεων για την αλλαγή/βελτίωση της υφιστάμενης κατάστασης π.χ. προς τις δημοτικές αρχές.
Υλοποίηση
- Συλλογή και επεξεργασία δεδομένων: Συγκεντρώνονται τα φύλλα παρατήρησης, οι φωτογραφίες, τα βίντεο, συζητιούνται τα δεδομένα και καταγράφονται τα συμπεράσματα των μαθητών/τριών
- Δημιουργία αφίσας προς ενημέρωση της κοινής γνώμης της περιοχής με θέμα τις επιπτώσεις της απόρριψης σκουπιδιών έξω από κάδους και καλάθια, τη μείωση των απορριμμάτων και την ανακύκλωση
- Κατασκευές-οι μαθητές/τριες δοκιμάζουν τεχνικές για την αξιοποίηση των ανακυκλώσιμων υλικών
- Δημιουργία επίπεδης μακέτας της γειτονιάς με όλα τα κτίρια που περιβάλλουν το Νηπιαγωγείο και τοποθέτηση κάδων πράσινων και ανακυκλώσιμων κατόπιν εντοπισμού μετά από περίπατο που κάναμε στη γειτονιά
- Επίσκεψη στο Δημαρχείο και συνάντηση με τον Πρόεδρο τοπικής κοινότητας κ. Νικόλαο Νικολούδη για να τον ενημερώσουμε για τη δράση μας. Τα παιδιά του εξήγησαν τους λόγους που ασχοληθήκαμε με την συγκεκριμένη δράση, του έδειξαν τα φύλλα καταγραφής των σκουπιδιών της γειτονιάς μας, του ανέλυσαν πληροφορίες για την μακέτα, του διάβασαν την αφίσα, του είπαν δυνατά όλοι μαζί τα μηνύματα της δράσης και τέλος του ζήτησαν έναν κάδο ανακύκλωσης για την αυλή του Νηπιαγωγείου, ο οποίος θα καλύπτει τις ανάγκες μας για καθαριότητα. Ο κ. Πρόεδρος δεσμεύτηκε ότι θα πραγματοποιήσει το αίτημα των παιδιών όσο το δυνατόν συντομότερα.
- Διοργάνωση σχολικών εκδηλώσεων στις ημερομηνίες που έχουν καθιερωθεί για την ευαισθητοποίηση των πολιτών πάνω στα περιβαλλοντολογικά προβλήματα, για παράδειγμα:
➢ 18 Μαρτίου Παγκόσμια Ημέρα Ανακύκλωσης,
➢ 5 Ιουνίου Παγκόσμια ημέρα περιβάλλοντος
Επικοινωνία-Διάχυση
- Δημοσίευση των δεδομένων της έρευνας των μαθητών/τριών στο blog του σχολείου
- Κοινοποίηση των προτάσεων/συστάσεων των μαθητών/τριών σε αρμόδιους λήψης αποφάσεων
Αναστοχασμός
- Αποτίμηση των αλλαγών που προέκυψαν στη γειτονιά μετά από τις παρεμβάσεις των μαθητών/τριών
- Επανάληψη της περιήγησης/αυτοψίας στη γειτονιά κατά διαστήματα, ώστε να διαπιστώνεται ο βαθμός στον οποίο βελτιώνεται ή επιδεινώνεται η καθαριότητα, ευταξία και η αισθητική των χώρων.
Παρακάτω παρουσιάζονται φωτογραφίες από τη δράση μας.








