Ο σχολικός εκφοβισμός έχει αναγνωριστεί από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας ως πρόβλημα Δημόσιας Υγείας (W.H.O., 1996, 1998), αφού η θυματοποίηση μπορεί να είναι ένα πρώιμο στάδιο στην εξελικτική ακολουθία που οδηγεί σε παραβατική συμπεριφορά σε μεγαλύτερη ηλικία, με τη σοβαρότητα των περιστατικών να τείνει να κλιμακώνεται με την ηλικία.

Σκοπός του προγράμματος είναι:

• Να αναγνωρίσουν το φαινόμενο της ενδοσχολικής βίας
• Να αναγνωρίσουν τα συναισθήματα που προκαλεί η βία
• Να γνωρίσουν ασφαλείς τρόπους και να αποκτήσουν την ετοιμότητα και το θάρρος να υπερασπίζονται τον εαυτό τους και άλλους όταν εκφοβίζονται λεκτικά και σωματικά.
• Να διαχειρίζονται τα συναισθήματα τους όταν ένα παιδί τους εκφοβίζει.
• Να αναπτύξουν ενσυναίσθηση για τον θύτη και το θύμα

Ξεκινούμε την διερεύνηση των υπαρχουσών γνώσεων των παιδιών σχετικά με τον εκφοβισμό και τη βία, διαβάζοντας το παραμύθι του Χανς Κρίστιαν Άντερσεν «Το ασχημόπαπο». Τα παιδιά προσπαθούν να κατανοήσουν την άδικη στάση των ζώων απέναντι στο διαφορετικό , το οποίο και αντιμετωπίζουν με επιθετικότητα και ειρωνεία. Δραματοποιούμε το παραμύθι και στη συνέχεια ζωγραφίζουν ότι τους εντυπωσίασε.

 

Με την τεχνική του διπλώματος αποφασίζουμε να φτιάξουμε το ασχημόπαπο παρέα με το ταίρι του, όπως άλλωστε συμβαίνει στο τέλος του παραμυθιού, όταν πλέον έχει μεταμορφωθεί σε πανέμορφο κύκνο.

Και για να διαχωρίσουμε τις άσχημες από τις όμορφες κουβεντούλες, αφού τις σχολιάσαμε , τις κολλήσαμε σε διαφορετικά βάζα.

Και σίγουρα αυτός ο διαχωρισμός συνδέεται άμεσα με θετικά και αρνητικά συναισθήματα. Τα παιδιά ζωγράφισαν πως αισθάνονται όταν τους λένε όμορφες λέξεις και πως όταν τους λένε άσχημες κουβέντες. Φέραμε για παράδειγμα ένα τσαλακωμένο χαρτί, το οποίο φυσικά ξαναϊσιώνει αλλά δεν γίνεται σε καμία περίπτωση όπως πριν. Έτσι και κάποιος που έχει υποστεί βία μπορεί να συγχωρήσει, αλλά έχει πληγωθεί.

 

Διαβάσαμε επίσης ιστορίες της ίδιας φιλοσοφίας, όπως:

• Με αυτή τη μπάλα παίζουμε όλοι
• Είσαι το καλύτερο ποντικάκι του κόσμου
• Η σκάλα της αγάπης
• Ένας για όλους και όλοι για έναν, καθώς και
• Τα χέρια δεν είναι για να δέρνουνε
• Οι λέξεις δεν είναι για να πληγώνουν

Τα παιδιά ζωγράφισαν την ΒΙΑ έτσι όπως την φαντάστηκαν, σαν μια άσχημη κοπέλα.

Μέσα σε μια καρδούλα που δηλώνει την αγάπη μας, τα παιδιά ζωγράφισαν το φίλο τους και την στόλισαν με ψηφίδες.

Επίσης τύπωσαν το χεράκι τους σε χαρτόνι και μέσα κόλλησαν μια κόκκινη καρδούλα για να δηλώσουν ότι τα χέρια δεν είναι για να δέρνουνε, αλλά για να αγαπάνε, να χαϊδεύουν και να αγκαλιάζουν.

Στη συνέχεια χωρίσαμε τα παιδιά σε ζευγάρια τα οποία μοιράστηκαν το ίδιο χαρτί για να ζωγραφίσουν το καθένα τον εαυτό του. Στη συνέχεια αναζήτησαν άλλο ένα ζευγάρι για να ενώσουν σε καινούριο χαρτί τις ζωγραφιές τους και να φτιάξουν μια μεγαλύτερη ομάδα και να μας την παρουσιάσουν στην ολομέλεια. Με αυτόν τον τρόπο δημιουργήσαμε την κίτρινη ομάδα, την πράσινη, την ροζ και την γαλάζια.

 

Φτιάξαμε επίσης την αφίσα με το μήνυμα ΝΑΙ ΣΤΟ ΦΙΛΟ, ΟΧΙ ΣΤΟ ΞΥΛΟ.

Για να δείξουμε την αξία της φιλίας, φτιάξαμε κρίκους και τους ενώσαμε σε μια αλυσίδα, «την αλυσίδα της φιλίας», τονίζοντας και τον κανόνα νούμερο 8 από τους κανόνες του σχολείου «αγαπάω και σέβομαι τους συμμαθητές μου».

Παρακολουθήσαμε στο you tube την ιστορία «Ο νταής του σχολικού» και την δραματοποιήσαμε.

Τα παιδιά στο τέλος του προγράμματος κατανόησαν ότι αν μας συμβεί κάτι δύσκολο, άδικο και στενάχωρο από κάθε είδους επιθετική συμπεριφορά είτε λεκτική, είτε σωματική, δεν το κρατάμε μυστικό αλλά ενημερώνουμε έναν ενήλικα, τη νηπιαγωγό ή τους γονείς μας, χωρίς να νιώθουμε ντροπή και να φοβόμαστε. Μάθαμε το ρεφρέν του τραγουδιού «Κάντο να ακουστεί» σε ρυθμό ραπ:

«Σταμάτα τώρα, μ’ ενοχλεί, πες το δυνατά, κάντο ν’ ακουστεί»

Έτσι το μήνυμα ΜΙΛΑ ΤΩΡΑ το γράψαμε με διάφορους τρόπους:

• με πλαστελίνη
• με ψηφίδες
• με ζωγραφική
• με δαχτυλομπογιά

 

Και κάπως έτσι τελείωσε το εργαστήριό μας. Κάναμε με τα παιδιά την αξιολόγηση του προγράμματος. Απαντήθηκαν ερωτήσεις όπως:

• Πως νιώθεις όταν δεν σε παίζουν τα άλλα παιδιά;
• Τι κάνεις όταν σου συμβαίνει αυτό;
• Ποιοι είναι οι πιο ασφαλείς χώροι, για να παίξεις στο διάλειμμα;
• Μιλάς στις  δασκάλες  ή στους γονείς σου για πράγματα που σε στεναχωρούν;
• Τι σου άρεσε από το εργαστήριο;
• Τι δεν σου άρεσε;
• Ποιο είναι το πιο χρήσιμο πράγμα που έμαθες;
• Πως νιώθεις τώρα που τελείωσε το πρόγραμμα; και τόσες άλλες.

Διαπιστώσαμε ότι τα παιδιά κατέκτησαν γνώσεις και καλλιέργησαν στάσεις. Ας ελπίσουμε ότι βάλαμε ένα λιθαράκι στο μετασχηματισμό των αντιλήψεων των παιδιών, όχι μόνο θεωρητικά αλλά και πρακτικά.

Και κλείνοντας δημιουργήσαμε την παρακάτω αφίσα