ΛΕΞΙΚΟ ΣΥΝΩΝΥΜΩΝ-ΑΝΤΩΝΥΜΩΝ ΤΗΣ Ν. Ε. ΓΛΩΣΣΑΣ

ΛΕΞΙΚΟ ΣΥΝΩΝΥΜΩΝ – ΑΝΤΩΝΥΜΩΝ Ν.Ε. ΓΛΩΣΣΑΣ (docx)

ΛΕΞΙΚΟ ΣΥΝΩΝΥΜΩΝ – ΑΝΤΩΝΥΜΩΝ Ν.Ε. ΓΛΩΣΣΑΣ (pdf)

Σχόλιο: Από ανώνυμος on Φεβ 10, 2017 | Απάντηση

Πολύ συχνά κατηγορούμε τους νέους και τις νέες μας για λεξιπενία, εκφραστική αδυναμία, επιφανειακή σκέψη, έλλειψη κριτικής προσέγγισης καταστάσεων κτλ. Είναι βέβαιο ότι σε κάποιο βαθμό ισχύει αυτή η διαπίστωση. Μόνο όμως οι νέοι και οι νέες μας χαρακτηρίζονται από αυτές τις αδυναμίες ή μήπως πολύ περισσότερο εμείς,
οι μεγαλύτεροι σε ηλικία; Μήπως τους νέους και τις νέες μας τους μεγαλώνουμε σε ένα γενικά φτωχό και ατροφικό γλωσσικό περιβάλλον, όπου κυριαρχεί το αριθμητικά μικρό λεξιλόγιο, η πρόχειρη και απρόσεκτη εκφραστική διατύπωση μιας ιδέας ή μιας σκέψης, κυριαρχούν ο συνθηματικός λόγος και τα κλισέ; Ίσως κάποιος να σκεφτεί ότι είναι κουραστικό ένα εξεζητημένο εκφραστικό ύφος στο χώρο της εργασίας ή σε μια καθημερινή χαλαρή συνομιλία ή συζήτηση και μάλλον να έχει δίκιο. Τι γίνεται όμως όταν προσπαθούμε να εκφράσουμε ένα συναίσθημά μας, να προσεγγίσουμε κριτικά , να αναλύσουμε και να εκφράσουμε μια κατάσταση πολιτική, οικονομική, κοινωνική; Τότε το φτωχό μας λεξιλόγιο δεν θα μας επιτρέψει να εκφράσουμε αυτό που θεωρούμε ότι έχουμε μέσα μας, αυτό που πιστεύουμε ότι έχουμε συλλάβει διανοητικά. Το φτωχό μας λεξιλόγιο θα μας προδώσει όταν επιχειρήσουμε να εκφράσουμε αυτό που θέλουμε τη στιγμή που το θέλουμε. Μήπως όμως και στην περίπτωση αυτή αυτό που θεωρούμε ότι γνωρίζουμε είναι μέσα μας, πολλές φορές, κάτι συγκεχυμένο, αδιαμόρφωτο και ακατέργαστο, που είναι αδύνατον να εξωτερικευτεί χωρίς να μπερδέψει τους άλλους και εμάς του ίδιους; Τι είναι αυτό που θα κατεργαστεί, θα διαμορφώσει και θα συγκεκριμενοποιήσει αυτό που έχουμε μέσα μας ως ενδιάθετο λόγο και θα μας επιτρέψει να το εξωτερικεύσουμε με άνεση και με σαφήνεια; Γνωρίζουμε ότι αυτή τη δυνατότητα θα μας τη δώσει ο λόγος με τα εργαλεία του που είναι οι λέξεις. Οι λέξεις είναι δίαυλοι, είναι δρόμοι που χρησιμοποιούν τα συναισθήματά μας, η διανόησή μας, οι επιθυμίες μας, οι σκέψεις μας για να γίνουν νοήματα που θα εξωτερικευτούν ώστε να καταλάβουν οι άλλοι (αλλά και εμείς οι ίδιοι) πώς αισθανόμαστε, τι σκεφτήκαμε, τι θέλουμε. Ο λόγος με τις λέξεις θα επιτρέψει σε κάποια άτομα να κατεργαστούν, να διαμορφώσουν και τελικά να εξωτερικεύσουν αυτό που έχουν μέσα τους και ψάχνει απεγνωσμένα διέξοδο, προσπαθεί να πάρει μια μορφή για να γεννηθεί και να τα λυτρώσει από μεγάλη εσωτερική αφόρητη πίεση – κάπως έτσι υποθέτω θα αισθάνονται οι ποιητές.

Οι λέξεις δεν μας βοηθάνε μόνο να εκφραστούμε, αλλά μας βοηθάνε και να σκεφτούμε. Σκεφτόμαστε με λέξεις και όσο πιο πλούσιο λεξιλόγιο διαθέτουμε τόσο περισσότερο φωτίζουμε τον εσωτερικό μας κόσμο, τόσο ευρύνονται οι ορίζοντές μας, τόσο πιο βαθιά είναι η σκέψη μας, τόσο ποιο διεισδυτική είναι η «ματιά» μας, τόσο πιο κοντά στην αλήθεια είναι η κρίση μας, και αν καταφέρουμε αυτά να τα εκφράσουμε και να τα εξωτερικεύσουμε τότε θα βοηθήσουμε ίσως και κάποιους συνανθρώπους μας να φωτίσουν και αυτοί τον εσωτερικό τους κόσμο με το δικό μας φως. Αυτό δεν κάνουν οι διανοούμενοι; Το ίδιο δεν κάνουν και οι επιστήμονες (δίνουν όνομα και συνδέουν με λέξεις φυσικά και κοινωνικά φαινόμενα) , οι λογοτέχνες και οι ποιητές; Οι πρόγονοί μας (όχι μόνο οι αρχαίοι) ξεκινούσαν από μια λέξη και πάνω σ’ αυτήν φιλοσοφούσαν. Είναι γνωστή η φράση: « αρχή σοφίας η των ονομάτων επίσκεψης». Τι άλλο σημαίνει αυτή η φράση από το ότι για να γίνεις σοφός πρέπει να ξεκινήσεις από τη σωστή ερμηνεία και κατανόηση των λέξεων;
Αυτές ήταν κάποιες σκέψεις που γεννήθηκαν όταν διάβασα το κείμενο της αγαπητής συναδέλφου Σοφίας που μας προσκαλούσε – προκαλούσε (με την καλή έννοια) σε σχολιασμό της εξαιρετικής της πρώτα πρωτοβουλίας και μετά εργασίας. Θα παρακαλούσα τα παιδιά που θα χρησιμοποιήσουν αυτήν την εργασία της κας Μεσίγκου να μην προσπαθήσουν να απομνημονεύσουν κάποιες λέξεις για να γράψουν καλή έκθεση στις Πανελλαδικές, να πάρουν καλό βαθμό, να περάσουν σε καλή Σχολή, να βρουν ένα προσοδοφόρο επάγγελμα κ.ο.κ. δηλ. να μην σκεφτούν ωφελιμιστικά, τι θα κερδίσουν μελλοντικά από αυτόν τον γλωσσικό πλούτο, αλλά πώς θα τον αξιοποιήσουν σήμερα για να εκφράσουν τα εφηβικά τους συναισθήματα, τις ελπίδες τους, τα νεανικά τους όνειρα!
Σοφία έκανες πολύ καλή δουλειά, είμαι σίγουρος ότι θα την εμπλουτίσεις και θα την εξελίξεις προς όφελος κυρίως των παιδιών μας!
Παναγιώτης Φουτσιτζής, εκπαιδευτικός 2ου ΓΕΛ Κιλκίς