Τα greeklish απειλούν την ελληνική γλώσσα

Η φιλόλογος του σχολείου μας κ. Ηλιοπούλου Β. προτείνει για προβληματισμό το παρακάτω κείμενο:

“Νωπή είναι ακόμα στη μνήμη μου παρότι πέρασαν αρκετά χρόνια, η αντίδραση ενός ακαδημαϊκού λειτουργού, όταν ένας μεταπτυχιακός φοιτητής τον αποκάλεσε “Δάσκαλο”. Είμαι καθηγητής  πανεπιστημίου, εξήγησε! Προφανώς απ’ ότι αντιλήφθηκα, η ενόχληση προήλθε από το γεγονός ότι έτσι αποκαλούν οι σπουδαστές τους εκπαιδευτικούς στα Ανώτατα Τεχνολογικά Εκπαιδευτικά Ιδρύματα (ΑΤΕΙ) της πατρίδας μας, τα οποία για τους περισσότερους καθηγητές πανεπιστημίων δεν είναι καθόλου ανώτατα εκπαιδευτικά ιδρύματα.

Δάσκαλος: Ο πιο τιμητικός τίτλος για όποιον μπορεί να αντέξει το τεράστιο βάρος που προκαλούν οι ευθύνες απ’ αυτό το θεσπέσιο λειτούργημα.

Ο Δάσκαλος που καλείται, σε δύσκολους ομολογουμένως καιρούς, να μεταλαμπαδεύσει στους νέους μας τη γνώση, έχοντας να αντιπαλέψει με δυσθεώρητους αόρατους ως επί το πλείστον και υπεράνω κάθε υποψίας εχθρούς. Στην εποχή της υπερκατανάλωσης και της υπεραπλούστευσης, όπου αξίες όπως η γλώσσα, τα ήθη και τα έθιμα, η ιστορία και άλλα πολλά, που συνθέτουν αυτό που ονομάζεται Ελληνικός Πολιτισμός, βάλλονται πανταχόθεν με βολές κατά ριπάς.

Τίτλος τιμής και ευλογία Θεού είναι να αξιωθείς να γίνεις ένας αληθινός Δάσκαλος. Και όποιος τον απαξιώνει μάλλον κατά λάθος βρέθηκε σε μιά τέτοια τιμητική θέση. Ο Δάσκαλος της Δημοτικής Εκπαίδευσης  και όσοι ύστερα απ’ αυτόν παίρνουν στη συνέχεια τη σκυτάλη της Ελληνικής  Παιδείας. Σε μια εποχή όπου ελλοχεύει ο θανάσιμος κίνδυνος αφελληνισμού των παιδιών μας, με μια μέθοδο που όσο αθώα και να φαίνεται στην ουσία αποτελεί βραδυφλεγή βόμβα μεγατόνων που απειλεί να τινάξει στον αέρα όλο το εθνικό μας οικοδόμημα. Μάρτυρας αδιάψευστος οι απόψεις της κοινής γνώμης όπως εκφράσθηκαν μέσω μιας πρόσφατης σφυγμομέτρησης.

Σε πρόσφατη έρευνα του Παιδαγωγικού Τμήματος Νηπιαγωγών του Πανεπιστημίου Δυτικής Μακεδονίας που διεξήχθη σε μαθητές όλων των βαθμίδων της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, διαπιστώθηκε πως η ευρέως διαδεδομένη χρήση των greeklish επιδρά αρνητικά στην ορθογραφική ικανότητα των μαθητών. Η νέα αυτή μορφή “γλώσσας” που αρχικά ξεκίνησε για εξοικονόμηση χρόνου, προκειμένου οι χρήστες να μην μετατρέπουν τη γραμματοσειρά τους στο πληκτρολόγιο του υπολογιστή από τα αγγλικά στα ελληνικά σταδιακώς διαδόθηκε και πλέον επικρατεί στις σύγχρονες μορφές επικοινωνίας, όπως είναι το Facebook, το MSN, το Skype, τα γραπτά μηνύματα σε κινητά τηλέφωνα και τα e-mails.

Τα είδη των λαθών των μαθητών αφορούν κυρίως την παράλειψη τονισμού ή σημείων στίξης και τη χρήση αγγλικών σημείων στίξης, τον συνδυασμό ελληνικών και λατινικών γραμμάτων σε μιά λέξη, ορθογραφικά λάθη (πχ. ο αντί ω) φωνητικά λάθη (κυρίως στους φθόγγους πχ. κς αντί ξ), καθώς επίσης σύντμηση  λέξεων (πχ. tespa αντί τέλος πάντων , tpt αντί για τίποτα, dld αντί για δηλαδή κ.ά)

Οι φιλόλογοι δήλωσαν ότι συνάντησαν λέξεις γραμμένες σε greeklish σε γραπτά του σχολείου σε ποσοστό 64,3%  και ότι παρατηρήθηκαν και μη αναμενόμενα λάθη, όπως αλλαγή χρόνου ή προσώπου στα ρήματα, αλλαγή πτώσης στα ουσιαστικά, αντικατάσταση λέξης με άλλη, με εντελώς διαφορετική σημασία.

 Σύμφωνα με την έρευνα, ποσοστό 77,4% των μαθητών χρησιμοποιεί τα greeklish με αξιοσημείωτη αύξηση χρηστών από το γυμνάσιο στο λύκειο. Οι μαθητές που παραδέχτηκαν ότι τα χρησιμοποιούν στο γυμνάσιο φτάνουν το 67,8%,  στο επαγγελματικό λύκειο το  70,2 % και στο γενικό λύκειο το 88,5%. Από αυτούς περίπου το 50% τα χρησιμοποιεί από δύο έως και περισσότερα χρόνια, ενώ πάνω από το 63% τα χρησιμοποιεί καθημερινά ή πολλές φορές τη μέρα.

Επιπλέον το 19% των μαθητών της Α’ τάξης και το 51,6% της Β΄τάξης του γυμνασίου δήλωσαν ότι χρησιμοποιούν τα greeklish τουλάχιστον δύο χρόνια, γεγονός που οδηγεί στο συμπέρασμα ότι η χρήση τους ξεκινά από το δημοτικό.

Οι μαθητές δήλωσαν ακόμη πως πέρα από τα ηλεκτρονικά μέσα επικοινωνίας (sms 52,8%, e-mail 78,2%, chat-forum 84,7%, smartphone 16,1%, pda 13,7%) χρησιμοποιούν τα greeklish και σε χειρόγραφα (προσωπικές σημειώσεις, σχολικές εργασίες, σημειώματα κ.α) σε ποσοστό 15,7%.

Οι λόγοι χρήσης του συγκεκριμένου τρόπου γραφής είναι κατά τους μαθητές η συνήθεια, σε ποσοστό 83,9%, η εξοικονόμηση χρόνου (75,8%), επειδή το θεωρούν χρήσιμο ή βολικό εργαλείο (71,4%)  για την αποφυγή ορθογραφικών λαθών (38.7%) και επειδή είναι μόδα (33,9%)

Τέλος, στην ίδια έρευνα το 58,5% των μαθητών θεωρεί ότι η χρήση των greeklish απειλεί την ελληνική γλώσσα, ενώ την ίδια άποψη έχει μόνο το 64,3% των φιλολόγων, ενώ το 53,6% έχει παρατηρήσει αύξηση των ορθογραφικών λαθών σε μαθητές που παλαιότερα παρουσίαζαν καλύτερες επιδόσεις στον γραπτό λόγο.

Συμπέρασμα: Δώστε στους μικρούς μαθητές μας πρώτα ελληνικά βιβλία και ύστερα ηλεκτρονικούς υπολογιστές! Και πρέπει να θυμόμαστε πάντα: Ο ανεπιτήδευτος πατριωτισμός, που στοχεύει στην προστασία του πολιτισμού μας, δεν είναι έγκλημα, κυρίες και κύριοι”

 Ντίνος Αυγουστής, Εκπαιδευτικός στο ΤΕΙ Λάρισας. Από το Μονάγρι Λεμεσού.

————– 

 Πρόσφατα η Ακαδημία ασχολήθηκε με το θέμα αντιλαμβανόμενη πλήρως τους κινδύνους στους οποίους οδηγεί η αλόγιστη χρήση λατινικών χαρακτήρων, στη γραπτή αποτύπωση της ελληνικής γλώσσας. Η Ακαδημία κατέληξε σε σχετική διακήρυξη:

“Τον τελευταίο καιρό έχει αρχίσει να εκδηλώνεται μία τάση ν’αντικατασταθεί το ελληνικό αλφάβητο από το λατινικό. Η τάση αυτή γίνεται φανερή κυρίως με κείμενα παραγόμενα από ηλεκτρονικούς υπολογιστές- με χρήστες κρατικές υπηρεσίες ακόμη και Α.Ε.Ι- σε κείμενα προβαλλόμενα από την τηλεόραση αλλά και από σχετικές προτροπές ξένων ραδιοφωνικών σταθμών. Είναι χαρακτηριστικό ότι η προσπάθεια αυτή, η οποία θα καταφέρει καίριο πλήγμα κατά της ελληνικής σκέψης και όλων των πτυχών του ελληνικού πολιτισμού που εκφράζονται με γραπτά κείμενα, αλλά και των εν γένει ανθρωπιστικών σπουδών, έφθασε μέχρι ν΄απασχολήσει τον Τύπο και να αποτελέσει αντικείμενο ερωτήσεων βουλευτών προς τον Υπουργό Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων. Η γλώσσα μας η αρχαιότατη αλλά πάντα σύγχρονη και ζώσα, αυτή η γλώσσα που εμπλούτισε όχι μόνο τη λατινική, αλλά και τις κυριώτερες ευρωπαϊκές γλώσσες, που έχει και οπτικά συνδεθεί άρρηκτα με το αλφάβητο της, δεν είναι δυνατό να υποστεί μείωση με την κατάργηση πολλών γραμμάτων της που δεν πέρασαν στο λατινικό αλφάβητο, και με την αντικατάσταση τους από άλλα υποτίθεται ηχητικώς παραπλήσια γράμματα του.

Οταν άλλοι λαοί, όπως πχ Γάλλοι και Ισπανοί μάχονται ως σήμερα να διατηρήσουν μέχρι τη τελευταία τους λεπτομέρεια τον τρόπο γραφής των κειμένων τους με το δικό τους αλφάβητο, εδώ, με την δικαιολογία της δήθεν διευκόλυνσης μας στην παγκόσμια επικοινωνία, επιχειρείται η αντικατάσταση του ελληνικού αλφαβήτου των 2.500 και πλέον χρόνων με το λατινικό. Ως λαός, που μέσα από το ίδιο αλφάβητο της γλώσσας του μετέδωσε τον πολιτισμό σε όλο τον κόσμο, εμείς οι Ελληνες δεν είναι δυνατόν παρά να αρνούμεθα να εγκαταλείψουμε την ιστορική μας γραφή. Οχι μόνο γιατί αχρηστεύεται ένα από τα θεμελιακά στοιχεία του πολιτισμού μας, αποκόβοντας μας από τις μέχρι σήμερα εκδηλώσεις του, αλλά και γιατί έτσι αγνοείται η σχέση αλφάβητου και γλώσσας. Μιάς γλώσσας, που ο τρόπος της γραπτής της απόδοσης έμεινε αναλλοίωτος επί ολόκληρες χιλιετίες ως σήμερα.

Θεωρούμε ανούσια αλλά και ανόητη κάθε προσπάθεια να αντικατασταθεί η ελληνική γραφή στο λίκνο της, εφ’ όσον μάλιστα σε άλλες χώρες ανάλογες απόπειρες μεταβολής του τρόπου γραφής- σε μερικές περιπτώσεις πολύ δυσχερέστερης της ελληνικής- προσέκρουσαν στην καθολική και οργισμένη αντίδραση των λαών των χωρών αυτών. Οπως και επί Ενετών, όταν αυτοί στα μέρη που κυριαρχούσαν προσπάθησαν να αντικαταστήσουν στα ελληνικά κείμενα τους ελληνικούς χαρακτήρες με λατινικούς, έτσι και τώρα θα αντισταθούμε, καλώντας όλους τους συνέλληνες ν΄αντιδράσουν για την πρόρριζα εξαφάνιση των ανίερων αυτών σχεδίων”.