Οι 7 αλήθειες που πρέπει όλοι να ξέρουμε για τα αντιβιοτικά

”Όσο σωστά και να λαμβάνει κανείς ένα αντιβιοτικό, αυτό εξακολουθεί να μπορεί να προκαλέσει ανθεκτικότητα”
Η κρίση στην παγκόσμια υγεία αναφορικά με την ανθεκτικότητα στα αντιβιοτικά βρίσκεται και πάλι στο προσκήνιο. Τα αντιβιοτικά μέσα στα επόμενα χρόνια θα χάσουν την αποτελεσματικότητά τους, κι αυτό θα επηρεάσει σε μεγάλο βαθμό την ιατρική πρακτική όπως την ξέρουμε σήμερα.
Τα τελευταία χρόνια σημειώθηκε δραματική αύξηση των πολυ-ανθεκτικών βακτηρίων. Αυτό συμβαίνει και σε επίπεδο κοινότητας, με παραδείγματα όπως η γονόρροια, και σε νοσοκομεία όπου κάποια “υπερανθεκτικά” μικρόβια έχουν γίνει μη αντιμετωπίσιμα με φάρμακα. Προς το παρόν 700.000 άνθρωποι πεθαίνουν κάθε χρόνο από λοιμώξεις από τέτοια πολυανθεκτικά βακτήρια. Αν δεν ληφθούν μέτρα, ο αριθμός των θανάτων το 2050 αναμένεται να εκτοξευθεί σε 10.000.000 ετησίως.
Δεν πρόκειται για “το πρόβλημα κάποιου άλλου”, όπως πολλοί πιστεύουν. Η Παγκόσμια Οργάνωση Υγείας (Π.Ο.Υ- WHO) έδωσε στη δημοσιότητα τα αποτελέσματα μιας διακρατικής έρευνας, στην οποία καταδεικνύεται ο βαθμός επίγνωσης των πολιτών σχετικά με την ανθεκτικότητα στα αντιβιοτικά και τονίζονται οι κοινές παρανοήσεις που έχουν οδηγήσει στην παρούσα κρίση. Ακολουθούν επτά από αυτές τις παρανοήσεις:
1. ”Τα αντιβιοτικά δεν θα προκαλέσουν ανθεκτικότητα αν τα λαμβάνω σωστά”
ΛΑΘΟΣ
Η ανθεκτικότητα των βακτηρίων στα αντιβιοτικά σχετίζεται μόνο με τη δαρβινική Φυσική Επιλογή: Για χιλιάδες χρόνια τα βακτήρια έπρεπε να προστατεύουν τον εαυτό τους από διάφορες χημικές ουσίες που παράγονταν από άλλα βακτήρια και μύκητες και προοριζόταν να τα σκοτώσουν. Από το 1928, όταν ο Alexander Fleming ανακάλυψε την πενικιλίνη, εκμεταλλευόμαστε αυτές τις ουσίες ως αντιβιοτικά.
Τα βακτήρια που μπορούν να επιβιώσουν παρουσία αυτών των ουσιών, έχουν το πλεονέκτημα της επιβίωσης. Αλλά και κάποια βακτήρια που δεν είναι ανθεκτικά, μπορούν να αποκτήσουν γονίδια ανθεκτικότητας από γειτονικά ανθεκτικά βακτήρια κι έτσι να μην θανατώνονται ούτε αυτά. Κάθε φορά που χρησιμοποιούμε ένα αντιβιοτικό, αυτό σκοτώνει όλα τα βακτήρια που δεν έχουν μηχανισμό ανθεκτικότητας, αλλά δεν σκοτώνει κανένα ανθεκτικό βακτήριο.
Σε ευνοϊκές γι’ αυτά συνθήκες, τα ανθεκτικά βακτήρια θα πολλαπλασιάζονται και είτε θα συνεχίσουν να προκαλούν λοιμώξεις στον άνθρωπο που παίρνει φάρμακα, ή θα μεταναστεύσουν στην επιφάνεια του σώματός του κι από κει θα μεταφερθούν σε άλλο άνθρωπο- πχ με ένα απλό άγγιγμα ή με άλλους εξίσου απλούς τρόπους.
Άρα, όσο σωστά και να λαμβάνει κανείς ένα αντιβιοτικό, αυτό εξακολουθεί να μπορεί να προκαλέσει ανθεκτικότητα.
2. ”Τα σώματά μας είναι αυτά που γίνονται ανθεκτικά στην αντιβίωση”
ΛΑΘΟΣ
Τα βακτήρια γίνονται ανθεκτικά, όχι ο οργανισμός μας.
Ως εκ τούτου δεν υπάρχει τίποτε που να μπορούμε να αλλάξουμε στον οργανισμό μας ώστε να αποφύγουμε τη δημιουργία ανθεκτικών βακτηρίων.
3. ”Τα αντιβιοτικά είναι θεραπεία για το κοινό κρυολόγημα και τη γρίπη”
ΛΑΘΟΣ
Τα αντιβιοτικά είναι αποτελεσματικά μόνο εναντίον των βακτηρίων. Το κοινό κρυολόγημα και η γρίπη προκαλούνται από ιούς, εναντίον των οποίων τα αντιβιοτικά δεν έχουν καμία απολύτως αποτελεσματικότητα. Και όσο πιο πολλά αντιβιοτικά χρησιμοποιούμε, τόσο περισσότερα ανθεκτικά είδη βακτηρίων θα επιβιώνουν.
Η λάθος χρήση και η κατάχρηση αντιβιοτικών για λοιμώξεις από ιούς είναι από τους βασικότερους λόγους για την αύξηση της ανθεκτικότητας στα αντιβιοτικά σε παγκόσμιο επίπεδο. Τα μόνα αποτελέσματα που θα προκαλέσει κάποιος που παίρνει αντιβίωση ενώ έχει ίωση είναι:
-Να υποστεί μόνο τις παρενέργειες του φαρμάκου
-Να ζημιώσει τον εαυτό του, την οικογένεια, τους φίλους και την κοινωνία συμβάλλοντας στην αύξηση της ανθεκτικότητας των βακτηρίων.
Περίπου το 70% των ανθρώπων που απάντησαν στις 12 χώρες που η Παγκόσμια Οργάνωση Υγείας έκανε αυτή την έρευνα λανθασμένα πίστευαν ότι ιώσεις όπως τα κρυολογήματα και η γρίπη μπορούν να θεραπευτούν με αντιβιοτικά. Αυτό συχνά στις ζωές τους μεταφραζόταν σε πίεση προς το ιατρικό προσωπικό να τους συνταγογραφεί αντιβιοτικά κάθε φορά που ένιωθαν άρρωστοι.
4. ”Αν νιώσω καλύτερα μπορώ να σταματήσω την αντιβίωση”
ΛΑΘΟΣ
Αλλά εδώ χρειάζεται μια διευκρίνιση: Αν πήρατε την αντιβίωση -λανθασμένα- για μια ίωση, όσο πιο γρήγορα τη σταματήσατε, τόσο καλύτερα και για σας και για όλους.
Αλλά αν έχετε μια βακτηριακή λοίμωξη που όντως απαιτεί θεραπεία με αντιβιοτικό, τότε είναι ζωτικής σημασίας να πάρετε όλη τη θεραπεία που σας συνταγογραφήθηκε. Τα συμπτώματα της λοίμωξης αρχίζουν να υποχωρούν πριν πεθάνουν όλα τα βακτήρια που την προκάλεσαν. Έτσι, αν σταματήσετε την αντιβίωση μόλις νιώσετε καλύτερα, δεν θα πεθάνουν όλα τα βακτήρια και όσα απομείνουν κάποια στιγμή θα αρχίσουν πάλι να πολλαπλασιάζονται και θα σας προκαλέσουν ξανά την ασθένεια. Είναι πιο εύκολο για τα βακτήρια να αποκτήσουν ανθεκτικότητα όταν η ποσότητα της αντιβίωσης που έχει μείνει στο σώμα σας είναι ελάχιστη.
Έτσι, πάντα να ολοκληρώνετε τη θεραπεία, ανεξάρτητα αν έχετε αρχίσει να αισθάνεστε καλύτερα πριν ολοκληρωθεί.
5. ”Μπορώ να πάρω τα χάπια της αντιβίωσης που μου έμειναν από την περασμένη φορά, ή να δανειστώ κάποια από συγγενείς ή φίλους”
ΛΑΘΟΣ
Ποτέ μην παίρνετε αντιβιοτικά που έχουν μείνει από παλιότερες θεραπείες, ή από φίλους ή συγγενείς. Παίρνετε μόνο αντιβιοτικά που έχουν συνταγογραφηθεί από ιατρικό προσωπικό. Υπάρχουν δυο καλοί λόγοι για αυτό:
α) τα αντιβιοτικά που έχουν λήξει είναι πιο πιθανό να προκαλέσουν ανθεκτικότητα, καθώς το ενεργό συστατικό τους μπορεί να είναι ανεπαρκές
β) αντιβιοτικά από άλλους ανθρώπους πιθανόν να μην είναι η σωστή επιλογή, διότι υπάρχουν διάφοροι τύποι αντιβίωσης, καθένας από τους οποίους θεραπεύει διαφορετικού είδους βακτηριακές λοιμώξεις. Αυτό σημαίνει ότι και η λοίμωξή σας δεν θα θεραπευτεί σωστά και θα αυξήσετε την πιθανότητα τα βακτήριά σας να γίνουν ανθεκτικά
6. ”Η ανθεκτικότητα προκύπτει μόνο από επαναλαμβανόμενους κύκλους θεραπείας με αντιβίωση”
ΛΑΘΟΣ
Η ανθεκτικότητα μπορεί να προκύψει κάθε φορά που παίρνετε αντιβίωση, είτε πρόκειται για ένα κουτί, ή για περισσότερα. Όσο αυξάνονται οι κύκλοι της θεραπείας, τόσο αυξάνεται κι η πιθανότητα. Αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι δεν προκαλείτε ανθεκτικότητα ακόμη και με ένα κουτί αντιβίωσης.
Επιπλέον, ακόμη και ένα κουτί αντιβίωσης μπορεί να οδηγήσει σε σοβαρές παρενέργειες και πιθανές καταστροφικές μεταβολές στα ωφέλιμα βακτήρια που ζουν στο ανθρώπινο έντερο. Αυτή η ανισορροπία μπορεί να επιτρέψει σε επικίνδυνα βακτήρια όπως το Clostridium difficile, να επικρατήσουν και να προκαλέσουν σοβαρές διαρροϊκές ασθένειες.
7. [Σημείωση δική μου]
Το σημείο 7 στο κυρίως άρθρο επιγράφεται “Φταίνε οι γιατροί” και από κάτω δεν γράφει πουθενάΛΑΘΟΣ
Σωστά επισημαίνουν οι άνθρωποι ότι πολλές φορές ο ασθενής από την άγνοια ή/και το φόβο του πιέζει το γιατρό να του γράψει αντιβίωση, ή πάει και αγοράζει μόνος του όποια αντιβίωση του κατέβει χωρίς προηγουμένως να έχει υποβληθεί στις απαραίτητες εξετάσεις (σε πολύ λίγες ανεπτυγμένες χώρες, μεταξύ των οποίων και η Ελλάδα, επιτρέπεται πλέον να πάρεις αντιβίωση χωρίς συνταγή γιατρού)
Παραλείπουν ολότελα να αναφέρουν ένα όχι και τόσο ελληνικό φαινόμενο, κατά το οποίο πολλοί πολλοί γιατροί συνταγογραφούσαν (μπορεί και να το κάνουν ακόμη) αντιβιώσεις, ο καθένας από τη φαρμακευτική που συνεργαζόταν (με το αζημίωτο φυσικά…) Αλλά δεν περίμενα από έκθεση της Παγκόσμιας Οργάνωσης Υγείας να δω τέτοια έμμεση καταγγελία, γι’ αυτό επέλεξα να μην μεταφέρω αυτούσιο το 7 τους και στη θέση του να παραθέσω αυτό εδώ το σχόλιο. (μη βιαστείτε να κατηγορήσετε την ΠΟΥ, δεν είναι δουλειά τους η εξυγίανση των εθνικών συστημάτων υγείας, άλλων δουλειά είναι..)
Συνοψίζοντας για το 7: δεν παίρνουμε αντιβίωση κατά βούλησιν, πάμε σε ένα γιατρό, μας εξετάζει και δεν δεχόμαστε να πάρουμε καμία αντιβίωση ούτε από τα χεράκια του αν δεν μας εξηγήσει τι έχουμε (αυτό συνήθως δεν μπορεί να το βρει με ακροαστικά, χρειάζεται συνήθως εξέταση αίματος ή καλλιέργεια, το νου σας!). Ο γιατρός σας σπούδαζε τόσα χρόνια, είμαι βέβαιη πως ξέρει ακριβώς πώς να σας λύσει κάθε απορία για το τι θα προκαλέσει στο δικό σας σώμα αυτή η θεραπεία και για το αν είναι απολύτως αναγκαίο να την ακολουθήσετε.
[Η άγνοια σκοτώνει. Αλλά θεραπεύεται πολύ απλά. Με γνώση]

ΒΙΟΛΟΓΙΑ

Η διατροφική αξία του αυγού

Το αυγό αποτελεί τροφή, πλούσια σε πρωτεΐνες υψηλής βιολογικής αξίας, βιταμίνες και ιχνοστοιχεία. Περιέχει ασβέστιο, φώσφορο, νάτριο, κάλιο, βιταμίνη Α, Β12, φολικό οξύ και σημαντικές ποσότητες σιδήρου.

Ένα μέτριο αυγό (περίπου 60γρ.) περιέχει 7 γρ. πρωτεΐνης, εκ των οποίων το μεγαλύτερο ποσοστό περιέχεται στο ασπράδι, και παρέχει κατά μέσο όρο 70-80 θερμίδες. Η πρωτεΐνη του αυγού περιέχει όλα τα 9 ουσιώδη απαραίτητα αμινοξέα που χρειάζεται ο οργανισμός μας και 2 αυγά παρέχουν τόση πρωτεΐνη όση 100γρ. κρέατος ή ψαριού. Η περιεκτικότητά του σε λίπος είναι 7γρ. -τα περισσότερα από αυτά περιέχονται στο κρόκο και τα 2/3 των λιπαρών οξέων είναι ακόρεστα. Η σύνθεση του αυγού σε λιπαρά οξέα είναι ιδιαίτερα ευεργετική για την υγεία. Η χοληστερόλη που περιέχει ανέρχεται σε 190 γρ.

Ο μύθος που επικρατούσε παλαιότερα ότι το αυγό αυξάνει την χοληστερόλη έχει καταρριφθεί, αφού σε αυτό το συμπέρασμα έχουν καταλήξει πλήθος μελετών εδώ και μια δεκαετία. Το συμπέρασμα αυτών των μελετών είναι ότι η κατανάλωση αυγών ακόμη και καθημερινά, δεν επηρεάζει σημαντικά τα επίπεδα χοληστερόλης στο αίμα, αφού η διατροφή μας είναι ισορροπημένη και χαμηλή σε κορεσμένα λιπαρά. Φάνηκε δηλαδή, ότι αυτό που αυξάνει την χοληστερόλη και όλα τα λιπίδια στον οργανισμό μας είναι τα κορεσμένα λίπη και όχι η χοληστερόλη των τροφών.

Αξίζει να σημειωθεί, ότι τα αυγά είναι μια από τις καλύτερες πηγές χολίνης. Η χολίνη είναι ένα απαραίτητο συστατικό των λιπών που παίζει βασικό ρόλο στην υγεία του εγκεφάλου. Πολλοί άνθρωποι έχουν ανεπάρκεια στη χολίνη, ίχνη της οποίας βρίσκονται σε διάφορες τροφές. Το σώμα μας μπορεί να συνθέσει και από μόνο του τη χολίνη, αλλά η ποσότητα αυτή δεν επαρκεί και πρέπει να τη συμπληρώνουμε από τροφές.

Το ξεκίνημα της ημέρας με ένα αυγό, μπορεί ενδεχομένως να προκαλεί κορεσμό και να βοηθά περισσότερο στο αδυνάτισμα, σε σύγκριση με άλλα τρόφιμα, όπως υποδεικνύουν έρευνες. Σε μελέτη, συμμετείχαν 160 υγιείς εθελοντές που βρίσκονταν σε υποθερμιδική δίαιτα με χαμηλή περιεκτικότητα σε λιπαρά και χωρίστηκαν σε δύο ομάδες.

Στην πρώτη ομάδα οι συμμετέχοντες έτρωγαν 2 αυγά στο πρωινό τους για 5 μέρες μέσα στην εβδομάδα, ενώ αυτοί της δεύτερης ομάδας έτρωγαν 1 ψωμάκι (bagel). Και τα δύο πρωινά περιείχαν τον ίδιο ακριβώς αριθμό θερμίδων. Τελικά, οι εθελοντές της πρώτης ομάδας, που έτρωγαν αυγά, έχασαν το διπλάσιο βάρος σε σύγκριση με τους άλλους και σημειώθηκε κατά 83% μεγαλύτερη μείωση στην περιφέρεια της μέσης τους και μεγαλύτερη βελτίωση στα επίπεδα ενέργειας.

Εξετάσεις αίματος έδειξαν ότι τα επίπεδα τριγλυκεριδίων, της «καλής» (HDL) και της «κακής» (LDL) χοληστερόλης παρέμεινα τα ίδια και στις δυο ομάδες. Όπως έδειξαν και άλλες μελέτες, τα επίπεδα της ορμόνης γκρελίνης (που διεγείρει το αίσθημα της πείνας), ήταν σημαντικά υψηλότερα στα άτομα που κατανάλωναν πρωινό με υδατάνθρακες. Παρατηρήθηκε, ότι η κατανάλωση αυγών το πρωί βοηθά στη μείωση κατανάλωσης θερμίδων έως και κατά 18% ημερησίως. Οι εθελοντές, που το πρωινό τους βασιζόταν στην πρωτεΐνη των αυγών κατανάλωσαν 112 λιγότερες θερμίδες στο μεσημεριανό, σε σύγκριση με όσους είχαν φάει πρωινό με πολλούς υδατάνθρακες και στο τέλος της ημέρας είχαν καταναλώσει περίπου 400 θερμίδες λιγότερες.

Οι μελετητές κατέληξαν στο συμπέρασμα, ότι το αυξημένο αίσθημα κορεσμού της πείνας και η ενέργεια που προσφέρουν τα αυγά στον οργανισμό, βοηθάει όσους κάνουν δίαιτα να συμμορφώνονται καλύτερα στο πρόγραμμα που ακολουθούν. Η πρωτεΐνη των αυγών μπορεί να είναι καλύτερη στο να οδηγεί σε κορεσμό για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα, μειώνοντας έτσι την πείνα και την κατανάλωση φαγητού στα επόμενα γεύματα. Οι πλούσιες σε πρωτεΐνες τροφές δημιουργούν αίσθηση πληρότητας του στομάχου για περισσότερο χρόνο, μειώνοντας την επιθυμία για κατανάλωση επιπλέον τροφής. Για ανθρώπους που θέλουν να χάσουν λίγα κιλά, η αλλαγή του είδους της πρωτεΐνης στη διατροφή, παρά η ποσότητά της είναι μια ιδέα, που οι ερευνητές πιστεύουν ότι αξίζει περισσότερη έρευνα ως στρατηγική απώλειας βάρους.

Επειδή κάτι είναι καλό για την υγεία μας δεν σημαίνει ότι όσο περισσότερο τρώμε, τόσο το καλύτερο. Δύο αυγά την ημέρα μερικές μέρες την εβδομάδα είναι ασφαλής και υγιής ποσότητα για τα περισσότερα άτομα. Πιο συγκεκριμένα, μπορεί να ισχύσει ότι ένα αυγό την ημέρα μπορεί άνετα να αποτελέσει τμήμα μιας ισορροπημένης διατροφής για τους υγιείς ενήλικους.

Πηγή: mednutrition.gr

YouTube

ΒΙΟΛΟΓΙΑ

ΕΠΙΚΙΝΔΥΝΕΣ ΤΡΟΦΕΣ

H παρακάτω ανακοίνωση του Νίκου Κατσαρού, προέδρου του ΕΦΕΤ, επιβεβαιώσει και ανοίγει τα μάτια του καταναλωτικού κοινού για τους διατροφικούς κινδύνους σε σχέση με τον καρκίνο, που υπάρχουν στην καθημερινότητά μας!

Σύμφωνα με μελέτες του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (ΠΟΥ) και του Διεθνούς Ινστιτούτου Καρκίνου οι αιτίες που προκαλούν καρκίνο είναι περίπου γνωστές…30% οφείλεται στο κάπνισμα, 33% στα τρόφιμα, 5% στην κληρονομικότητα και το υπόλοιπο 32% στις ακτινοβολίες, τους ιούς και τις ορμόνες. Στα τρόφιμα οφείλεται το 1/3 των καρκίνων του πεπτικού συστήματος. Μερικές απο τις ουσίες που προστίθενται στα τρόφιμα είτε από το περιβάλλον , είτε κατά την παρασκευή τους και θεωρούνται καρκινογόνες ή μεταλλαξιογόνες περιγράφονται παρακάτω:

Σολωμός, ξιφίας, γαλέος, τόνος

Τα ψάρια αυτά περιέχουν υδράργυρο σε πολλές περιπτώσεις πάνω από τα επιτρεπτά όρια. Στην διάρκεια της θητείας μου στον ΕΦΕΤ τέσσερις φορές αποσύραμε από την αγορά ψάρια της κατηγορίας αυτής λόγω αυξημένης ποσότητας υδραργύρου .Ο υδράργυρος προέρχεται από τον Ατλαντικό ωκεανό κυρίως που είναι μολυσμένος με υδράργυρο. Ο υδράργυρος συσσωρεύεται στον οργανισμό και προκαλεί βλάβες στον εγκέφαλο ,το κεντρικό νευρικό σύστημα και είναι ύποπτος για καρκινογένεση. Μάλιστα ο Αμερικανικός Οργανισμός Τροφίμων και Φαρμάκων συνιστά στις έγκυες γυναίκες να μην καταναλώνουν αυτήν την κατηγορία ψαριών κατά την διάρκεια της εγκυμοσύνης και για τον υπόλοιπο πληθυσμό μια φορά τον μήνα .Παρόμοιες συστάσεις έχουν γίνει και από την Ευρωπαϊκή Αρχή Ασφάλειας Τροφίμων και από τους αντίστοιχους οργανισμούς Αυστραλίας και Καναδά. Επισημαίνεται σε κάθε περίπτωση ότι τα αναφερόμενα αφορούν μόνο αυτήν την κατηγορία ψαριών και όχι τα άλλα είδη τα οποία θεωρούνται απαραίτητα για μια υγιεινή διατροφή και ιδιαίτερα τα ψάρια του Αιγαίου. Επιπλέον ο σολομός ιχθυοτροφείων αλλά και ξιφίας, γαλέος και τόνος περιέχουν πολυχλωριομένα διφαινύλια (κλοφέν,.PCBs) τα οποία συσσωρεύονται  στον οργανισμό, δρουν αθροιστικά και προκαλούν βλάβες στο ορμονικό σύστημα του οργανισμού και είναι ύποπτα για καρκινογενέσεις. Τα πολυχλωριομένα διφαινύλια προέρχονται από τους μολυσμένους ωκεανούς. Επισημαίνεται ότι τα ψάρια του Αιγαίου είναι απολύτως ασφαλή απο μετρήσεις που έχουν γίνει και είναι απαραίτητα για την υγιεινή διατροφή. Περαιτέρω η Πολιτεία πρέπει να κάνει περισσότερους και συστηματικότερους ελέγχους για τα εισαγόμενα ψάρια αυτής της κατηγορίας, που δυστυχώς δεν γίνονται.

Χρωστικές

Πριν λίγο καιρό αποσύρθηκε η ερυθρά χρωστική Ε120 ή καρμίνες ή οποία ήταν ύποπτη για καρκινογενέσεις και προστίθεται σε τρόφιμα και αναψυκτικά για να τους δώσει εντονότερο κόκκινο χρώμα. Η χρωστική Ε120 ή Red 2G παράγεται απο ψήσιμο είδους σκαθαριών σε 400 βαθμούς Κελσίου και απομόνωσης απο την σκόνη της χρωστικής. Στην διάρκεια της θητείας στον ΕΦΕΤ αποσύρθηκε η χρωστική Ε129 ως ύποπτη για καρκινογενέσεις που έμπαινε σε λουκάνικα, έτοιμα μπιφτέκια για να γίνονται πιο κόκκινα, σε πτηνοτροφές για να γίνεται ο κρόκος του αυγού πιο κίτρινος όπως και το χρώμα του κρέατος …πιο αλανιάρικο, επίσης στις ιχθυοτροφές σολομού για να γίνεται το κρέας του σολομού πιο κόκκινο και σε μαρμελάδες για πιο έντονο κόκκινο χρώμα.. Παρατηρούμαι τις ετικέτες των τροφίμων και ιδιαίτερα των αναψυκτικών και δεν καταναλώνουμε εκείνες που περιέχουν πολλά Ε. Προτιμούμε φρέσκους χυμούς και φρέσκα φρούτα και λαχανικά εποχής.

Νιτρώδη, Νιτρικά

Τα νιτρώδη και νιτρικά άλατα που προστίθενται για συντήρηση σε καπνιστά ψάρια, κρέατα, αλλαντικά κλπ. μπορεί να αντιδράσουν με αζωτούχες ενώσεις των τροφών αυτών και να σχηματίσουν νιτροζαμίνες που είναι καρκινογόνες. Οι νιτροζαμίνες προκαλούν καρκίνο του οισοφάγου και του ήπατος. Επίσης σε καπνιστά και ψεροξημένα τρόφιμα είναι πιθανόν να υπάρχουν κυκλικοί αρωματικοί υδρογονάνθρακες όπως το βενζοπυρένιο, που είναι καρκινογόνοι. Περιορίζουμε την κατανάλωση αυτών των τροφών επίσης λόγω του οτι περιέχουν αυξημένες ποσότητες αλατιού και μπαχαρικών. Κηπευτικά προϊόντα που αρδεύονται απο περιοχές που η γεώτρηση περιέχει νιτρικά ή είναι προϊόντα θερμοκηπίου που έχουν χρησιμοποιηθεί νιτρικά λιπάσματα, τότε είναι πιθανόν να περιέχουν νιτρικά που είναι ύποπτα για καρκίνους στο πεπτικό σύστημα . Επίσης το νερό γεωτρήσεων που περιέχει πάνω από 50mg/lt σε νιτρικά δεν πρέπει να καταναλώνεται ως πόσιμο.

Κονσέρβες

Στις κονσέρβες υπάρχει ένα εσωτερικό επίχρισμα (επάλειψη) γι α να μην έρχεται σε επαφή το μέταλλο με το τρόφιμο. Το επίχρισμα αυτό είναι μία πλαστική ουσία που ονομάζεται ΔιςΦαινόλη Α( ΒΡΑ) που σταδιακά μεταφέρεται στο τρόφιμο. Η ΒΡΑ είναι ύποπτη για βλάβες στο συκώτι, στα νεφρά, το αμυντικό σύστημα του οργανισμού,διαβήτη τύπου ΙΙ και καρκινογενέσεις. Έχουν αποσυρθεί απο την ΕΕ, τις ΗΠΑ, τον Καναδά και Αυστραλία τα πλαστικά μπιμπερό από ΒΡΑ .

Κρεατικά στα κάρβουνα

Κρέατα και προϊόντα κρέατος που υπερψήνωνται στα κάρβουνα το λίπος στην υψηλή θερμοκρασία της φλόγας λιώνει αντιδρά με ανθρακούχες ενώσεις και σχηματίζει καρκινογόνες ουσίες που απορροφώνται από το κρέας. Το ίδιο συμβαίνει και για το καρβουνιασμένο κρεας. Τα τμήματα του καρβουνιασμένου κρέατος πρέπει να αφαιρούνται και το κρέας πρέπει να ψήνεται σε απόσταση απο την φλόγα ή χρήση ηλεκτρικής συσκευής.

Αφλατοξίνες

Γάλα, γαλακτοκομικά προϊόντα, τυρί κλπ, σπόροι, ξηροί καρποί εάν δεν παστεριοποιηθούν κατάλληλα ή οι ξηροί καρποί και σπόροι αποθηκευτούν σε χώρους υγρούς και θερμούς αναπτύσσονται μύκητες που παράγουν μυκοτοξίνες τις αφλατοξίνες που ενοχοποιούνται για καρκίνο του ήπατος. Δυστυχώς εδώ ο καταναλωτής είναι εντελώς απροστάτευτος και επιτείνεται με την απουσία συστηματικών ελέγχων.

Υπολείμματα φυτοφαρμάκων

Τα υπολείμματα φυτοφαρμάκων αποτελούν πρόβλημα λόγω της μη συμμόρφωσης των αγροτών και της απουσίας ελέγχων από την πολιτεία. Τα υπολείμματα φυτοφαρμάκων είναι ύποπτα για βλάβες στο ορμονικό σύστημα του οργανισμού ,το κεντρικό νευρικό σύστημα και για καρκινογενέσεις. Τα αυξημένα ποσοστά καρκινογένεσης τα τελευταία χρόνια μεταξύ των αγροτών οφείλεται στην χρήση φυτοφαρμάκων χωρίς προφυλάξεις (γάντια, στολές, μάσκες κλπ). Η απουσία ελέγχων από την πολιτεία καθιστά τους καταναλωτές απροστάτευτους απο τους κινδύνους που εγκυμονούν τα υπολείμματα φυτοφαρμάκων των οποίων οι επιπτώσεις εμφανίζονται αργότερα.Μια συμβουλή προς καταναλωτές είναι να πλένουν καλά τα τρόφιμα αυτά, να ξεφλουδίζουν όσα ξεφλουδίζονται, να καταναλώνουν προϊόντα εποχής οχι θερμοκηπίου και σε περιπτώσεις βιολογικά προϊόντα.

Ακρυλαμίδη

Περισσότερο από δέκα χρόνια πριν στο Ινστιτούτο Καρολίνσκα της Σουηδίας ανακοίνωσαν Σουηδοί επιστήμονες οτι αμυλούχα τρόφιμα που θερμαίνονταν σε θερμοκρασίες μεγαλύτερες των 150 βαθμών Κελσίου σχηματίζονταν μια ουσία την ακρυλαμίδη και μάλιστα όσο υψηλότερη ήταν η θερμοκρασία τόσο μεγαλύτερη η ποσότητα της παραγόμενης ακρυλαμίδης. Έτσι παξιμάδια, δημητριακά πρωινού, κουραμπιέδες, τηγανητές πατάτες, φρυγανιές, τσίπς κάθε κατηγορίας, ποπ κόρν, κλπ κατά το ψήσιμο σχηματίζεται ακρυλαμίδη, η οποία θεωρείται ύποπτη καρκινογενέσεων. Η ακρυλαμίδη δεν υπάρχει στα τρόφιμα που αναφέρθηκαν, αλλά σχηματίζεται κατά το ψήσιμο από αντίδραση αμυλούχων συστατικών με το αμινοξύ ασπαραγίνη. Οι βιομηχανίες τροφίμων προσπαθούν να περιορίσουν το ποσοστό ακρυλαμίδης στα τρόφιμα είτε μειώνοντας την θερμοκρασία είτε με διάφορες άλλες μεθόδους. Το φαινόμενο παρακολουθείται από την Ευρωπαϊκή Αρχή Ασφάλειας Τροφίμων.Οι επιπτώσεις στον οργανισμό από τα τρόφιμα αυτά, δεν εμφανίζονται άμεσα αλλά χρόνια αργότερα, καλό θα είναι όμως να περιορίζουμε την κατανάλωση των προϊόντων αυτών ,να καταναλώνουμε τρόφιμα με αντικαρκινική δράση ,και να καταναλώνουμε τρόφιμα με πολλές φυτικές ίνες διότι διευκολύνουν τις εκκενώσεις και έτσι αποβάλλονται οι καρκινογόνες ουσίες πριν απορροφηθούν από το παχύ έντερο.

ΒΙΟΛΟΓΙΑ

Πότε πρέπει να πίνουμε νερό;

2 ποτήρια νερό μετά το ξύπνημα – βοηθά στην ενεργοποίηση εσωτερικών οργάνων

1 ποτήρι νερό 30 λεπτά πριν από το γεύμα – βοηθάει την πέψη

1 ποτήρι νερό πριν από το μπάνιο – βοηθά στην μείωση της αρτηριακής πίεσης

1 ποτήρι νερό πριν πάτε για ύπνο – αποφεύγεται εγκεφαλικό επεισόδιο ή καρδιακή προσβολή.

ΒΙΟΛΟΓΙΑ

Ενεργειακά ποτά: Ποιο είναι το κόστος για την ενέργεια που μας παρέχουν;

Τα ενεργειακά ποτά ή πιο γνωστά και ως energy drinks καταναλώνονται ευρέως από παιδιά, εφήβους αλλά και ενήλικες, που αθλούνται συστηματικά, προκειμένου να  ‘τονωθεί’ ο οργανισμός τους και να αυξηθεί η απόδοσή τους. Αποτελούν απλά συμπληρώματα που βοηθούν τον οργανισμό να λειτουργήσει πιο σωστά και αποτελεσματικά. Ωστόσο σε μια νέα έρευνα που παρουσιάστηκε στο annual meeting of Radiological Society of North America (RSNA) από τον Jonas Dorner από το πανεπιστήμιο της Βόννης στη Γερμανία φάνηκε ότι τα ενεργειακά ποτά διαταράσσουν τη λειτουργία της καρδιάς.

Ο Dorner παρατηρεί ότι ενώ μέχρι τώρα τα ενεργειακά ποτά καταναλώνονταν κατά το μεγαλύτερο ποσοστό από εφήβους πλέον και οι ενήλικες έχουν αρχίσει να τα καταναλώνουν σε μεγάλες ποσότητες και δε γνωρίζουμε πώς αυτό μπορεί να επηρεάζει τη λειτουργία του οργανισμού τους. Συγκεκριμένα έχουν αναφερθεί προβλήματα που οφείλονται στην κατανάλωση ενεργειακών ποτών σε άτομα τόσο μεταξύ 18 και 25 ετών όσο και μεταξύ 26 και 30 ετών.

Ξέρουμε τι πίνουμε;;;

Θα πρέπει να γνωρίζουμε ότι τα ενεργειακά ποτά περιέχουν:

• ταυρίνη (παράγωγο του αμινοξέος κυστεϊνη) η οποία φυσιολογικά προσλαμβάνεται από την τροφή, κυρίως το κρέας και τα θαλασσινά σε ποσότητες μεταξύ 40 και 400 mg/μέρα και συνήθως περίπου ίσες με 200 mg τη μέρα,
• καφεΐνη σε αρκετά μεγάλες ποσότητες (περιέχουν τριπλάσια ποσότητα καφεΐνης σε σχέση με τον καφέ ή την coca cola!).

Η κατανάλωση αυτών των ποσοτήτων μπορεί να οδηγήσει σε αύξηση του καρδιακού ρυθμού και της αρτηριακής πίεσης αλλά ακόμα και σε επιληπτικές κρίσεις και σε ορισμένες περιπτώσεις στο θάνατο.

Η έρευνα του Jonas Dorner και της ομάδας του εστιάζεται στην επίδραση των ενεργειακών ποτών στη λειτουργία της καρδιάς υγειών ατόμων. Στην έρευνα συμμετείχαν 15 υγιείς άνδρες και 3 υγιείς γυναίκες ηλικίας περίπου 27,5 χρονών. Πραγματοποιήθηκε μέτρηση του καρδιακού ρυθμού με τη μέθοδο MRI πριν και μετά την κατανάλωση ενός energy drink που περιείχε 400mg/100mL ταυρίνη και 32 mg/100mL καφεΐνη). Τα αποτελέσματα της έρευνας έδειξαν ότι τα άτομα μετά την κατανάλωση του ενεργειακού ποτού είχαν αυξημένο ρυθμό πρόσληψης οξυγονωμένου αίματος (προερχόμενου από την πνευμονική κυκλοφορία) από την αριστερή κοιλία για διανομή σε όλο το σώμα αλλά ακόμα δεν έχει διαπιστωθεί πώς αυτό επηρεάζει τις διάφορες δραστηριότητες.

Προς το παρόν φαίνεται ότι τα αποτελέσματα της κατανάλωσης ενεργειακών ποτών είναι βραχυπρόθεσμακαθώς δεν παρατηρούνται δραματικές μεταβολές στον καρδιακό ρυθμό, την πίεση ή στο ποσό αίματος που εγκαταλείπει την αριστερή κοιλία. Ωστόσο πραγματοποιούνται περαιτέρω έρευνες προκειμένου να αξιολογηθεί η μακροπρόθεσμη επίδραση τους ή ποιες επιδράσεις μπορεί να έχουν τα ενεργειακά ποτά στους καρδιοπαθείς.

Σε κάθε περίπτωση συνιστάται στα παιδιά και στους ενήλικες με αρρυθμία να αποφεύγουν την κατανάλωση energy drinks καθώς οι αλλαγές που αυτά προκαλούν στη συσταλτικότητα της καρδιάς μπορεί να οδηγήσουν σε αρρυθμία.

Όχι στην ανάμειξη με αλκοόλ!!!

Ιδιαίτερη προσοχή πρέπει να δίνεται στις περιπτώσεις όπου αναμιγνύονται ενεργειακά ποτά με αλκοόλ για την κατασκευή cocktails που καταναλώνουν ακόμα και έφηβοι καθώς η κατανάλωση τέτοιων ποτών μπορεί να έχει απρόβλεπτες συνέπειες!

πηγή:  http://www.biology.gr/

ΒΙΟΛΟΓΙΑ

Πρωτεΐνες

Σίγουρα θα έχεις ακούσει πως χρειάζεσαι καθημερινά τρόφιμα που περιέχουν πρωτεΐνες! Γιατί άραγε;

Οι πρωτεΐνες είναι τα δομικά συστατικά ή αλλιώς τα «τούβλα» του οργανισμού μας. Με άλλα λόγια το σώμα μας χρησιμοποιεί τις πρωτεΐνες για να χτίσει, να συντηρήσει και να επισκευάσει τους ιστούς του. Και τι είναι οι ιστοί;…οι μύες μας και γενικά οτιδήποτε άλλο φτιάχνει το σώμα. Πρωτεΐνες είναι οι μύες μας, τα όργανά μας και η άμυνα του οργανισμού μας.

Το σώμα μας χρησιμοποιεί πολύ εξειδικευμένες πρωτεΐνες για να κάνει συγκεκριμένες εργασίες. Για παράδειγμα, το σώμα χρησιμοποιεί πρωτεΐνη για να φτιάξει την πεψίνη, μια ουσία (ένα ένζυμο συγκεκριμένα) που υπάρχει στο στομάχι και είναι υπεύθυνη να διαλύει το κρέας σε μικρότερες πρωτεΐνες ή την αιμοσφαιρίνη που μεταφέρει το οξυγόνο στο αίμα. Επίσης οι πρωτεΐνες χρησιμοποιούνται για να χτίσουν τον καρδιακό μυ δηλαδή την καρδιά μας. Δηλαδή, είτε τρέχουμε είτε καθόμαστε, η πρωτεΐνη κάνει πολύ σημαντική δουλειά για να κουνήσει τα πόδια μας, να κινήσει τους πνεύμονές μας και να μας προστατεύσει από τις ασθένειες.

Όλα τα τρόφιμα έχουν τις ίδιες πρωτεΐνες;

Οι πρωτεΐνες που βρίσκονται σε τρόφιμα που προέρχονται από ζώα λέγονται πλήρης πρωτεΐνες, γιατί περιέχουν απαραίτητα συστατικά που τα χρειάζεται το σώμα μας και δεν μπορεί να τα φτιάξει μόνο του. Πλήρης πρωτεΐνες βρίσκουμε στα κρέατα (χοιρινό, μοσχάρι, κατσίκι, αρνί), στα πουλερικά (κοτόπουλο, γαλοπούλα, κυνήγια), στα γαλακτοκομικά, στα τυριά, στα αυγά και σε ότι φτιάχνεται από αυτά.

Πρωτεΐνες, ωστόσο, υπάρχουν και σε φυτικά τρόφιμα όπως τα όσπρια, το καλαμπόκι, το ρύζι, τα δημητριακά –δηλαδή το σιτάρι, η βρώμη, η σίκαλη-, ο αρακάς, το σουσάμι, η σόγια και οι ξηροί καρποί. Οι φυτικές πρωτεΐνες θεωρούνται ελλιπείς γιατί δεν περιέχουν τα παραπάνω απαραίτητα συστατικά. Όταν όμως τις συνδυάσουμε μεταξύ τους μπορούμε να πάρουμε πλήρεις πρωτεΐνες.

Ιδανικοί συνδυασμοί φυτικών πρωτεϊνών που μας δίνουν πλήρεις πρωτεΐνες είναι:

• όσπρια + δημητριακά(π.χ. φασολάδα + ψωμί ολικής αλέσεως) ή
• όσπρια + ρύζι (φακές + ρύζι) ή
• δημητριακά + ξηροί καρποί (π.χ. ψωμί ολικής αλέσεως + καρύδια ή αμύγδαλα)

Τους παραπάνω συνδυασμούς, τους χρησιμοποιούν συχνά οι χορτοφάγοι και μπορούμε να τους χρησιμοποιήσουμε και εμείς κατά τη διάρκεια θρησκευτικών εορτών όπου δεν επιτρέπεται το κρέας και τα γαλακτοκομικά!

 ΒΙΟΛΟΓΙΑ

Υδατάνθρακες

Οι υδατάνθρακες είναι ένα από τα πιο ενοχοποιημένα θρεπτικά συστατικά. Ισχύει όμως η φήμη τους;

Τι είναι οι υδατάνθρακες;

Οι υδατάνθρακες είναι τα νομίσματα ενέργειας του σώματός μας. Τα περισσότερα τρόφιμα που τρώμε καθημερινά αποτελούνται από υδατάνθρακες. Ο οργανισμός μας, σπα τους υδατάνθρακες σε μικρότερα κομμάτια, τη γλυκόζη, τα οποία καίει για να πάρουμε την ενέργεια που χρειαζόμαστε όλη μέρα για να ζήσουμε.

Γιατί χρειαζόμαστε τους υδατάνθρακες;

Οι υδατάνθρακες είναι η βασική πηγή ενέργειας του Εγκεφάλου μας και του νευρικού μας συστήματος. Προσφέρουν την ενέργεια που χρειαζόμαστε για να κινηθούμε, να σκεφτούμε και να γίνουν όλες οι απαραίτητες λειτουργίες του σώματός μας.

Ποιοι είναι οι υδατάνθρακες;

Υπάρχουν δύο κύριες κατηγορίες υδατανθράκων: οι απλοί υδατάνθρακες και οι σύνθετοι.

Απλοί υδατάνθρακες

Οι απλοί υδατάνθρακες λέγονται αλλιώς και σάκχαρα. Τους βρίσκουμε στη ζάχαρη και σε όλα τα τρόφιμα που φτιάχνονται από αυτή όπως οι καραμέλες, τα γλυκά, οι σοκολάτες και τα παγωτά. Οι απλοί υδατάνθρακες, ωστόσο, βρίσκονται και σε πιο θρεπτικά τρόφιμα όπως τα φρούτα και το γάλα. Τα σάκχαρα δίνουν τη γλυκιά γεύση στα τρόφιμα και για αυτό έχουμε την τάση να μας αρέσουν περισσότερο. Είναι προτιμότερο να τρώμε σάκχαρα από φρούτα, λαχανικά και γάλα, αλλά γιατί;! Τα τρόφιμα αυτά εκτός από σάκχαρα είναι γεμάτα από τόσα άλλα θρεπτικά συστατικά όπως βιταμίνες που μας κάνουν να νιώθουμε πιο ζωντανοί και ευδιάθετοι, φυτικές ίνες και ασβέστιο, που βοηθά να αποκτάμε γερά οστά και εντυπωσιακό ανάστημα.

Σύνθετοι Υδατάνθρακες

Ο πιο γνωστός σύνθετος υδατάνθρακας είναι το άμυλο. Το άμυλο το βρίσκουμε στα δημητριακά όπως το ψωμί, τα κράκερς, τα παξιμάδια, τα όσπρια, τα μακαρόνια, το ρύζι, η πατάτα, το καλαμπόκι ο αρακάς, τα φασολάκια. Τα τρόφιμα που παίρνουμε από τη φύση και περιέχουν άμυλο είναι πλούσια και σε άλλα συστατικά όπως βιταμίνες και μέταλλα. Σήμερα, υπάρχουν συσκευασμένα τρόφιμα που περιέχουν επεξεργασμένο άμυλο, Το επεξεργασμένο άμυλο είναι άμυλο που του έχουμε αφαιρέσει θρεπτικά συστατικά όπως οι φυτικές ίνες. Οι φυτικές ίνες όμως μας κάνουν να αισθανόμαστε χορτάτοι. Όταν τις αφαιρέσουμε από ένα τρόφιμο τότε για χορτάσουμε από αυτό πρέπει να φάμε πολύ μεγαλύτερη ποσότητα. Για το λόγο αυτό ένα μπολ δημητριακά πρωινού μας χορταίνει πιο πολύ από ότι 1 μπολ ζαχαρωτά.

Άρα ποιους υδατάνθρακες να προτιμήσω?

Καλό είναι να έχουμε από όλους τους υδατάνθρακες στην καθημερινή μας διατροφή. Μεγαλύτερο μέρος της καθημερινής μας διατροφής έχουν τα αμυλούχα και μάλιστα τα μη επεξεργασμένα, για σκέψου…δημητριακά το πρωι, ψωμί του τοστ αργότερα κλπ. Ωστόσο, και οι απλοί υδατάνθρακες όπως τα φρούτα, τα λαχανικά, το γάλα και το γιαούρτι είναι απαραίτητοι κάθε μέρα σε μικρότερες ποσότητες και πιο αραιά μέσα στο μήνα τα γλυκά.

Στο μικροσκόπιο…

Πως το σώμα μας χρησιμοποιεί τη γλυκόζη;

Όταν φάμε υδατάνθρακες το σώμα μας, τους σπα σε μικρότερα κομμάτια, τη γλυκόζη. Η γλυκόζη απορροφάται από το έντερο και βγαίνει στην κυκλοφορία του αίματος. Όταν η ποσότητα της γλυκόζης αυξηθεί στο αίμα, το σώμα ενεργοποιεί το πάγκρεας να ρίξει στο αίμα μια ορμόνη την ινσουλίνη. Η ινσουλίνη είναι υπεύθυνη να μετακινήσει τη γλυκόζη και να τη βοηθήσει να μπει από το αίμα στα κύτταρα για να καεί.

Όταν τρώω απλούς υδατάνθρακες νιώθω να πεινώ αμέσως! Είναι φυσιολογικό;

Οι απλοί υδατάνθρακες διασπώνται πολύ γρήγορα από τον οργανισμό μας με αποτέλεσμα να βγαίνουν γρήγορα στο αίμα. Το σώμα για να προλάβει το κυκλοφοριακό κονφούζιο της γλυκόζης στέλνει πολύ μεγάλες ποσότητες ινσουλίνης. Η αυξημένη ινσουλίνη βάζει πολύ περισσότερη γλυκόζη μέσα στα κύτταρα με αποτέλεσμα το αίμα να απομένει με λιγότερη γλυκόζη από το φυσιολογικό, Ο οργανισμός ξεγιελιέται και νομίζει πως δεν έχει αρκετή ενέργεια και οπότε μας κάνει να πεινάμε.

Όταν τρώμε σύνθετους υδατάνθρακες, αυτή η διαδικασία γίνεται πιο αργά, Οπότε η γλυκόζη τακτοποιείται από το αίμα στο υπόλοιπο σώμα πιο ομαλά και εμείς νιώθουμε χορτάτοι για περισσότερη ώρα.

Οι επιστήμονες βρήκαν πως τα τρόφιμα που αυξάνουν πολύ γρήγορα τη γλυκόζη στο αίμα όπως τα γλυκά, μπορεί να σχετίζονται με σακχαρώδη διαβήτη και προβλήματα καρδιάς!

 ΒΙΟΛΟΓΙΑ

Λίπη

Το λίπος είναι ένα από τα συστατικά των τροφίμων που συχνά μπορεί να ακούμε πως πρέπει να το αποφεύγουμε.

Τι συμβαίνει όμως στην πραγματικότητα;

Το λίπος είναι μέρος της υγιεινής διατροφής και αυτό γιατί είναι σημαντικό για το σώμα μας. Συγκεκριμένα, το λίπος καίγεται στο σώμα μας για να έχουμε ενέργεια να κινηθούμε, να αναπνεύσουμε, να μιλήσουμε κλπ. Ταυτόχρονα, το σώμα μας χρησιμοποιεί το λίπος για να αποθηκεύσει ενέργεια, είναι σα να λέμε οι τράπεζες ή οι επιταγές ενέργειας του οργανισμού μας. Όμως, δεν κάνει μόνο αυτό, βοηθά και σε πολλές άλλες λειτουργίες του σώματος όπως:

• βοηθά στην καλή λειτουργία του εγκεφάλου και των νεύρων.
• βοηθά στην κατασκευή ορμονών όπως αυτές που ρυθμίζουν την περίοδο των κοριτσιών.
• Περιβάλει τα όργανα και τα προστατεύει από χτυπήματα,
• Παίρνει μέρος στη δημιουργία των κύτταρων
• Βοηθά να απορροφήσουμε κάποιες βιταμίνες που τις λέμε και λιποδιαλυτές και είναι Α, D, K,Ε,

Πόση ενέργεια μας δίνει το λίπος;

Το λίπος όταν καίγεται μας δίνει περισσότερη ενέργεια από οποιαδήποτε άλλο θρεπτικό συστατικό.

Δηλαδή όταν καίμε

• 1 γραμμάριο βούτυρο παίρνουμε 9 θερμίδες
• 1 γραμμάριο ζάχαρης(υδατανθράκων) παίρνουμε 4 θερμίδες
• 1 γραμμάριο ασπράδι αυγού(πρωτεΐνης) παίρνουμε 4 θερμίδες

Ωστόσο, δεν χρειάζεται να μετράς συνεχώς τα λιπαρά και τις θερμίδες στην τροφή σου! Μπορείς να μάθεις να τρως ισορροπημένα, ζητώντας τη βοήθεια των γονιών, των εκπαιδευτικών σου και ρίχνοντας πιο συχνά μια ματιά στη Μεσογειακή πυραμίδα!

Ποια είναι τα είδη των λιπών;

Οι επιστήμονες χώρισαν τα λίπη σε τρεις μεγάλες κατηγορίες ανάλογα με την χημική τους δομή και την «ευλυγισία» τους. Οι τρεις κατηγορίες των λιπών είναι

• τα μονοακόρεστα
• τα πολυακορεστα
• τα κορεσμένα

Τα μονοακόρεστα και πολυακόρεστα λίπη είναι ευλύγιστα «λίπη» και είναι γνωστά ως «καλά» λιπαρά.
Τα μονοακόρεστα φαίνεται να μας προστατεύουν από ασθένειες τις καρδιάς και βρίσκονται στις ελιές, τους ξηρούς καρπούς (αμύγδαλα, κάσιους, φυστίκια, καρύδια κλπ), στο ελαιόλαδο και το αβοκάντο.

Τα πολυακόρεστα χωρίζονται σε δύο κατηγορίες τα ω-3 και τα ω-6. Τα ω-3 βοηθούν στη σωστή λειτουργία του εγκεφάλου, προστατεύουν την υγεία της καρδιάς, βοηθούν στην άμυνα του οργανισμού και προστατεύουν από κάποιες μορφές καρκίνου. Τα τρόφιμα που περιέχουν ω-3 λιπαρά είναι τα λιπαρά ψάρια όπως οι σαρδέλες, ο μπακαλιάρος, ο κολιός, ο γαύρος, ο σολομός, το σκουμπρί, τα καρύδια κα τα λάδια που φτιάχνονται από αυτά.

Τα ω-6 λιπαρά που είναι σημαντικά για τη λειτουργία και την ανάπτυξη του οργανισμού βρίσκονται στους ηλιόσπορους, το σουσάμι, τα καρύδια, το καλαμπόκι και αλλού.

Θυμήσου!

Τα ακόρεστα λίπη σε θερμοκρασία δωματίου έχουν υγρά ή σχεδόν υγρά π.χ. το ελαιόλαδο ή μια μαργαρίνη όταν την αφήσουμε έξω από το ψυγείο!

Τα κορεσμένα λίπη είναι τα λίπη που βρίσκονται στο κρέας και σε ζωικά προϊόντα, όπως το φρέσκο βούτυρο, το τυρί και τα πλήρη γαλακτοκομικά. Επίσης, βρίσκονται στο φοινικέλαιο και στην καρύδα τρόφιμα που χρησιμοποιούνται από εστιατόρια και εργοστάσια για να παρασκευάσουν τηγανιτές πατάτες ή γλυκά. Τα κορεσμένα λιπαρά είναι γνωστά ως “κακά” λιπαρά επειδή αυξάνουν τη χοληστερόλη του αίματος και τον κίνδυνο εμφάνισης παθήσεων της καρδιάς.

Θυμήσου!

Τα κορεσμένα λίπη είναι στερεά σε θερμοκρασία δωματίου!

Τα trans(τρανς) λιπαρά είναι λίπη που έχουν παρόμοια μορφή με αυτή των κορεσμένων γι’ αυτό και αυξάνουν τη χοληστερόλη του αίματος και έχουν σχέση με την εμφάνιση ασθενειών της καρδιάς. Τα τρανς λίπη χρησιμοποιούνται για την παρασκευή μπισκότων, κεικ, γλυκών και αλλαντικών. Τα βρίσκουμε ως υδρογονωμένα λίπη στις συσκευασίες τροφίμων.

 ΒΙΟΛΟΓΙΑ

Φυτικές ίνες

Οι φυτικές ίνες είναι ουσίες που βρίσκονται σε όλα τα φυτικά τρόφιμα και όπως αναφέρει ο κ. Πεψίνης είναι το χαρακτηριστικό «κρατς» που ακούγεται όταν τρώμε λαχανικά.

Οι ουσίες αυτές ανήκουν στην ομάδα των υδατανθράκων έχουν όμως μια πολύ σημαντική και διακριτή διαφορά! …

Δεν ανήκουν στα θρεπτικά συστατικά.

Οι φυτικές ίνες είναι τόσο πολύπλοκες ουσίες που ο οργανισμός, δεν μπορεί να τις διασπάσει και να τις απορροφήσει στο έντερο. Άρα το σώμα μας δεν μπορεί να χρησιμοποιήσει και για το λόγο αυτό λέμε πως δεν μας θρέφουν.

Γιατί όμως τις χρειαζόμαστε;

Οι φυτικές ίνες είναι απαραίτητες για το σώμα μας !

• Όσο βρίσκονται στο στομάχι, οι φυτικές ίνες μας κάνουν να νιώθουμε χορτάτοι.
• Επίσης, βοηθούν στην καλή λειτουργία του εντέρου, δηλαδή βοηθούν στο να φεύγει καθημερινά το φαγητό από το σώμα μας ή αλλιώς στην καθημερινή αφόδευση. Με αυτόν τον τρόπο, προστατευόμαστε από επιβλαβείς ουσίες που αν μείνουν πολύ καιρό μέσα στο έντερό μας μπορεί να προκαλέσουν προβλήματα στη υγεία μας (π.χ. καρκίνος).
• Τέλος, στο έντερο δημιουργούν ένα δίχτυ στο οποίο συγκρατούν όλα τα υπόλοιπα θρεπτικά συστατικά και τα αφήνουν σιγά σιγά να απορροφηθούν. Και έτσι δεν προκαλείται «κυκλοφοριακό κομφούζιο» στο αίμα μας μετά το φαγητό.

Που βρίσκονται ;

Οι φυτικές ίνες βρίσκονται σε όλα τα ωμά φυτικά τρόφιμα και σε όσα φαγητά φτιάχνονται από αυτά. Δηλαδή, τις συναντάμε στα λαχανικά και τα φρούτα (και πολύ περισσότερο στις φλούδες τους), στα δημητριακά ολικής άλεσης (στα καφέ τρόφιμα) όπως το ψωμί ολικής άλεσης, δημητριακά πρωινού ολικής άλεσης, ζυμαρικά, στο άγριο ρύζι και στα πολύσπορα προϊόντα. Αλλά και στις σαλάτες, στις φρουτοσαλάτες, στους αλεσμένους χυμούς και στα προϊόντα που φτιάχνονται από αλεύρι ολικής άλεσης.

 ΒΙΟΛΟΓΙΑ

Βιταμίνες

Συχνά μπορεί να ακούς από τους γονείς σου «πιες το χυμό σου να πάρεις βιταμίνες!» ή «πιες το γάλα σου, να ψηλώσεις!». Τι είναι τελικά οι βιταμίνες και τι τελικά τις κάνει τόσο σπουδαίες; Τι είναι αυτό που βρίσκεται μέσα στο γάλα και μπορεί να σε βοηθήσει να ψηλώσεις; Στο κομμάτι αυτό θα λύσεις όλες τις απορίες σου!

Οι βιταμίνες και τα ιχνοστοιχεία είναι συστατικά της τροφής τα οποία χρειάζεται το σώμα μας για να μεγαλώσει και να λειτουργήσει. Στην πραγματικότητα, οι βιταμίνες, τα μέταλλα και τα ιχνοστοιχεία είναι εξειδικευμένοι εργάτες και εργαλεία μέσα στο σώμα μας.

• Κάποια από αυτά ο οργανισμός μας τα χρησιμοποιεί σαν όπλα και στρατιώτες για την άμυνα του οργανισμού
• Άλλα τα στέλνει σε εξειδικευμένα κέντρα ελέγχου τα ένζυμα, τα οποία δίνουν εντολές και δουλεύουν για την ανάπτυξη και τη λειτουργία του σώματος.
• Ενώ κάποια τα χρησιμοποιεί για την αναπνοή του σώματος.

Οι βιταμίνες και τα ιχνοστοιχεία δεν δίνουν ενέργεια-καύσιμα στο σώμα.

Βιταμίνες

Το σώμα μας δεν μπορεί να φτιάξει μόνο του βιταμίνες! Έτσι είναι πολύ σημαντικό να τις παίρνουμε κάθε μέρα από τη διατροφή μας.

Που συχνάζουν οι βιταμίνες;

Οι βιταμίνες χωρίζονται σε δύο κατηγορίες: τις λιπο-διαλυτές και τις υδατο – διαλυτές.

Οι λιποδιαλυτές βιταμίνες βρίσκονται σε τρόφιμα που περιέχουν λίπος και μάλιστα βρίσκονται εγκλωβισμένες μέσα στο λίπος. Οι βιταμίνες αυτές μένουν και αποθηκεύονται στο σώμα μας άλλες για μερικές ημέρες και άλλες για μήνες, μέχρι να τις χρειαστεί το σώμα και να τις χρησιμοποιήσει. Αυτές είναι οι βιταμίνες Α, D, K, E.

Οι υδατοδιαλυτές βιταμίνες είναι διαφορετικές. Μπαίνουν στο σώμα μας όταν τρώμε τρόφιμα που είναι πλούσιες σε αυτές, ταξιδεύουν μέσω του αίματος, ο οργανισμός χρησιμοποιεί όσες χρειάζεται και οι υπόλοιπες φεύγουν μέσω των ούρων.

Άρα δεν αποθηκεύονται και πρέπει να τις ανανεώνουμε κάθε μέρα, Στην κατηγορία αυτή ανήκουν η βιταμίνη C και η οικογένεια των βιταμινών Β.

Eάν θέλετε να ελέγξετε τις γνώσεις σας γύρω από αυτά τα πολύτιμα θρεπτικά συστατικά που τόσο έχει ανάγκη ο οργανισμός μας, δεν έχετε παρά να κάνετε το διατροφικό τεστ για τις βιταμίνες που ακολουθεί.
1 Ποιο τρόφιμο περιέχει περισσότερη βιταμίνη C;
α) Tο πορτοκάλι
β) H κόκκινη πιπεριά
γ) Tο ακτινίδιο

2 Ποιας βιταμίνης Η υπερκατανάλωση μπορεί να προκαλέσει τοξικότητα;
α) Tης βιταμίνης B1
β) Tου φυλλικού οξέος
γ) Tης βιταμίνης A

3 H βιταμίνη E που περιέχεται στο λάδι με ποιον τρόπομαγειρέματος καταστρέφεται;
α) Mε το βράσιμο
β) Mε το τηγάνισμα
γ) Mε το ψήσιμο

4 Ποια είναι η καλύτερη πηγή της βιταμίνης B12;
α) Tο μαρούλι
β) Tο συκώτι
γ) H μοσχαρίσια μπριζόλα

5 Ποια βιταμίνη μπορεί να συνθέσει μόνος του ο οργανισμός μας;
α) Tη βιταμίνη K
β) Tη βιταμίνη C
γ) Tη βιταμίνη A

6 Kατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης αυξάνονται σημαντικά οι ανάγκες σε:
α) Φυλλικό οξύ
β) Bιταμίνη A
γ) Bιταμίνη B

7 Ποια ομάδα τροφίμων είναι πλουσιότερη σε βιταμίνη B1 (θειαμίνη);
α) Tα λαχανικά
β) Tα γαλακτοκομικά
γ) Tα αμυλούχα τρόφιμα

8 Tα λαχανικά και τα φρούτα με πορτοκαλί ή πράσινο χρώμα είναι πλούσια σε:
α) Bιταμίνη A
β) Bιταμίνη D
γ) B-καροτένιο

9 Ποια βιταμίνη καταστρέφεται ευκολότερα με το βράσιμο;
α) H βιταμίνη B2
β) H βιταμίνη C
γ) H βιταμίνη E

10 Ένας καπνιστής πρέπει να καταναλώνει…
α) 1 πορτοκάλι την ημέρα περισσότερο από τους μη καπνιστές
β) 1 μπανάνα την ημέρα περισσότερο από τους μη καπνιστές
γ) 1 μήλο την ημέρα περισσότερο από τους μη καπνιστές

Εκτιμήστε το σκορ σας
7-10 σωστές απαντήσεις: Γνωρίζετε ακριβώς πια τρόφιμα σας προσφέρουν τις περισσότερες βιταμίνες και ποιες τροφές πρέπει να καταναλώνετε συχνότερα.
3-7 σωστές απαντήσεις: Έχετε ελλείψεις αλλά είστε σε καλό δρόμο όσον αφορά τις γνώσεις σας για τις βιταμίνες και την υγιεινή διατροφή.
1-3 σωστές απαντήσεις: Οι διατροφικές σας γνώσεις έχουν κενά, αλλά ποτέ δεν είναι αργά για να τα αναπληρώσετε!

OI ΣΩΣTEΣ AΠANTHΣEIΣ
1β. H κόκκινη πιπεριά: H κόκκινη πιπεριά περιέχει υπερδιπλάσια ποσότητα βιταμίνης C (140 mg/100 γρ. τροφίμου) σε σχέση με το πορτοκάλι (55 mg/100 γρ. τροφίμου) και το ακτινίδιο (60 mg/100 γρ. τροφίμου). Άλλες πλούσιες πηγές της βιταμίνης C είναι η κίτρινη και η πράσινη πιπεριά, ο μαϊντανός, τα μανταρίνια, τα λεμόνια, το γκρέιπφρουτ, το μπρόκολο, οι φράουλες, αλλά και οι ντομάτες και το σπανάκι.

2γ. Tης βιταμίνης A: H χρόνια συστηματική λήψη μεγάλων ποσοτήτων βιταμίνης A (κυρίως με τη μορφή συμπληρωμάτων διατροφής) μπορεί να επιφέρει συμπτώματα όπως ξηρότητα του δέρματος, απώλεια των μαλλιών, εύθραυστα νύχια, ναυτία, εμετό, πονοκέφαλο, κόπωση, ενώ σε πιο σοβαρές καταστάσεις υπερβιταμίνωσης, μπορεί να διαταραχθεί σημαντικά η ηπατική λειτουργία.

3β. Mε το τηγάνισμα: H λιποδιαλυτή βιταμίνη E δεν καταστρέφεται με το βράσιμο ή το ψήσιμο, αλλά με το τηγάνισμα, που μπορεί να οδηγήσει σε οξείδωσή της και συνεπώς σε μερική ή ολική απώλειά της.

4β. Tο συκώτι: H πλουσιότερη πηγή βιταμίνης B12 είναι το συκώτι. Bέβαια και η μοσχαρίσια μπριζόλα περιέχει βιταμίνη B12, καθώς και τα υπόλοιπα κρέατα, τα ψάρια και τα πουλερικά. Συνήθως έλλειψη βιταμίνης B12 παρατηρείται σε αυστηρούς χορτοφάγους.

5α.Tη βιταμίνη K: H βιταμίνη K είναι μία από τις δύο βιταμίνες που συντίθενται από το ανθρώπινο σώμα (η δεύτερη είναι η βιταμίνη D). H βιταμίνη K συντίθεται από τη μικροβιακή χλωρίδα του εντέρου και είναι απαραίτητη για την πήξη του αίματος. Ωστόσο, ένα μέρος της βιταμίνης K λαμβάνεται και μέσω της τροφής. Oι καλύτερες πηγές της βιταμίνης K είναι το σπανάκι, το μπρόκολο, το λάχανο, οι φράουλες, το μοσχαρίσιο και χοιρινό κρέας, το αυγό, τα γαλακτοκομικά προϊόντα και το πράσινο τσάι.

6α. Σε φυλλικό οξύ (ή φολικό οξύ): Tο φυλλικό οξύ συμμετέχει στη σύνθεση του DNA, στο σχηματισμό των ερυθροκυττάρων και των λευκοκυττάρων κτλ. και οι ανάγκες του αυξάνονται σημαντικά στην εγκυμοσύνη. Kαλές διατροφικές πηγές του φυλλικού οξέος είναι τα φασόλια, το σπανάκι, το μπρόκολο, το μαρούλι, το λάχανο, τα δημητριακά ολικής άλεσης, τα αυγά, οι μπανάνες, τα αμύγδαλα και το γάλα. Συνήθως οι εγκυμονούσες παίρνουν συμπληρώματα φυλλικού οξέος.

7γ. Tα αμυλούχα τρόφιμα: Tα αμυλούχα τρόφιμα (ψωμί ολικής άλεσης, ρύζι, μακαρόνια και πατάτες) είναι από τα πιο πλούσια τόσο σε βιταμίνη B1 όσο και στις βιταμίνες B2 (ριβοφλαβίνη) και B3 (νιασίνη). Ωστόσο, η B1 περιέχεται σε μικρότερη ποσότητα και στο χοιρινό κρέας, στο σολομό, στην ντομάτα, στο μαρούλι και στο
γάλα. H βιταμίνη B1 είναι απαραίτητη κυρίως για το μεταβολισμό των υδατανθράκων, αλλά και των πρωτεϊνών και του λίπους.

8γ. Σε β-καροτένιο: Tο β-καροτένιο, όπως και τα υπόλοιπα καροτενοειδή, μετατρέπεται στον οργανισμό σε βιταμίνη A (ρετινόλη). Tα καροτενοειδή μπορούμε να τα προσλάβουμε από λαχανικά και φρούτα με έντονο πορτοκαλί ή πράσινο χρώμα, π.χ. καρότα, σπανάκι, βερίκοκα, μπρόκολο, μαρούλι, γλυκοπατάτες, πορτοκάλι (ή χυμός πορτοκαλιού), ροδάκινο.

9β. H βιταμίνη C: H βιταμίνη C είναι ιδιαίτερα ευπαθής υδατοδιαλυτή βιταμίνη, οπότε καταστρέφεται σε μεγάλο βαθμό όταν έρθει σε επαφή με το νερό και κυρίως με το βράσιμο. Eίναι ευπαθής ακόμα και στην ψύξη (στα λαχανικά και στα φρούτα), με αποτέλεσμα οι απώλειες σε κομμένα λαχανικά που συντηρούνται στο ψυγείο για ένα 24ωρο να φτάνουν το 45%!

10α. 1 πορτοκάλι: Oι καπνιστές έχουν μεγαλύτερες ανάγκες σε βιταμίνη C σε σχέση με τους μη
καπνιστές. H ημερήσια συνιστώμενη δόση βιταμίνης C για τους καπνιστές ανέρχεται στα 100 mg/ημέρα σε σχέση με τα 60 mg/ημέρα για τους υπόλοιπους ενηλίκους. Έτσι, ένα επιπλέον πορτοκάλι ή οποιοδήποτε άλλο τρόφιμο που περιέχει βιταμίνη C (πιπεριές, ακτινίδιο, μαϊντανός, φράουλες κλπ.) είναι απαραίτητο για τους καπνιστές.

Βιταμίνη D