5η ομάδα (2): Μετά τις πληροφορίες της Γερόντισσας ο Μενέλαος βρίσκεται σε σύγχυση. Πώς δηλώνεται αυτό στο κείμενο; Πώς θα μπορούσε να δηλωθεί στη σκηνική παρουσία του; (ήθος-λέξη-όψη)

13 Νοέμβριος 2012

Ο Μενέλαος μετά την ομιλία του με τη Γερόντισσα, που τον πληροφορεί για πράγματα, τα οποία φαίνεται ότι δε γνώριζε, έχει συγχυστεί. Βέβαια, πριν καν τα πληροφορηθεί βρίσκεται κατά κάποιο τρόπο σε σύγχυση. Αυτό δικαιολογείται και από το γεγονός ότι είναι ένας βασιλιάς και γνωρίζει τέτοια αντιμετώπιση. Στην 3η σκηνή (στ. 542-575) ο Μενέλαος μονολογεί ακατάπαυστα και δηλώνει τη σύγχυσή του, επειδή η Γερόντισσα δεν τον αφήνει να εισέλθει στο παλάτι. Εκφράζει τα συναισθήματά του με θυμό. Αυτό το δηλώνει στο κείμενο δίνοντας εξηγήσεις χωρίς βάση, προσπαθώντας να δικαιολογήσει τα νέα δεδομένα. Αρχικά, στο στίχο 551 αναφέρει μία άλλη Σπάρτη. Στη συνέχεια, στους στοίχους 554-555 δε μπορεί να εξηγήσει το ότι υπάρχει και 2η Τροία (του φαίνεται περίεργο). Στους 557-559, επίσης, εξηγεί τη συνωνυμία. Στο στίχο 560 «θα φύγω», εξυπηρετεί τη δραματική οικονομία. Η σύγχυσή του εκφράζεται, ακόμα, με τους στεναγμούς του (στ.521). Τέλος, χαρακτηρίζει την Γερόντισσα άκαρδη.

Η σύγχυση, αυτή, μπορεί να εκφραστεί με διάφορους τρόπους μέσω της όψης, της λέξης και του ήθους.

Όσον αφορά την όψη, θα μπορούσε να σκίζει τα ρούχα του ή να τραβάει τα μαλλιά του. Ακόμα, θα μπορούσε να γδέρνει το πρόσωπό του. Τέλος, πολύ πιθανό να κάνει κάποιες αμήχανες κινήσεις.

Η σύγχυση του Μενέλαου δηλώνεται και μέσω της σκηνικής παρουσίας του ήρωα. Σχετικά με τον όρο «λέξις», δηλαδή τη γλώσσα που χρησιμοποιεί ο ποιητής, τους εκφραστικούς τρόπους και τα σχήματα, η κατάσταση του Μενέλαου προωθείται στους ακροατές με πολύ εύστοχο τρόπο. Καταρχάς στην αρχαία παράσταση,  φανταζόμαστε τον υποκριτή που υποδύεται το Μενέλαο να στέκεται ακίνητος, να απαγγέλει το μονόλογο του και καθώς το προσωπείο του, κρύβει καλά τις εκφράσεις του προσώπου του, ο μόνος τρόπος για να εκφράσει τα συναισθήματα του, είναι η ένταση και η χροιά της φωνής του, όπως επίσης και τα λόγια που λέει. Έτσι λοιπόν, ο ήρωας στο μονόλογο του χρησιμοποιεί πολλά άστοχα ερωτήματα (π.χ. στ. 548-550 ) με τα οποία προσπαθεί να εξηγήσει τα γεγονότα που συμβαίνουν. Ακόμα στα λόγια του διακρίνουμε ορισμένα αποφθέγματα σχετικά με την δύναμη της ανάγκης ( στ. 574-575),  δείχνοντας έτσι την απελπισία του για την κατάσταση στην οποία έχει περιέλθει. Τέλος ο πόνος του εκφράζεται και μέσω των επιφωνημάτων που υπάρχουν και κατά τη διάρκεια της συνομιλίας του με την Γερόντισσα (π.χ. στ 511).Γενικά από το μονόλογο του Μενέλαου εκτός από την άσχημη ψυχολογικά του κατάσταση μαθαίνουμε και το σχέδιο δράσης του (στ. 565-566).

Μετά τη συνομιλία του Μενέλαου με τη Γερόντισσα,  ο ήρωας μένει μόνος του στη σκηνή και καταφεύγει σε ένα έντονο μονόλογο  προσπαθώντας να αναλύσει τις πληροφορίες που του έδωσε η γερόντισσα(542). Αναλυτικότερα, φαίνεται να βρίσκεται σε απόλυτη σύγχυση, καθώς δεν μπορεί να συνειδητοποιήσει την πληροφορία ότι η Ελένη βρίσκεται στην Αίγυπτο . Είναι ψυχικά συντετριμμένος, καθώς αδυνατεί να κατανοήσει  ότι τόσα χρόνια πολεμούσε για ένα είδωλο.  Αυτή η στάση του θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ως ένα βαθμό λογική και συνετή αφού δεν αποδέχεται  ό,τι ακούει  και προσπαθεί μέσα από δικούς του συλλογισμούς να οδηγηθεί στην αλήθεια. Οι συλλογισμοί του όμως είναι πολύπλοκοι και έτσι παρασυρόμενος από την αφέλεια του  οδηγείται  σε λάθος συμπεράσματα.  Ειδικότερα, δεν λαμβάνει υπόψη του όλα τα δεδομένα και αντιμετωπίζει με επιπολαιότητα  τις πληροφορίες που του δίνονται. Αξιοσημείωτη είναι η επιμονή του να παραμείνει και να ζητήσει βοήθεια από το βασιλιά , παρά τις προειδοποιήσεις της Γερόντισσας (559-560),  πιστεύοντας  ότι θα το σώσει το όνομά του (561-563). Επιπλέον, στα τελευταία του λόγια  με την απόφαση του να τρέξει να κρυφτεί (568-569) παρουσιάζεται δειλός,  γεγονός που του αφαιρεί  τα χαρακτηριστικά του ατρόμητου ήρωα  και του προσδίδει  μια τραγική διάσταση. Στους  στ. 571-575 ο ήρωας φαίνεται να είναι  απογοητευμένος καθώς είναι  βασιλιάς αλλά κανένας δεν αναγνωρίζει το αξίωμα του.  Τέλος, η σκηνή κλείνει με τη σοφή σκέψη του ότι η ανάγκη είναι αυτή που ωθεί τα πράγματα προς μια συγκεκριμένη πορεία.

Αφήστε μια απάντηση

Η ηλ. διεύθυνση σας δεν δημοσιεύεται. Τα υποχρεωτικά πεδία σημειώνονται με *

Αλλαγή μεγέθους γραμματοσειράς
Αντίθεση