Η ιστορία του ανθρώπου συμβαδίζει με την ιστορία του νερού. Ο άνθρωπος επιδιώκει να ζει κοντά σε περιοχές που διαθέτουν νερό. Το σύνολο των περιοχών γλυκού νερού, όπως είναι οι ποταμοί και οι λίμνες αποτελούν το υδρογραφικό δίκτυο, το οποίο εξυπηρετεί την ύδρευση(δ), την άρδευση(β) για την παραγωγή ενέργειας και τη βιομηχανία και τις ανάγκες του ανθρώπου για μετακινήσεις(ε), ψυχαγωγία(γ) κ.λπ.
Ύδρευση: παροχή πόσιμου νερού για την ικανοποίηση καθημερινών αναγκών.
Άρδευση: πότισμα καλλιεργημένων χωραφιών.
Παραγωγή ενέργειας : τα υδροηλεκτρικά εργοστάσια παράγουν ηλεκτρικό ρεύμα χρησιμοποιώντας την κινητική ενέργεια του νερού που πέφτει με ορμή από ένα φράγμα.
Μετακίνηση: πλεύση ποταμόπλοιου σε πλωτό ποταμό για τη μεταφορά ανθρώπων.
Ψυχαγωγία: αθλήματα όπως rafting (ράφτινγκ), κανόε καγιάκ ή μια απλή βαρκάδα στα ήρεμα νερά ενός ποταμού ή μιας λίμνης.
Κλικ στην εικόνα για να δείτε το βίντεο:
Νερό, η πηγή της ζωής
Το βίντεο αναφέρεται στο πιο σημαντικό συστατικό της ζωής, το νερό, το οποίο καλύπτει τα ¾ της επιφάνειας της γης.
Ποτάμια και αρχαίοι πολιτισμοί
Η σημασία του νερού για τον άνθρωπο γίνεται εμφανής και από το γεγονός ότι πολλοί μεγάλοι αρχαίοι πολιτισμοί εμφανίστηκαν γύρω από μεγάλα ποτάμια.Ειδικότερα:
- ο πολιτισμός της Μεσοποταμίας στήριξε την ανάπτυξή τoυ στους ποταμούς Τίγρη και Ευφράτη,
- ο πολιτισμός της Αιγύπτου στο Νείλο,
- ο πολιτισμός της Κίνας στον Κίτρινο ποταμό (Χουάνγκ Χο)και
- ο ινδικός πολιτισμός στους ποταμούς Γάγγη και Ινδό.
Στη Μεσοποταμία, μια πολύ εύφορη χώρα, με εκτεταμένες πεδιάδες , που ποτίζονται από τους ποταμούς Τίγρη και Ευφράτη έζησαν από πολύ νωρίς λαοί που ανέπτυξαν σημαντικότατους πολιτισμούς…
Οι λαοί της Μεσοποταμίας: Σουμέριοι, Ακκάδιοι, Βαβυλώνιοι, Αιγύπτιοι, Φοίνικες, Εβραίοι, Χετταίοι, Μήδοι και Πέρσες.
Στην εύφορη κοιλάδα του Νείλου αναπτύχθηκε ένας από τους σημαντικότερους πολιτισμούς της Ανατολικής Μεσογείου , ο Αιγυπτιακός.
Η Αρχαία Κίνα δημιούργησε ένα μεγάλο πολιτισμό, η επιρροή του οποίου εξαπλώθηκε σε ολόκληρη τη νοτιοανατολική Ασία χάρη στον Κίτρινο ποταμό (Χουάγκ Χο) και τον Γιανγκ Τσε.
Ο Ινδός και ο Γάγγης, ποταμοί στην Ινδία, αποτελούν στην κυριολεξία πηγή ζωής, εφόσον συντηρούν εκατοντάδες εκατομμύρια ανθρώπους. Και οι δύο χαίρουν της εκτίμησης των ανθρώπων για όσα τους παρέχουν. Ο Γάγγης θεωρείται ο πιο ιερός ποταμός από τους Ινδουιστές.
Πλωτοί ποταμοί
Ο Δούναβης και ο Μισισιπής είναι στο μεγαλύτερο μέρος τους πλωτοί ποταμοί, δηλαδή επιτρέπουν τη συγκοινωνία με ποταμόπλοια. Κάνε κλικ στην παρακάτω εικόνα για να… πλεύσεις στον Δούναβη.
Οι παραποτάμιες πόλεις έχουν πολλά οφέλη από τους ποταμούς. Μια πόλη που είναι χτισμένη στις όχθες ενός μεγάλου πλωτού ποταμού, σε σχέση με μια άλλη πόλη που είναι μακριά από οποιοδήποτε υδρογραφικό δίκτυο μπορεί ευκολότερα και σε μεγαλύτερο βαθμό να αναπτύξει: τη γεωργία, τη ναυτιλία, το εμπόριο.
Κάντε κλικ στην εικόνα και εντοπίστε στον παγκόσμιο χάρτη τα ποτάμια που μελετήσαμε.
Η σημασία του νερού για τη ζωή μας
Αξιοποίηση του υδρογραφικού δικτύου
Το 3000 π.Χ. κατά τη μινωική περίοδο αναπτύχθηκαν όλες οι χρήσεις του νερού. Οι ανασκαφές στα ανάκτορα της Κνωσού αποκάλυψαν ένα τέλειο αποχετευτικό σύστημα, λουτρά και εγκαταστάσεις για γεωργική εκμετάλλευση του νερού. Αυτό σημαίνει ότι ο άνθρωπος από πολύ παλιά είχε συνδέσει τη ζωή του με το γλυκό νερό.
Ανθρώπινες δραστηριότητες που μειώνουν τις διαθέσιμες ποσότητες του γλυκού νερού.
Η ποσότητα του νερού στον πλανήτη μας είναι σταθερή στη διάρκεια της ζωής της Γης. Το νερό ανακυκλώνεται συνεχώς ακολουθώντας το γνωστό υδρολογικό κύκλο (κύκλος του νερού). Αυτό που μεταβάλλεται καθημερινά είναι η ποιότητα αλλά και η ποσότητα του προσβάσιμου νερού.
Ανθρώπινες δραστηριότητες που μειώνουν τις διαθέσιμες ποσότητες γλυκού νερού:
- γεωργική εκμετάλλευση
- μόλυνση
- κατανάλωση από βιομηχανίες & εργοστάσια
- προσωπική χρήση
Απόβλητα και σκουπίδια σε ποτάμι
Δραστηριότητα που επίσης μειώνει τις διαθέσιμες ποσότητες του γλυκού νερού είναι και η αλόγιστη χρήση φυτοφαρμάκων και λιπασμάτων , που προκαλούν πολλά προβλήματα σε λίμνες και ποτάμια (ευτροφισμός, καταστροφή πανίδας και χλωρίδας), από τις οποίες οι άνθρωποι προμηθεύονται πόσιμο νερό. Στη φωτογραφία νεκρά ψάρια στον Πηνειό ποταμό.
Πώς θα είναι άραγε η ζωή μας το έτος 2070 , αν συνεχίσουμε με τον ίδιο ρυθμό την σπατάλη των αποθεμάτων νερού;
- Ποια από τις ηπείρους θα υποφέρει περισσότερο από την έλλειψη νερού;
- Σε ποιες περιοχές του πλανήτη μας υπάρχουν πολύ σοβαρά ζητήματα που σχετίζονται με το νερό; (κλικ στην εικόνα)
Ο εφιάλτης της ξηρασίας
Η ανομβρία και η ξηρασία είναι μια απειλή για τις χώρες της Μεσογείου. Πολλές φορές η κακή διαχείριση των υδατικών πόρων επιτείνει το πρόβλημα. Σε παγκόσμιο επίπεδο η κλιματική αλλαγή σε συνδυασμό με το εκρηκτικό δημογραφικό πρόβλημα και την εντατική καλλιέργεια και κτηνοτροφία επιταχύνουν την υποβάθμιση του εδάφους με αποτέλεσμα την ερημοποίηση πολλών περιοχών. (κλικ στην εικόνα)
Εξοικονόμηση νερού
Κάνε κλικ στην παραπάνω εικόνα και δες με ποιους τρόπους θα μπορούσαμε να εξοικονομήσουμε πόσιμο νερό στο σπίτι, στο σχολείο, στη γεωργία και στη βιομηχανία.
Παιχνίδια από τη σελίδα της ΕΥΔΑΠ.
