[slideboom id=660921&w=425&h=370]
Απόσπασμα από το ντοκιμαντέρ του National Geopraphic.
Ταυτόχρονα με την επανάσταση στη Νότια Ελλάδα εξεγέρθηκαν και οι Σουλιώτες στην Ήπειρο καθώς και οι Θεσσαλοί και οι Μακεδόνες. Ωστόσο, η έλλειψη οργάνωσης και η παρουσία ισχυρών οθωμανικών δυνάμεων στις περιοχές αυτές οδήγησε τις επαναστατικές κινήσεις σε αποτυχία.
Οι Σουλιώτες στην Ήπειρο
- Οι Σουλιώτες από το Δεκέμβριο του 1820 βρίσκονται ξανά στο Σούλι.
- Επαναστατούν και χτυπούν τους Τούρκους αποκόπτοντας την επικοινωνία των Ιωαννίνων με Άρτα και Πρέβεζα.
- Επιτίθενται εναντίον της Πάργας και της Άρτας, αλλά δεν μπορούν να τις κυριεύσουν.
- Νικούν τον οθωμανικό στρατό στη θέση Πέντε Πηγάδια.
- Τέλη 1821 οι Σουλιώτες μένουν αβοήθητοι , υπογράφουν ανακωχή με τους Οθωμανούς και επιστρέφουν στον τόπο τους.
Η μάχη στο Πέτα της Άρτας
- Ο Χουρσίτ νικά τον Αλή Πασά και ετοιμάζεται να επιστρέφει στην Πελοπόννησο για να καταπνίξει την Επανάσταση.
- Προσπαθούν να τον εμποδίσουν Έλληνες και Φιλέλληνες αγωνιστές στο Πέτα. (επικεφαλής ο Αλέξανδρος Μαυροκορδάτος).
- Ο οθωμανικός στρατός είναι πολυάριθμος ενώ οι ελληνικές δυνάμεις δεν έχουν την απαιτούμενη οργάνωση.
- Οι ελληνικές δυνάμεις χάνουν τη μάχη.Το 1/3 των Ελλήνων αγωνιστών σκοτώνεται, καθώς και 68 από τους 93 Φιλέλληνες.
- Ανοίγει για τους Οθωμανούς ο δρόμος για την κατάληψη της Δυτικής Ελλάδας και για την πρώτη πολιορκία του Μεσολογγίου.
- Σεπτέμβριος 1822: Οι Σουλιώτες συνθηκολογούν και εγκαταλείπουν οριστικά το Σούλι.
Ο Μάρκος Μπότσαρης (1790 – 1823) ήταν στρατηγός και ήρωας της Ελληνικής Επανάστασης του 1821 και καπετάνιος των Σουλιωτών. Ο Μάρκος Μπότσαρης έμεινε στην ιστορία για την ανδρεία του και τη σημαντική συμβολή του στον Αγώνα για την ανεξαρτησία των Ελλήνων και δίκαια θεωρείται εθνικός ήρωας.Πολλοί Φιλέλληνες που επισκέφθηκαν την Ελλάδα, θαύμασαν την ανδρεία του Μπότσαρη, ενώ πολλοί ποιητές έγραψαν ποιήματα γι’ αυτόν.
O Αλέξανδρος Μαυροκορδάτος ήταν γόνος αριστοκρατικής οικογένειας Φαναριωτών, μέλη της οποίας είχαν χρηματίσει κορυφαίοι αξιωματούχοι της οθωμανικής διοίκησης (διερμηνείς και ηγεμόνες των παραδουνάβιων περιοχών). Υπήρξε μια από τις σημαντικότερες πολιτικές προσωπικότητες της Επανάστασης με ηγετικό ρόλο. Επεδίωξε την υποστήριξη της Αγγλίας για τη λύση του Ελληνικού ζητήματος. Πρωθυπουργός της Ελλάδας το διάστημα 12 Οκτωβρίου 1833 – 31 Μαΐου 1834.
Η επανάσταση στη Θεσσαλία
ΑΝΘΙΜΟΣ ΓΑΖΗΣ – ΚΥΡΙΑΚΟΣ ΜΠΑΣΔΕΚΗΣ (Φιλικοί)
- Μάιος 1821: Επαναστατούν οι κάτοικοι του Πηλίου (ενθαρρυμένοι από την έλευση πλοίων από την Ύδρα).
- Πολιορκούν Βόλο και Βελεστίνο.
- Διασκορπίζονται καθώς κινείται εναντίον τους από τη Λάρισα ο Μαχμούτ Πασάς ή Δράμαλης.
Καταγόταν από φτωχή οικογένεια από τις Μηλιές του Πηλίου, όπου και γεννήθηκε. Κληρικός και δάσκαλος συνέβαλε στην εκπαιδευτική προσπάθεια των λογίων της εποχής του, καθώς και στην οργάνωση της Ελληνικής Επανάστασης. Ασχολήθηκε με την εκδοτική επιμέλεια, τη μετάφραση και τη συγγραφή μεγάλου αριθμού έργων και διετέλεσε εκδότης του περιοδικού Ερμής ο Λόγιος, ενώ αργότερα υπήρξε αρχηγικό μέλος της Φιλικής Εταιρίας συμμετέχοντας ενεργά στα πολιτικά και στρατιωτικά δρώμενα του 1821. Θα κηρύξει την 1η Μαΐου του 1821 την επανάσταση στις Μηλιές και κατόπιν σε άλλες περιοχές του Πηλίου.
Στο Πήλιο επαναστάτησε ο Άνθιμος Γαζής με τους ντόπιους οπλαρχηγούς, τον Βασδέκη, το Γαρέφη και άλλους και ύψωσε την σημαία της ελευθερίας. Η σημαία αυτή ήταν λευκή με κόκκινο σταυρό και με τέσσερις μικρότερους σταυρούς στα λευκά τετράγωνα της σημαίας.
Η επανάσταση στη Μακεδονία
Χαλκιδική
- Ο Σερραίος μεγαλέμπορος Εμμανουήλ Παπάς ορίζεται από τη Φιλική Εταιρεία αρχηγός του αγώνα στη Χαλκιδική.
- Μάρτιος 1821: Αναχωρεί με όπλα και πολεμοφόδια από την Κωνσταντινούπολη για το Άγιο Όρος.
- Από το Άγιο Όρος κηρύσσει επίσημα την Επανάσταση.
- Ξεσηκώνει Πολύγυρο και Σιθωνία και φτάνει μέχρι τα περίχωρα της Θεσσαλονίκης.
- Οι Τούρκοι αντιδρούν, αφοπλίζουν τους κατοίκους, συλλαμβάνουν προεστούς και καταστρέφουν χωριά.
- Οι επαναστάτες πολεμούν στα Βασιλικά και στην Κασσάνδρα, χάνουν τις μάχες και διαλύονται.
Απαγχονισμός Ελλήνων προκρίτων της Θεσσαλονίκης στο Καπάνι (1821).
Ο Εμμανουήλ Παππάς (1772 – 1821) ήταν Φιλικός και αγωνιστής 1821, πρωτεργάτης της εξέγερσης στη Χαλκιδική, από τις αγνότερες και ηρωικότερες μορφές του Αγώνα της Ανεξαρτησίας.
Ηγήθηκε της επανάστασης στη Μακεδονία, παραχώρησε ολόκληρη την προσωπική του περιουσία για τον αγώνα, οργάνωσε ένοπλο σώμα 4000 μακεδόνων αγωνιστών (οι 1000 αγιορείτες μοναχοί).
Η καταστροφή της Νάουσας
- Έχουν καταφύγει εκεί αγωνιστές σμίγοντας με τον αρματολό Τσάμη Καρατάσο και τον πρόκριτο Ζαφειράκη Λογοθέτη.
- 13 Απριλίου 1822: Οι Τούρκοι πολιορκούν και καταστρέφουν τη Νάουσα.
- Γυναίκες μαζί με τα παιδιά τους πέφτουν στον γκρεμό της Αραπίτσας για να αποφύγουν την αιχμαλωσία.
- Η εξέγερση στο Βορρά είχε κατασταλεί.
- Η επαναστατική δραστηριότητα περιορίστηκε στην Πελοπόννησο, τη Στερεά Ελλάδα και σε νησιά του Αιγαίου.
Δημήτριος ή Τσάμης Καρατάσος (1798-1861), ήταν Αγωνιστής – οπλαρχηγός στην Ελληνική Επανάσταση του 1821, που έδρασε στην περιοχή της Νάουσας κα αργότερα υπασπιστής του ΄Όθωνα.
Ο Ζαφείριος (Ζαφειράκης) Θεοδοσίου Λογοθέτης (1772 – 1822), ήταν πρόκριτος και οπλαρχηγός της Ελληνικής Επανάστασης του 1821 από τη Νάουσα.
[slideboom id=664001&w=425&h=370]
Η Επανάσταση στην περιοχή Νάουσας το 1822 και η καταστολή της, που κατέληξε στην καταστροφή της Νάουσας και στην ανήλεη σφαγή του πληθυσμού που είχε συγκεντρωθεί εκεί τον Απρίλιο τον ίδιον χρόνον, αποτελεί μία από τις ηρωικότερες, αλλά και δραματικότερες συγχρόνως σελίδες αντίστασης τον ελληνικού λαού κατά την παλιγγενεσία τον Εικοσιένα. Η σελίδα αυτή έρχεται να προστεθεί στις παρόμοιες καταστροφές και άλλων περιοχών τον Ελληνισμού όπου η εξέγερση δεν πέτυχε, όπως στη Χίο, τις Κυδωνιές, την Κάσο, τα Ψαρά, το Μεσολόγγι κ.α.
που ήταν κεφαλοχώρι μα τον ουρανό, κορμί που τυραννώ
ένα μήλο αμάν κι άλλο μήλο αμάν
βράδιασε και που θα μείνω
Πηράν μανί κι αϊμάν αμάν τσις με πιδια
κι οι πιθηρές μι νίφες μα τη θάλασσα, κορμί που αγκάλιασα
ένα μήλο αμάν κι άλλο μήλο αμάν
βράδιασε και που θα μείνω
Πηράν τη ζαφειρόνυφη, τριών ημερών νυφούλα μακρυνίτσα μου
καημό πο’χει η καρδίτσα μου
ένα μήλο αμάν κι άλλο μήλο αμάν
βράδιασε και που θα μείνω.
