Το μουσείο μας

Μουσείο Σχολικής Ζωής και Εκπαίδευσης “Το παλιό σχολείο”.

1- Η ιστορία του σχολείου μας

Η Νέα Αρτάκη της Εύβοιας βρίσκεται 8 χλμ βορειοανατολικά της Χαλκίδας. Είναι μια πόλη περίπου δέκα χιλιάδων κατοίκων Μικρασιατικής καταγωγής στην οποία εγκαταστάθηκαν το 1924 πρόσφυγες  από την Αρτάκη της Κυζίκου (σημερινής Erdek) μετά τον διωγμό του Μικρασιατικού πληθυσμού από τα παράλια της Μικράς Ασίας.

Τα πρώτα χρόνια ήταν πολύ δύσκολα για τους πρόσφυγες μέχρι να φτιάξουν τα πρώτα τους σπίτια και να οργανώσουν τα νοικοκυριά τους. Άνθρωποι έξυπνοι και δραστήριοι πάλευαν με τις αντιξοότητες και κατάφεραν να επιβιώσουν και να δημιουργήσουν στο νέο τόπο. Βασικό μέλημά τους ήταν να φροντίσουν να μάθουν τα παιδιά τους γράμματα. Χαρακτηριστική είναι η φωτογραφία ντοκουμέντο όπου μαθητές συμμετέχουν σε παιχνίδι με το δάσκαλό τους έξω από προσφυγικά σπίτια στο ύπαιθρο.

Στην Αρτάκη Κυζίκου λειτουργούσε το περίφημο Αρρεναγωγείο ένα κτίριο κόσμημα μικρογραφία του Πανεπιστημίου Αθηνών που εγκαινιάστηκε το 1911 από τον Μητροπολίτη Κυζίκου Γρηγόριο Ζερβουδάκη, κατοπινό Οικουμενικό Πατριάρχη.

Στα πρότυπα αυτού του Αρρεναγωγείου χτίστηκε το 1^ο Δημοτικό Σχολείο της Νέας Αρτάκης με την προσωπική εργασία των κατοίκων και την οικονομική βοήθεια των «εν Αμερική Αρτακινών  προσφύγων», οι οποίοι έστειλαν χρήματα για την αποπεράτωσή του. Το σχολείο ολοκληρώθηκε το 1931 και  εγκαινιάστηκε από τον τότε Υπουργό Παιδείας Γεώργιο Παπανδρέου.

Στο  σχολείο αυτό έμαθαν τα πρώτα γράμματα τα φτωχά προσφυγόπουλα κάτω από δύσκολες συνθήκες διαβίωσης. Παππούδες και γιαγιάδες  μας αφηγήθηκαν ιστορίες  για τα δύσκολα πρώτα  χρόνια της εγκατάστασης και τα επόμενα του πολέμου του 1940, όπου το σχολείο σταμάτησε να λειτουργεί για κάποιο διάστημα και αρκετά παιδιά έμειναν αναλφάβητα.

Τα χρόνια πέρασαν κι οι Αρτακινοί πρόκοψαν σ αυτό τον τόπο κυρίως με την ενασχόλησή τους με την αλιεία και την πτηνοτροφία. Έχτισαν καινούργια σπίτια, το χωριό γνώρισε οικονομική άνθηση και επεκτάθηκε οικιστικά. Έτσι λόγω της οικιστικής επέκτασης της πόλης και της αύξησης του αριθμού των παιδιών  κατέστη αναγκαία η ίδρυση ενός νέου σχολείου, του 2^ου Δημοτικού Σχολείου της Νέας Αρτάκης. Όπως φαίνεται από τα αρχεία του σχολείου μας το 1961 ιδρύεται το 2^ο Δημοτικό σχολείο. Τα τρία πρώτα χρόνια λόγω έλλειψης κτιρίου τα δυο σχολεία συστεγάζονταν. Το σχολικό έτος 1964-65, με Διευθυντή τον Πέτρο Βασιλείου, το 2^ο Δημοτικό μεταφέρθηκε σε νοικιασμένο χώρο στο ισόγειο τριώροφης πολυκατοικίας  στη περιοχή Βουδούρη της Ν. Αρτάκης, κάτω από τον κεντρικό δρόμο που εξυπηρετούσε την κάτω πλευρά της πόλης αλλά που δεν θύμιζε καθόλου σχολείο.

Ο Παναγιώτης Δερβεντζής, δάσκαλος του 1^ου Δημοτικού, πήρε μετάθεση στο 2^ο Δημοτικό  και πριν ακόμα αναλάβει τη διεύθυνση του σχολείου έβαλε στόχο την ανέγερση νέου διδακτηρίου σε οικόπεδο που διέθεσε η κοινότητα κοντά στην εκκλησία της Παναγίας Φανερωμένης. Μετά από πολλές ενέργειες (σχετική αλληλογραφία βρίσκεται στο αρχείο του σχολείου) ξεκινά η ανέγερση του σημερινού κτιρίου το οποίο αποπερατώθηκε το 1972.

Η μετακόμιση έγινε από τους ίδιους τους μαθητές του σχολείου (όπως χαρακτηριστικά περιγράφεται από παλιούς μαθητές) οι οποίοι φορτώθηκαν ο καθένας το θρανίο του και τα μετέφεραν στο νέο κτίριο με τη βοήθεια και των δασκάλων τους.

Όπως μας αφηγήθηκε κατά την εορτή για τα σαράντα χρόνια λειτουργίας του σχολείου το 2012 ο 85χρονος τότε  Παναγιώτης  Δερβεντζής, επειδή το σχολείο ξεκίνησε να λειτουργεί μεσούσης της δικτατορίας απέφυγε να κάνει εγκαίνια, προφασιζόμενος διάφορες δικαιολογίες, ώστε να μη δώσει την ευκαιρία στους χουντικούς να παραβρεθούν και να το εκμεταλλευτούν πολιτικά. Έτσι στο 2^ο Δημοτικό δεν έχουν γίνει ποτέ εγκαίνια.

Το σχολείο αρχικά λειτουργούσε ως 4θέσιο στη πορεία όμως και μετά από επέκταση που έγινε στο κτίριο τη δεκαετία του 80 λειτούργησε ως 6/θέσιο. Το σχολικό έτος 2020-21 λειτουργεί ως 8θέσιο, με 144 μαθητές και 15 εκπαιδευτικούς.

Αξιοσημείωτος είναι ο κήπος που διαθέτει το σχολείο από τα πρώτα χρόνια της λειτουργίας του. Οι παλιοί μαθητές θυμούνται με γλυκιά νοσταλγία τις λεβάντες και τις τριανταφυλλιές που τους έστελνε ο Διευθυντής να σκαλίζουν και να περιποιούνται όταν ήταν άτακτοι και έκαναν φασαρία στην τάξη.

Έτσι ακόμα και σήμερα ιδιαίτερη φροντίδα δείχνουμε για τον κήπο του σχολείου μας όπου είναι έκτασης πάνω από ένα στρέμμα με λεμονιές, μανταρινιές, πορτοκαλιές, νεραντζιές και ελιές όπου οι μαθητές και οι μαθήτριες όλων των τάξεων εκπονούν περιβαλλοντικά προγράμματα (μάζεμα ελιάς, φύτευση εποχιακών λαχανικών σε ειδικά διαμορφωμένο παρτέρι, φύτευση και περιποίηση λουλουδιών και άλλες δραστηριότητες).

Ο Παναγιώτης Δερβεντζής παρέμεινε Διευθυντής μέχρι το 1986. Ακολούθησαν ως Διευθυντές ο κ Κομνάς Αλεξάνδρου μέχρι το 2000, ο κ Κωνσταντίνος Κουκοφίκης μέχρι το 2007 και η κ Άννα Καραγιάννη μέχρι σήμερα.

 

2-Το  Μουσείο Σχολικής Ζωής και Εκπαίδευσης «Το παλιό σχολείο»

 

Από το 2007, με την ανάληψη των καθηκόντων μου στη διεύθυνση του 2^ου Δημοτικού Ν. Αρτάκης θέλοντας να κάνουμε με την βοήθεια των μελών του τότε συλλόγου γονέων και κηδεμόνων του σχολείου μας μια τακτοποίηση στις ντουλάπες και αποθήκες του σχολείου βρήκαμε πολλά σχολικά αντικείμενα από τα πρώτα χρόνια λειτουργίας του. Έτσι γεννήθηκε  η ιδέα της δημιουργίας ενός μικρού μουσείου στο χώρο του σχολείου με σκοπό τη διάσωση αλλά και την ανάδειξη αυτού του σχολικού υλικού. Μετά την καταγραφή του, στήθηκαν γωνιές στον εσωτερικό χώρο του σχολείου για τη φιλοξενία των παλιών αντικειμένων.

Το ονομάσαμε Μουσείο Σχολικής Ζωής και Εκπαίδευσης «Το παλιό Σχολείο»

Τα επόμενα χρόνια μετά από πρόσκληση μέσω των μαθητών μας στους γονείς, παππούδες και γιαγιάδες τους, οι οποίοι ανταποκρίθηκαν με ενθουσιασμό, προχωρήσαμε στη συλλογή παλαιών φωτογραφιών από τα σχολικά τους χρόνια οι οποίες  ψηφιοποιήθηκαν και μέρος αυτών εκτυπώθηκε και εκτέθηκε στο χώρο του σχολείου. Οι παλαιότερες απ αυτές είναι  απ τα πρώτα χρόνια λειτουργίας του 1^ου Δημοτικού Ν. Αρτάκης. Με τη γνωστοποίηση της δημιουργίας μουσείου πολλοί συμπολίτες μας επίσης πρόσφεραν προσωπικά τους σχολικά είδη, όπως τετράδια, βιβλία, ποδιές, μολύβια κλπ. Σημαντική ήταν η προσφορά πολλών παλαιών βιβλίων και αντικειμένων της σχολικής συμβούλου κ. Ευαγγελίας Μπλατσούκα αλλά και των δημοτικών σχολείων Ανθηδόνας και 16^ου Χαλκίδας.

Έτσι σιγά σιγά δημιουργήθηκε το μικρό μας μουσείο σχολικών ενθυμημάτων, το οποίο συνεχώς εμπλουτίζουμε. Την σχολική χρονιά 2014-15 λάβαμε μέρος  στο μαθητικό διαγωνισμό της Περιφερειακής Διεύθυνσης Α/θμιας και Δ/θμιας Εκπαίδευσης Στερεάς Ελλάδας  με θέμα,  «Οι  μαθητές της Στερεάς Ελλάδας γράφουν για την ιστορία του σχολείου τους»,  και  βραβευτήκαμε από την Περιφέρεια  για την δουλειά μας με το 1^ο βραβείο. Το  δώρο μας ήταν μία φωτογραφική μηχανή.

Ιδιαίτερα συγκινητική συνεχίζει να είναι η ανταπόκριση όλων των μαθητών και μαθητριών μας μικρών και μεγάλων και των γονέων τους όπου με πολύ χαρά έφερναν και συνεχίζουν να φέρνουν στο σχολείο για σκανάρισμα οικογενειακές σχολικές φωτογραφίες ακόμα και από τα πρώτα χρόνια εγκατάστασης των Αρτακινών προσφύγων στην Νέα Αρτάκη.

Πολλοί μας ρωτούν αν τα παιδιά σέβονται το υλικό του Μουσείου μας. Η απάντηση είναι κατηγορηματικά ναι! Τα παιδιά νιώθουν περήφανα  που στο σχολείο που φοιτούν υπάρχει ένα μικρό Μουσείο. Ειδικά όταν το επισκέπτονται παιδιά άλλων σχολείων, χαίρονται πολύ να τα υποδέχονται,  να τα ξεναγούν, να γνωρίζονται και να παίζουν μαζί τους.

Παράλληλα προσκαλούμε στις τάξεις μας, στα πλαίσια της ευέλικτης ζώνης,   παππούδες και  γιαγιάδες   που φοιτούσαν στα σχολεία της πόλης μας   για να  αφηγηθούν στα παιδιά  τα δικά τους σχολικά τους χρόνια. Δεν λείπουν βέβαια από τις αφηγήσεις τους η αυστηρότητα των παλιών δασκάλων, οι τιμωρίες που έπαιρναν, το ξύλο με την βέργα, τα παιχνίδια τους κ.λπ. Όλα αυτά  κάνουν ιδιαίτερη εντύπωση στα παιδιά μας. Έτσι διασώζεται και η άυλη πολιτιστική κληρονομιά που αφορά την εκπαίδευση.

Στόχος μας είναι ο συνεχής εμπλουτισμός του υλικού, η αξιοποίησή του όσο το δυνατόν περισσότερο στην εκπαιδευτική διαδικασία  και η λεπτομερέστερη καταγραφή της ιστορίας όχι μόνο του δικού μας σχολείου, αλλά και σε συνεργασία  με τα άλλα σχολεία της πόλης μας,  της διάσωσης της ιστορικής μνήμης και της ανάδειξής της στην τοπική κοινωνία.

Στις 17-12-2014 κάναμε εγκαίνια στο μουσείο μας όπου πολλοί απ’ τους επισκέπτες μας συγκινήθηκαν αναγνωρίζοντας στις φωτογραφίες τον εαυτό τους σαν μαθητές/τριες.

Σας παραθέτουμε μερικές  φωτογραφίες από τα εγκαίνια του μουσείου μας.

 

 

 

Το μουσείο μας περιλαμβάνει μεταξύ άλλων

 Κορνίζες διαφόρων μεγεθών που περιλαμβάνουν 300 περίπου σχολικές φωτογραφίες οι  οποίες έχουν ψηφιοποιηθεί και επανεκτυπωθεί.  Είναι ασπρόμαυρες κυρίως από σχολικές γιρτές, γυμναστικές επιδείξεις, ομαδικές ή ατομικές μαθητών, παρελάσεων κλπ. Η παλαιότερη πρέπει να είναι περίπου το 1924 και απεικονίζει το δάσκαλο με τα παιδιά σε ένα παιχνίδι στο ύπαιθρο δίπλα σε προσφυγικά σπίτια.

  

Βιβλιοθήκη με τις εγκυκλοπαίδειες:

• Ιστορία του ελληνικού έθνους του Παπαρρηγόπουλου (7 τόμοι)
• Η ύλη και η διδακτική των μαθημάτων στο δημοτικό σχολείο των Σκαλισιάνου-Τσιρίμπα (8 τόμοι)
• Την ψυχοσωματική ανάπτυξη του παιδιού
• Νόμπελ (14 τόμοι)
• Ελληνική Λογοτεχνία Εκδ. Γ. Ρίζου (10 τόμοι)
• Σύγχρονο λεξικό ελληνικής γλώσσας επιτροπής φιλολόγων του 1961 (1 τόμος)
• Μεγάλη Παιδαγωγική Εγκυκλοπαίδεια του 1967 (5 τόμοι)
• Αντιγόνη Μεταξά του 1966-67 (12 τόμοι)
• Πολύχρωμο εγκυκλοπαιδικό λεύκωμα Α. Μεταξά
• Γεωγραφία Άτλας Παγκόσμιος Δημητράκου του 1964 (5 τόμοι)
• Εγκυκλοπαίδεια Δημοτικού Σχολείου του 1968 (18 τόμοι)
• ΑΛΦΑ-ΩΜΕΓΑ Χάρη Πάτση του 1969 (10 τόμοι)
• Γ.Σουρή Ο Ρωμιός (1 τόμος)
• Εκθέσεις Εκδ. Παγουλάτου (1 τόμος)
• Λεξικό της Δημοτικής του 1977 (1 τόμος)
• Υγεία (10 τόμοι)
• Λαογραφική –Γεωγραφική Γ. Μέγα (8 τόμοι)
• Πες μου Γιατί –Διάστημα του 1970
• Φίλιππος Βασιλεύς Μακεδών ( 1 τόμος)
• Ιστορία Ελληνικού Έθνους Εκδοτικής Αθηνών του 1970
• Ευβοϊκή Εγκυκλοπαίδεια

  

Βιβλιοθήκη με 88 παλιά αγαπημένα λογοτεχνικά βιβλία όπως:

«Ο γέρος και η θάλασσα», «Δαυίδ Κόπερφιλντ», «Στην άκρη του κόσμου».

Προθήκες με:

• Προβολείς διαφανειών (2)
• ΒιΒλίο-θήκη διαφανειών
• Μηχανή προβολής διαφανειών (σλάιτς)
• 100 διαφάνειες (σλάιτς) με εκπαιδευτικά θέματα
• Επιδιασκόπιο
• 18 δίσκους βινυλίου 45 στροφών
• 3 δίσκους βινυλίου 33 στροφών
• Συσκευές(2) για τη αναπαραγωγή των δίσκων βινυλίου (πικάπ)
• Δύο τύμπανα παρέλασης
• Όργανα για πειράματα φυσικής
• Μηχανή αναπαραγωγής φιλμ 8mm σε κασέτες
• 29 κασέτες φιλμ 8mm με εκπαιδευτικά θέματα Γεωγραφίας-Φυσικής Ιστορίας
• 3 παλαιές τηλεφωνικές συσκευές
• Κουτιά με ξύλινα γεωμετρικά στερεά σχήματα
• Μία γραφομηχανή
• Δερμάτινη σάκα (δεκαετίας 30)
• Κύπελλα από μαθητικούς αγώνες
• Κουτί με γράμματα και αριθμούς Α΄τάξης
• Αρμόνιο
• Ηχείο
• Μία τηλεόραση
• Υδρόγειο σφαίρα
• Κάδρο με χαλκομανίες
• Περιοδικά (Ζωή του παιδιού, διδασκαλικό βήμα, Εκπαιδευτικά Νέα, Σχολική Ζωή, Σχολική Υγιεινή, Πανδώρα, Ρομάντσο, Αγροτικά νέα, Ευβοϊκά νέα κλπ)

  

Επίσης, στο χώρο, σε μία γωνιά αναπαριστάται μία σχολική αίθουσα παλαιότερων χρόνων με:

Δύο ξύλινα θρανία

Ένα έδρανο

Ένα ξύλινο γραφείο-έδρα

Μία ξύλινη καρέκλα

Ξύλινο πίνακα

Έναν αριθμητικό άβακα με χρωματιστές μπίλιες ύψους 2 μέτρων

Μία κούκλα ανατομίας του ανθρώπινου σώματος

  

Βέργα από ελιά

Θήκη γραμμάτων

Σφραγίδα

Μία Ελληνική σημαία με τους τρεις Ιεράρχες

Μία τσάντα δασκάλου

Θήκη Ακορντεόν

Μία βούρτσα ρούχων

  

Ανάγλυφος χάρτης της Ελλάδας από γύψο, του Δημητρίου Σέττα διδασκάλου από την Αγία Άννα Εύβοιας, που εκτέθηκε σε Πανευβοϊκή έκθεση τέχνης το 1937 και βραβεύτηκε μετο «Χρυσούν Βραβείο» ανάγλυφης τέχνης. Ο ίδιος τον χάρισε στον Δήμο Χαλκιδέων από τον οποίο μας παραχωρήθηκε.

13 χάρτες (γεωφυσικοί, πολιτικοί, ιστορικοί, χλωρίδας και πανίδας)

       

Περισσότερες από 30 εικόνες και κάδρα α) ιστορικών προσώπων και γεγονότων β)παραστάσεων από την  Αρχαία Ελλάδα  γ) θρησκευτικού περιεχομένου δ) έργων τέχνης κ ά.

1 κάδρο με κεντημένη  την Μπουμπουλίνα από μαθήτρια

1 κάδρο με κεντημένο ένα γατάκι από την Διευθύντρια κ. Καραγιάννη Άννα ως μαθήτρια

Πρωτότυπες έγχρωμες φωτογραφίες μαθητών/τριών παρελθόντων ετών

3 γυάλινες βιτρίνες  2 παραβάν και 5 θρανία τα  οποία περιλαμβάνουν:

Την υπηρεσιακή αλληλογραφία του σχολείου με τις αρμόδιες αρχές σχετικά με την  ίδρυση του σχολείου καθώς και τις μελέτες και τα σχέδια για την κατασκευή του.

Υπηρεσιακά έγγραφα λειτουργίας του σχολείου από το 1961

6 τετράδια μαθητών από τα πρώτα χρόνια λειτουργίας του σχολείου (αντιγραφής και εκθέσεων)

Μαθητολόγια, Βιβλίο Υλικού

   

Περισσότερα από 30 παλιά βιβλία για το δάσκαλο όπως  α) οδηγίες για σχολικές θεατρικές παραστάσεις, β) ομιλίες προς γονείς, γ) γραμματικά φαινόμενα κ. ά.

Ένα μπερέ παρέλασης

Ζώνη σημαίας

Τέσσερις μπλε μαθητικές ποδιές

Κουδούνι χειρός

Σκυτάλη ξύλινη

Κουμπαράς ταχυδρομείου

Ένα ενδεικτικό του 1961 και δύο απολυτήρια  του  1949 και του 1957

Δείγματα πετρωμάτων

Κοχύλια

Ένας έλεγχος προόδου και διαγωγής της ΣΤ’ τάξη 1960-1961

1 βιβλίο Δ΄ τάξη με την Ιερά Ιστορία 1921 (κειμήλιο από Αρτάκη Κυζίκου)

1 βιβλίο ελληνικού Αναγνωστηρίου της  Β’ τάξης του 1919(κειμήλιο από Αρτάκη Κυζίκου της κ. Μάγδας Κυριάκου)

Χειρόγραφο βιβλίο Πετρογραφίας του 1919

Παιδαγωγική του 1909

  

 

5 παλαιά Αναγνωστικά και βιβλία Ιστορίας της κ. Ελένης Φιλήντα

1 ξύλινη κασετίνα της κ. Φωτεινής Καρυφίλη

1 κονκάρδα με σήμα κουκουβάγιας της δεκαετίας του ‘70

1 πλαστικό μελανοδοχείο με πένα

2 γυάλινα μελανοδοχεία (το ένα του 1953)

 

 

1 παλαιά φωτογραφία με το Αρρεναγωγείο της παλιάς Αρτάκης (κειμήλιο από Αρτάκη Κυζίκου)

1^η ομαδική φωτογραφία μαθητών με δασκάλους το 1932, στο 1^ο Δ.Σ. Νέας Αρτάκης

1 αριστείο συμμετοχής σε μαθητικούς αγώνες

1 ξύλινο χάρακα

1 γόμα (1970 περίπου)

3 μολύβια με προωθούμενες μύτες

1 μολύβι χοντρό άξυστο

1 ξύστρα-παιγνίδι

1 βατραχάκι παιγνίδι μεταλλικό

2 τετράδια καλλιγραφίας

Στη συλλογή υπάρχουν και πλήθος άλλων παλαιών βιβλίων και συνεχίζουμε την συλλογή με την ευγενική ανταπόκριση φίλων του Μουσείου. Η σελίδα μας ανανεώνεται συχνά.