Κάθε χρόνο στις 17 Νοεμβρίου δεν κάνουμε μάθημα, αλλά μαζευόμαστε σε μια γιορτή για να τιμήσουμε το «Πολυτεχνείο».
Γιατί γίνεται αυτό; Τι το σημαντικό έγινε στο Πολυτεχνείο και πρέπει να το γιορτάζουμε, και πότε έγινε; Τι σημαίνει, τελικά, «Πολυτεχνείο»;
Ας πούμε μια μικρή ιστορία. Το μακρινό 1967, όταν οι γονείς μας ήταν στην ηλικία μας, μικρότεροι ή και αγέννητοι, μια ομάδα αξιωματικών κατήργησε με τα όπλα τη δημοκρατία και επέβαλε δικτατορία, γνωστή και σαν χούντα.
Δικτατορία είναι ένα καθεστώς στο οποίο δεν υπάρχουν δικαιώματα αλλά μόνο απαγορεύσεις και την εξουσία ασκούν ανεξέλεγκτα μερικοί άνθρωποι κάνοντας ό,τι θέλουν. Δυστυχώς, τη δικτατορία στην Ελλάδα υποστήριξαν για δικούς τους λόγους οι ΗΠΑ. Στα χρόνια που ακολούθησαν οι δικτάτορες οδήγησαν στη φυλακή χιλιάδες Έλληνες, βασάνισαν όσους διαφωνούσαν, απαγόρευσαν την έκφραση κάθε διαφορετικής γνώμης. Η Ελλάδα υπέφερε.
Οι νέοι δεν μπορούσαν να δεχτούν για πολύ αυτή την καταπίεση. Ξεσηκώθηκαν οι φοιτητές και άρχισαν να ζητούν δικαιώματα. Σε όλες τις πανεπιστημιακές σχολές γίνονταν συγκεντρώσεις και εκδηλώσεις. Σε όλη την Ευρώπη έχουν δημοκρατία, γιατί όχι κι εδώ; Να το ερώτημα. Γιατί να μπορούν οι πολίτες σ’ οποιαδήποτε χώρα να εκφράζουν τη γνώμη τους κι εδώ όποιος το κάνει να πηγαίνει φυλακή και να βασανίζεται; Έτσι, όλο και συχνότερα στα Πανεπιστήμια άρχισαν να ακούγονται τα συνθήματα «Κάτω η χούντα», «Δημοκρατία».
Όλη τη χρονιά 1972-73 οι φοιτητές οργάνωσαν μεγάλες κινητοποιήσεις κατά της δικτατορίας. Το Φεβρουάριο του 1973 κλείστηκαν για δυο μέρες στο κτίριο της Νομικής με κεντρικό σύνθημα «Ελευθερία – Δημοκρατία». Αυτές οι εκδηλώσεις έδειξαν ότι οι Έλληνες αντιστέκονται στο καθεστώς του φόβου και στη δύναμη των όπλων.
Ώσπου φτάσαμε στο Νοέμβριο του 1973. Στις 14 του μήνα οι φοιτητές είχαν συνελεύσεις στις σχολές τους. Μετά τις συνελεύσεις αποφάσισαν να συγκεντρωθούν στο Πολυτεχνείο, εκεί που είναι οι σχολές των μηχανικών, στο κέντρο της Αθήνας, και να οργανώσουν μια μεγάλη συγκέντρωση. Οι πολίτες έβλεπαν με έκπληξη αλλά και θαυμασμό τους φοιτητές καθώς, αψηφώντας τις απαγορεύσεις, πήγαιναν ομαδικά στο Πολυτεχνείο από διάφορες μεριές όπου βρίσκονταν οι σχολές τους. Στο Πολυτεχνείο αποφασίστηκε να γίνει κατάληψη. Σχηματίστηκε Συντονιστική Επιτροπή, δημιουργήθηκε ραδιοφωνικός σταθμός και οργανώθηκε περιφρούρηση για να μην πάθει τίποτα το κτίριο και οι εγκαταστάσεις.
Ο ραδιοφωνικός σταθμός άρχισε να μεταδίδει: «Εδώ Πολυτεχνείο. Σας μιλάει ο ελεύθερος σταθμός των αγωνιζόμενων φοιτητών. Ελάτε όλοι στο Πολυτεχνείο». Χιλιάδες άνθρωποι άρχισαν να συγκεντρώνονται. Τις επόμενες δυο μέρες, 15 και 16 Νοεμβρίου, το κέντρο της Αθήνας είχε παραλύσει.
Η δικτατορία τα έχασε. Σ’ ολόκληρο τον κόσμο μεταδίδονταν εικόνες από τη μεγάλη συγκέντρωση.
Το σύνθημα που κυριάρχησε ήταν «Ψωμί – Παιδεία – Ελευθερία».
Το βράδυ, ξημερώματα της 17 Νοεμβρίου, οι δικτάτορες αποφάσισαν να στείλουν τα τανκς κατά των φοιτητών. Στρατός και αστυνομία έζωσαν το Πολυτεχνείο και περίπου στις τρεις το πρωί ένα τανκ γκρέμισε την κεντρική πύλη και άρχισαν την επίθεση. Νεκροί και τραυματίες, νέα παιδιά, φοιτητές αλλά και μαθητές και άλλοι πολίτες. Συλλήψεις και βασανιστήρια. Αυτός ήταν ο απολογισμός.
Όμως… Μια βδομάδα μετά, εξ αιτίας του Πολυτεχνείου οι δικτάτορες τσακώθηκαν μεταξύ τους.
Και μερικούς μήνες αργότερα, στις 24 Ιουλίου 1974, η δικτατορία έπαψε να υπάρχει.
Επανήλθε η Δημοκρατία.
Να γιατί στις 17 κάθε Νοέμβρη αφιερώνουμε λίγη ώρα σε μια εκδήλωση τιμής για το Πολυτεχνείο. Γιατί αξίζει να γνωρίζουμε πως η δημοκρατία στη χώρα μας καταχτήθηκε με αγώνα και θυσίες που οφείλουμε να τιμούμε, έστω και αν έχουν περάσει πολλά χρόνια από τότε.
