17 ΜΑΪΟΥ ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΗΜΕΡΑ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ
Στις 17 Μαΐου γιορτάζεται η Παγκόσμια ημέρα Τηλεπικοινωνιών και Κοινωνίας της Πληροφορίας.
Όλα άρχισαν στις 17 Μαΐου του 1844 όταν ο Σάμιουελ Μορς έστειλε το πρώτο μήνυμα μέσω τηλεγραφικής γραμμής από την Ουάσινγκτον στη Βαλτιμόρη.
Δέκα χρόνια αργότερα στις 24 Μαίου του 1854 ιδρύθηκε στο Παρίσι η Παγκόσμια Τηλεγραφική Ένωση από 20 χώρες- ανάμεσά τους και η Ελλάδα- και οι τηλεπικοινωνίες ήταν πια στη διάθεση του κοινού.
Με αφορμή λοιπόν αυτή τη μέρα ας κάνουμε κάποιες σκέψεις σαν δάσκαλοι και σαν γονείς για αυτό το γοητευτικό εργαλείο που λέγεται ηλεκτρονικός υπολογιστής.
Οι ηλεκτρονικοί υπολογιστές, είναι ισχυρά μέσα αποθήκευσης και επεξεργασίας της ανθρώπινης γνώσης, που μπορεί ο νέος άνθρωπος να κάνει κτήμα του εύκολα και γρήγορα. Υπάρχει όμως ο ορατός κίνδυνος, ειδικά τα παιδιά, να γίνουν «δούλοι» του καινούριου εργαλείου και να γίνουν θύματα της νοοτροπίας του πνευματικού νεοπλουτισμού, που μας κάνει να πιστεύουμε ότι, αν κάτι δεν έχει σχέση με computer, είναι δεύτερης κατηγορίας. Αλίμονο αν επικρατήσει αυτή η αντίληψη. Ο υπολογιστής, θα πρέπει να περάσει στη συνείδηση των παιδιών, σαν εργαλείο και μόνο, χωρίς θεοποίηση, υποταγμένος στην σκέψη τους και όχι το αντίθετο. Ο Η/Υ λειτουργεί και πράττει σύμφωνα με τον προγραμματισμό του, πίσω από τον οποίο βρίσκεται ο ανθρώπινος νους. Είναι ένα, όντως, εξελιγμένο εργαλείο και ένα συμπλήρωμα των δυνατοτήτων του ανθρώπου, από τις οποίες εξαρτάται απόλυτα.
Δεν είναι βέβαια δυνατόν, να αποκλείσουμε τις νέες τεχνολογίες από το σχολείο. Είναι δυνατόν όμως να βάλουμε όρια και να μάθουμε τους μαθητές μας να αντιμετωπίζουν κριτικά τις εφαρμογές τους. Όπως είναι δυνατόν να τους διδάξουμε ότι κανένα εργαλείο και κανένα μέσο δεν αξίζει τόσο, όσο οι ίδιοι και πως όλα αυτά είναι δημιουργήματα του ανθρώπου προορισμένα να τον υπηρετούν και όχι να τον υποδουλώνουν.
Εστιάζοντας την προσοχή μας στην νέα τεχνολογία, γίνεται αντιληπτό από όλους μας πως η πληροφορία έχασε μέρος από την παραδοσιακή της αξία, ενώ αντίθετα ενισχύθηκε ο ρόλος της πρόσβασης σ’ αυτήν. Η ικανότητα συσσώρευσης τεράστιας ποσότητας πληροφοριών σε ελάχιστο, σχεδόν μηδαμινό χώρο και η άμεση πρόσβαση σ’ αυτές καθιστούν τις γνώσεις που αποκτώνται με τον τρόπο αυτό ανεπαρκείς και πρόσκαιρες, όσο αξιόλογες κι αν είναι φαινομενικά. Οι περισσότερες γνώσεις που αποκτήθηκαν μέσα από τον Η/Υ είναι καταδικασμένες να παραμείνουν προσωρινά και μόνο στον εγκέφαλο, κυρίως του φανατικού χρήστη, και γρήγορα να αντικατασταθούν από άλλες, που με τόση ταχύτητα, τόσο όγκο και τόση ευκολία μας παρέχει η συσκευή. Στη βασική λοιπόν εκπαίδευση η αλόγιστη χρήση του Η/Υ, περισσότερο μοιάζει με κατάρα, παρά με ευλογία. Ανάμεσα στον υπολογιστή και στο μαθητή δεν δημιουργούνται δεσμοί φιλίας, αλλά εξάρτησης. Δεν υπάρχει καμιάς μορφής ψυχική επικοινωνία, ούτε συναισθηματική επαφή, που για τα παιδιά είναι χρήσιμη όσο και το οξυγόνο. Είπε ο Πλάτων πριν από 2500 χρόνια : «Στη βάση κάθε απόκτησης και μεταβίβασης γνώσεως υπάρχει ο έρως: ο έρως για το διδασκόμενο αντικείμενο που αναγκαστικά περνά μέσα από την ιδιαίτερη ουσιαστική σχέση μεταξύ διδάσκοντος και διδασκομένου».( Κ. Καστοριάδης, La fin de l’historie)
Ο δάσκαλος άνθρωπος χρειάζεται περισσότερο από κάθε άλλη φορά, αλλά σε ένα νέο ρόλο. Είναι αυτός που επιλέγει τα προγράμματα, ώστε να παρέχεται η κατάλληλη μόνο πληροφορία, αποτρέποντας έτσι την εμφάνιση των νέων μορφών εξάρτησης τής εποχής μας.
Το πιο σημαντικό αντεπιχείρημα σε αυτούς που υποστηρίζουν την αντικατάσταση του δασκάλου από έναν εικονικό δάσκαλο, είναι η ολοκληρωμένη παιδαγωγική αντίληψη του σύγχρονου δασκάλου, ο οποίος προσφέρει γενική καλλιέργεια, ψυχική και πνευματική και ουσιαστική μόρφωση στους μαθητές του και μέσα από αυτή τη σημαντική προσφορά μπορεί να αντιμετωπιστεί η ηλεκτρονική κατατονία και οι άμεσες συνέπειες αυτής, δηλαδή η εξάρτηση και η παθητικοποίηση. Αφού το μηχάνημα δεν έχει ψυχή, αυτός που μαθαίνει από το μηχάνημα δε θα έχει και αυτός ποτέ ψυχή.
Και στην περίπτωση αυτή ο δημιουργικός δάσκαλος είναι αυτός που μπορεί να μετατρέψει τον Η/Υ σε εργαλείο έκφρασης, διερεύνησης και αναζήτησης χρησιμοποιώντας τον απλά ως εποπτικό μέσο και ως εργαλείο παραγωγής παιδαγωγικών βοηθημάτων.
Παππά Άννα
Δασκάλα- Συγγραφέας
Αναδημοσίευση από Anna’s Pappa blog
