Λίγες σκέψεις για την ένδοξη επέτειο του Ο.Χ.Ι. – 1940
‘ Εις οιωνός άριστος αμύνεσθαι περί πατρής ‘
Γράφει ο εκπαιδευτικός Παρίσης Ιωάννης
Δάσκαλος ΠΕ70 του τμήματος Ε 2
Αυτά είναι τα τελευταία λόγια του Έκτορα αποχαιρετώντας την Ανδρομάχη και τον Αστυάνακτα πριν οδηγηθεί στη μάχη. Είναι μία γενναία απάντηση που τοποθετεί ο Όμηρος στα χείλη του ήρωα του τρωικού πολέμου, που κατά τη γνώμη μου, αν την αναλύσουμε προσεκτικά, θα διαπιστώσουμε πως περιλαμβάνει τρεις σημαντικούς άξονες.
Ο πρώτος άξονας, που μπορεί κανείς να διαπιστώσει με έκδηλο τρόπο, είναι εκείνος ο εμπρόθετος προσδιορισμός το ‘ περί πατρής ‘ . Δηλαδή σύμφωνα με τον Όμηρο ισχύει ο όρος πατρίδα, εκείνο το σύμβολο και ιδανικό το οποίο σέβεται κάθε άνθρωπος που ανήκει σ’ αυτό και μέσα στο οποίο απολαμβάνει την οντότητα, την ασφάλεια και την ευημερία. Εξάλλου όπως είπε ο Θουκυδίδης όταν ευημερεί η πατρίς, ευημερεί και ο πολίτης. Η πατρίδα είναι η αγαπημένη μητέρα, κάτι το πολύ οικείο, είναι η συνεκτική δύναμη που ενώνει τους ανθρώπους και αγκαλιάζει το νου και τη καρδιά. Προσδιορίζει το άτομο και το καταξιώνει, έχει όρια και κανόνες. Η έννοια της πατρίδας λοιπόν, άρχισε να αναπτύσσεται μέσα στη συνείδηση του Έλληνα εδώ και 3.000 περίπου χρόνια.
Ο δεύτερος άξονας που βρίσκεται μέσα στη συγκεκριμένη φράση είναι το απαρέμφατο ‘ αμύνεσθαι ‘ . Δηλαδή εδώ ο Όμηρος θεωρεί σημαντική υποχρέωση των ανθρώπων να υπερασπίζονται τη πατρίδα τους απέναντι σε οποιαδήποτε εξωτερική επιβουλή. Η υπεράσπιση της πατρίδας και η αντίσταση κατά της εχθρικής προσβολής είναι ζήτημα επιβίωσης, γίνεται με κόστος, ακόμα και αν χρειαστεί ο πολίτης να θυσιάσει και τη ζωή του. Η πατρίδα κατά τη στιγμή του κινδύνου υπερέχει σαφώς σαν ιδέα από την αξία του ατόμου. Το 1940 αυτό το ‘αμύνεσθαι’ ήχησε σαν σάλπιγγα αιώνων, βούηξε στ’ αυτιά αλόκληρου του έθνους και ξεσήκωσε τους Έλληνες. Αυτό το ‘ αμύνεσθαι ‘ δεν έμεινε απλός στίχος της Ιλιάδας. Έγινε πράξη όταν εκείνων τον Οκτώβρη πάνω από τις κορυφές της Πίνδου τις αετόκορφες ξεχύθηκε σαν ποτάμι όλος ο ανθός του ελληνικού λαού. Περίπου στο μισό εκατομμύριο υπολογίζεται πως κινητοποιήθηκε εκείνες τις ώρες για την υπεράσπιση της Πατρίδας από την ιταλική επίθεση και 8.000 εκλεκτοί νέοι έδωσαν τη ζωή τους επάνω στις χαράδρες της Πίνδου. Οι Έλληνες και οι Ελληνίδες, στο σταυροδρόμι της ιστορίας οφείλουν να αμύνονται για τη γλυκιά πατρίδα, δεν επιτίθενται και δεν κατακτούν παρά μόνο με το πνεύμα τους.
Ένας τρίτος εμφανής άξονας που απομένει στο στίχο της Ιλιάδας είναι ο ‘ άριστος οιωνός ‘ δηλαδή το καλό σημάδι, η ευτυχής εξέλιξη. Μία κοινωνία, ένας τόπος και ένα έθνος προκόβει βέβαια όταν υπάρχει ειρήνη. Όταν όμως δεχτεί εχθρική επίθεση ένας είναι ο άριστος οιωνός, η άμυνα και το βροντερό ΟΧΙ. Οι Έλληνες, σαν απόγονοι ανθρώπων, που στη πορεία της ιστορίας αντιστάθηκαν γενναία, είπαν το ΟΧΙ κι έγιναν ο μοναδικός λαός στον κόσμο που γιορτάζει τέτοια επέτειο.
Σήμερα όμως, μέσα σε μία εποχή ακαταστασίας και ασταθούς ισορροπίας, εμείς που βρισκόμαστε σε σχέση με τους τρεις παραπάνω άξονες; Υπάρχει ‘ άριστος οιωνός ‘ ; Φροντίζουμε για τη πατρίδα ; Αμυνόμαστε στις εχθρικές επιβουλές ένοπλες ή ιδεολογικές ; Παράφωνες και φάλτσες κραυγές όλο και περισσότερο, ακόμη και στο εσωτερικό, αμφισβητούν τον όρο ‘ πατρίδα ‘ . Οι μυλόπετρες της παγκοσμιοποίησης είναι ήδη σε κίνηση – το δηλώνουν – καθαρά – και δεν είναι καθόλου κρυφό – και απειλούν να συνθλίψουν αξίες και ιδανικά.
Χρειάζεται λοιπόν, σήμερα περισσότερο από ποτέ εγρήγορση κι επαγρύπνηση. Να ανορθώσουμε το ανάστημά μας κι αν χρειαστεί να βροντοφωνάξουμε ένα νέο Ο.Χ.Ι. Να διακρίνουμε συνεχώς στη σκέψη μας το υψηλό κατόρθωμα των προγόνων μας το 1940 και να μη μας μεθύσουν με λήθη οι σειρήνες της κοσμικής μας ενασχόλησης.
Και στο μυαλό μας ας βρίσκεται καλά τυπωμένη όσο ζούμε, η μεγαλοπρεπής φράση του Ομήρου, του μεγαλύτερου ποιητή όλων των αιώνων δια στόματος του Έκτορα.
‘ Εις οιωνός άριστος αμύνεσθαι περί πατρής ‘
Ζήτω το 1940
Ζήτω το ΟΧΙ
Ζήτω η Ελλάς
Ο άγρυπνος παρατηρητής
