Με αφορμή τις εορταστικές εκδηλώσεις για την επέτειο της 28ης Οκτωβρίου, προβάλαμε στην τάξη (τμήμα Β4) το χρονικό της ανόδου του Φασισμού στην Ιταλία και του Ναζισμού στη Γερμανία. Αφού ολοκληρώθηκε και το βίντεο που πρόβαλλε τον αντισημιτισμό στη Γερμανία, ακολούθησε συζήτηση, με σκοπό την ευαισθητοποίηση των μαθητών σε θέματα κοινωνικής ευθύνης. Το θέμα της συζήτησης αφορούσε την ευθύνη του Χίτλερ, την ευθύνη των Γερμανών που τον ακολούθησαν αλλά και την ευθύνη των ισχυρών εκείνης της εποχής. Κατά τη συζήτηση προέκυψαν διάφορα συμπεράσματα: η εμπειρία Χίτλερ υπήρξε ως αποτέλεσμα μιας ομαδικής συνειδητότητας.
Πολλοί άνθρωποι λένε ότι ο Χίτλερ χειραγώγησε μια ομάδα-τους συμπατριώτες του-μέσα από την πανουργία και την επιδεξιότητα της ρητορείας του. κάτι τέτοιο όμως, πολύ βολικά, ρίχνει όλο το φταίξιμο στις πλάτες του Χίτλερ κι εκεί ακριβώς το θέλουν οι μάζες να βρίσκεται.
Ο Χίτλερ όμως δε μπορούσε να κάνει τίποτε χωρίς τη συνεργασία, την υποστήριξη και την πρόθυμη υποταγή εκατομμυρίων ανθρώπων. Η υπο-ομάδα που αποκαλεί τον εαυτό της Γερμανούς, θα πρέπει να αναλάβει ένα τεράστιο βάρος ευθύνης για το Ολοκαύτωμα.
Όμως, επίσης, σε κάποιο βαθμό, θα πρέπει να την αναλάβει και η ευρύτερη ομάδα που ονομάζεται Άνθρωποι, η οποία επέτρεψε στον εαυτό της να παραμείνει αδιάφορη και απαθής απέναντι στον πόνο που υπήρχε στη Γερμανία, μέχρι που έφτασε σε τόσο μαζική κλίμακα, που ακόμα και οι πιο ψυχροί ατομιστές δεν μπορούσαν πια να αγνοήσουν. Η φρίκη της εμπειρίας του Χίτλερ δεν ήταν το τι διέπραξε εκείνος εναντίον της ανθρώπινης φυλής, αλλά το ότι η ανθρώπινη φυλή του το επέτρεψε. Η ντροπή δεν είναι ότι ο Χίτλερ σκότωσε εκατομμύρια Εβραίων, αλλά ότι έπρεπε να σκοτωθούν εκατομμύρια Εβραίων, πριν αποφασίσουν οι άνθρωποι να τον σταματήσουν.
Και έτσι καταλήξαμε στο γενικότερο συμπέρασμα ότι η συλλογική συνειδητότητα πρόσφερε το γόνιμο έδαφος για την ανάπτυξη του ναζισμού.
Στη συνέχεια φέραμε το θέμα στο παρόν και συζητήσαμε για την ευθύνη όλων μας απέναντι στο προσφυγικό, την ανοχή μας απέναντι στην καταπάτηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων των Σύριων. Και στη σημερινή περίπτωση διαπιστώσαμε ότι βεβαίως διακυβεύονται συμφέροντα στην περιοχή, όμως ο Άνθρωπος πρέπει να αναλάβει την ευθύνη του απέναντι στη σφαγή που γίνεται. Βέβαια και εύλογα διατυπώθηκαν και αμφιβολίες σχετικά με τη δυνατότητα των απλών πολιτών να δώσουν τέλος σ’ αυτή την κατάσταση, όταν οι ισχυροί του πλανήτη έχουν συμφέροντα από αυτήν.
Αναστασία Λιθοξοϊδου, Φιλόλογος
