Λίγες μέρες πριν μας αποχαιρετήσει το φθινόπωρο , παρακολουθήσαμε τη διαδραστική παράσταση “Οι σταγόνες ταξιδεύουν στον κύκλο του νερού” από τη θεατρική ομάδα “Πολύτεχνο” . Μια παράσταση που θα αποτελέσει αφόρμηση για το εργαστήριο δεξιοτήτων που θα ακολουθήσει.
και κάπως έτσι ξεκινήσαμε το δεύτερο εργαστήριο δεξιοτήτων με τίτλο “Νερο-εξερευνητές….η σημασία της σωστής διαχείρισης του νερού!”, το οποίο έχει στόχο να γνωρίσουν οι μικροί μαθητές τη σημασία του νερού στη διατήρηση της βιοποικιλότητας,τις περιβαλλοντικές και κοινωνικές του παραμέτρους, να γνωρίσουν βασικούς κανόνες για σωστή διαχείριση του νερού, αλλά και να αναγνωρίσουν ως λύσεις του περιβαλλοντικού προβλήματος τη ΣΩΣΤΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ, ΣΗΜΑΣΙΑ ΓΙΑ ΤΗ ΒΙΟΠΟΙΚΙΛΟΤΗΤΑ, ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΤΟΥ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ.
Αρχικά μας επισκέφτηκε ο Άκης ο Νεράκης, μια σταγόνα που παρουσιάστηκε στα παιδιά προβληματισμένη και λίγο θυμωμένη με τους ανθρώπους που βρομίζουν το νερό, ενώ το έχουν απόλυτη ανάγκη για να ζήσουν….αλλά και που το σπαταλάνε χωρίς λόγο και δε σκέφτονται ότι το νερό είναι πολύτιμο!!
Τους μίλησε όμως και για την οικογένειά του …τις θάλασσες, τα ποτάμια, τις λίμνες…εξηγώντας τους ότι υπάρχει, όπου υπάρχει και νερό! Τους είπε και για το χορό του, που ονομάζεται κύκλος του νερού. Με τα παιδιά θυμηθήκαμε το θεατρικό και τις σταγόνες που τους μίλησαν για τον κύκλο του νερού…φτιάξαμε τον κύκλο του νερού σε κατασκευή, ζωγραφίσαμε ένα φύλλο εργασίας, είδαμε στο διαδίκτυο διάφορα βίντεο για τον κύκλο του νερού.https://youtu.be/V2cY_I1JAYg
αλλά και μάθαμε το τραγούδι της μικρής σταγόνας…..πάτα play για να μας ακούσεις να τραγουδάμε
στην συνέχεια διαβάσαμε τον Συννεφούλη και μάθαμε πως η δουλειά που κάνει δεν σταματά ποτέ….ζωγραφίσαμε τα σύννεφα αλλά και γράψαμε το όνομά τους, φτιάξαμε τις δικές μας σταγονίτσες…τους δικούς μας Νεράκηδες και τις δικές μας Νούλες Σταγονούλες. Βάψαμε τις ομπρέλες μας με τα χρώματα που παρασκευάσαμε από τη μίξη των 3 βασικών χρωμάτων
και ζωγραφίσαμε το ποιήμα η βροχή, με εικόνες που φανταστήκαμε.
Μιλήσαμε για το νερό και που υπάρχει στη γη, όπως μας είπε και στην αρχή του προγράμματος ο Άκης ο Νεράκης…..έτσι αρχικά είδαμε την υδρόγειο και ζωγραφίσαμε και εμείς τη γη μας…χρησιμοποιήσαμε το χάρτη του σχολείου μας και βρήκαμε τις θάλασσες, τις λίμνες, τα ποτάμια αλλά μιλήσαμε και για αλλές πηγές νερού που δεν φαίνονται στο χάρτη όπως τα φράγματα και τους καταρράκτες… έτσι τα παιδιά κόλλησαν στο χάρτη της Ελλάδας τις διάφορες πηγές νερού που έμαθαν.
Εξηγήσαμε πως ο πλανήτης μας ονομάζεται και γαλάζιος πλανήτης γιατί έχει περισσότερο νερό!! το νερό όμως αυτό δεν πίνεται γιατί είναι θαλασσινό….αρά και αλμυρό. Το νερό που μπορούμε να πιούμε και να χρησιμοποιήσουμε εμείς και τα ζώα είναι το γλυκό νερό ….το νερό της βροχής, των ποταμών, των λιμνών….και των άλλων πηγών νερού που μάθαμε. Καταλάβαμε λοιπόν ότι το γλυκό νερό δεν είναι τόσο πολύ…για αυτό και δεν πρέπει να το σπαταλάμε αλλά ούτε και να το βρομίζουμε… είδαμε και ένα βίντεο για να καταλάβουμε καλύτερα πως εμείς οι άνθρωποι ρυπαίνουμε το νερό
.αλλά και πως μπορούμε να κάνουμε οικονομία ….προσέχοντας να μην το σπαταλάμε. Πρώτα μιλήσαμε στην παρεούλα και είδαμε διάφορες εικόνες με τρόπους εξοικονόμησης νερού, και στην συνέχεια παρακολουθήσαμε όλοι μαζί ένα σχετικό βίντεο, στο τέλος φτιάξαμε την δική μας αφίσα για την εξοικονόμηση του νερού….γράφοντας ένα μήνυμα που τα παιδιά από μόνα τους διάλεξαν.
.γράψαμε την λέξη νερό αλλά και των άλλων πηγών και προσπαθήσαμε να τη βρούμε.
Μιλήσαμε για τη χρησιμότητα του νερού για να δούμε πόσο πολύτιμο είναι και πόσο το έχουμε ανάγκη…φτιάξαμε ένα ομαδικό κολλάζ αλλά και βρήκαμε μερικές συσκευές που δουλεύουν μόνο με νερό!…και κάπως έστι έφτασε και η ώρα των πειραμάτων με το νερό…αρχικά είδαμε πως το νερό παίρνει διάφορες μορφές είναι δηλαδή υγρό, στερέο και αέριο! Βάλαμε νερό σε παγοθήκες και τις βάλαμε στην κατάψυξη, αφήσαμε τα παγάκια έξω από το ψυγείο να λιώσουν, ζεστάναμε νερό και είδαμε την εξάτμιση.
Μετά κάναμε πείραμα για την ρύπανση του νερού, για την διαλυτότητά του αλλά και για υλικά που επιπλέουν ή βυθίζονται στο νερό…
Υποσχεθήκαμε ένας -ένας κι όλοι μαζί καθισμένοι σε κύκλο κρατώντας στα χέρια μας το “γαλάζιο πλανήτη”(μπάλα):
Αγαπητή Γη,
υπόσχομαι πως θα σε φροντίζω,
το νερό σου δε θα σπαταλώ ,
ούτε θα το βρωμίζω!
Και κάπως έτσι έκλεισε ο κύκλος του νερού, με την υπόσχεση μας ως πολίτες του μέλλοντος, να αγαπάμε και να φροντίζουμε τη Γη μας….το σπίτι μας!!!!
ΑΧ ΝΕΡΟ ! ΑΧ ΝΕΡΑΚΙ !
ΠΟΥ ΚΥΛΑΣ ΜΕΣ ΤΟ ΡΥΑΚΙ
ΚΑΙ ΖΩΗ ΠΑΝΤΟΥ ΧΑΡΙΖΕΙΣ
ΑΧ ΠΟΤΕ ΝΑ ΜΗΝ ΜΑΣ ΛΕΙΨΕΙΣ !
Άλλο ένα βιωματικό εργαστήριο ξεκινά και για όσο διαρκέσει εμείς θα έχουμε έναν σπουδαίο ρόλο , θα γίνουμε μικροί επιστήμονες !
Θα είμαστε οι μικροί Νερο…εξερευνητές !
Φέρνουμε την υδρόγειο σφαίρα στο κέντρο της ολομέλειας και συζητάμε για τα χρώματα που παρατηρούμε και για το γαλάζιο που υπερισχύει. Το 75 % του ανθρώπινου σώματος όπως και το μεγαλύτερο μέρος του πλανήτη μας αποτελούνται από νερό , στοιχεία που υποδηλώνουν τη σημασία του για την ανθρώπινη ζωή και τη ζωή του πλανήτη μας !
Το φύλλο εργασίας που ακολουθεί , δείχνει αυτό ακριβώς που συζητήσαμε .
– Μα από πού προέρχεται το νερό και πώς βρέθηκε ψηλά στον ουρανό ;
Δημιουργούμε το αρχικό μας ιστόγραμμα όπου τα παιδιά απαντούν σε κάποιες διερευνητικές ερωτήσεις γύρω από το θέμα .
Στη συνέχεια διαβάζουμε την ιστορία της “Μικρής σταγόνας” , παρακολουθούμε βίντεο και δημιουργούμε όλοι μαζί τον πίνακα αναφοράς για τον ¨ΚΥΚΛΟ ΤΟΥ ΝΕΡΟΥ”. Μαθαίνουμε την ορολογία με την οποία δηλώνουμε κάθε φαινόμενο : ΕΞΑΤΜΙΣΗ- ΣΥΜΠΥΚΝΩΣΗ-ΒΡΟΧΟΠΤΩΣΗ-ΧΙΟΝΟΠΤΩΣΗ-ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΣΗ και πάλι από την αρχή …
Τα παιδιά επαναλαμβάνουν με τη σειρά τους τη διαδρομή της σταγόνας , κάποιοι μπαίνουν στη διαδικασία να ζωγραφίσουν τον κύκλο του νερού και κάποιοι άλλοι να κάνουν χειροτεχνία .
Η Νούλα σταγονούλα και ο Νούλης σταγονούλης που δημιουργούμε με τα παιδιά , μας μιλάνε για την ιστορία τους .
Στην επόμενη συνάντηση με την ολομέλεια ψάχνουμε τις ΠΗΓΕΣ ΤΟΥ ΝΕΡΟΥ .
Πού βρίσκουμε νερό μέσα στο σπίτι αλλά κυρίως πού βρίσκουμε νερό στη φύση ;
Διαβάζουμε το ποίημα “Από πού είσαι ποταμάκι ;” Το ζωγραφίζουμε , μαθαίνουμε να το τραγουδάμε και στη συνέχεια δημιουργούμε τα σκηνικά και το δραματοποιούμε !
Το νερό είναι πολύτιμο αγαθό και έχει τόσες πολλές χρήσεις στην καθημερινότητά μας …
Τα παιδιά αποτυπώνουν με τον δικό τους τρόπο τις περισσότερες από αυτές !
Ώσπου έρχεται η ώρα να γνωρίσουμε τις μορφές του νερού . Είναι το μόνο στοιχείο που μπορεί να υπάρχει και στις 3 μορφές : ΣΤΕΡΕΟ – ΥΓΡΟ – ΑΕΡΙΟ.
Αυτό φαντάζει μαγικόοοοο !!!
Αλλά ξέχασα, εμείς είμαστε μικροί επιστήμονες και πρέπει να τα αποδείξουμε όλα αυτά κι άλλα πολλά!
Έτσι ξεκινάει ένας κύκλος πειραμάτων …για να γνωρίσουμε τις ιδιότητες του νερού ή όπως το λέμε επιστημονικά Η2Ο !
Βάλαμε στην κατάψυξη παγοκυψέλες και φτιάξαμε παγάκια , δηλαδή ΣΤΕΡΕΟ νερό , στη συνέχεια πήρε ο καθένας το παγάκι του κι αφού το παρατήρησε , το άγγιξε , το κράτησε για λίγο στα χέρια του , το τοποθέτησε σε ένα ποτήρι και το άφησε σε θερμοκρασία δωματίου να ξαναλιώσει . Συγκεντρώσαμε το νερό από τα λιωμένα παγάκια σε δύο μόνο ποτήρια και τα ξαναβάλαμε στην κατάψυξη , έτσι δημιουργήσαμε δύο καινούργια τεράστια παγάκια . Κατόπιν τα αφήσαμε κι αυτά να λιώσουν και το νερό που συγκεντρώσαμε το βάλαμε σε ένα ορθογώνιο μπολ και το καταψύξαμε για άλλη μια φορά . Έτσι καταλήξαμε στο συμπέρασμα ότι το σχήμα που θα πάρει το νερό όταν είναι σε στερεή μορφή εξαρτάται από το σχήμα του δοχείου.
Πιάνοντας τον πάγο διαπιστώσαμε ότι είναι πολύ σκληρός σαν πέτρα , έτσι μπήκαμε στον πειρασμό να δοκιμάσουμε να τον σπάσουμε .
ΧΑΧΑΧΑ!!! Το να σπάσεις τον πάγο είτε μεταφορικά είτε κυριολεκτικά δεν είναι και τόσο εύκολο …
Οι μικροί μας επιστήμονες όμως τα κατάφεραν αρκετά καλά με επιμονή , υπομονή , συνεργασία και ευρηματικότητα !!!
Τοποθετήσαμε το μπολ με τον κομματιασμένο πάγο πάνω στο καλοριφέρ , μέχρι που τον είδαμε να ξαναλιώνει να παίρνει δηλαδή την ΥΓΡΗ του μορφή και σιγά σιγά από τη ζέστη να εξατμίζεται , να γίνεται δηλαδή ΑΕΡΙΟ.
Ακολούθησε φύλλο εργασίας για τις μορφές του νερού ώστε να αξιολογήσουμε τις γνώσεις που αποκτήσαμε .
Με τη βοήθεια ενός κέρματος και ενός σταγονόμετρου κάναμε το πείραμα της συμπύκνωσης .
Πώς αγκαλιάζονται οι σταγόνες και δημιουργούν ένα σύννεφο ;
Πείραμα διάθλασης :
Πώς φαίνεται ένα αντικείμενο όταν το κοιτάς μέσα από το νερό;
Πειράματα διαλυτότητας :
Ποια υλικά διαλύονται στο νερό και ποια όχι , μένει να το ανακαλύψουμε ,επιστήμονες είμαστε !
Η ρύπανση του νερού είναι ένα σοβαρό πρόβλημα και ο καλύτερος τρόπος να το αντιληφθούν τα παιδιά είναι να το βιώσουν , να το δουν να συμβαίνει μπροστά στα μάτια τους μέσα από ένα πείραμα .
Μέσα σε ένα διάφανο μπουκάλι ρίχνουμε πέτρες και χώμα . Δημιουργούμε έτσι δύο στρώσεις από διαφορετικά υλικά . Στη συνέχεια ρίχνουμε νερό ,το οποίο παρατηρούμε ότι διαπερνά όλες τις πέτρες , βρέχει το χώμα και καταλήγει στον πάτο του μπουκαλιού . Με αυτόν τον τρόπο σχηματίζονται οι υπόγειοι υδροφορείς και με αυτόν τον τρόπο περνάει σ’ αυτούς η μόλυνση .
Σε ένα άλλο μπουκάλι έχουμε βάλει καθαρό νερό στη συνέχεια προσθέτουμε λίγο χρώμα μαύρης τέμπερας στο νερό. Σε πολύ λίγο όλο το νερό έχει χρωματιστεί . Δείχνοντας έτσι στα παιδιά πόσο εύκολα περνά το χρώμα – μόλυνση- σε όλο το μπουκάλι. Το ίδιο συμβαίνει και σε κανονικές συνθήκες , σε όλους τους φορείς νερού.
Το ίδιο συμβαίνει και με τη ρύπανση των θαλασσών , πόσο εύκολα οι πετρελαιοκηλίδες μολύνουν τα νερά, με θανάσιμες συνέπειες για τους οργανισμούς που ζουν εκεί!
Μπήκαμε και στη διαδικασία να κάνουμε Διήθηση ή αλλιώς φιλτράρισμα του νερού γιατί είναι σημαντικό να γνωρίζουμε τα στάδια από τα οποία περνάει το νερό έως ότου καθαριστεί για να μπορέσει να ξαναχρησιμοποιηθεί ή να γίνει πόσιμο .
Ύστερα από όλα αυτά τα τόσο σημαντικά βιώματα που είχαμε καθήσαμε όλοι μαζί στον κύκλο , παρακολουθήσαμε ένα βίντεο για την εξοικονόμηση του νερού και ξεκίνησε η συζήτηση για να απαντήσουμε σε καίρια ερωτήματα όπως :
-Τελικά υπάρχει αρκετό νερό για όλους ;
-Μήπως έχει κάποιο παράπονο το νερό από εμάς ;
-Για ποιο λόγο πρέπει να μη σπαταλάμε το νερό ;
-Μήπως είναι πολύτιμο και το χρειαζόμαστε όλοι ;
Μέσα από αυτή τη συζήτηση τα παιδιά σκέφτηκαν και κατέγραψαν τρόπους εξοικονόμησης του νερού .
Κλείσαμε το εργαστήριο φωνάζοντας το σύνθημα – υπόσχεση :
“ΑΣ ΠΡΟΣΕΞΟΥΜΕ ΛΙΓΑΚΙ …ΓΙΑ ΝΑ ΜΗΝ ΠΟΥΜΕ ΤΟ ΝΕΡΟ ΝΕΡΑΚΙ !”
Αλλά και οι σταγονούλες μας το ίδιο έκαναν , μας υπευθύμισαν αυτό που οφείλουμε όλοι να κάνουμε
“ΑΝ ΔΕΝ ΚΑΝΟΥΜΕ ΑΓΩΝΑ ΔΕΝ ΘΑ ΜΕΙΝΕΙ ΟΥΤΕ ΣΤΑΓΟΝΑ !”
Έτσι όμορφα, αφού διαβάσαμε κι άλλες ιστορίες , είδαμε κι άλλα βίντεο ,μάθαμε τη φωνούλα Ν , μετρήσαμε ποτήρια , κεράσαμε τόσες γρανίτες όσοι είναι οι φίλοι μας …
Ολοκληρώσαμε αυτό το εργαστήριο τραγουδώντας παρέα με την Ελευθερία Αρβανιτάκη τα ΕΦΤΑ ΠΟΤΑΜΙΑ !
Πατήστε στον σύνδεσμο
https://www.youtube.com/watch?v=4I_vf918O0s