«Μάρτης είναι νάζια κάνει, πότε κλαίει πότε γελάει».
Ο Μάρτης είναι ο πρώτος μήνας της Άνοιξης και το τρίτο και πιο παράξενο παιδί της μητέρας Φύσης. Μια γελάει και μια κλαίει.
Την 1η Μαρτίου συνηθίζεται να φοριέται στον καρπό του χεριού ένα βραχιολάκι, φτιαγμένο από σχοινάκι ή κλωστές που έχουν στριφτεί. Τον λένε «Μάρτη» ή «Μαρτάκι» ή «Μυρτιά».
Η κόκκινη κλωστή συμβόλιζε την αγάπη για το ωραίο και η άσπρη την αγνότητα του φυτού χιονόφυλλου που ανθίζει το Μάρτιο.
Γιατί όμως φοράμε «Μάρτη»;
Τις ηλιόλουστες ημέρες του Μαρτίου, τα παιδιά έβγαιναν από τα σπίτια και έπαιζαν έξω στις αυλές. Οι μητέρες για να τα προφυλάξουν από τις ακτίνες του Μαρτιάτικου ήλιου που θεωρούνταν επικίνδυνες, έφτιαχναν και φορούσαν στο χέρι, το Μάρτη, γιατί το Μάρτιο ο ήλιος συνήθως καίει και μαυρίζει τα πρόσωπα των παιδιών. Συνηθίζεται να φοριέται μέχρι το τέλος του μήνα. Το φορούσαν μέχρι να φανούν τα πρώτα χελιδόνια, οπότε και το άφηναν επάνω στις τριανταφυλλιές ώστε να το πάρουν τα πουλιά και να χτίσουν τις φωλιές τους.
Έτσι και εμείς φορέσαμε με πολύ χαρά το δικό μας Μάρτη που θα στολίζει το χεράκι μας.
1η Δραστηριότητα
Μαθαίνουμε τις ονομασίες του Μάρτη: Ανοιξιάτης, Γδάρτης, Παλουκοκάφτης, Κλαψομάρτης, Πεντάγνωμος, Βαγγελιώτης, Φυτευτής.
2η Δραστηριότητα
Γνωρίσαμε και επεξεργαστήκαμε τις παροιμίες που μιλάνε για τον Μάρτη όπως
«Μάρτης, γδάρτης και κακός παλουκοκαύτης»
«Μάρτης είναι χάδια κάνει, πότε κλαίει και πότε γελάει»
«Μάρτη, Μάρτη, βροχερέ και Απρίλη δροσερέ»
«Από Μάρτη καλοκαίρι και από Αύγουστο χειμώνα»
«Λείπει ο Μάρτης από την Σαρακοστή»
«Αν βρέξει ο Μάρτης δυο νερά κι ο Απρίλης άλλο ένα χαρά σε εκείνον τον ζευγά που’ χει στη γη σπαρμένα»
«Ο Μάρτιος έχει το όνομα « Μάρτιος» και ο Απρίλης τα λουλούδια».
3η Δραστηριότητα
Φτιάξαμε το παιδάκι του Μάρτη που πότε γελάει και πότε κλαίει όταν γυρίζουμε το στοματάκι του.
4η Δραστηριότητα
Διαβάσαμε το ποίημα «ο Μάρτης και η Μάνα του»
Τον γνωρίζετε το Μάρτη τον τρελό και τον αντάρτη;
Ξημερώνει και βραδιάζει κι εκατό γνώμες αλλάζει.
Βάζει η μάνα του μπουγάδα σχοινί δένει στη λιακάδα
τα σεντόνια της να απλώσει μια χαρά να τα στεγνώσει.
Να που ο Μάρτης μετανιώνει και τα σύννεφα παγώνει
και να μάσει η μάνα τρέχει τα σεντόνια γιατί βρέχει.
Να ο ήλιος σε λιγάκι φύσηξε το βοριαδάκι.
Κι η φτωχή γυναίκα μόνη τα σεντόνια ξαναπλώνει.
Μια βροντή κι ήλιος εχάθει μες της συννεφιάς τα βάθη
ρίχνει και χαλάζι τώρα πω, πω, πω τι άγρια μπόρα.
Ως το βράδυ φορές δέκα άπλωσε η φτωχή γυναίκα
κι αμέσως όρκο δίνει, Μάρτη να μην ξαναπλύνει.
Ακούσαμε το ανάλογο τραγούδι.
https://www.youtube.com/watch?v=K2lK6bJxD38
5η Δραστηριότητα
Τους άρεσε πάρα πολύ το ποίημα και αποφασίσαμε να κάνουμε δραματοποίηση του ποιήματος.
6η Δραστηριότητα
Ακούσαμε τα κάλαντα της Άνοιξης « χελιδόνα έρχεται απ’ τη μαύρη θάλασσα» και «το τραγούδι του Μάρτη».
7η Δραστηριότητα
Ακούσαμε τα κάλαντα της Άνοιξης.
https://www.youtube.com/watch?v=cbSxAR1dfis&t=19s
Με την εμφάνιση του πρώτου χελιδονιού τα παιδιά παλαιότερα έβγαιναν στους δρόμους για να τα καλωσορίσουν και κρατώντας στο χέρι τους το ομοίωμα ενός χελιδονιού, τριγύριζαν στις γειτονιές τραγουδούσαν και ζητούσαν φιλέματα. Συνήθως είχαν και ένα καλαθάκι στολισμένο με φύλλα κισσού που μέσα περνούσαν ένα ραβδί. Στην άκρη του ραβδιού στερέωναν ένα ξύλινο ομοίωμα χελιδονιού, στο οποίο είχαν κρεμάσει μερικά μικρά κουδουνάκια. Ξεκινούσαν, λοιπόν πρωί πρωί κάθε 1η Μαρτίου και χτυπούσαν τις πόρτες των γειτόνων τραγουδώντας τα ανοιξιάτικα κάλαντα, τα «Χελιδονίσματα»
8ηΔραστηριότητα
Διαβάσαμε και επεξεργαστήκαμε την λαϊκή ιστορία : « Η γυναίκα του Μάρτη».
Κάποτε οι μήνες αποφάσισαν να παντρευτούν. Ο καθένας βρήκε μια γυναίκα που του άρεσε και την παντρεύτηκε. Ο Μάρτιος δεν φρόντισε το ζήτημα μόνος του και έβαλε προξενητάδες να του βρουν μια γυναίκα. Εκείνοι του φέρανε μια κοπέλα η οποία ήταν τυλιγμένη με ένα μαντήλι και του είπαν ότι είναι πολύ όμορφη. Ευκολόπιστος όπως ήταν ο Μάρτης την παντρεύτηκε.
Όταν όμως έμειναν μόνοι και έβγαλε το μαντήλι της τι να δει; Δεν υπήρχε πιο άσχημη σε όλο τον κόσμο.
Από τότε κάθε φορά που τη θυμόταν άστραφτε, βροντούσε, έβρεχε, έριχνε μπόρες, έκανε παγωνιές. Μόνο όταν ξεχνιόταν μερικές φορές ηρεμούσε, γαλήνευε και έκανε καλό καιρό.