Camera Obscura- πειράματα με φακούς.

Εκτός από μεγάλοι καλλιτέχνες  οι μικροί φωτογράφοι είναι και επιστήμονες που παρατηρούν, κάνουν υποθέσεις και πειράματα.

Σήμερα ασχοληθήκαμε με τους φακούς. Ο πιο γνώριμος φακός για εμάς είναι ο μεγεθυντικός φακός. Αυτόν λοιπόν χρησιμοποιήσαμε για το πείραμά μας “το ανάποδο κερί”.

Πήραμε ένα κερί, ένα μεγεθυντικό φακό και μία λευκή κόλλα χαρτιού. Ανάψαμε το κερί και κρατήσαμε τη λευκή επιφάνεια του χαρτιού σε απόσταση από το κερί. Ανάμεσα στο κερί και την επιφάνεια τοποθετήσαμε τον μεγεθυντικό φακό. Παρατηρήσαμε ότι το είδωλο του αναμμένου κεριού σχηματίζεται ανεστραμμένο πάνω στο λευκό χαρτί:

φωτογραφία0773

φωτογραφία0776
Γιατί συμβαίνει αυτό;
Η εξήγηση είναι ότι το φως καθώς περνά μέσα από τον μεγεθυντικό φακό διαθλάται.Το είδωλο που σχηματίζεται στο χαρτί είναι ανεστραμμένο γιατί παρεμβάλλεται ο μεγεθυντικός φακός που είναι ένας συγκλίνων φακός.

Επόμενη προσπάθειά μας ήταν να δημιουργήσουμε μία camera obscura, δηλαδή έναν σκοτεινό θάλαμο για να παρατηρούμε τον κόσμο ανάποδα, όπως έκαναν στο  μεσαίωνα.

Πήραμε ένα  ρολό από χαρτί κουζίνας και το επενδύσαμε εσωτερικά με  μαύρο χαρτόνι, γιατί το μαύρο χρώμα βοηθάει στη δημιουργία πιο καθαρής εικόνας. Στη μία άκρη του στερεώσαμε ένα μεγεθυντικό φακό και στην άλλη άκρη στερεώσαμε ένα κομμάτι ρυζόχαρτο καλά τεντωμένο. Κρατήσαμε την κατασκευή μας κοντά στο παράθυρο με το φακό να κοιτά προς τα έξω και παρατηρήσαμε ότι πάνω στο ρυζόχαρτο σχηματίζεται η εικόνα που βλέπουμε ανεστραμμένη. Κι αυτό συμβαίνει γιατί οι φωτεινές ακτίνες, που έρχονται από το παράθυρο, περνούν μέσα από τον μεγεθυντικό φακό. Ο φακός τις διαθλά και τις αναγκάζει να δημιουργήσουν ένα πραγματικό είδωλο του  παραθύρου, ανεστραμμένο πάνω στο ρυζόχαρτο:

φωτογραφία0684

φωτογραφία0681

Το ίδιο πείραμα κάναμε και διαφορετικά κατασκευάζοντας ένα κουτί- φωτογραφική μηχανή.

Πήραμε ένα χάρτινο κουτί και το βάψαμε μαύρο εσωτερικά-εξωτερικά. Κόψαμε μία τρύπα τόση όση η διάμετρος ενός ρολού από χαρτόνι στο πίσω εσωτερικό τοίχωμα του κουτιού. Στην ελεύθερη άκρη του ρολού από χαρτόνι που βλέπει προς τα έξω στερεώσαμε ένα μεγεθυντικό φακό και στην ελεύθερη πλευρά του χαρτόκουτου στερεώσαμε ένα κομμάτι ρυζόχαρτο καλά τεντωμένο. Το κουτί- φωτογραφική μηχανή μας ήταν έτοιμο για δράση. Εστιάζοντας σε κάποιο αντικείμενο παρατηρήσαμε ότι το είδωλό του εμφανίζεται ανεστραμμένο πάνω στο ρυζόχαρτο.

Είναι η πιο απλή φωτογραφική μηχανή και το ρυζόχαρτο λειτουργεί όπως το φιλμ που πάνω του προβάλλονται  οι εικόνες  που εστιάζει ο φακός.

φωτογραφία0648

φωτογραφία0750

φωτογραφία0751

φωτογραφία0753

φωτογραφία0757

Και λίγη θεωρία για τους μεγαλύτερους:

Οι πρώτες φωτογραφίες αποτελούν ουσιαστικά απλές προβολές εικόνων πάνω σε κάποια επιφάνεια. Ως πρώτη φωτογραφική “μηχανή” μπορεί να θεωρηθεί ένα σκοτεινό δωμάτιο ή κουτί (camera obscura) που στη μία άκρη διαθέτει μια γυαλιστερή επιφάνεια και στην απέναντι άκρη μία πολύ μικρή οπή. Σε μία τέτοια κατασκευή, οι ακτίνες του φωτός διαδίδονται μέσα από την οπή και σχηματίζουν πάνω στην επιφάνεια ένα είδωλο των αντικειμένων έξω από το δωμάτιο ή κουτί.
4ος π.Χ. αιώνας: (γύρω στο 350). Ο Αριστοτέλης περιγράφει τον τρόπο που λειτουργεί η απλούστερη φωτογραφική μηχανή, η γνωστή ως camera obscura. Αργότερα, στον 11ο αιώνα, ο άραβας επιστήμονας Αλχαζέν περιγράφει το ίδιο φαινόμενο. Στη συνέχεια και για πολλούς αιώνες, αρκετοί ασχολήθηκαν με την camera obscura και το 1558 ο Giovanni della Porta είναι ίσως ο πρώτος που συνιστά τη χρήση μιας ανάλογης φορητής συσκευής στους ζωγράφους για σχεδίαση πορτραίτων και τοπίων. Λίγο νωρίτερα, στα 1550 είχε ήδη συντελεστεί μια σημαντική τροποποίηση της camera obscuraκαι συγκεκριμένα η προσθήκη ενός κοίλου φακού στην οπή εισόδου του φωτός, από τον Girolamo Gardano. Το 1568 ο Daniello Barbaro επινόησε επιπλέον ένα είδος διαφράγματος που επέτρεπε την εστίαση της εικόνας, ενώ το 1636 ο Daniel Schwenter εφεύρε ένα σύστημα πολλαπλών φακών, διαφορετικών εστιακών αποστάσεων, πρόδρομο του σημερινού ζουμ. Μπορούμε να πούμε πως η φωτογραφική μέθοδος του 16ου αιώνα λειτουργεί πάνω στις ίδιες αρχές με τις σύγχρονες φωτογραφικές μηχανές.
Οι μετέπειτα μεταβολές της πρωταρχικής camera obsura οδήγησαν κυρίως σε περισσότερο ελαφρές μηχανές. Παράλληλα ξεκίνησαν οι προσπάθειες για την μόνιμη αποτύπωση της εικόνας σε μια φωτοευαίσθητη επιφάνεια, καθώς παρέμενε σημαντικό μειονέκτημα το γεγονός ότι η απλή camera obscura δεν μπορούσε να διατηρήσει τα είδωλα των αντικειμένων.” Πηγή:(http://tinanantsou.blogspot.gr/2011/12/camera-obscura.html)