Η επιστροφή στο σχολείο μετά τις διακοπές συνοδεύτηκε από την αγαπημένη συζήτηση των παιδιών, δηλαδή τα δώρα που μας περίμεναν κάτω από το δέντρο, αλλά και το ποιος στο σπίτι κέρδισε το φλουρί! Ιδανική ευκαιρία για μία συζήτηση για την παράδοση της κοπής της βασιλόπιτας.

Μιλήσαμε για τον Μέγα Βασίλειο και την Βασιλειάδα, το έργο του και φυσικά για την βασιλόπιτα…
Ζωγραφίσαμε τη Βασιλειάδα με τα ορφανοτροφεία, τα νοσοκομεία, τα γηροκομεία και τα σχολεία και μιλήσαμε για τις ομάδες που χρειάζονται τη βοήθειά μας και τους τρόπους με τους οποίους μπορούμε να προσφέρουμε.

Και έτσι ήρθε η ώρα να κόψουμε τη δική μας βασιλόπιτα!

Έτσι όλοι μαζί, εκπαιδευτικοί και παιδιά, κόψαμε την πίτα μας…

… μοιράσαμε τυχαία τα κομμάτια και ονοματίσαμε τα παιδιά, που έλειπαν…

… και βρήκαμε την τυχερή, που μαζί με το φλουρί πήρε δώρο ένα παραμύθι.

Και του χρόνου!

Σε συνέχεια των δράσεων για την κίνηση της Γης γύρω από τον εαυτό της και τον Ήλιο μιλήσαμε για τις εποχές. Και στην γνωστική αυτή ενότητα δεν θα μπορούσε να λείπει ο ελληνικός μύθος της Αρπαγής της Περσεφόνης.

Η παράσταση, που επισκέφτηκε το σχολείο μας,
ζωντάνεψε με μάσκες, αφήγηση και χοροθεατρικές κινήσεις τον μύθο
και ξετύλιξε την ιστορία με μαγικό τρόπο μπροστά στα μάτια μας…

Το σκηνικό στήθηκε μέσα στην τάξη μας…

… και οι ήρωες πήραν τις θέσεις τους.

Παρακολουθήσαμε την Περσεφόνη να αρπάζεται από τον Άδη, που την πήρε και την έκανε γυναίκα του στον Κάτω κόσμο, κατανοήσαμε την στεναχώρια της θεάς Δήμητρας και τις επιπτώσεις αυτής στην φύση.
Είδαμε τις νύμφες του νερού να ζωντανεύουν μπροστά μας, αναζητήσαμε την λύση μέσα στα σκοτάδια του Κάτω κόσμου και τελικά παρακολουθήσαμε με ενδιαφέρον το τέλος του μύθου.

Μετά το τέλος της παράστασης είχαμε την ευκαιρία να μεταμορφωθούμε στους ήρωες, φορώντας τις μάσκες τους, αλλά και να παίξουμε δημιουργώντας tablo vivant των σκηνών του μύθου.

Με την καινούρια χρονιά ξεκινήσαμε να ανακαλύψουμε την αλλαγή των εποχών, τους μήνες
και τις μέρες… και έτσι ξεκίνησε το ταξίδι μας στο διάστημα.

Παρακολουθήσαμε σχετικά videos, ψάξαμε σε βιβλία και μαζέψαμε εικόνες και ήμαστε έτοιμοι για να ανακοινώσουμε τα αποτελέσματα…

Η Γη μας γυρίζει!!!

Πρώτος το ανακάλυψε ο Γαλιλαίος, η ιστορία του οποίου μας άρεσε πολύ και μας ενέπνευσε εικαστικά.

Εν συνεχεία σειρά είχαν τα πειράματά μας. Παίξαμε με τον φακό και τη Γη και διαπιστώσαμε γιατί η κίνηση της Γης ευθύνεται για την ημέρα και τη νύχτα.

Και το παιχνίδι συνεχίστηκε θεατρικά. Γίναμε ο ήλιος και η γη! Και ανακαλύψαμε την ανατολή και τη δύση και όλες τις ώρες…

Φτιάξαμε στολίδια για την τάξη μας, ώστε να μας καλημερίζουν και καληνυχτίζουν.

Και φυσικά από τα παιχνίδια μας δεν έλειψαν οι υποθέσεις… Τι θα γινόταν αν η Γη μας σταματούσε να γυρίζει? Τι θα παθαίναμε εμείς, τα ζώα και τα φυτά και πώς θα άλλαζε ο πλανήτης μας?
Αρχικά αποτυπώσαμε εικαστικά τις αρχικές μας αντιλήψεις – υποθέσεις και εν συνεχεία ψάξαμε να βρούμε τη σωστή απάντηση… Η θερμοκρασία της Γης μας θα άλλαζε τόσο, που δεν θα μπορούσαμε να ζήσουμε σε καμία πλευρά της, ούτε στη ζεστή, ούτε στην κρύα.

Τέλος διασκεδάσαμε μετρώντας ήλιους και φεγγάρια και παίξαμε με προσθέσεις και αριθμούς.

Οι παρούσες δράσεις υλοποιήθηκαν στα πλαίσια προγράμματος ένταξης της σχολικής μονάδας στο Ε.Θ.Δ. «Το σεισμικό τόξο που μας … ενώνει» του Κέντρου Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης Λιθακιάς, Ζακύνθου.

Μετά την πρώτη γνωριμία μας με το εσωτερικό της γης σειρά είχαν οι σεισμοί και τα ηφαίστεια.
Για να κατανοήσουμε καλύτερα το εν λόγω ζήτημα, ζητήσαμε βοήθεια από το Μουσείο Φυσικής ιστορίας Γουλανδρή, που μας έστειλαν την σχετική με το θέμα μουσειοσκευή. Μέσα στην βαλίτσα οι μαθητές με ενθουσιασμό ανακάλυψαν πετρώματα από τα μέρη του ηφαιστείου, τα οποία παρατήρησαν και περιεργάστηκαν, ενώ με ενθουσιασμό κατάφεραν να πιάσουν αληθινά κομμάτια λάβας!!!

 Μέσα από κατάλληλες εικόνες και DVDs οι μαθητές είχαν την ευκαιρία να μάθουν για τα μέρη του ηφαιστείου και τον τρόπο δημιουργίας τους, να δουν υποθαλάσσιες και μη εκρήξεις ηφαιστείων, αλλά και να μάθουν για το υπερηφαίστειο της Θήρας και τους μύθους που συνοδεύουν την έκρηξή του.

Έτσι δραματοποιήσαμε τον μύθο του Ήφαιστου και καταγράψαμε εμείς τι θα ζητούσαμε για να ελευθερώσουμε την Ήρα από τον μαγικό θρόνο – φυλακή…

… παίξαμε με την Χίμαιρα και τον Τάλως με μιμήσεις και tableau vivant…

… και παίρνοντας αφορμή από την Magica De Spell, την μάγισσα της Disney που μένει στους πρόποδες του Βεζούβιου, φτιάξαμε σε comic τον μύθο του άρματος του Ήλιου, που προκάλεσε την έκρηξη του ηφαιστείου της Θήρας.

Εν συνεχεία παρακολουθήσαμε το video «Μία μέρα στην Πομπηία» (A Day in Pompeii – Full-length animation) από το Μουσείο της Μελβούρνης (2009) (https://www.youtube.com/watch?v=dY_3ggKg0Bc ) και μάθαμε για την ιστορία του ηφαιστείου, αλλά και για τους ανθρώπους που ακόμη και σήμερα μοιάζουν με αγάλματα στην Πομπηία. Και φυσικά παίξαμε και ζωγραφίσαμε…

Μάθαμε το Η του Ηφαιστείου και παίξαμε με τις λέξεις, την δουλειά του ηφαιστειολόγου και φυσικά δημιουργήσαμε στην τάξη μας την γωνιά των ηφαιστείων και κατασκευάσαμε τα δικά μας ατομικά ηφαίστεια.

Επιπλέον φτιάξαμε ένα ομαδικό ηφαίστειο με πλαστελίνη και πραγματοποιήσαμε μία «έκρηξη».

Οι μύθοι για τους σεισμούς από ολόκληρο τον κόσμο κέντρισαν το ενδιαφέρον μας και έτσι οδήγησαν στην δημιουργία πολλών δραστηριοτήτων.

Στην συνέχεια μεταμορφωθήκαμε σε επιστήμονες και ερευνήσαμε όλα όσα έπρεπε να ξέρουμε για τους σεισμούς. Μάθαμε για τις τεκτονικές πλάκες και πώς η κίνησή τους προκαλεί τους σεισμούς…

… μάθαμε το επίκεντρο και το υπόκεντρο και την κλίμακα Ρίχτερ…

 …ενώ διαμορφώσαμε την τάξη μας κατάλληλα, ώστε να προφυλαχτούμε από έναν ενδεχόμενο σεισμό (οι βιβλιοθήκες βιδώθηκαν στους τοίχους και τα βαριά αντικείμενα τοποθετήθηκαν χαμηλά), φτιάξαμε ένα σχέδιο αντίδρασης και ορίσαμε ένα σημείο συνάντησης σε ασφαλή χώρο και φυσικά κάναμε πάρα πολλές ασκήσεις σεισμού (αιφνιδιαστικά και μη).

Η γνωριμία μας με τους σεισμούς και τα ηφαίστεια ξεκίνησε με ένα ταξίδι στο κέντρο της γης και την απόκτηση γνώσεων για το εσωτερικό του πλανήτη μας.

Οι παρούσες δράσεις υλοποιήθηκαν στα πλαίσια προγράμματος ένταξης της σχολικής μονάδας στο Ε.Θ.Δ. «Το σεισμικό τόξο που μας … ενώνει» του Κέντρου Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης Λιθακιάς, Ζακύνθου.

Οι δράσεις μας ξεκίνησαν με την εξερεύνηση του εσωτερικού της Γης. Οι μαθητές, αφού εξέφρασαν τις πρωταρχικές τους αντιλήψεις, κλήθηκαν να τις απεικονίσουν εικαστικά, ενώ μετά το πέρας των δράσεων επανέλαβαν την διαδικασία, ώστε να αξιολογηθούν στην απόκτηση των διδασκόμενων γνώσεων.

Στην συνέχεια ξεκίνησε η έρευνα, ώστε να συλλεχθούν πληροφορίες, τόσο από σχετικά βιβλία, όσο και από προεπιλεγμένα videos.

Οι μαθητές διαπίστωσαν ότι το εσωτερικό της γης μοιάζει με το αυγό και η πειραματική μας διαδικασία ξεκίνησε… Βρέθηκαν οι εικόνες και συσχετίστηκαν τα μέρη του εσωτερικού της γης με αυτά του αυγού, ενώ εντοπίστηκαν οι ομοιότητες και οι διαφορές.

Στην συνέχεια το εσωτερικό της γης μας ενέπνευσε με ποικίλους τρόπους…
Φτιάξαμε κατασκευές για να μελετήσουμε το εσωτερικό της γης…

… παίξαμε με μουσική και κάναμε δραματοποιήσεις…

…και απεικονίσαμε τον πλανήτη μας με διαφορετικούς τρόπους (υφάσματα, πλαστελίνες κ.ο.κ.), γεγονός, που μας βοήθησε να μάθουμε τα ονόματα των τμημάτων του εσωτερικού της γης.

Οι μαθητές διασκέδασαν με το βιβλίο “Ταξίδι στο κέντρο της Γης ή ένας πλανήτης γεμάτος μυστικά – Μικρά ταξίδια με τη φαντασία του Ιούλιου Βερν” (Παπαθεοδούλου, 2015) και ζωγράφισαν την συνέχεια της ιστορίας πριν την ανάγνωση, αλλά και την εκδοχή του συγγραφέα.

 Για τρίτη συνεχόμενη χρονιά ο κ. Κώστας αναλαμβάνει να μεταφέρει τους μικρούς μαθητές μας από και προς το σχολείο μας με το επαγγελματικό του όχημα με ασφάλεια και με το χαμόγελο στα χείλη.

Με τη βοήθειά του μειώνουμε τις μετακινήσεις, καθώς οι μαθητές μας, που εξυπηρετούνται από το Ταξί μένουν στις γύρω περιοχές και θα ήταν απαραίτητη η χρήση ιδιωτικού οχήματος για την μεταφορά τους στο σχολικό πλαίσιο. Έτσι οι γονείς εξυπηρετούνται και βοηθάμε έστω και λίγο στην προστασία του περιβάλλοντος…

Με αφορμή τον εορτασμό της επετείου της 28ης Οκτωβρίου, συλλέξαμε στοιχεία για τα γεγονότα του 1940 και μάθαμε για την άρνηση εισόδου των Ιταλών και το Όχι των Ελλήνων.
Σύντομα μάθαμε να γράφουμε το όχι, αλλά και λέξεις που ξεκινάνε από Ο.

Μάθαμε τραγούδια για το Έπος του 40, είδαμε εικόνες και φυσικά την τιμητική της είχε η ελληνική σημαία. Παίξαμε με σχετικά παζλ, κάναμε κατασκευές…

… ενώ με αφορμή το κέρασμα γενεθλίων ενός συμμαθητή μας, μας δόθηκε η ευκαιρία να διαπιστώσουμε ότι τα απορρίμματά μας μπορούν να μειωθούν, εφόσον τα επαναχρησιμοποιούμε. Με τις συσκευασίες αυτές κατασκευάσαμε σε μία ακόμα ομαδική εργασία την ελληνική σημαία μας.

Τα οφέλη της ειρήνης και οι καταστροφές του πολέμου αποτέλεσαν θέμα συζήτησης, ενώ οι απόψεις των παιδιών καταγράφηκαν, ώστε να διαπιστώσουμε ότι ο πόλεμος φέρνει μόνο συμφορές και φυσικά να φτιάξουν με προσοχή το περιστέρι της ειρήνης.

Μάλιστα η καταστροφή από τον βομβαρδισμό της Guernica, όπως απεικονίστηκε από τον Pablo Picasso, μας ενέπνευσε και μας οδήγησε να φτιάξουμε την δική μας εκδοχή του διάσημου πίνακα.

Με αφορμή τον εορτασμό της γιορτής του Αγίου Δημητρίου, είχαμε την ευκαιρία να μάθουμε περισσότερα στοιχεία για την Θεσσαλονίκη, αλλά και για την ζωή και το έργο του Αγίου και να φτιάξουμε τον Λευκό Πύργο με την εικόνα του προστάτη Άγιου της συμπρωτεύουσας.

Ο εορτασμός της 28ης Οκτωβρίου ολοκληρώθηκε με την σχολική μας γιορτή. Περήφανα πραγματοποιήσαμε την έπαρση της σημαίας τραγουδώντας τον Εθνικό μας ύμνο, ενώ είπαμε μαζί με το 2ο Νηπιαγωγείο Μαραθώνα τα ποιήματα και τα σχετικά τραγούδια.

Η γιορτή μας ολοκληρώθηκε με την σχολική μας παρέλαση, εντός του χώρου του σχολείου μας, την οποία παρακολούθησαν οι γονείς.

Ως συνέχεια του αυξημένου μας ενδιαφέροντος για τους δεινόσαυρους, η επίσκεψη στο Πολιτιστικό Πάρκο Κερατέας και η παρακολούθηση του Περιβαλλοντικού προγράμματος “Η Εποχή των Δεινοσαύρων” ήταν μονόδρομος.
Με μεγάλη χαρά οι μαθητές του 1ου και του 2ου Νηπιαγωγείου Μαραθώνα ξεκινήσαμε την επίσκεψή μας και τόσο ο χώρος, όσο και το πρόγραμμα ανταποκρίθηκαν στις προσδοκίες μας.

Ο ξεναγός μας, μας υποδέχτηκε στον χώρο και αμέσως ξεκίνησε το ταξίδι μας πίσω στον χρόνο…  

… οι επιβλητικές φιγούρες κέντρισαν την προσοχή μας, ενώ ο ξεναγός μας με κατανοητό και ενδιαφέρον τρόπο μας έδειξε πώς να ξεχωρίζουμε τους χορτοφάγους από τους σαρκοφάγους και ποια σημεία του σώματος χρησιμοποιούσε ο κάθε δεινόσαυρος για να αμυνθεί ή να επιτεθεί.

Η ξενάγησή μας στον χώρο ολοκληρώθηκε με την επίσκεψη στο “σπίτι” των παλαιολιθικών ανθρώπων. Εκεί τους είδαμε γύρω από την φωτιά, ενώ μπορέσαμε να σχολιάσουμε την περιβολή και τα εργαλεία τους και να κάνουμε υποθέσεις τόσο για τις κλιματικές συνθήκες, όσο και για τις διατροφικές σύνηθειές τους.

Η ηλιόλουστη ημέρα και οι κατάλληλα διαμορφωμένοι χώροι του πάρκου, μας επέτρεψαν να φάμε στην ύπαιθρο το πρωινό μας, πριν πάρουμε τον δρόμο της επιστροφής.

 Σήμερα το πρωί μία έκπληξη μας περίμενε στην πόρτα του σχολείο. Ένας διάσημος παλαιοντολόγος είχε στείλει σε εμάς μία επιστολή για να μας ζητήσει την βοήθειά μας. Μία καινούρια έκθεση θα άνοιγε σε λίγο καιρό στο Μουσείο του και όλα τα στοιχεία, που είχε συλλέξει είχαν εξαφανιστεί, αλλά ο ίδιος δεν είχε αρκετό χρόνο για να τα συλλέξει πάλι. Όλοι αποφασίσαμε με χαρά να τον βοηθήσουμε.
Η συμβουλή του ήταν να ξεκινήσουμε την έρευνά μας ακολουθώντας τα ίχνη των δεινοσαύρων…και έτσι και έγινε. Σύντομα διαπιστώσαμε ότι ο διάδρομος που οδηγεί στην αυλή είχε γεμίσει με πατούσες δεινοσαύρων. Και το κυνήγι μας ξεκίνησε στον προαύλιο χώρο, που πλήθος δεινοσαύρων είχε κατακλίσει την αυλή.

 Αφού εντοπίσαμε όλους τους δεινόσαυρους και τους συγκεντρώσαμε, αποφασίσαμε αρχικά ότι ο καιρός ευνοεί την παραμονή μας στην αυλή και την πραγματοποίηση του μαθήματος στον υπαίθριο χώρο.
Εν συνεχεία έπρεπε να σκεφτούμε όλα όσα κάποιος θα ήθελε να μάθει τόσο για τους δεινόσαυρους, όσο και για τους παλαιολιθικούς ανθρώπους. Για τον λόγο αυτό συγκεντρώσαμε και καταγράψαμε τις απορίες μας.

Εν συνεχεία το ταξίδι μας στην χώρα των δεινοσαύρων ξεκίνησε. Ομαδοποιήσαμε τους δεινόσαυρους με κριτήριο το πόσα πόδια έχουν, το πού ζουν, το τι τρώνε κ.ο.κ., ενώ παίξαμε περπατώντας σαν αυτούς.

 Σειρά είχε να εντοπίσουμε τα διαφορετικά είδη δεινοσαύρων και τα σχετικά βιβλία σε συνδυασμό με τις εικόνες, που βρήκαμε στο internet μας βοήθησε σε αυτό.

Αποφασίσαμε να ψηφίσουμε ποιος από τους δεινόσαυρους αυτούς θα αποτελέσει το αντικείμενο της επόμενης εικαστικής μας κατασκευής και νικητές της ψηφοφορίας ήταν τα Μαμούθ.

Το Δ του δεινοσαύρου υπήρξε η αφορμή για καινούρια παιχνίδια. Το σχηματίσαμε με τα χέρια μας, το γράψαμε στις πλάτες των συμμαθητών μας, το φτιάξαμε με τα σώματά μας στο πάτωμα, το εντοπίσαμε στα ονόματα των συμμαθητών μας και παίξαμε πολλά παιχνίδια με λέξεις που ξεκινάνε από αυτό.

Για την συνέχεια της έρευνάς μας έπρεπε να χωριστούμε σε ομάδες. Σε αυτό μας βοήθησαν και πάλι οι δεινόσαυροι και έτσι δημιουργήσαμε τις νέες μας δεινοσαυροομάδες.

Η δουλειά της εκάστοτε ομάδας ήταν να εκτελέσει ένα μέρος της ομαδικής μας αφίσας. Έτσι για παράδειγμα άλλοι ανέλαβαν να φτιάξουν το κεντρικό ηφαίστειο, άλλοι τους χορτοφάγους δεινόσαυρους, άλλοι αυτούς που πετάνε κ.ο.κ.
Η συνεργασία και η καλή μας διάθεση οδήγησε στην καινούρια μας αφίσα.

Ο τυραννόσαυρος Rex θεωρείται πάντα ο πιο εντυπωσιακός από τα παιδιά, δικαιώνοντας τον βασιλικό του τίτλο. Για τον λόγο αυτό αποφασίσαμε να μεταμορφωθούμε σε τυραννόσαυρους και να παίξουμε όλοι μαζί.

Οι συνήθειες του παλαιολιθικού ανθρώπου μας εντυπωσίασαν, όπως και τα εργαλεία του. Αλλά αυτό που κέντρισε περισσότερο από όλα το ενδιαφέρον μας ήταν οι σπηλαιογραφίες, γι’ αυτό και αποφασίσαμε να φτιάξουμε μερικές.

Τέλος ως γνήσιοι παλαιολόγοι δεν θα μπορούσαμε παρά να κάνουμε και τις απαραίτητες ανασκαφές, στις οποίες με ευκολία ανακαλύψαμε τα κόκαλα των δεινοσαύρων.

Το σημερινό μας παραμύθι είχε έναν περίεργο τίτλο
“Τι μπορείς να κάνεις με μία ιδέα?”
(Yamada Kobi, 2014)

Ο πρωταγωνιστής μας είχε μία ιδέα, αλλά δεν είχε ιδέα τι να κάνει με αυτή. Ήταν μια λαμπρή ιδέα, που γεννήθηκε ξαφνικά μία ημέρα και διαρκώς μεγάλωνε, μαζί με την ανησυχία του φίλου μας.
Μήπως ήταν ανόητη ή διαφορετική και μήπως δεν γινόταν ποτέ από τους άλλους αποδεκτή?

Μήπως κι εμείς είχαμε ποτέ μία ιδέα, που να μοιάζει με του φίλου μας? Που δεν παραδεχτήκαμε γιατί φοβηθήκαμε ότι δεν θα γίνει αποδεκτή ή ότι δεν θα τα καταφέρουμε?
Οι ιδέες μας ήταν πολλές και διαφορετικές, αλλά αυτή την φορά έγιναν όλες αποδεκτές και καταγράφηκαν. Τι κι αν ακούγεται τρελό να κολυμπήσεις με έναν καρχαρία, μπορεί να υπάρχει τρόπος… Σκεφτήκαμε λοιπόν, πώς θα μπορούσαμε να υλοποιήσουμε όλες αυτές τις ιδέες και είδαμε πώς χρειάζεται ένα σχέδιο, προσπάθεια και επιμονή, μία πίστη ότι μπορούμε να τα καταφέρουμε και λίγη ή περισσότερη βοήθεια από τους φίλους μας.

Έτσι κάναμε μία συμφωνία… από τώρα κι έπειτα όλοι μαζί θα έχουμε ιδέες για το μάθημά μας.
Θα προτείνουμε παιχνίδια, θα επιλέγουμε θέματα για να μάθουμε, θα φέρνουμε στο σχολείο τα δικά μας βιβλία και παιχνίδια και θα αποφασίζουμε μαζί για το πώς θα μεγαλώνουμε την εκάστοτε ιδέα!

ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Οι εικόνες προέρχονται από το βιβλίο “Τι μπορείς να κάνεις με μία ιδέα?” (Yamada Kobi, 2014)

ΣΗΜΕΙΩΣΗ ΙΙ: Η πρακτική αυτή εφαρμόζεται σε ολόκληρη την διάρκεια της χρονιάς με μεγάλη επιτυχία καθώς οι μαθητές μας έχουν διαρκώς εξαιρετικές ιδέες, που κάνουν την δουλειά μας πιο ενδιαφέρουσα!