Σπίτια οικογενειών συχνά μοιάζουν περισσότερο με αποθήκες παιχνιδιών. Η υπερσυσσώρευση τους δεν αποτελεί απλώς ένα πρόβλημα οργάνωσης, αλλά επηρεάζει αρνητικά τόσο τα παιδιά, όσο και τους γονείς.  

Και το χειρότερο για τους γονείς είναι πως αυτή η κατάσταση είναι σε μεγάλο βαθμό δικό τους δημιούργημα. Ενδεχομένως να έχουν βάλει και κάποια φίλοι το «χεράκι» τους ή οι γιαγιάδες και οι παππούδες. Όμως, ποιος δεν μπαίνει στον πειρασμό να πάρει στο παιδί ένα παιχνίδι που πιστεύει πως θα του προσφέρει χαρά.

Ένα σύγχρονο φαινόμενο

Η υπερκατανάλωση παιχνιδιών είναι ένα σχετικά σύγχρονο φαινόμενο. Για πολλές γενιές, τα παιδιά είχαν λίγα και κυρίως χειροποίητα παιχνίδια. Όμως, μεταπολεμικά, και ιδιαίτερα από το δεύτερο μισό του 20^ου αιώνα, η οικονομική ευημερία και η μαζική παραγωγή έκαναν τα παιχνίδια πιο προσιτά.

Ταυτόχρονα, η διαφήμιση άρχισε να στοχεύει όλο και περισσότερο τα παιδιά και την τελευταία δεκαετία τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και το ηλεκτρονικό εμπόριο ενίσχυσαν ακόμα περισσότερο αυτή την καταναλωτική νοοτροπία.

Οι επιπτώσεις στα παιδιά και τους γονείς

Όλα αυτά τα αντικείμενα, μικρότερα και μεγαλύτερα, δεν «κατακλύζουν» απλώς το χώρο μας, αλλά και το κεφάλι και την ψυχική υγεία παιδιών και γονιών.

Όπως αναφέρουν ειδικοί στο Yahoo Life, το χάος και η ακαταστασία, δυσκολεύει τη συγκέντρωση, ενώ μελέτες έχουν δείξει πως η υπερπληθώρα παιχνιδιών καταπνίγει τη δημιουργικότητα των παιδιών, μειώνει την προσοχή και μπορεί ακόμη και να εμποδίσει την ανάπτυξη βασικών δεξιοτήτων στη ζωή του.

Επιγραμματικά, τα πολλά παιχνίδια προκαλούν:

• Διάσπαση προσοχής: Οι πολλές επιλογές αποσπούν τα παιδιά, δυσκολεύοντας τη συγκέντρωσή τους.
• Μείωση δημιουργικότητας: Τα λιγότερα παιχνίδια οδηγούν τα παιδιά να γίνουν πιο δημιουργικά, χρησιμοποιώντας τη φαντασία τους.
• Καταναλωτική νοοτροπία: Η συσσώρευση παιχνιδιών διδάσκει στα παιδιά ότι η ευτυχία προέρχεται από την απόκτηση αντικειμένων.
• Άγχος και χάος: Οι γονείς συχνά αισθάνονται πίεση από την ακαταστασία, που επηρεάζει την ηρεμία μέσα στο σπίτι.

Πώς να περιορίσετε το χάος

Εάν θέλετε να μειώσετε τον αριθμό των παιχνιδιών χωρίς να δημιουργήσετε ένταση στο σπίτι, ακολουθήστε αυτές τις συμβουλές:

1.  Ξεκινήστε από τα μικρά: Αφιερώστε χρόνο για να οργανώσετε ένα μικρό μέρος του σπιτιού, ακόμη και ένα συρτάρι ή μια γωνία δωματίου.
2.  Δημιουργήστε ζώνες όπως οι δάσκαλοι: Ταξινομήστε τα παιχνίδια σε συγκεκριμένους χώρους, όπως γίνεται σε σχολικές τάξεις.
3.  Εφαρμόστε τον κανόνα «ένα μέσα, ένα έξω»: Κάθε φορά που αποκτάτε ένα νέο παιχνίδι, μαζέψτε, δωρίστε ή ανακυκλώστε ένα παλιό.
4.  Χρησιμοποιήστε «καλάθια προσωρινής αποθήκευσης»: Στην πίεση της καθημερινότητα και όταν ο χρόνος δεν σας περισσεύει, χρησιμοποιήστε ένα κουτί ή ένα καλάθι όπου θα συγκεντρώνετε τα παιχνίδια για να μη δημιουργείτε χάος στο σπίτι. Στη συνέχεια, κάποια άλλη ημέρα, όταν θα έχετε περισσότερο χρόνο στη διάθεσή σας θα μπορείτε να τα τακτοποιήσετε με περισσότερη ηρεμία.
5.  Αποφύγετε την υπερβολική μικρο-οργάνωση: Μην βάζετε κανόνες στην τακτοποίηση που σας δυσκολεύουν. Χρησιμοποιήστε εύκολες λύσεις αποθήκευσης που και τα παιδιά μπορούν να διαχειριστούν. Για παράδειγμα, θα τρελαθείτε αν προσπαθήσετε να κρατήσετε τα τουβλάκια οργανωμένα ανά χρώμα. Επίσης αποφύγετε τα κλειστά κουτιά, που δεν είναι ορατό το περιεχόμενό τους. Στους γονείς αρέσουν, όμως στα παιδιά δημιουργούν πρόβλημα. Δεν μπορούν να θυμηθούν ποιο παιχνίδι βρίσκεται σε ποια θέση, με αποτέλεσμα να τα ρίχνουν όλα στο έδαφος να φεύγουν.
6.  Τακτικός έλεγχος: Πραγματοποιήστε ανά τακτά χρονικά διαστήματα «επιχειρήσεις εκκαθάρισης» στο χώρο. Τουλάχιστον δύο φορές το χρόνο, πριν από τα Χριστούγεννα και τα γενέθλια, μπορείτε να ελέγχετε ποια παιχνίδια είναι χρήσιμα και ποια όχι.

Πώς να αποφύγετε τη συλλογή περισσότερων παιχνιδιών

Η επίλυση του προβλήματος δεν σταματά μόνο στη διαχείριση των υπαρχόντων παιχνιδιών, αλλά και στην αποφυγή υπερβολικών νέων αγορών. Οι ειδικοί προτείνουν:

• Σκεφτείτε πριν αγοράσετε: Πριν κάνετε μια αγορά, αναλογιστείτε αν είναι απαραίτητη ή αν προκύπτει από παρόρμηση. Σκεφτείτε ποιες μπορεί να είναι οι ακούσιες συνέπειες για εσάς και τα παιδιά σας.
• Αποφύγετε τάσεις συσσώρευσης: Θα πρέπει να επαναξιολογήσετε τι επιλέγετε να κρατήσετε από νοσταλγία, για συναισθηματικούς λόγους ή λόγω της αίσθησης της «ευθύνης» να κρατήσετε κάποια αναμνηστικά που πιστεύετε πως θα εκτιμήσουν τα παιδιά στο μέλλον.
• Επικοινωνήστε με τα παιδιά: Συζητήστε για τις πραγματικές αξίες και τη σημασία της λιγότερης κατανάλωσης. Μιλήστε για τις «παγίδες» της διαφήμισης, και ενισχύστε τη σημασία της εμπειρίας ως υπέρτερη των αντικειμένων. Διδάξτε την έννοιας της αποταμίευσης και της οικονομίας για ειδικές, καλύτερες και πιο χρήσιμες αγορές.
• Πείτε «όχι»: Το να αρνείστε την αγορά ενός παιχνιδιού που μπορεί να ζητάει το παιδί είναι σημαντικό. Απορρίψτε τα μικρά και ασήμαντα παιχνίδια που απλώς γεμίζουν το σπίτι ή και το αυτοκίνητό σας. Τα περισσότερα παιδιά χάνουν γρήγορα το ενδιαφέρον τους για αυτά. Ακόμη κι αν κάποιος από την οικογένεια ή αγαπημένος φίλος θέλει να κάνει ένα δώρο στο παιδί,  προτείνετε ένα δώρο εμπειρίας, όπως μια βόλτα στο λούνα πάρκ, ένα μουσείο ή ένα θεματικό πάρκο. Μπορεί ακόμη και να  συνεισφέρει σε έναν λογαριασμό ταμιευτηρίου.

Τα πολλά παιχνίδια δεν φέρνουν απαραίτητα περισσότερη χαρά. Αντίθετα, μπορούν να επιβαρύνουν την ψυχική υγεία, να προκαλέσουν διάσπαση προσοχής και να συμβάλλουν στην ανάπτυξη καταναλωτικής νοοτροπίας. Αξίζει να δημιουργήσετε ένα πιο ήρεμο και ευχάριστο περιβάλλον για τα παιδιά, αλλά και εσάς τους ίδιους .Ένα τακτοποιημένο σπίτι συμβάλλει στην ψυχική ισορροπία όλων!