Το πρώτο άρθρο της καινούργιας χρονιάς θα είναι φέτος “Περισσότερο παιχνίδι”, με τα ωραία παιχνίδια της Κυρίας Αναστασίας. Ας παραδειγματιστούμε εμείς οι μεγάλοι από το μεγαλείο των μικρών μας και να αντλήσουμε δύναμη και υπομονή από την χαρά τους. 

«Πετραδάκι, πετραδάκι…»

  Με τα πετραδάκια της αυλής μας, πολλή διάθεση και μπόλικη φαντασία, τα παιδιά δημιουργούν θαύματα! Έτσι, σε ένα διάλλειμα ξεκίνησε μια ομάδα παιδιών να μεταφέρει πέτρες σε καθαρή επιφάνεια και να δημιουργεί σχέδια. Μερικά από αυτά; Λουλούδια, σπίτια, ζωάκια. Με αφορμή, λοιπόν, αυτή την ενέργεια των παιδιών αποφασίσαμε να δημιουργήσουμε μια messy γωνιά με πετραδάκια και μέσα στην τάξη και αυτή την φορά το σχέδιο να αποτυπωθεί και στο χαρτί. Συλλέξαμε με την βοήθεια των παιδιών ένα κουβαδάκι με πετραδάκια και το μεταφέραμε στην τάξη. Η messy γωνιά που δημιουργήσαμε αποτέλεσε ένα εργαστήρι δημιουργικότητας και φαντασίας. Την ώρα, λοιπόν, των ελεύθερων δραστηριοτήτων τα παιδιά που το επιθυμούσαν μπορούσαν να ξετυλίξουν τις ιδέες τους και να διοχετεύσουν την δημιουργικότητα τους. Σχεδιάσαμε σε κάποια παιδιά που μας το ζήτησαν λουλούδια, καρδιές, γραμμές πάνω σε κομμάτια από χαρτί και χαρτόνια και τα παιδιά χρησιμοποίησαν κόλλα χειροτεχνίας για να κάνουν το περίγραμμα του σχεδίου, έτσι ώστε μετά να το επενδύσουν με τα πετραδάκια. Μερικές στιγμές αργότερα, αφού είχαν κάνει αρκετά σχέδια, κάποια παιδιά ήθελαν να γράψουν σε αυτό το που έφτιαξαν το όνομα τους όχι με μαρκαδόρο, αλλά με… πετραδάκια. Σχεδίασαν λοιπόν πρώτα με μολύβι το όνομα τους και ύστερα το έντυσαν με πετραδάκια. Κάποια άλλα παιδιά, πρότειναν σε ζωγραφιά που έχουν ετοιμάσει να προσθέσουν μερικές πινελιές από πετραδάκια. Όλες οι ιδέες των παιδιών υλοποιήθηκαν και τα παιδιά διασκέδασαν πολύ την όλη διαδικασία. Ξεκίνησαν από απλά σχέδια, ιδέες και στην συνέχεια, άρχισαν να έχουν περισσότερη δημιουργικότητα. Το πιο σημαντικό από όλα, βέβαια, είναι πως διασκέδασαν!!

 Πέρα από το παιχνίδι όμως, ας δούμε αυτή η δραστηριότητα που προέκυψε τι στόχους είχε. Ήταν πολύ σημαντική στην εξάσκηση της λεπτής κινητικότητας, ως προς τον συντονισμό των δαχτύλων τους. Τα παιδιά έπαιρναν ένα – ένα πετραδάκι από το κουβαδάκι και στην συνέχεια το τοποθετούσαν πάνω στην λευκή γραμμή που είχαν σχηματίσει με την κόλλα. Για να μπορέσουν να τα τοποθετήσουν χρειαζόταν συγκέντρωση και προσοχή. Επομένως, μέσα από αυτό το παιχνίδι, τα παιδιά ενίσχυαν και την συγκέντρωση και την προσοχή τους.

«Χιονανθρωπο…μπερδέματα»

  Λίγο το κρύο των ημερών (ένεκα χειμώνα), λίγο τα Χριστούγεννα που πλησιάζουν, δεν θα μπορούσε να λείπει από την παρέα μας ένας χιονάνθρωπος. Ένας χιονάνθρωπος λίγο μπερδεμένος, που μονίμως αλλάζει καπέλα και ως αποτέλεσμα αυτού πρέπει να αλλάζει και τα κουμπιά στο σώμα του. Πως γίνεται αυτό; Στο καπέλο του, υπάρχει ένας αριθμός που αλλάζει, τη μια στιγμή μπορεί να δείχνει τον αριθμό 1 και την άλλη στιγμή το αριθμό 15. Όμως για να μπορέσει να κινείται με ευκολία και να κάνει τις δουλειές του θα πρέπει ο αριθμός του καπέλου του να συμβαδίζει με τον αριθμό των κουμπιών στο σώμα του. Ζαλισμένος από τις πολλές δουλειές, ζητάει την βοήθεια των παιδιών, για να μπορέσει επιτέλους να ταιριάξει το καπέλο και τα κουμπιά του. Οι μικροί βοηθοί του χιονάνθρωπου ανάλογα με τον αριθμό που δείχνει το καπέλο του, ξεκινάνε να μετράνε κουμπάκια και μόλις μετρήσουν τα κουμπάκια που πρέπει (γιατί μπορεί να μην είναι μόνο σε μια μπάλα του, μπορεί να είναι σε δυο ή σε τρεις), αρχίζουν να αλλάζουν το σώμα – μπάλα του χιονάνθρωπου και να τον «χτίζουν» με αυτά που είναι πλέον κατάλληλα!

  Στόχοι σε αυτό το παιχνίδι είναι η αναγνώριση των αριθμών, να βλέπει ή να ακούει, δηλαδή, το παιδί τον αριθμό 1 και να ξέρει ποιος είναι. Σαν συνέχεια της αναγνώρισης είναι η λογικομαθηματική σκέψη, δηλαδή ο αριθμός 1 που αναφέρθηκε, πρέπει να επιλέξει την μπάλα που έχει μόνο 1 κουμπί. Ας κάνουμε ένα ακόμα παράδειγμα με ένα πιο σύνθετο αριθμό, ας πούμε τον αριθμό 10, έτσι ώστε να γίνει και καλύτερη αποσαφήνιση των όρων. Ο αριθμός 10 μπορεί να αναλυθεί με πολλούς τρόπους, για παράδειγμα 5+5, 5+2+3, 6+4 και πολλούς άλλους. Το παιδί σταδιακά μπορεί να κάνει συνδυασμούς αριθμών – μπαλών με κουμπιά, για να βγάλει το τελικό αποτέλεσμα, αντί να χρησιμοποιήσει μια μπάλα που να απεικονίζει 10 κουμπιά.

«Διασκεδοκιβώτιο»

 Διασκεδοκιβώτιο < διασκέδαση + κιβώτιο. Κάνοντας ανάλυση της σύνθετης λέξης (η οποία θα αναφέρουμε πως προέκυψε παρακάτω), νομίζω κάνουμε σαφές περί τίνος πρόκειται. Πόσες φορές βρισκόμαστε σε δίλημμα και δεν ξέρουμε τι να κάνουμε, τι να επιλέξουμε; Τα παιδιά πολλές φορές δεν ξέρουν ή δεν μπορούν να αποφασίσουν τι παιχνίδι να παίξουν. Τι ωραιότερο, λοιπόν, από το να βρούμε μια μέθοδο που θα μας βοηθάει στις δύσκολες στιγμές που δεν μπορούμε να αποφασίσουμε τι παιχνίδι να παίξουμε; Σκεφτήκαμε, λοιπόν, να πάρουμε ένα μικρό κουτάκι, να το βάψουμε με χρώματα που επέλεξαν αποκλειστικά τα παιδιά και να το χρησιμοποιήσουμε ως βοηθό μας στις δύσκολες αποφάσεις. Ένα κουτί πως μπορεί να μας βοηθήσει όμως; Αν έχει μια συνοδεία από μικρογραφίες δια χειρός των παιδιών με τις γωνιές αποτελεί μια πάρα πολύ καλή απάντηση στο ερώτημα «τι να παίξω;». Τα παιδιά, λοιπόν, ζωγράφισαν τις γωνιές της τάξης μας τόσες φορές όσα και τα παιδιά που μπορούν να παίξουν στην κάθε γωνιά. Μας τα παρουσίασαν, γράψαμε ποιες γωνιές απεικονίζονται και αφού στέγνωσε το κουτί μας τα τοποθετήσαμε σε αυτό. Σειρά είχε η ονομασία του κουτιού μας. Μερικές από τις ιδέες που είπαν τα παιδιά ήταν «διασκεδοκιβώτιο», «παιχνιδοκούτι», «το κουτί της χαράς», «το μαγικό κουτί». Αφού έπεσαν όλες οι ιδέες στο τραπέζι, έπρεπε να αποφασίσουμε πιο θεωρούμε καταλληλότερο για όνομα. Μετά από ψηφοφορία, το όνομα που επιλέχθηκε ήταν το «Διασκεδοκιβώτιο». Έτσι, λοιπόν, κάθε φορά που κάποιο παιδί χρειάζεται μια βοήθεια στην επιλογή του παιχνιδιού, το Διασκεδοκιβώτιο είναι εκεί για να το κατευθύνει! 

Τα παρακάτω παιχνίδια σχεδιάστηκαν και υλοποιήθηκαν από την συνάδελφο Κυρία Ζάχου Αναστασία.

                    Αισθητηριακό παιχνίδι (Sensory Play)

Το αισθητηριακό παιχνίδι ή αλλιώς sensory play, αφορά τις αισθήσεις μας, δηλαδή την ακοή, την όραση, την όσφρηση, την αφή, καθώς και την γεύση. Όλες οι αισθήσεις ή κάποιες από αυτές, ανάλογα τι παιχνίδι παίζουμε, ενεργοποιούνται και ερεθίζονται, συμβάλλοντας στην οργάνωση των ερεθισμάτων που λαμβάνει το παιδί. Οι αισθητηριακές δραστηριότητες είναι δραστηριότητες, οι οποίες κατά κύριο λόγο χρησιμοποιούν τα χέρια, ενισχύοντας με αυτόν τον τρόπο και την λεπτή κινητικότητα των παιδιών. Τα αισθητηριακά παιχνίδια δεν χρειάζονται ειδικό εξοπλισμό ή χρονοβόρα προετοιμασία. Αρκεί η φαντασία μας και η δημιουργικότητα μας. Για παράδειγμα, μια παγοθήκη, μια λαβίδα τροφίμων και μερικά κομμάτια χαρτί διπλωμένα σαν μικρές μπάλες, μπορεί πολύ εύκολα να αποτελέσουν ένα αισθητηριακό παιχνίδι, το οποίο όχι μόνο θα ψυχαγωγήσει τα παιδιά, αλλά θα συμβάλλει και στην βελτίωση της λεπτής τους κινητικότητας.
Ποια είναι όμως τα οφέλη του;
Τα παιδιά επιλέγουν κατά κόρων τις αισθήσεις τους από πολύ μικρή ηλικία για να ανακαλύψουν, να εξετάσουν και εν τέλει να κατανοήσουν το περιβάλλον τους. Ανακαλύπτουν υφές, υλικά διαφόρων σχημάτων και μεγεθών, ήχους που παράγουν τα περιβάλλοντα τους αντικείμενα. Επομένως, υπάρχει η αισθητηριακή εξερεύνηση.
Όπως αναφέρθηκε και παραπάνω, ενισχύεται η λεπτή τους κινητικότητα. Δηλαδή ο συντονισμός των δαχτύλων τους, το να κουμπώσουν ένα κουμπί, να δέσουν κορδόνια, να γράψουν, να χρησιμοποιήσουν πινέλο, να περάσουν χάντρες μέσα από κλωστή. Δίνεται, δηλαδή, έμφαση σε μικρές κινήσεις, οι οποίες ωφελούν το παιδί σε διάφορους τομείς. Τα οφέλη της είναι η ενδυνάμωση των δαχτύλων, ο συντονισμός ματιού και χεριού, η συγκέντρωση και η μάθηση, η οποία γίνεται με παιγνιώδη τρόπο
Συμβάλλει στην χαλάρωση των παιδιών, καθώς αποτελεί δραστηριότητα που απαιτεί μικρές κινήσεις και συγκέντρωση. Με αυτόν τον τρόπο καλλιεργείται και η διαχείριση της προσοχής.
Λαμβάνοντας υπόψη τα παραπάνω, το αισθητηριακό παιχνίδι συμβάλλει στην αισθητηριακή ολοκλήρωση του παιδιού. Επομένως, η παρουσία του είναι πολύ σημαντική στη ζωή του παιδιού.

Έτσι, λοιπόν, αποφασίσαμε να δημιουργήσουμε αισθητηριακές γωνιές για το ελεύθερο παιχνίδι των παιδιών. Η αρχή έγινε με δυο αισθητηριακές λεκάνες. Ας τις ανακαλύψουμε όλοι μαζί!

«Ένα ψάρεμα αλλιώτικο…»
Σε μια διάφανη λεκάνη προσθέσαμε νερό και καπάκια διαφόρων χρωμάτων και μεγεθών. Τα καπάκια αυτά αποτελούν τα «ψαράκια» μας, τα οποία καλούμαστε να «ψαρέψουμε» όχι με καλάμι ψαρέματος, αλλά… με δυο ξυλάκια. Τα παιδιά κρατώντας ένα ξυλάκι στο ένα χέρι και ένα ξυλάκι στο άλλο, καλούνται να βγάζουν τα καπάκια – ψαράκια και να τα τοποθετούν εκτός λεκάνης, συντονίζοντας τα χέρια τους, έτσι ώστε να φέρουν σε πέρας την αποστολή τους.
Στόχος της συγκεκριμένης αισθητηριακής λεκάνης είναι να αναπτυχθεί και να βελτιωθεί η λεπτή κινητικότητα του κάθε παιδιού, χωρίς ωστόσο να γίνεται εμφανής ο διδακτικός ρόλος του παιχνιδιού. Το παιδί καλείται να κάνει συντονισμένες κινήσεις, έτσι ώστε να βγάλει με τα ξυλάκια τα καπάκια από την λεκάνη με το νερό και να τα τοποθετήσει στον χώρο που έχουμε καθορίσει.

«Φθινοπωρινή εξερεύνηση»
Σε αυτήν την αισθητηριακή λεκάνη συμμετείχαμε όλοι μαζί. Μια μέρα στο διάλλειμα, με αφορμή κάποια παιδιά που εξερευνούσαν τα αντικείμενα και τους οργανισμούς που υπήρχαν στην αυλή, μας ήρθε η ιδέα να δημιουργήσουμε την λεκάνη αυτή. Ζητήσαμε από τα παιδιά να γίνουν βοηθοί μας και να συλλέξουν φύλλα και «βελανίδια» από την αυλή και να τα τοποθετήσουν όλα μέσα στο δοχείο που τους παρουσιάσαμε. Δεν αποκαλύψαμε από την αρχή τι επρόκειτο να συμβεί, τους αφήσαμε να μαντέψουν και να ξετυλίξουν την υπέροχη φαντασία τους. Κάποιοι το πέτυχαν, κάποιοι άλλοι μας έδωσαν κάποιες ευφάνταστες απαντήσεις.
Τι ήταν όμως τελικά;
Τα παιδιά κλήθηκαν με μια λαβίδα μαγειρικής να βρουν μέσα από την λεκάνη που περιείχε τα φύλλα και τα βελανίδια, τα βελανίδια και να τα «τσιμπήσουν» ώστε να τα απομακρύνουν από αυτήν.
Στόχος αυτής της αισθητηριακής λεκάνης είναι τα παιδιά να αναπτύξουν και να εξασκήσουν την λεπτή τους κινητικότητα, καθώς καλούνται να συντονίσουν τα δάχτυλα τους στην λαβίδα για να πιάσουν τα βελανίδια, αλλά δίνεται έμφαση και στην οπτική αναγνώριση. Να ξεχωρίσουν, δηλαδή, μέσα από ένα σύνολο αντικειμένων, τα αντικείμενα – στοιχεία που θέλουν να απομακρύνουν.

Πρωταρχικός σκοπός μας, πέρα από την καλλιέργεια και ανάπτυξη των δεξιοτήτων των παιδιών, είναι τα παιδιά να διασκεδάζουν και να ανακαλύπτουν με τον δικό τους μοναδικό τρόπο το περιβάλλον τους.