Πρόλογος

Η συμπλήρωση των 70 χρόνων από την κατάρρευση της ναζιστικής Γερμανίας και η αποκατάσταση της ειρήνης, αποτελεί βασικό πυλώνα σειράς σκέψεων μιας ομάδας   μαθητών της Α’ και Β’ τάξης μαζί με καθηγητές τους να προσεγγίσουν ένα πικρό ιστορικό γεγονός και να απευθυνθούν μέσα από αυτό σε μαθητές και ενήλικες, σε πολίτες που έζησαν τη φρίκη της εποχής εκείνης ή σε νεότερες που δεν έχουν προσωπικές μνήμες από την εν λόγω εποχή.

Ο στόχος όλων των συντελεστών είναι πρώτα απ’ όλα μέσα από πρωτότυπο υλικό να καταστούν μάρτυρες ενός επαίσχυντου καθεστώτος που κατέλυσε τη δημοκρατία, που ποδοπάτησε τα ανθρώπινα δικαιώματα και τις ατομικές ελευθερίες και αιματοκύλησε τον πλανήτη και έπειτα να καταδείξει τόσο τις ευθύνες που απορρέουν από την ιδιότητα του πολίτη για το σεβασμό του ανθρώπου και την προάσπιση της δημοκρατίας, του κράτους δικαίου και των συνταγματικά κατοχυρωμένων ελευθεριών, όσο και να επισημάνει τους κινδύνους που ελλοχεύουν για την δημοκρατία και το κοινωνικό περιβάλλον στις μέρες μας, όταν οι εκπρόσωποι της ναζιστικής ιδεολογίας σ’ όλη την Ευρώπη σπέρνουν το μίσος εναντίον ανθρώπων, όταν βάλλουν συλλήβδην εναντίον κοινωνικών ομάδων, όταν επιχειρούν να εξαλείψουν τα ίχνη της ναζιστικής εγκληματικότητας και με λεκτικά και άλλα όπλα μεθοδεύουν την απόρριψη των αξιών της ειρήνης και δρομοδείχνουν σε ένα όλο και πιο ασταθές πολιτικό και κοινωνικό περιβάλλον.

Πριν το Auschwitz

Η ναζιστική ιδεολογία και τα ουσιώδη στοιχεία της:

«Οι Εβραίοι είναι η ράτσα, η οποία πρέπει να καταστραφεί ολοσχερώς.»

(Haus Frank, γενικός κυβερνήτης στην κατεχόμενη Πολωνία).

«Αναγκαζόμαστε να απαλλάξουμε το γερμανικό έθνος από τους Πολωνούς, Ρώσους, Εβραίους και Τσιγγάνους.»

(Otto Thierack, υπουργός δικαιοσύνης του Γ’ Ράιχ)

«Το σημαντικότερο έργο είναι να βρούμε όλους τους Πολωνούς άρχοντες για να μπορέσουμε να τους εξουδετερώσουμε. Όλους τους ειδικευμένους θα τους χρησιμοποιεί η δική μας πολεμική βιομηχανία. Και έπειτα όλοι οι Πολωνοί θα εξαφανιστούν από προσώπου γης.»

(Heinrich Himmler, εθνικός ηγέτης της SS)

«Θα μεγαλώσουμε για τους εαυτούς μας μια νεολαία που θα την φοβάται όλος ο κόσμος. Θέλω τη νεολαία ικανή για βιασμούς, αυταρχική, αδιάλλακτη, σκληρή.»

(Adolf Hitler, προς τα μέλη της νεολαίας Χίτλερ, Νυρεμβέργη 1937)

Auschwitz I – Το σύμβολο του Ολοκαυτώματος, της γενοκτονίας και του τρόμου.

Ιδρύθηκε στα μέσα του 1940 κοντά στην Πολωνική κωμόπολη Οσβιέτσιμ. Είχε διοικητή τον Rudolf Es, που έμενε σε πολυτελή βίλλα έξω από τα τείχη του στρατοπέδου και σε περίοπτη πάντως θέση για να το εποπτεύει… Τουλάχιστον 1.300.000 άτομα έφτασαν εκεί -55.000 ήταν από την Ελλάδα- τη στιγμή της απελευθέρωσης από τον κόκκινο στρατό των Ρώσων. Στις 27 Ιανουαρίου 1945 βρίσκονταν εκεί περίπου 7.500 άτομα, ανάμεσά τους 500 παιδιά, ενώ οι αρχές του στρατοπέδου είχαν φροντίσει να εξαλείψουν τα πιο πολλά ίχνη των εγκλημάτων τους…

Auschwitz II – Birkenaw

Εδώ σε απόσταση 3km από το Auschwitz I, έφτασαν 90.000 κρατούμενοι. Στο Birkenaw εγκαταστάθηκαν τα μεγαλύτερα εργαλεία μαζικής εξόντωσης ανθρώπων στην κατεχόμενη Ευρώπη: το κρεματόριο Β’ με το θάλαμο πρόσβασης στις αίθουσες αερίων και τους φούρνους.

Αυτά τα στρατόπεδα μαζί με τα 470 στρατόπεδα περικυκλώθηκαν με πύργους κατόπτευσης και φράχτες από συρματόπλεγμα.

Επίλογος

Τι είναι το Auschwitz από τις 2 Ιουλίου έως σήμερα;

Μουσείο με τη συλλογή και τη συγκέντρωση αποδείξεων και υλικών που σχετίζονται με τα γερμανικά εγκλήματα; Χώρος που περιγράφει το παρελθόν και εξηγεί τους μηχανισμούς του εγκληματικού καθεστώτος; Τόπος μνήμης, κέντρο εκπαίδευσης και ερευνών της μοίρας των θυμάτων; Αποθήκη πρωτότυπων τεκμηρίων, προσωπικών φακέλων, εγγράφων, χειρογράφων, δηλώσεων- αναφορών, αναμνήσεων; Προστασία και τιμή των θυμάτων του ναζισμού;Προσκύνημα και προσευχή; Μεταβίβαση στις νεότερες γενιές της μνήμης και της γνώσης;

Ίσως ένα, ίσως ανά δύο, ίσως ΟΛΑ. Σίγουρα όμως ένας ΤΟΠΟΣ σημαντικός για το σύγχρονο κόσμο και για το νέο άνθρωπο, ένα εξερευνητικό ταξίδι…

Προτείνουμε:

1. Το Ημερολόγιο γεγονότων στο Auschwitz της Danuta Czech
2. Το λεύκωμα “Δεν μπορούμε να τα ξεχάσουμε” της Helena Kubica (αφιερωμένο στα παιδιά του Auschwitz)
3. “Τετράδια του Auschwitz” επιστημονικό περιοδικό
4. Την κινηματογραφική ταινία: “Schindler’s list”

Ευχαριστούμε

Το Διευθυντή και το Σύλλογο διδασκόντων του 1^ου ΓΕΛ.

Ιδιαιτέρως τον Πρέσβη της Ελλάδας στην Πολωνία, κ. Ευάγγελο Τσαούση, και τους συνεργάτες του, που ανταποκρίθηκαν πρόθυμα στην επιθυμία μας να επισκεφτούμε την Ελληνική Πρεσβεία και μας φιλοξένησαν γενναιόδωρα.