Ο καθηγητής του σχολείου μας κ. Σταφύλης Γ. Νικόλαος εκπόνησε επιστημονική εργασία, στο πλαίσιο μεταπτυχιακής έρευνας, με θέμα: «Η Ηγεσία μέσα στο Ελληνικό δημόσιο σχολείο».
Παραθέτουμε σχετική περίληψη:
Τα τελευταία χρόνια έχει ασκηθεί έντονη κριτική για την παραγωγικότητα και αποδοτικότητα των εκπαιδευτικών του δημοσίου τομέα αλλά και των δημοσίων υπαλλήλων στην Ελλάδα γενικότερα. Το γεγονός αυτό αποτέλεσε την αφορμή, στα πλαίσια της διπλωματικής εργασίας, να πραγματοποιηθεί σχετική έρευνα. Η αποτελεσματική διοίκηση -ηγεσία του σχολείου αναμφισβήτητα παίζει καθοριστικό ρόλο στην παρακίνηση των εκπαιδευτικών για μεγαλύτερη απόδοση έργου. Σκοπός της έρευνας ήταν να διερευνηθούν αφενός μεν η πολιτική με την οποία ο διευθυντής σχολικής μονάδας ως ηγέτης παρακινεί το εκπαιδευτικό προσωπικό και ασκεί αποτελεσματική διοίκηση και αφετέρου δε ποιά χαρακτηριστικά πρέπει να διαθέτει ώστε να προεξοφλεί, σε ένα βαθμό την αποτελεσματικότητά του.
Η έρευνα διεξήχθη στη Λάρισα και την Κοζάνη την περίοδο Οκτώβριο-Νοέμβριο 2010 με τη μέθοδο της συνέντευξης σε διευθυντές, υποδιευθυντές και καθηγητές σχολείων δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης. Τα συγκεκριμένα σχολεία επιλέχθηκαν λόγω του ότι διέθεταν καλή φήμη αποτελεσματικής διοίκησης. Οι συμμετέχοντες ήταν διαφορετικών ειδικοτήτων, ηλικιών, φύλου και εργασιακής εμπειρίας.
Τα αποτελέσματα της έρευνας ομαδοποιήθηκαν σε τρείς κατηγορίες σύμφωνα με το μοντέλο του Hoy & Miskel, (1996).Η πρώτη κατηγορία αφορά στα χαρακτηριστικά της προσωπικότητας του διευθυντή-ηγέτη. Σύμφωνα με την γνώμη των ερωτώμενων η συνέπεια, η ειλικρίνεια, η εμπιστοσύνη, η τιμιότητα είναι βασικά χαρακτηριστικά της προσωπικότητας του ηγέτη και συνιστούν την ακεραιότητα του χαρακτήρα του. Σε συνδυασμό με διάθεση συνεργασίας, αυτοπεποίθηση, αποφασιστικότητα και όραμα δημιουργούν μια ισχυρή προσωπικότητα.
Η δεύτερη κατηγορία αφορά στις ενέργειες για την παρακίνηση των εκπαιδευτικών για μεγαλύτερη παραγωγικότητα. Η έρευνα έδειξε ότι ο διευθυντής-ηγέτης θα πρέπει να δείχνει το καλό παράδειγμα στους συναδέλφους και να είναι δίκαιος με ίση μεταχείριση απέναντι σε όλους τους εμπλεκομένους στη σχολική κοινότητα. Όλες οι προσπάθειες υποκίνησης των εκπαιδευτικών πρέπει να εστιάζονται στην αναγνώριση του εκπαιδευτικού έργου, την παροχή ηθικών και οικονομικών κινήτρων. Παράλληλα, η επικοινωνία, η συζήτηση και η συνεργασία με όλες τις εμπλεκόμενες πλευρές στη σχολική κοινότητα όπως μαθητές, καθηγητές, γονείς, φορείς κλπ, προκειμένου να εντοπιστούν και να ικανοποιηθούν οι ατομικές και οι συλλογικές ανάγκες αποτελούν προϋποθέσεις για αποτελεσματική διοίκηση και βασικές συνιστώσες παρακίνησης του εκπαιδευτικού στο έργο τους.
Από την άλλη πλευρά η υποστήριξη της ομαδικής εργασίας, η τοποθέτηση ατομικών και κοινών στόχων και η αξιολόγησή τους με σκοπό την ανατροφοδότηση, η ενθάρρυνση για συμμετοχή στη λήψη των αποφάσεων και πρωτοβουλιών θα’ πρεπε να είναι η βασική κατεύθυνση της πολιτικής του διευθυντή του σχολείου. Επιπλέον η υλικοτεχνική υποστήριξη, η επαγγελματική ανάπτυξη των καθηγητών, η δημιουργία κατάλληλων εργασιακών συνθηκών και η πειθαρχία μπορούν να ενισχύσουν την απόδοση των καθηγητών όπως υποστηρίζουν οι συμμετέχοντες στην έρευνα.
Σε κάθε περίπτωση οι παραπάνω πολιτικές και πρακτικές διοίκησης πρέπει να εφαρμόζονται με δημοκρατικό τρόπο και διαδικασίες προκειμένου να δημιουργείται ένα θετικό κλίμα στο σχολείο, που αποτελεί το θεμέλιο για την καλή λειτουργία του. Σε περιπτώσεις δε συγκρούσεων ο διευθυντής κρατά χαμηλούς τόνους, συζητά με τους εμπλεκομένους και εφαρμόζει τη νομοθεσία.
Ωστόσο, τα προσωπικά χαρακτηριστικά και η πολιτικές υποκίνησης των εργαζομένων θα πρέπει να συνδυαστούν με μια τρίτη κατηγορία που αφορά στα απαραίτητα προσόντα, τυπικά και ουσιαστικά, του διευθυντή-ηγέτη. Τα αποτελέσματα της έρευνας έδειξαν ότι ο ηγέτης έχει έμφυτα χαρίσματα-ικανότητες οι οποίες μπορούν να βελτιωθούν μέσα από την απόκτηση ανάλογης εμπειρίας και γνώσης. Σύμφωνα με την άποψη των καθηγητών ο διευθυντής-ηγέτης πρέπει να έχει σπουδές σχετικές με τη διοίκηση, γνώση των νέων τεχνολογιών και της εκπαιδευτικής νομοθεσίας, εργασιακή εμπειρία μεγαλύτερη από είκοσι έτη και ηλικία μεγαλύτερη των πενήντα ετών. Ταυτόχρονα πρέπει να είναι κοινωνικός, οργανωτικός, απλός και να μπορεί εύκολα να προσαρμοστεί στις όποιες αλλαγές.
Εν κατακλείδι η έρευνα κατέδειξε ότι η παραγωγικότητα και η αποδοτικότητα των ελλήνων εκπαιδευτικών στο δημόσιο σχολείο θα αυξηθεί στη βάση της δικαιοσύνης, των ίσων ευκαιριών, της στοχοθεσίας, της αξιολόγησης και υποστήριξης του εκπαιδευτικού έργου της ευγενούς άμιλλας και του ανταγωνισμού.
