ΟΛΟΚΑΥΤΩΜΑ [ ΟΡΟΛΟΓΙΑ – ΜΝΗΜΗ ]

«Ιχνηλατώντας τη μοίρα των Εβραίων. Το Ολοκαύτωμα μέσα από την τέχνη και την προσωπική μαρτυρία»

ΟΡΟΛΟΓΙΑ

ΟΛΟΚΑΥΤΩΜΑ – HOLOCAUST ~~~ «η θυσία δια του πυρός» στην Παλαιά Διαθήκη. Χρησιμοποιήθηκε κυρίως από την αμερικανική βιβλιογραφία στη δεκαετία του ` 80, για να εκφράσει ένα μοναδικό ιστορικό γεγονός, επεκτάθηκε και καθιερώθηκε λόγω του ομώνυμου αμερικανικού τηλεοπτικού σίριαλ του 1979. Σήμερα χρησιμοποιείται ευρύτατα από επιστημονικά ιδρύματα, ερευνητικά προγράμματα, πανεπιστήμια σε Ευρώπη και Αμερική και είναι ο πλέον καθιερωμένος όρος.

ΓΕΝΟΚΤΟΝΙΑ – GENOCIDE ~~~ από τη λέξη «γένος» και το ρήμα « κτείνω» = σκοτώνω ( caedere, λατινικά ). Ο όρος καθιερώθηκε μετά το τέλος του Β Παγκοσμίου Πολέμου και υιοθετήθηκε από τον Οργανισμό Ηνωμένων Εθνών στις 9 Δεκεμβρίου 1948. Σημαίνει την εκ προθέσεως συστηματική ολοκληρωτική εξαφάνιση μιας εθνικής ή θρησκευτικής ομάδας μέσα από την καταστροφή της ικανότητάς της να αναπαραχθεί βιολογικά και πολιτισμικά.

SHOAH ~~~ στη γαλλική και εβραϊκή βιβλιογραφία· ο όρος σημαίνει την «ολοσχερή καταστροφή», ενώ έγινε ευρύτερα γνωστός στα μέσα της δεκαετίας του 1980 με το ομώνυμο ντοκιμαντέρ του Lanzman (1984 ) “SHOAH”.

ΕΘΝΟΚΑΘΑΡΣΗ ~~~ ο αφανισμός μιας εθνικής ή θρησκευτικής ομάδας με κύριο στόχο τη διαμόρφωση ενός εθνικά ομοιόμορφου κράτους ο οποίος μπορεί να επιτευχθεί με σειρά μεθόδων και πράξεων που δυνητικά να περιλαμβάνουν τη γενοκτονία. Η εθνοκάθαρση προϋποθέτει την πλήρη απομάκρυνση των τελευταίων υπολειμμάτων της στοχευμένης ομάδας μέσα από την καταστροφή πολιτισμικών στοιχείων, όπως είναι τα μνημεία, τα νεκροταφεία και οι τόποι λατρείας.

ΜΝΗΜΗ

ΤΟ ΓΕΓΟΝΟΣ

Στις 27 Ιανουαρίου 1945 ένα τμήμα του ΚΟΚΚΙΝΟΥ ΣΤΡΑΤΟΥ κατά την προέλασή του στην Πολωνία βρέθηκε μπροστά στο στρατόπεδο του Άουσβιτς χωρίς να το αναζητά ή να έχει ως στόχο την απελευθέρωσή του, καθώς η απελευθέρωση των στρατοπέδων δεν ήταν στους άμεσους στόχους των συμμάχων. Οι Γερμανοί είχαν εκκενώσει το στρατόπεδο πριν λίγες ημέρες σέρνοντας μαζί τους 58.000 κρατουμένους στις λεγόμενες «πορείες θανάτου». Στο στρατόπεδο είχαν παραμείνει 7.000 κρατούμενοι σε άθλια κατάσταση που περιφέρονταν σαν φαντάσματα αναζητώντας λίγη τροφή.

Η ΑΙΤΙΑ

Η ημέρα αυτή αναγνωρίστηκε από τα Ηνωμένα Έθνη ως « ΗΜΕΡΑ ΜΝΗΜΗΣ ΤΩΝ ΘΥΜΑΤΩΝ ΤΟΥ ΟΛΟΚΑΥΤΩΜΑΤΟΣ ΚΑΙ ΠΡΟΛΗΨΗΣ ΤΩΝ ΕΓΚΛΗΜΑΤΩΝ ΚΑΤΑ ΤΗΣ ΑΝΘΡΩΠΟΤΗΤΑΣ» , γιατί στους θαλάμους αερίων του στρατοπέδου Άουσβιτς – Μπιρκενάου θανατώθηκαν 960.000 Εβραίοι , δηλαδή το ένα πέμπτο περίπου του συνόλου των Ευρωπαίων Εβραίων που αφανίστηκαν στην οργανωμένη από το Γ΄ Ράιχ γενοκτονία ( 5. 660. 000 Εβραίοι ). Από τους 960.000 οι 60.000 ήταν Έλληνες Εβραίοι. Το μεγαλύτερο μερίδιο το είχε η Θεσσαλονίκη, 48.000 θύματα στην οποία η μεγάλη κοινότητα των Εβραίων με τη μακραίωνη ιστορία και λάμψη ξεριζώθηκε ολοσχερώς.

ΤΟ ΝΟΗΜΑ ΤΗΣ ΕΠΕΤΕΙΟΥ

Το 2002 η Επέτειος υιοθετήθηκε από τους Ευρωπαίους Υπουργούς Παιδείας.

Το 2005 από τον ΟΗΕ.

«ΑΟΥΣΒΙΤΣ» : Μνημείο Παγκόσμιας Κληρονομιάς αναγνωρισμένο από την UNESCO.

Τον Ιανουάριο του 2004 με πρωτοβουλία του Υπουργείου Εξωτερικών από την Ελλάδα. Το 2011 έγινε για πρώτη φορά κατάθεση στεφάνων στο μνημείο του Ολοκαυτώματος της Αθήνας και το 2016 ειδική τελετή στο μνημείο για τους «Δίκαιους των Εθνών» στο μνημείο δίπλα στην Εβραϊκή Συναγωγή.

Η επέτειος έχει χαρακτήρα παιδαγωγικό και ανοιχτό προς την κοινωνία. Το τραύμα δεν είναι μόνο εβραϊκό, η ενοχή δεν αφορά μόνο στους Γερμανούς, αφού η υπόθεση έλαβε χώρα στην καρδιά της Ευρώπης, σε κάθε ευρωπαϊκή πόλη. Επομένως είναι μια σελίδα της ευρωπαϊκής ιστορίας και αφορά στον κάθε Ευρωπαίο πολίτη του σήμερα και του αύριο. Στην ημερομηνία αυτή δεν τιμούμε μόνο τα θύματα του Εβραϊκού Ολοκαυτώματος, αλλά όλα τα θύματα του ρατσισμού και του κάθε αποκλεισμού, μορφές των οποίων συναντούμε στην Ευρώπη του 21^ου αιώνα. Η Διεθνής αυτή Ημέρα Μνήμης είναι κοινή κληρονομιά ολόκληρης της Ευρώπης αλλά και μια οικουμενική κληρονομιά. Εξάλλου η SHOAH με την εβραϊκή της ονομασία και το ΑΟΥΣΒΙΤΣ με τη συμβολική του έννοια δεν ήταν μόνο ένα έγκλημα κατά των Εβραίων αλλά κατά της ανθρωπότητας. Άρα και η μνήμη είναι χρέος ολόκληρης της ανθρωπότητας.

… στα σκαλοπάτια του ΚΕΠ Χαλανδρίου…

[ φωτογραφία τραβηγμένη τον Ιούνιο του 2016 ]