Γράφει η Ψυχολόγος του σχολείου, κα Πάστρα Ελένη, ΠΕ23, Μ.ed.
Όλοι οι γονείς καταλαβαίνουν ότι είναι στην φύση των παιδιών να τεστάρουν τα όρια, σαν να είναι κάτι έμφυτο στα παιδιά, ξέροντας πώς να το κάνουνε. Το παράδοξο αυτής της «προκλητικής» συμπεριφοράς, είναι ότι η διαρκής αμφισβήτηση των ορίων αποτελεί ένα σημαντικό μέρος της ανάπτυξης και της ανεξαρτησίας των παιδιών. Ένας πολύ σημαντικός τρόπος για να δείξετε στα παιδιά σας την αγάπη σας είναι να έχουν σαφείς, καθορισμένους περιορισμούς. Τα παιδιά θέλουν κατευθυντήριες γραμμές για τη ζωή τους που να εφαρμόζονται με αξιοπιστία. Οι γονείς ως οι πιο σημαντικοί άνθρωποι στη ζωή του παιδιού είναι αυτοί που δημιουργούν ένα ασφαλές περιβάλλον γι’ αυτά, καθώς τα παιδιά αισθάνονται ανασφαλή όταν δεν έχουν σαφή όρια. Για αυτόν τον λόγο ο καθορισμός ορίων είναι ένα σημαντικό κομμάτι στο ρόλο των γονέων.
Θέτοντας όρια στα παιδιά μας τους διδάσκουμε την αξία της πειθαρχίας, του σεβασμού, της οργάνωσης του προγράμματός τους, της ενσυναίσθησης, να μπαίνουν δηλαδή και στη θέση των άλλων, της ξεκάθαρης συνεννόησης του τι περιμένουμε από εκείνα και ποιες συμπεριφορές είναι κατάλληλες και αποδεκτές σε κάθε συνθήκη. Χωρίς αυτά τα παιδιά αισθάνονται χαμένα και αποδιοργανωμένα.
Όταν οι γονείς δεν παρέχουν σαφή όρια ή επιτρέπουν στα παιδιά τους να ελέγχουν αυτόν που αποφασίζει στο σπίτι, η ισορροπία δύναμης μετατοπίζεται προς το παιδί, κάτι που είναι επιβλαβές για τους γονείς και τα παιδιά. Φανταστείτε την οριοθέτηση σαν ένα προστατευτικό δίχτυ ασφαλείας που μαθαίνει στα παιδιά πώς να συνυπάρχουν αρμονικά με τους γύρω τους, πώς να αντιλαμβάνονται και να σέβονται τον προσωπικό τους χώρο και τον χώρο των άλλων αλλά και πώς να εκφράζουν τις σκέψεις και τα συναισθήματά τους άμεσα και λειτουργικά. Παρακάτω είναι μερικοί τρόποι για να θέσετε ασφαλή όρια:
1.Να είστε αξιόπιστοι
Τα παιδιά σας πρέπει να γνωρίζουν ότι μπορούν να υπολογίζουν σε εσάς. Όταν αποτύχετε να υποστηρίζετε τα λόγια σας με πράξεις, τα λόγια σας δεν θα σημαίνουν τίποτα. Η οριοθέτηση δεν θα έχει κανένα νόημα.
2. Να είστε ακριβείς
Η κακή επικοινωνία δεν είναι ο τρόπος δημιουργίας ενός θετικού κλίματος. Για να βεβαιωθείτε ότι είναι κατανοητό, ζητήστε τους να επαναλάβουν σε σας αυτό που τους είπατε,. Είναι σημαντικό να είστε σίγουροι ότι όλοι βρίσκεστε στην ίδια σελίδα.
3. Συμμετοχή των παιδιών στον καθορισμό των ορίων
Να έχετε μια καθιερωμένη οικογενειακή συνάντηση. Όταν τα παιδιά λαμβάνουν μέρος στη θέσπιση των κανόνων, επενδύουν περισσότερο σε αυτούς και έχουν πιο πολλές πιθανότητες να τους ακολουθήσουν.
4. «Κολλήστε» τους κανόνες
Κολλήστε αντίγραφα των κανόνων σε ένα σημείο που θα είναι εμφανείς. Θυμίστε στα παιδιά ότι αυτά δεν είναι περιορισμοί, αλλά κανόνες που βοηθούν όλους να ζήσουν καλύτερα.
5. Αποφύγετε την ταμπελοποίηση των παιδιών ως “καλών” και “κακών”
Τα παιδιά – και οι ενήλικες – συμπεριφέρονται με τρόπους που είναι αποδεκτοί και με τρόπους που δεν είναι αποδεκτοί. Η επισήμανση ενός παιδιού ως “κακού” δεν θα βελτιώσει τη συμπεριφορά του και μπορεί και να δημιουργήσει μια αρνητική εικόνα του εαυτού του.
6. Μην υπονομεύετε τον άλλο γονέα
Οι γονείς οφείλουν να συμφωνούν μεταξύ τους όταν είναι μπροστά στο παιδί και να μην μιλάνε ο ένας πίσω από την πλάτη του άλλου. Ακόμα και αν αποφασίσει κάτι ο ένας γονιός κι ο άλλος δεν συμφωνεί, είναι καλύτερο αυτό να συζητηθεί μεταξύ τους κι όχι μπροστά στο παιδί. Το παιδί θα πρέπει να βλέπει μια κοινή γραμμή και από τους δύο.
7. Αναγνωρίστε την σωστή συμπεριφορά
Είναι πολύ σημαντικό για τα παιδιά, να βλέπουν ότι αναγνωρίζετε και επικροτείτε τις σωστές συμπεριφορές και δεν μένετε μόνο στα λάθη τους ή στις περιπτώσεις μη τήρησης των κανόνων.
Στην προσπάθεια των γονιών να βάλουν όρια στα παιδιά είναι χρήσιμο να γίνει κατανοητό πως μόνο προστασία τους προσφέρουν τα όρια και δεξιότητες να διαχειρίζονται τις προκλήσεις της ζωής και να ζουν αρμονικά με τους ανθρώπους γύρω τους. Ας δείχνουμε την αγάπη μας στα παιδιά δίχως όρους, θα σε αγαπώ μόνο αν…, αλλά με τα όρια!