ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ ΣΧΟΛΙΚΗΣ ΜΟΝΑΔΑΣ
1ο 12/ΘΕΣΙΟ ΔΗΜ. ΣΧ. ΡΕΘΥΜΝΟΥ
Α. ΠΡΟΚΑΤΑΡΚΤΙΚΕΣ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ
Αυτός ο Κανονισμός Λειτουργίας Σχολικής Μονάδας αναφέρεται στη λειτουργία του 1ου Δημοτικού Σχολείου Ρεθύμνου και στις συνθήκες που επικρατούν στη σχολική χρονιά που συντάχθηκε (2013-14).
Επιχειρεί να ρυθμίσει ζητήματα λειτουργίας και να ορίσει τα καθήκοντα και τις υποχρεώσεις των μελών της σχολικής κοινότητας που δεν καλύπτονται από νόμους, προεδρικά διατάγματα, υπουργικές αποφάσεις και εγκυκλίους.
Σκοπός του είναι η εύρυθμη λειτουργία της σχολικής μονάδας και η ομαλή ζωή της σχολικής κοινότητας ώστε η παρεχόμενη εκπαίδευση, αγωγή και μόρφωση που των μαθητών να είναι όσο το δυνατόν καλύτερες.
Αποτελείται από τέσσερα μέρη, καθένα από τα οποία αναφέρεται σε διακριτούς παράγοντες της σχολικής κοινότητας: το σχολείο, τους εκπαιδευτικούς και τη διεύθυνση, τους γονείς των μαθητών και τους μαθητές.
Β. ΤΟ ΣΧΟΛΕΙΟ

Με τον όρο σχολείο νοείται ο χώρος που ορίζεται από το κεντρικό κτήριο, τους βοηθητικούς χώρους και το προαύλιο.
Η δυτική πύλη του σχολείου παραμένει ανοιχτή την ώρα της πρωινής προσέλευσης των μαθητών. Κατόπιν κλειδώνεται και χρησιμοποιείται για είσοδο/έξοδο μόνο σε εξαιρετικές περιπτώσεις και πάντα με επίβλεψη εκπαιδευτικού.
Η ανατολική πύλη του σχολείου είναι η κύρια πύλη. Παραμένει ανοικτή την ώρα της πρωινής προσέλευσης. Κατόπιν κλειδώνεται και η είσοδος/έξοδος από αυτή ελέγχεται.
Όσοι εισέρχονται ή εξέρχονται από το σχολείο είναι δυνατόν να ερωτηθούν από εκπαιδευτικούς για την ταυτότητά τους και το σκοπό της επίσκεψής τους. Είναι επίσης δυνατόν να μην τους επιτραπεί η είσοδος, να τους ζητηθεί να εγκαταλείψουν το σχολείο ή να τους ζητηθεί να επανέλθουν σε ώρα που δεν διαταράσσουν τη σχολική ζωή. Αυτονόητο είναι ότι σε μια τέτοια περίπτωση ο επισκέπτης έχει το δικαίωμα να πληροφορηθεί τον λόγο.
Οι επισκέπτες οφείλουν την ώρα που βρίσκονται στο σχολείο να συμμορφώνονται με τους γενικούς κανόνες που ισχύουν για τη σχολική μονάδα και να μην διαταράσσουν τη σχολική ζωή.
Για λόγους ασφάλειας των μαθητών απαγορεύεται οι επισκέπτες του σχολείου να έχουν μαζί τους ζώα και οποιαδήποτε υλικά θα μπορούσαν να θέσουν σε άμεσο κίνδυνο την υγεία των μαθητών.
Για ευνόητους λόγους απαγορεύεται η είσοδος οχημάτων στο σχολείο. Αν η είσοδος οχημάτων είναι αναγκαία θα πρέπει ο οδηγός του οχήματος και κάθε υπεύθυνος να συνεργάζεται με τους εκπαιδευτικούς για την κατά το δυνατό ασφαλέστερη είσοδο και έξοδο του οχήματος από το σχολείο.
Δεν επιτρέπεται η εκτέλεση εργασιών σε χρόνο που οι μαθητές βρίσκονται κοντά στο χώρο των εργασιών παρά μόνο εάν αυτοί που εκτελούν τις εργασίες σε συνεννόηση με τους εκπαιδευτικούς εγγυώνται την ασφάλεια των μαθητών.
Στο ισόγειο του κεντρικού κτηρίου του σχολείου στεγάζονται οι μικρές τάξεις κατά προτεραιότητα. Οι υπόλοιπες τάξεις στεγάζονται στον πάνω όροφο.
Η γενική αυτή αρχή είναι δυνατόν να παραβιαστεί όταν οι συνθήκες το απαιτούν: π.χ. όταν σε τάξη που κανονικά θα στεγάζονταν στον πάνω όροφο υπάρχει μαθητής ή εκπαιδευτικός που αντιμετωπίζει προβλήματα κίνησης μόνιμα ή προσωρινά.
Στον πάνω όροφο για λόγους ασφάλειας απαγορεύεται να βρίσκονται μαθητές χωρίς την παρουσία εκπαιδευτικού.
Ο πάνω όροφος παραμένει το πρωί κλειδωμένος μέχρι την είσοδο των μαθητών. Επίσης παραμένει κλειδωμένος όταν οι μαθητές όλων των τάξεων που στεγάζονται εκεί οφείλουν να βρίσκονται σε άλλο χώρο, π.χ. σε μία εκδήλωση στο προαύλιο.
Στις αίθουσες του ισογείου είναι δυνατόν να παραμένουν μαθητές την ώρα του διαλείμματος σε συνεννόηση με τον εκπαιδευτικό της τάξης.
Ο διάδρομος του ισογείου είναι δυνατόν να χρησιμοποιείται ως χώρος παραμονής μαθητών σε ώρες μη διδασκαλίας όταν οι καιρικές συνθήκες ή η υγεία των μαθητών δεν επιτρέπουν την παραμονή στο προαύλιο.
Στο γραφείο του Διευθυντή και στο γραφείο Διδασκόντων δεν επιτρέπεται η είσοδος μαθητών παρά μόνο ύστερα από άδεια.
Η χρήση των δύο παραπάνω χώρων είναι αποκλειστική και δεν επιτρέπεται η ευκαιριακή χρήση τους ως αίθουσες διδασκαλίας ή άλλης δραστηριότητας προϋποθέτει την παραμονή μαθητών σε αυτούς επειδή εκεί φυλάσσεται υλικό κρίσιμο για τη λειτουργία της σχολικής μονάδας.
Η χρήση των βοηθητικών χώρων (αποθήκη, τουαλέτες, κυλικείο) είναι επίσης αποκλειστική. Για λόγους ασφάλειας και υγιεινής καμία δραστηριότητα οργανωμένη ή αυθόρμητη(π.χ. παιχνίδι μαθητών) δεν επιτρέπεται να γίνεται εκεί.
Το προαύλιο είναι ο χώρος για οργανωμένες δραστηριότητες μαθητών σε ώρες διδασκαλίας και αυθόρμητες σε ώρες διαλείμματος.
Επειδή το προαύλιο περιβάλλεται από κιγκλίδωμα που διευκολύνει την επαφή όσων βρίσκονται μέσα στο σχολείο με κάποιον ή κάποιους έξω από αυτό, είναι δυνατόν οι εκπαιδευτικοί του σχολείου να ελέγξουν άτομα (ιδίως ενήλικες) που συνομιλούν με μαθητές.
Τέλος, η εγνωσμένη αρχιτεκτονική και ιστορική αξία του κεντρικού κτηρίου του σχολείου επιβάλλουν σε όλους όσοι βρίσκονται σε αυτό την προστασία του και τον προσήκοντα σεβασμό. Η διατήρηση του κτηρίου και η αποτροπή φθορών είναι καθήκον όλης της σχολικής κοινότητας.
Γ. ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΚΑΙ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΙ
Ως Διεύθυνση νοείται ο Διευθυντής της Σχολικής Μονάδας, ο Αναπληρωτής του, ο υπεύθυνος του Ολοήμερου και ο Σύλλογος Διδασκόντων. Ως εκπαιδευτικοί του σχολείου νοούνται όλοι όσοι ασκούν διδακτικά καθήκοντα στη Σχολική Μονάδα.
Η Διεύθυνση και οι εκπαιδευτικοί είναι συμμέτοχοι και αλληλέγγυοι μεταξύ τους στα ζητήματα που αφορούν στην εύρυθμη λειτουργία της σχολικής μονάδας.
Οι εκπαιδευτικοί ενημερώνουν τη Διεύθυνση για προβλήματα που προκύπτουν στην τάξη τους, σε μαθητές, σε γονείς μαθητών και κατά την κρίση τους διαταράσσουν το σχολικό κλίμα και την εκπαιδευτική διαδικασία.
Διεύθυνση και εκπαιδευτικοί αναζητούν από κοινού πρόσφορες λύσεις αρχικά σε συνεργασία με τους μαθητές και τους γονείς τους και, αν θεωρηθεί απαραίτητο, με τη συνεργασία του σχολικού συμβούλου και όποιου άλλου θεσμού κριθεί απαραίτητος για την επίλυση του ζητήματος.
Ζητήματα που προκύπτουν μεταξύ εκπαιδευτικών και δεν ρυθμίζονται από νομικά κείμενα και διατάξεις οφείλουν να επιλύονται από τους ίδιους τους εμπλεκόμενους. Αν παρόλα αυτά κάτι τέτοιο δεν συμβεί, ενημερώνεται η Διεύθυνση η οποία οφείλει να ενθαρρύνει τη μεταξύ τους συνεννόηση και, τέλος, αν και πάλι δεν επιλυθεί το ζήτημα, να το εισάγει στο Σύλλογο Διδασκόντων.
Οι αποφάσεις του Συλλόγου Διδασκόντων είναι δεσμευτικές για τους εκπαιδευτικούς και τροποποιούνται μόνο με νεότερη απόφαση του ίδιου οργάνου.
Οι εκπαιδευτικοί που διδάσκουν σε αίθουσα του πάνω ορόφου οφείλουν να βεβαιώνονται ότι κατά το διάλειμμα όλοι οι μαθητές της τάξης τους έχουν αποχωρήσει από τον όροφο.
Οι εφημερεύοντες εκπαιδευτικοί απαγορεύουν την άνοδο των μαθητών σε ώρα διαλείμματος στον πάνω όροφο.
Τις ημέρες που οι καιρικές συνθήκες δεν επιτρέπουν την παραμονή των μαθητών στο προαύλιο, οι εφημερεύοντες εκπαιδευτικοί επιλέγουν ή την παραμονή των μαθητών και ενός εφημερεύοντα στον πάνω όροφο ή την κάθοδο και συγκέντρωση των μαθητών στον διάδρομο του ισογείου.
Οι εκπαιδευτικοί μαθητών με προσωρινό ή μακροχρόνιο πρόβλημα υγείας μεριμνούν για την κατά το δυνατόν καλύτερη διαμονή τους στο σχολείο.
Οι εφημερεύοντες εκπαιδευτικοί ελέγχουν την είσοδο και έξοδο μαθητών και επισκεπτών από το σχολείο σε ώρα διαλείμματος.
Σε ώρες μαθημάτων έλεγχο της εισόδου και εξόδου μαθητών και επισκεπτών ασκεί οποιοσδήποτε εκπαιδευτικός δεν ασκεί την ώρα εκείνη διδακτικά καθήκοντα και είναι διαθέσιμος.
Ο εκπαιδευτικός που κωλύεται προσωρινά να ασκήσει τα καθήκοντα του εφημερεύοντα οφείλει να ενημερώσει τη Διεύθυνση και να ρυθμίσει το θέμα της αντικατάστασής του.
Οι εκπαιδευτικοί οφείλουν να οργανώνουν τις δραστηριότητες των μαθητών τους σε τόπο και χρόνο που δεν παρενοχλούν τις δραστηριότητες άλλων μαθητών και το έργο των συναδέλφων τους.
Η συνεργασία όλων των εκπαιδευτικών σε θέματα που αφορούν στη λειτουργία της σχολικής μονάδας θεωρείται αυτονόητη.
Δ. ΟΙ ΓΟΝΕΙΣ
Ως γονέας μαθητή θεωρείται εδώ συνεκδοχικά όποιος ασκεί την επιμέλεια μαθητή του σχολείου είτε τυπικά είτε άτυπα αλλά ουσιαστικά.
Οι γονείς μεριμνούν για την έγκαιρη προσέλευση και αποχώρηση των μαθητών.
Μεριμνούν για την έκτακτη αποχώρηση σε περίπτωση φυσικής καταστροφής ή άλλης επείγουσας κατάστασης, όπως επίσης και όταν ένας μαθητής πρέπει να αποχωρήσει νωρίτερα από την προγραμματισμένη λήξη του σχολικού προγράμματος λόγω αιφνίδιας αδιαθεσίας ή για άλλο λόγο.
Μεριμνούν για την κατάλληλη ενδυμασία τους ανάλογα με τις καιρικές συνθήκες και τη σωστή διατροφή τους την ώρα παραμονής τους στο σχολείο.
Μεριμνούν ώστε να μην έρχονται στο σχολείο μαθητές με προβλήματα υγείας τέτοια που να επιβαρύνονται με τον ερχομό των παιδιών τους στο σχολείο και να μπορούν να μεταδοθούν σε άλλους μαθητές.
Φροντίζουν να ενημερώνουν τον δάσκαλο της τάξης για την απουσία του παιδιού τους, ιδιαίτερα όταν αυτό απουσιάζει για αρκετές μέρες.
Συνεργάζονται και ενημερώνουν τον δάσκαλο της τάξης για προβλήματα που αντιμετωπίζει το παιδί τους όταν αυτά μπορούν να επηρεάζουν τη σχολική του ζωή. Οι πληροφορίες αυτές θεωρούνται εμπιστευτικές.
Επισκέπτονται σε τακτά χρονικά διαστήματα το σχολείο για να ενημερωθούν από τους εκπαιδευτικούς για την πορεία της σχολικής ζωής του παιδιού τους και έκτακτα όταν τους ζητηθεί.
Φροντίζουν οι μαθητές να έχουν μαζί τους τον απαραίτητο εξοπλισμό για τις σχολικές δραστηριότητες (βιβλία, γραφική ύλη κ.α.) και μόνο τον απαραίτητο ώστε να μην επιβαρύνονται από περιττό βάρος.
Φροντίζουν ακόμα να μη φέρνουν οι μαθητές στο σχολείο αντικείμενα ή υλικά που μπορούν να προκαλέσουν τραυματισμούς και άμεσα προβλήματα υγείας στους συμμαθητές τους ή να διαταράξουν τη σχολική ζωή.
Σε περίπτωση που παρουσιαστεί πρόβλημα στη σχολική ζωή του παιδιού τους εξαιτίας άλλου μαθητή ή μαθητών ενημερώνουν άμεσα τον δάσκαλο της τάξης. Αν σε εύλογο χρονικό διάστημα θεωρήσουν ότι το πρόβλημα δεν επιλύθηκε, ενημερώνουν την Διεύθυνση.
Η προσπάθεια του γονέα να επιλύσει το πρόβλημα με απευθείας επαφή με τον μαθητή που θεωρεί υπαίτιο ή τους γονείς του θεωρείται ενέργεια απαράδεκτη.
Αντίθετα, σε περίπτωση που ένας γονέας θεωρεί ότι υπάρχει πρόβλημα στη σχέση του παιδιού του με κάποιον εκπαιδευτικό οφείλει να επιδιώξει άμεση επαφή με τον εκπαιδευτικό για την επίλυση του προβλήματος. Σε περίπτωση που θεωρήσει ότι το πρόβλημα δεν επιλύθηκε ενημερώνει τη Διεύθυνση.
Οι σχέσεις γονέων-εκπαιδευτικών είναι κρίσιμος παράγοντας στην ευόδωση του εκπαιδευτικού έργου της σχολικής μονάδας. Ως εκ τούτου οφείλουν να διέπονται αμοιβαίως από καλή πίστη, εμπιστοσύνη, συνεργασία και κατανόηση.
Οι γονείς μέσω του θεσμικού τους οργάνου, του Συλλόγου Γονέων, έχουν ευπρόσδεκτο ρόλο στη διαμόρφωση της σχολικής ζωής και αναγνωρίζονται ως αρωγοί των εκπαιδευτικών.

Ε. ΜΑΘΗΤΕΣ

Οι μαθητές του σχολείου οφείλουν να προσέρχονται έγκαιρα το πρωί και να αναχωρούν αμέσως με τη λήξη του σχολικού τους προγράμματος.
Στο διάλειμμα οφείλουν να βγαίνουν στο προαύλιο ή όπου τους υποδείξουν οι εφημερεύοντες εκπαιδευτικοί.
Εάν κάποιος μαθητής έχει πρόβλημα υγείας και πρέπει να παραμείνει σε στεγασμένο χώρο ενημερώνει τον δάσκαλο της τάξης και ακολουθεί τις οδηγίες του.
Με τη λήξη του διαλείμματος οι μαθητές οφείλουν να εισέρχονται αμέσως στις αίθουσες διδασκαλίας.
Αδικαιολόγητη παραμονή μαθητών στον προαύλιο χώρο σε ώρα μαθημάτων δεν επιτρέπεται.
Μαθητής που χρειάζεται να βγει από την αίθουσα σε ώρα μαθήματος οφείλει να ζητήσει την άδεια του εκπαιδευτικού που βρίσκεται στην τάξη και να δηλώσει το λόγο για τον οποίο θέλει να βγει. Είναι στη διακριτική ευχέρεια του εκπαιδευτικού αν θα του επιτρέψει να βγει.
Εφόσον πάρει την άδεια και βγει, οφείλει να επιστρέψει στην αίθουσα χωρίς χρονοτριβή και χωρίς να παρεκκλίνει από το σκοπό για τον οποίο βγήκε.
Οι μαθητές δεν επιτρέπονται να εισέρχονται χωρίς άδεια στο γραφείο του Διευθυντή και στο γραφείο των εκπαιδευτικών του σχολείου.
Μαθητής που κατά την παραμονή του στην τάξη αισθανθεί αιφνίδια αδιαθεσία ή αντιμετωπίσει άλλο ξαφνικό πρόβλημα οφείλει να ενημερώσει τον εκπαιδευτικό που βρίσκεται στην αίθουσα.
10.Μαθητής που τραυματίστηκε ή αντιμετωπίζει άλλο πρόβλημα σε ώρα διαλείμματος οφείλει να ενημερώσει τον πλησιέστερο εφημερεύοντα εκπαιδευτικό.
11.Μαθητής που αντιληφθεί συμμαθητή του να έχει τραυματισθεί ή να αντιμετωπίζει άλλο αιφνίδιο πρόβλημα οφείλει να ενημερώσει τον εκπαιδευτικό που βρίσκεται στην αίθουσα ή τον πλησιέστερο εφημερεύοντα εκπαιδευτικό.
12.Οι μαθητές οφείλουν να διατηρούν τους χώρους του σχολείου καθαρούς, να μην προκαλούν φθορές και καταστροφές.
13.Σε περίπτωση εσκεμμένης φθοράς ή καταστροφής η σχολική μονάδα επιφυλάσσεται να ζητήσει από τον μαθητή και τους γονείς του την αποκατάσταση της ζημίας.
14.Οι μαθητές οφείλουν να συμπεριφέρονται με ορθό και ενδεδειγμένο τρόπο προς όλους.
15.Φροντίζουν να επιλύουν τις διαφορές που προκύπτουν με τους συμμαθητές τους με ειρηνικά μέσα. Ψυχολογική και σωματική βία μεταξύ μαθητών θεωρείται απαράδεκτη και δεν είναι ανεκτή.
16.Μαθητής που δέχεται λεκτική ή σωματική βία από συμμαθητή του οφείλει να μην ανταποδώσει αλλά να ενημερώσει τον εκπαιδευτικό που βρίσκεται στην αίθουσα ή τον πλησιέστερο εκπαιδευτικό.
17.Μαθητής που αντιληφθεί συμμαθητή του να δέχεται λεκτική ή σωματική βία οφείλει να ειδοποιήσει αμέσως τον πλησιέστερο εκπαιδευτικό.
18.Οι μαθητές οφείλουν να επιλέγουν παιχνίδια και άλλες αυθόρμητες δραστηριότητες που δεν προκαλούν άμεσο κίνδυνο για την υγεία των ίδιων και των συμμαθητών τους.
19.Ιδιαίτερα οι μεγαλύτεροι μαθητές όταν παίζουν οφείλουν να προσέχουν τους μικρότερους και να είναι συμπαραστάτες και βοηθοί τους.
20.Οφείλουν επίσης να συμπεριφέρονται με τέτοιο τρόπο ώστε να μην ενοχλούν τους συμμαθητές τους με θορύβους και κινήσεις.
21.Οφείλουν να παραχωρούν χώρο στο προαύλιο για αυθόρμητες δραστηριότητες και παιχνίδια των συμμαθητών τους.
22.Πρέπει να χρησιμοποιούν τους χώρους υγιεινής με τρόπο που να διασφαλίζεται η υγεία και η καθαριότητα.
23.Επειδή ρόλος του σχολείου είναι να προετοιμάζει επαρκείς ενήλικες, η σχολική μονάδα απαιτεί από τους μαθητές έλλογη και υπεύθυνη συμπεριφορά και σε αυτό αποσκοπούν όλες οι αποφάσεις που λαμβάνονται από τα ενήλικα μέλη της (εκπαιδευτικοί, γονείς) και αφορούν στους μαθητές της.