Πρωταπριλιά – Poisson d’ Avril

Την 1η Απριλίου στο σχολείο μας γιορτάσαμε το έθιμο της Πρωταπριλιάς όπως στη Γαλλία, όπου συνηθίζουν να λένε ψέματα αλλά και να κρεμούν στις πλάτες των περαστικών μικρά χάρτινα ψάρια και να φωνάζουν «Πρωταπριλιάτικο ψάρι!» («Poisson d’avril!»), μόλις οι περαστικοί το αντιληφθούν.

Από πού προήλθε αυτό το έθιμο;
Το πρωταπριλιάτικο ψέμα, έχει τις ρίζες του στον 15ο αιώνα. Ξεκίνησε από την Γαλλία, στην οποία για ένα μεγάλο χρονικό διάστημα η 1η του Απρίλη είχε καθιερωθεί ως πρωτοχρονιά.
Έτσι ενώ όλη η άλλη Ευρώπη την πρωτοχρονιά την γιόρταζε την 1η Ιανουαρίου, οι Γάλλοι, ήταν οι μοναδικοί που ξεχώριζαν, και την γιόρταζαν την 1η Απρίλη. Όταν το 1564 ο βασιλιάς Κάρολος  αποφάσισε να το αλλάξει, καθιερώνοντας ως πρώτη του έτους την 1 Ιανουαρίου, συνάντησε έντονες αντιδράσεις από ορισμένους ένθερμους οπαδούς του εθίμου, οι οποίοι επέμεναν σε πείσμα όλων των άλλων να γιορτάζουν σαν πρωτοχρονιά την Πρωταπριλιά. Οι άλλοι που δέχτηκαν την αλλαγή πείραζαν τους «παραδοσιακούς» με κάλπικα πρωτοχρονιάτικα δώρα και πιπεράτα ψέματα.

Μία εκδοχή για το ψάρι είναι η εξής: Οι Γάλλοι ονόμαζαν το πρωταπριλιάτικο ψέμα «ψάρι του Απρίλη» και η εξήγηση είναι, ότι οι Κέλτες λόγω του χειμώνα άρχιζαν το ψάρεμα την 1η Απριλίου. Όμως συχνά η φτωχή ψαριά διέψευδε τις ικανότητες τους, και οι ψαράδες γύριζαν στα σπίτια τους μ’ άδεια τα χέρια, αλλά με την φαντασία να οργιάζει και να διηγούνται πολλά ψεύτικα συμβάντα κατά τις ημέρες που ψάρευαν.