Ίδρυση: Το Α΄ 7/θέσιο (σήμερα) Δημοτικό Σχολείο Μυτιλήνης είναι ένα ιστορικό σχολείο της πόλης. Η ανέγερση και η λειτουργία του ως 6/θέσιο ξεκίνησε το 1882 , δαπάνη των τότε μεγάλων ευεργετών Νικ. Μητρέλια και Σοφ. Βουρνάζου. Βρίσκεται στο κέντρο της πόλης απέναντι από τον Ιερό Ναό του Αγίου Θεράποντα επί της ομώνυμης οδού στον αριθμό 5. Αποτελεί τμήμα του διδακτηρίου όπου στεγάζονταν το Α΄ και Β΄ Γυμνάσιο Αρρένων Μυτιλήνης (σήμερα 2ο Λύκειο και Πειραματικό Λύκειο ) και κατέχει την ΒΑ πλευρά του κτιρίου.
Διδακτήριο: Το κτίριο έχει σχήμα Γ . Από την ίδρυσή του κατά το ισχύον τότε σύστημα περιελάμβανε μόνο 4 τάξεις , όταν το Ελληνικό περιελάμβανε τρεις και το Γυμνάσιο επίσης τέσσερις. Δεν είχε αυτοτέλεια δηλαδή δεν είχε δικό του Διευθυντή αλλά τελούσε υπό την επίβλεψη και εποπτεία του εκάστοτε Γυμνασιάρχου της Μυτιλήνης.
Οι δάσκαλοί του διορίζονταν από την Εφορεία Φιλανθρωπικών Καταστημάτων Μυτιλήνης (Φ.Κ.Μ) , ενός οργανισμού με κοινωνικό , φιλανθρωπικό και φιλεκπαιδευτικό χαρακτήρα με πολύπλευρη και τεράστια δράση στη Λέσβο που από το έτος 1962 άρχισε η λειτουργία του. Υπό την αιγίδα των Φ.Κ.Μ. λειτουργούσαν τότε όλα τα σχολεία της Μυτιλήνης . Οι δάσκαλοι ήταν κυρίως απόφοιτοι Γυμνασίου και αν υπήρχε έλλειψη διορίζονταν και με κατώτερα προσόντα. Ο πρώτος διορισμός ίσχυε για ένα σχολικό έτος και ο διοριζόμενος τελούσε υπό δοκιμή. Αν εκτελούσε με ευσυνειδησία τα διοικητικά και εκπαιδευτικά του καθήκοντα και ήταν εμφανής η πρόοδος των μαθητών του κατά τις ετήσιες δημόσιες εξετάσεις τότε η θητεία του παρατεινόταν για άλλα 2 έτη αλλιώς απολυόταν.
Με αυτόν τον τρόπο το σχολείο λειτούργησε μέχρι το σχολικό έτος 1895-1896 οπότε μετονομάστηκε σε “Αστική Σχολή Μυτιλήνης” και περιελάμβανε 6 τάξεις. Η μετονομασία αυτή έγινε κατά τη θητεία του Γυμνασιάρχη Πέτρου Ν. Παπαγεωργίου. Το Ελληνικό τότε σχολείο καταργήθηκε και το τετρατάξιο Γυμνάσιο έγινε εξατάξιο.
Τότε προσλήφθηκε ως οργανωτής της Αστικής Σχολής ο “Διδασκαλιστής” Ιωάννης Καψής , έχοντας τα ανώτερα προσόντα και ως ειδικότερος σε σχέση με τους άλλους συναδέλφους του, για να οργανώσει το νέο σχολείο. Γι’ αυτό το λόγο ο τότε Γυμνασιάρχης του ανάθεσε την εποπτεία του σχολείου.
Φαίνεται όμως ότι δεν φάνηκε αντάξιος των προσδοκιών και μετά από προστριβές με τους συναδέλφους του και εξαιτίας του απότομου χαρακτήρα του δημιουργήθηκε αναστάτωση στην όλη λειτουργία του σχολείου και γι΄ αυτό εξαναγκάστηκε σε παραίτηση μετά από λίγους μήνες οπότε και η εποπτεία περιήλθε και πάλι στο τότε Γυμνασιάρχη.
Η Αστική Σχολή λειτούργησε από τότε κανονικά και μετά την απελευθέρωση της Λέσβου από τον Τουρκικό ζυγό κατά το 1912.
Επειδή υπήρχαν τάξεις πολυπληθείς στον αριθμό χωρίστηκαν σε παράλληλα τμήματα άλλα των οποίων στεγάζονταν στο ήδη Α΄ 6/θέσιο Δημοτικό Σχολείο Μυτιλήνης άλλα στη σχολή των Αγ. Αποστόλων και άλλα στο “Κομνηνάκειον”.
Από την απελευθέρωση του νησιού και μετά πιο συγκεκριμένα μετά τους νικηφόρους πολέμους του 1912-1913 με τους οποίους προσαρτήθηκαν στην Μητέρα Ελλάδα οι “Νέες Χώρες” η Αστική Σχολή Μυτιλήνης σταμάτησε να λειτουργεί. Αντί αυτής ιδρύθηκαν 4 δημοτικά σχολεία Αρρένων Μυτιλήνης -ένα εκ των οποίων το Α΄ Δημοτικό Σχολείο Μυτιλήνης- τα οποία λειτουργούσαν αυτοτελώς και είχαν και αυτοτελή διοίκηση.

A’ Παλλεσβιακό Δημοδιδασκαλικό Συνέδριο 22-09-1927 στα προπύλαια των Κεντρικών Σχολείων της Μυτιλήνης
Από το σχολικό έτος 1930-1931 και μετά για λόγους κυρίως οικονομικούς αλλά και παιδαγωγικούς , ψυχολογικούς και κοινωνικούς , παράλληλα έγιναν μεικτά όλα τα δημοτικά σχολεία στην επικράτεια και από τη στιγμή που προσαρτήθηκαν οι “Νέες Χώρες” αφενός και με την μεικτοποίηση των σχολείων αφετέρου δημιουργήθηκαν 8 μεικτά ημερήσια Δημοτικά Σχολεία στη Μυτιλήνη.
Πρέπει να σημειωθεί ότι από το σχολικό έτος 1924-1925 μέχρι το 1930-1931 κατά το οποίο έγινε η μετατροπή των σχολείων σε μεικτά στη Μυτιλήνη λειτουργούσε ένα μεικτό σχολείο (πλήρες 6 / θέσιο) στο οποίο φοιτούσαν τα παιδιά των χιλιάδων προσφύγων που κατέκλυσαν τη Λέσβο μετά την Μικρασιατική Καταστροφή. Το μεικτό αυτό σχολείο αυτό στεγαζόταν στο πρώην Παρθεναγωγείον μετά την αποπεράτωση όμως των κρατικών διδακτηρίων μεταφέρθηκε σε ένα από αυτά και αποτέλεσε το 8ο Δημοτικό Σχολείο Μυτιλήνης.
Το διδακτήριο του Α΄ 6/θεσίου Δημοτικού Σχολείου Μυτιλήνης σύμφωνα με την από 20-04-1938 με αριθμό 3386 πράξη του Συμβολαιογράφου Μυτιλήνης Α. Παπανικόλα μεταγράφηκε ως κτήμα της σχολικής Εφορείας του στο βιβλίο μεταγραφών του Υποθηκοφυλακείου Μυτιλήνης , στο 330 τόμο και με αύξοντα αριθμό 1937.
Προσωπικό: Μετά από έρευνες διαπιστώθηκε ότι εργάστηκαν ως δάσκαλοι μέχρι τις αρχές της δεκαετίας του ΄70 οι παρακάτω:
Α’ Απόφοιτοι Γυμνασίου | |||||
1 | Γεώργιος | Μυρογιάννης | από το έτος 1891 κ.ε. | μέχρι | – – – – – |
2 | Νικόλαος | Ευστρατιάδης | από το έτος 1901 κ.ε. | μέχρι | – – – – – |
3 | Παναγιώτης | Σάκκης | από το έτος 1904 κ.ε. | μέχρι | – – – – – |
4 | Γεώργιος | Παπαδημητρίου | ” | μέχρι | – – – – – |
5 | Κων/νος | Κακρής | ” | μέχρι | – – – – – |
6 | Γεώργιος | Παναγίδης | ” | μέχρι | – – – – – |
7 | Κωστής | Σανίδης | ” | μέχρι | – – – – – |
8 | Δημήτριος | Ορφανίδης | ” | μέχρι | – – – – – |
9 | Ιωάννης | Παγίδας | ” | μέχρι | – – – – – |
10 | Νικόλαος | Εμμανουήλ | ” | μέχρι | – – – – – |
11 | Παρασκευάς Γ | Ζερβός | ” | μέχρι | – – – – – |
Β΄ Απόφοιτοι Διδασκαλείου | |||||
1 | Λάμπρος | Παπαϊωάννου | από – – – – – – – | μέχρι | – – – – – |
2 | Δημοσθένης | Μελανδινός | από – – – – – – – | μέχρι | – – – – – |
3 | Ιωάννης | Καψής | από – – – – – – – | μέχρι | – – – – – |
4 | Νικόλαος | Ιερείδης | από – – – – – – – | μέχρι | – – – – – |
5 | Πάνος | Οικονομόπουλος | από – – – – – – – | μέχρι | – – – – – |
6 | Ανδρέας | Καλογερόπουλος | από – – – – – – – | μέχρι | – – – – – |
7 | Γεώργιος | Ζεϊμπέκης | από – – – – – – – | μέχρι | – – – – – |
8 | Νικόλαος | Γκαγκάνης | από 1910 | μέχρι | – – – – – |
9 | Κώστας | Πολυζώνης | ” | μέχρι | – – – – – |
10 | Κώστας | Κομνηνός | ” | μέχρι | – – – – – |
11 | Ελισσαίος | Καλλονάς | από 1914 | μέχρι | – – – – – |
12 | Γεώργιος | Κατσούφρης | ” | μέχρι | – – – – – |
13 | Γεώργιος | Πολύζος | ” | μέχρι | – – – – – |
14 | Περικλής | Τσίπης | ” | μέχρι | – – – – – |
15 | Ιωάννης | Διαμαντόπουλος | ” | μέχρι | – – – – – |
16 | Χριστόδουλος | Παπαδούλης | ———- | μέχρι | – – – – – |
17 | Βικτώρια | Ρουμελιώτου | ———- | μέχρι | 1945 |
18 | Ιωάννης | Χριστοβασίλης | ———- | μέχρι | 1950 |
19 | Ευστράτιος | Μάντης | ———- | μέχρι | 1938 |
20 | Κομνηνός | Πετρέλλης | ———- | μέχρι | 1945 |
21 | Απόστολος | Μαργαρίτης | από το 1950 | μέχρι | 1961 |
22 | Ελευθέριος | Γδούτος | από το 1938 | μέχρι | 1966 |
23 | Δημήτριος | Κυπραίος | από το 1945 | μέχρι | 1971 |
24 | Νικόλαος | Μιχάλης | από το 1971 | μέχρι | 1972 |
25 | Ευγενία | Μιχαηλίδου | από το 1938 | μέχρι | 1957 |
26 | Αδαμαντία | Σαλιαρέλλη | ———— | μέχρι | 1956 |
27 | Αγγελική | Αλεξάνδρου | από το 1950 | μέχρι | 1957 |
28 | Ελένη Ευστρ. | Πούλου | ———— | μέχρι | —– |
29 | Καλλιόπη | Παπαχαρίτωνος | απο το 1957 | μέχρι | 1973 |
30 | Αφροδίτη | Ασλάνη | από το 1965 | μέχρι | 1973 |
31 | Δημήτριος | Παχόγλου | από το 1967 | μέχρι | 1970 |
32 | Μιχαήλ | Σαρρής | από το 1967 | μέχρι | 1970 |
Γ΄ Πτυχιούχοι Παιδαγωγικών Ακαδημιών | |||||
1 | Αναστάσιος | Μανάκας | από το 1971 | μέχρι | 1972 |
2 | Μαίρη | Ψωμά | από το 1967 | κ.ε. | |
3 | Παναγιώτης | Καλδής | από το 1971 | κ.ε. | |
4 | Ερμιόνη | Μπούρατζη | από το 1961 | κ.ε. | |
Δ’ Με πτυχίο μετεκπαιδεύσεως στο Πανεπιστήμιο Αθηνών | |||||
1 | Κυριάκος | Δουραμάνης | από το 1972 | κ.ε. | |
2 | Ευστράτιος | Χατζηγιάννης | από το 1971 | κ.ε. | |
“Ιστορία των Δημοτικών Σχολείων Α΄ Περιφέρειας Λέσβου και της περιοχής αυτών” έκδοση της Νομαρχίας Λέσβου , Διεύθυνση Δημοτικής Εκπαίδευσης , A’ Περιφέρεια Λέσβου, Μυτιλήνη 1973. |