ΠΑΛΙΑ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
Σειρά δημοσιεύσεων για την Παλιά Θεσσαλονίκη από τον εκπαιδευτικό του σχολείου μας κ. Θωμά Νεδέλκο
Η περιοχή των Εξοχών (Νο 5)
Τέλη του 19ου αιώνα η Θεσσαλονίκη εκτείνεται μέχρι τα ανατολικά τείχη (Λευκός Πύργος, Σιντριβάνι, Πύργος του Τριγωνίου).
Η περιοχή έξω από τα τείχη ήταν γνωστή ως «Εξοχές». Εκεί υπήρχαν καλλιεργήσιμες εκτάσεις και κήποι, που σταδιακά άρχισαν να οικοπεδοποιούνται. Ο αριθμός των κτισμάτων ωστόσο ήταν πολύ περιορισμένος (τουλάχιστον μέχρι το 1880 περίπου). Με την κατεδάφιση του τείχους αλλά και λόγω της πυρκαγιάς, το 1890, σταδιακά η πόλη επεκτείνεται προς την περιοχή αυτή.
Με τη έλευση του τραμ (1892), ο εξοχικός μέχρι τότε χαρακτήρας της συνοικίας αλλοιώνεται. Ιδρύονται σχολεία, εκκλησίες και νοσοκομεία. Σταδιακά πληθαίνουν οι κατοικίες στην περιοχή.
Ξεχωρίζουν οι κατοικίες των ευπόρων κατοίκων. Κάποιες από αυτές είχαν σχήμα Πύργου, εξ ου και η περιοχή ήταν γνωστή ως περιοχή των Πύργων. Η κεντρική της οδική αρτηρία λεγόταν λεωφόρος των Εξοχών ή λεωφόρος των Πύργων και συνέπιπτε (αν και όχι ακριβώς) με την σημερινή Βασιλίσσης Όλγας. Σήμερα έχουν μείνει 20 από τα περίπου 500 οικήματα των Εξοχών.
Μερικά από τα πιο χαρακτηριστικά κτίρια είναι:
Η Κάζα Μπιάνκα
Το Σατώ Μον Μπονέρ
Το Διατηρητέο της Β. Όλγας 212
Η βίλλα Αλλατίνι
Η βίλλα Μορντώχ
Η βίλλα Αχμέντ Καπατζή
Η βίλλα Μεχμέτ Καπατζή
Το τραμ (Νο 4)
Το τραμ αρχικά το έσερναν άλογα (ιππήλατο). Την πρωτοβουλία για την κατασκευή του είχε ένας δραστήριος ντονμές κτηματίας, ο Αχμέτ Χαμντί Μπέης (Ahmet Hamdi Bey.
Η κύρια γραμμή ήταν 5,5 χλμ. και είχε άλλες δύο διακλαδώσεις γύρω στα 4,5 χιλιόμετρα. Το τραμ άρχισε να λειτουργεί στις 8 Μαΐου 1893 ενώ τα επίσημα εγκαίνια έγιναν στις 28 Μαΐου 1893. Το 1895 η γραμμή θα φτάσει μέχρι το Ντεπό, όπου και θα μεταφερθούν οι εγκαταστάσεις, η αποθήκη των οχημάτων, οι στάβλοι και τα γραφεία της εταιρείας. Ο σχεδιασμός τους αποδίδεται στον αρχιτέκτονα Πιέτρο Αρριγκόνι (Pietro Arrigoni).
Στις 14 Απριλίου 1908 ξεκινούν να λειτουργούν τα ηλεκτροκίνητα τραμ. Πρόκειται για τραμ αμερικανικής και βελγικής κατασκευής για 35 επιβάτες περίπου.
Το τραμ συνέχισε να λειτουργεί (με προβλήματα κάποιες φορές) και να επεκτείνεται μέχρι και το 1957, οπότε έγινε το τελευταίο δρομολόγιο. Αμέσως μετά άρχισε το ξήλωμα των γραμμών.
Ο Λευκός Πύργος (Νο 3)
Το πιο γνωστό μνημείο της Πόλης μας, χτίστηκε τον 15ο αιώνα ως οχυρωματικός πύργος. Χρησιμοποιήθηκε αργότερα σαν κατάλυμα φρουράς Γενιτσάρων και σαν φυλακή θανατοποινιτών. Γύρω από τον πύργο υπήρχε χαμηλός οκταγωνικός περίβολος (προτείχισμα), που δεν γνωρίζουμε το πότε χτίσθηκε.
Στην αρχή ονομαζόταν «Πύργος του Λέοντος». Από τον 17ο αιώνα και μετά ονομαζόταν «Φρούριο της Καλαμαριάς» (Kelemeriye Kal’asi) και «Πύργος των Γενιτσάρων». Μετά τη διάλυση του τάγματος των Γενίτσαρων, ο Πύργος απέκτησε το όνομα «Kanli Kule», δηλαδή «Πύργος του Αίματος», λόγω της χρήσης του Πύργου σαν φυλακή και τόπο εκτελέσεων.
Το 1905 κατεδαφίστηκε το περιτείχισμα και δημιουργήθηκε η Πλατεία Προόδου, στην περιοχή της Εταιρίας Μακεδονικών Σπουδών και οι κήποι του Torre Blanca. Ο Πύργος κι οι κήποι αποτέλεσαν το επίκεντρο της κοσμικής και πολιτικής δράσης της Θεσσαλονίκης.
Και η ζωγραφική απόδοση της απελευθέρωσης της Θεσσαλονίκης
Κοντά στον Λευκό Πύργο, υπήρχε εξέδρα που αποτέλεσε αγαπημένο μέρος φωτογράφων και επισκεπτών που φωτογραφιζόταν με φόντο τον Πύργο.
Μετά τον Β’ Παγκόσμιο πόλεμο και τον εμφύλιο που ακολούθησε, η περιοχή γύρω από τον Λευκό Πύργο, άλλαξε πολλές φορές, μέχρι να φτάσουμε στην σημερινή διαμόρφωση του χώρου.
Οι πιο παλιές φωτογραφίες της Θεσσαλονίκης (Νο 2)
Μέχρι πρόσφατα πιστευόταν ότι η πιο παλιά φωτογραφία της Θεσσαλονίκης ήταν αυτή του 1875-1878 του αρχείου Δέλλιου.
Η φωτογραφία αυτή ανήκει στο ΕΛΙΑ-ΜΙΕΤ (Ελληνικό Λογοτεχνικό και Ιστορικό Αρχείο – Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης). Παρουσιάστηκε στην έκθεση ‘Η Δύση της Ανατολής’ το 2012-2013 στο κτίριο του ΜΙΕΤ στην Βίλα Μεχμέτ Καπαντζή (απέναντι από τον Ι.Ν. Αναλήψεως) και την χρονιά εκείνη η Γ’ τάξη του σχολείου μας είχε επισκεφθεί την έκθεση αυτή. Στη φωτογραφία αυτή τα θαλάσσια τείχη έχουν κατεδαφιστεί .
Στις 11 Απριλίου 2014 πάλι στο κτίριο του ΜΙΕΤ στην Βίλα Μεχμέτ Καπαντζή, εγκαινιάσθηκε η έκθεση ‘Η παλαιότερη φωτογραφία της Θεσσαλονίκης. Από τη λήψη του 1863 στο χαρακτικό του 1866’ όπου παρουσιάστηκε η πραγματικά παλιότερη (απ’ ότι ξέρουμε μέχρι σήμερα) φωτογραφία της πόλης μας.
Το φωτογραφικό πανόραμα είναι τραβηγμένο, όπως όλες οι πρώιμες λήψεις της Θεσσαλονίκης, από την περιοχή του Μπέχτσιναρ. Εμφανίζει την πόλη εγκλωβισμένη μέσα στα τείχη της και μια εντυπωσιακή ερημιά έξω από αυτά. Αντικρίζουμε για πρώτη φορά τα, κατεδαφισμένα σήμερα, θαλάσσια τείχη, τον θρυλικό Πύργο της Αποβάθρας, τον βυζαντινό λιμενοβραχίονα, τη Χρυσή Πύλη· και από κοντά, το Επταπύργιο και τα φρούρια Βαρδαρίου και Λευκού Πύργου· τις εκκλησίες που μετατράπηκαν σε τζαμιά: του Αγίου Δημητρίου, της Αγίας Σοφίας, του προφήτη Ηλία, του Αγίου Παντελεήμονα, των δώδεκα Αποστόλων· τους μιναρέδες των τζαμιών Καρά Αλή, Ακτσέ Μετζίτ, Χαμζά Μπέη, Φετιγιέ, Πισμανιγιέ, Μπουρμαλί και άλλων· το παλιό οθωμανικό δικαστήριο και τον τουρμπέ του Μουσά Μπαμπά· τη δεύτερη χρονολογικά καθολική εκκλησία και την οικία Άμποτ στον Φραγκομαχαλά· τις αποθήκες του λιμανιού, την Τούμπα και τη βρύση του Σέιχ Σου.
Η ιστορική λήψη έγινε το 1863 από τον φωτογράφο Γιόζεφ Ζέκελυ που συνόδεψε μια ταξιδιωτική αποστολή από το Δυρράχιο έως τη Θεσσαλονίκη και εκτυπώθηκε ως χαρακτικό σε βιβλίο το 1866. Η φωτογραφία βρισκόταν σε αφάνεια για πάνω από έναν αιώνα και επανεμφανίστηκε στα αρχεία της Αυστριακής Εθνικής Βιβλιοθήκης.
Γενικά (Νο 1)
Η Θεσσαλονίκη είναι η πόλη μας και είναι ιδιαίτερα αγαπητή σε πολλούς από μας, παρά τα όποια στραβά της ενδέχεται να συναντούμε στην καθημερινότητά μας.
Πολλοί από μας όμως αγνοούν πολλές ενδιαφέρουσες πληροφορίες για το παρελθόν της και την ιστορία της.
Σκοπός αυτών των σύντομων σημειωμάτων που θα ακολουθήσουν, είναι να τονισθούν όψεις και στοιχεία για το πρόσφατο παρελθόν της (τα τελευταία 100-120 χρόνια), συνοδευμένα από τις αντίστοιχες φωτογραφίες, όταν κάτι τέτοιο είναι δυνατόν.
Απαραίτητη μια (πολλή σύντομη) αναφορά στην γενικότερη ιστορία της πόλης. Η Θεσσαλονίκη ιδρύθηκε από τον Κάσσανδρο το 316/315 π.Χ και πήρε το όνομά της προς τιμήν της συζύγου του, Θεσσαλονίκης, η οποία ήταν ετεροθαλής αδελφή του Μεγάλου Αλεξάνδρου και κόρη του Φιλίππου Β΄. Αναπτύχθηκε πολύ γρήγορα, κυρίως λόγω της πολύ καλής γεωγραφικής της θέσης. Τον 2ο π.Χ. αιώνα κατακτήθηκε από τους Ρωμαίους. Κατά την Βυζαντινή περίοδο της αποδόθηκε ο τίτλος της Συμβουλεύουσας. Το 1432 κατακτήθηκε από τους Οθωμανούς και παρέμεινε στην Οθωμανική Αυτοκρατορία για περίπου πέντε αιώνες. Όταν οι Εβραίοι εκδιώχθηκαν από την Ισπανία και την Βόρεια Ευρώπη, η Θεσσαλονίκη έγινε η σημαντικότερη παγκόσμια εβραϊκή μητρόπολη μέχρι τουλάχιστον τις αρχές του 20ού αιώνα. Το 1912 εντάχθηκε στο ελληνικό κράτος.
Οναμασίες: Θεσσαλονίκη , Σελανίκ, Σολούν, Σαλονίκ, Σαλονίκη, Σαλόνικα, Σαρούνα
Πηγές (πληροφορίες και φωτογραφίες), αναφέρονται εδώ για δεοντολογικούς λόγους και ισχύουν για όλα τα σημειώματα που θα ακολουθήσουν:
Α. Βιβλία
Ναρ Αλμπέρτος «Οι συναγωγές της Θεσσαλονίκης,-Τα τραγούδια μας» Μελετήματα γύρω από την ιστορία και παράδοση των Εβραίων της Θεσσαλονίκης
Μεσσίνας Ηλίας «Οι συναγωγές της Θεσσαλονίκης και της Βέροιας»
Μαντοπούλου-Παναγιωτοπούλου Θάλεια «Θρησκευτική Αρχιτεκτονική στη Θεσσαλονίκη κατά την Τελευταία Φάση της Τουρκοκρατίας (1839-1912) Εκκλησίες-Συναγωγές-Τζαμιά
Αναστασιάδης Γ. – Χεκίμογλου Ε., Όταν η Θεσσαλονίκη μπήκε στον 20ο αιώνα, εκδ. University Studio Press, Θεσσαλονίκη 2000.
Βακαλόπουλος Απ ., Ιστορία της Θεσσαλονίκης 316 π . Χ – 1983 , εκδ . Κυριακίδης , Θεσσαλονίκη 1997
Βαφόπουλος Γ., Το παραμύθι της Θεσσαλονίκης, eκδ. Παρατηρητής , Θεσσαλονίκη 1992
Bακαλόπουλος Α., Αναμνήσεις από την παλιά Θεσσαλονίκη, εκδ. Μαλλιάρης Παιδεία, Θεσσαλονίκη 1993(2).
Γερολύμπου Αλ – Χεκίμογλου Ευ. , Το μακεδονικό μέτωπο και η Θεσσαλονίκη , 1915 – 1919 #
Γούναρης Κ. Βασίλης , ” Θεσσαλονίκη,1830-1912 , ιστορία ,οικονομία και κοινωνία”, Χασιώτης Κ.Ι. , Τοις αγαθοίς βασιλεύουσας , Θεσσαλονίκη, ιστορία και πολιτισμός, εκδ. Παρατηρητής, 1997
Εθνική Τράπεζα της Ελλάδος Πολιτιστικό Κέντρο Βορ. Ελλάδος, Η Θεσσαλονίκη στο μεταίχμιο δύο αιώνων Προσέγγιση στην πόλη μέσα από παλιές καρτ ποστάλ(1896-1913).
Ενεπεκίδης Κ. Π. , Η Θεσσαλονίκη στα χρόνια 1875 – 1912, εκδ. Κυριακίδη, Θεσσαλονίκη 1988
Ζαφείρης Χρ. – Παπατζήκας Αρ., Εν Θεσσαλονίκη 1900-1960, εκδ. Εξάντας, Αθήνα 1994.
Ζαφείρης Χρ., Θεσσαλονίκης Εγκόλπιον, εκδ.Εξάντας, Αθήνα 1997
Θεσσαλονίκη, 1850-1918, εκδ. Εκάτη 1994
Θεσσαλονίκη 1912-1962, εκδ. Επιτροπής εορτασμού πεντηκονταετηρίδος απελευθερώσεως της Θεσσαλονίκης.
Λουκάτος Δ. Σπύρος, “Πολιτειογραφικά Θεσσαλονίκης, Νόμου και Πόλης, στα μέσα της δεκαετίας του 1910”, Η Θεσσαλονίκη μετά το 1912, Συμπόσιο 1985, Δήμος Θεσσαλονίκης 1986
Musee Albert Kahn, Thessalonique 1913-1918 Οδηγός Έκθεσης Μ.Ι.Ε.Τ. 21/3-2/6/2000
Μέγας Γιάννης, Οι «Βαρκάρηδες» της Θεσσαλονίκης. Η αναρχική βουλγαρική ομάδα και οι βομβιστικές ενέργειες του 1903, εκδ. Τροχαλία, Αθήνα 1994.
Μοσκώφ Κ., Θεσσαλονίκη -τομή της μεταπρατικής πόλης , τόμος Α’, εκδ. Στοχαστής, Αθήνα 1978
Μουτσόπουλος Ν., Θεσσαλονίκη 1900-1917, εκδ. Μόλχο, Θεσσαλονίκη 1980
Μπουνντούρη Ειρ.. – Διαμάντη Μ (Επιμ.), Εκπαιδευτικό φυλλάδιο: Οι Βαλκανικοί πόλεμοι, Ε.Λ.Ι.Α.-Πολιτιστικό Κέντρο Βορείου Ελλάδος Εθνική; Τράπεζας,1993
Μωραϊτόπουλος Κ.Γ., “Τοπογραφία Θεσσαλονίκης”, Αθήνα, σ. 27-35 στο Ν. Μουτσόπουλος, Θεσσαλονίκη 1900-1917, εκδ. Μόλχο, Θεσσαλονίκη 1980Γ.Κ. Μωραϊτόπουλος
Ναρ Αλ., “Κοινωνική οργάνωση και δραστηριότητα της εβραικής κοινότητας της Θεσσαλονίκης”,
Χασιώτης Κ.Ι., Τοις αγαθοίς βασιλεύουσας , Θεσσαλονίκη, ιστορία και πολιτισμός, εκδ. Παρατηρητής, 1997.
Παπαγιαννόπουλος Απ., Ιστορία της Θεσσαλονίκης, εκδ.Ρέκος, Θεσσαλονίκη 1993(2).
Σχινάς Θ.Ν., Οδοιπορικαί σημειώσεις Μακεδονίας, Ηπείρου, Νέας οροθετικής Γραμμής,Θεσσαλίας, Φυλλάδιον Πρώτον, Εν Αθήναις 1886.
Τομανάς Κ., Οι κάτοικοι της παλιάς Θεσσαλονίκης, εκδ. Εξάντας , Αθήνα 1992
Τομανάς Κ., Το χρονικό της Θεσσαλονίκης ,εκδ. Νησίδες 1992
Χασιώτης Ιωάννης – Κασαπιάν Γκίουλα, “Η Εβραική κοινότητα της Θεσσαλονίκης και η ένταξη της στο ελληνικόκράτος (1912 – 1919)”, Η Θεσσαλονίκη μετά το 1912, Θεσσαλονίκη 1985
Χασιώτης Κ.Ι., “Η πρώτη μετά την πρώτη”, Χασιώτης Κ.Ι., Τοις αγαθοίς βασιλεύουσα, Θεσσαλονίκη, ιστορία και πολιτισμός, εκδ. Παρατηρητής 1997.
Χεκίμογλου Ε., Θεσσαλονίκη Τουρκοκρατία και Μεσοπόλεμος, εκδ. Έκφραση, Θεσσαλονίκη 1996
Β. Ιστοσελίδες
ΜΝΗΜΕΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ-σύνδεση με τό παρόν (ομάδα στο Facebook)
Παλιές φωτογραφίες της Θεσσαλονίκης – Old Photos of Thessaloniki (ομάδα στο Facebook)
Η ΕΛΛΑΔΑ ΜΕΣΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΣΠΡΟΜΑΥΡΗ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ (ομάδα στο Facebook)
Παλιες φωτογραφιες της Ελλάδας- Old photos from Greece (ομάδα στο Facebook)
Thessaloniki Arts and Culture / Θεσσαλονίκη Τέχνες και Πολιτισμός (ομάδα στο Facebook)
Θεσσαλονίκη (ομάδα στο Facebook)
Αναμνήσεις Παλιά Θεσσαλονίκη (σελίδα στο Facebook)
Γειτονιές φίλοι και αναμνήσεις της Θεσσαλονίκης που αλλάζει (σελίδα στο Facebook)
http://www.thessalonikiartsandculture.gr/
http://culture.thessaloniki.gr/
http://www.mixanitouxronou.gr/
Ουδείς άπολις, μέχρις αν η των Θεσσαλονικέων η πόλις (ομάδα στο Facebook)
- ROBOTICS
- ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΕΙΣ
- ΑΠΟΦΟΙΤΗΣΗ
- ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ
- ΒΡΑΒΕΙΟ ΔΗΜΗΤΡΗ ΚΑΡΑΝΤΩΝΗ
- ΓΝΩΜΙΚΑ
- ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΙ
- ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΙ ΓΙΑ ΜΑΘΗΤΕΣ
- ΔΙΑΦΟΡΑ
- ΔΙΟΙΚΗΣΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ ΜΟΝΑΔΩΝ
- Εκδηλώσεις 2017-2018
- Εκδηλώσεις 2018-2019
- Εκδηλώσεις 2023-2024
- ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ-ΔΡΑΣΕΙΣ ΣΧΟΛΕΙΟΥ
- ΕΚΔΡΟΜΕΣ
- ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΝΟΜΟΘΕΣΙΑ
- ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΙ
- ΕΝΙΣΧΥΤΙΚΗ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ
- ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ
- ΗΘΗ ΚΑΙ ΕΘΙΜΑ
- ΘΕΜΑΤΑ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ
- ΙΔΙΩΤΙΚΟ
- ΙΣΤΟΡΙΑ
- ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΣ
- ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΣΧΟΛΕΙΟΥ
- ΜΑΘΗΜΑΤΑ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑΣ-ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΙΣΤΟΛΟΓΙΩΝ ΣΤΟ ΠΣΔ
- ΜΑΘΗΤΕΣ
- ΠΑΛΙΑ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
- ΠΡΟΠΑΙΔΕΙΑ
- ΠΡΟΣΦΥΓΕΣ
- ΣΕΠ
- ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΓΟΝΕΩΝ ΚΑΙ ΚΗΔΕΜΟΝΩΝ
- ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ ΓΕΙΤΟΝΙΚΩΝ ΓΥΜΝΑΣΙΩΝ
- ΣΧΟΛΙΚΕΣ ΕΡΓΑΣΙΕΣ
- ΣΧΟΛΙΚΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ-ΑΣΦΑΛΕΙΑ ΣΤΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ
- ΥΛΗ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ
- Χωρίς κατηγορία
- ΩΡΟΛΟΓΙΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ
- 13ο Γυμνάσιο Θεσσαλονίκης
- 14ο Γυμνάσιο Θεσσαλονίκης
- 17ο Δημοτικό Σχολείο Θεσσαλονίκης
- 19ο Γενικό Λύκειο Θεσσαλονίκης
- 19ο Γυμνάσιο και Λύκειο Θεσσαλονίκης (The Official Group)
- 1ο Πρότυπο Πειραματικό Γυμνάσιο Θεσσαλονίκης
- 3ο Γυμνάσιο Χαριλάου
- 4ο Δημοτικό Σχολείο Θεσσαλονίκης
- 5ο Γυμνάσιο Θεσσαλονίκης
- 88ο Δημοτικό Σχολείο Θεσσαλονίκης
- 88ο Δημοτικό Σχολείο Θεσσαλονίκης (παλιά ιστοσελίδα)
- 8ο Γυμνάσιο Θεσσαλονίκης
- 94ο Δημοτικό Σχολείο Θεσσαλονίκης
- 9ο Μαθητικό Συνέδριο Πληροφορικής
- Alterthess
- Athénée Royal de Koekelberg
- Athénée Royal Jean Absil
- Educational Robotics
- eTwinning 19ου Γυμνασίου Θεσ/νίκης
- FLL
- FLL Facebook
- FLL Global Innovation
- FLL Greece
- Free English Video Lessons
- Istituto Comprensivo di Mozzate
- Learn English Through Song
- Newsfish
- PISA
- Puzzle
- Quiz στην Πληροφορική
- SaferInternet4Kids
- sxoleio.eu
- The Skeptik Movie
- Thessaloniki Cityguide
- To MOMus
- Voria
- WIKIART (Lyubov Popova)
- WRO Hellas
- Ακολούθησε τον Οδυσσέα
- Ανατομία Zygote Body
- Αργυρώ Κουράκη
- Αρχεία Βοήθειας χρήσης Ιστολογίου στο ΠΣΔ
- Αρχείο της ΕΡΤ
- Άσπρη Λέξη
- Ασφάλεια στο Διαδίκτυο-Ενημερωτικός Κόμβος ΠΣΔ
- Βιβλιοθήκη της Βουλής
- Βίλλα Μορντώχ
- Βίντεο Μαθηματικών & Φυσικών επιστημών
- Βοήθημα στη Φυσική Β' Γυμνασίου
- ΔΔΕ Ανατ. Θεσ/νίκης
- Δήμος Θεσσαλονίκης
- Διαδικτυακές Εφαρμογές στη Φυσική
- Διαδραστικές επιστημονικές προσομοιώσεις
- Δικτυακή πύλη sch.gr
- Δραστηριότητες στην τάξη
- Ε.Ο.Δ.Υ.
- Ειρήνη Καπαγιορίδου
- Εκπαιδευτικές Κοινότητες και Ιστολόγια ΠΣΔ
- Ελευθ. Δεληγιάννης
- Εξελληνισμένο Παιχνίδι
- Η εκπαίδευση στη Θεσσαλονίκη
- Η ΕΡΤ πάει σχολείο
- Η Ιστορία της Ελλάδας σε 10'
- Η Φυσική για όλους
- Θεόδωρος
- Θωμάς Νεδέλκος
- Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος
- Ιστορική Συλλογή Σχολικών Εγχειριδίων
- Κέντρο Δραστηριοτήτων Φυσικής και Μαθηματικών
- Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας
- Κλειδιά και Αντικλείδια
- Κοινές Ιστορίες για μια Ευρώπη χωρίς διαχωριστικές γραμμές
- Κόμβος για την Ελληνική Γλώσσα
- Μαθήματα Φυσικής
- Μαθητικό Συνέδριο Ιστορίας
- Μαθητικό Φεστιβάλ Ρομποτικής
- Μουσείο Νεοελληνικής Τέχνης Δήμου Ρόδου
- ΜΟΥΣΕΙΟ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ
- Νέστωρ Τσορμπατζόγλου
- ΝΟΗΣΙΣ
- Ξεναγοί σε δράση!
- Ο εν Αθήναις Σύλλογος προς Διάδοσιν των Ελληνικών Γραμμάτων
- Ο κύκλος των μουσείων
- Ο.Λ.Μ.Ε
- Ορυκτά
- Παιχνίδι γνώσεων Ιστορία Α' τάξη
- Παιχνίδι γνώσεων στη Πληροφορική
- Παράλλαξη
- Πλανήτης Πρέσπα
- Πολύγλωσα Ψηφιακά Αναγνωστικά Ελληνικής Λογοτεχνίας
- Πολύτροπη Γλώσσα
- Προσομoιώσεις στη Φυσική και στα Μαθηματικά
- Πύλη για την Ελληνική Γλώσσα
- ΣΔΙΔΕΝΓ
- Σταυρόλεξο Ιστορίας Α' Γυμνασίου
- Σταυρόλεξο στη Πληροφορική
- Συνοικία των Εξοχών
- Το Μουσείο της Ακρόπολης
- ΤΟ ΣΧΟΛΙΚΟ ΜΑΣ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ
- Φιλολογικό Wiki της Α Τάξης του 19ου Γυμνασίου Θεσσαλονίκης
- Χαρ. Παμπουκίδης
- Ψηφιακό Σχολείο
Πρόσφατα σχόλια