Στο Νηπιαγωγείο μας, τη φετινή χρονιά (2024-2025), στα πλαίσια του άξονα :Σχέσεις μεταξύ των μαθητών/τριων, παράλληλα με άλλες δράσεις ,υλοποιήσαμε με πολύ μεράκι και το καινοτόμο πρόγραμμα «Ο Πυξιδούλης και η Πυξιδούλα στο Νηπιαγωγείο», με στόχο να ενισχύσουμε τη φιλία, τη συναισθηματική νοημοσύνη, τη συνεργασία , την αυτοεκτίμηση και την ενσυναίσθηση μέσα στην ομάδα των παιδιών.
Α. Σχεδιασμός του Προγράμματος
Αναγκαιότητα:
«Η επιλογή του συγκεκριμένου προγράμματος έγινε επειδή θεωρήσαμε ότι θα συνέβαλε ουσιαστικά στο πλαίσιο του σχεδίου δράσης μας, που αφορά τις σχέσεις μεταξύ των μαθητών. Το πρόγραμμα προσφέρει τη δυνατότητα να αναπτυχθούν θεματικές σχετικές με την καλλιέργεια συναισθηματικών και κοινωνικών δεξιοτήτων των παιδιών, όπως η επικοινωνία, η αναγνώριση και η έκφραση συναισθημάτων, η ενίσχυση της αυτοεκτίμησης και η ομαδικότητα, καθώς και η διαχείριση θεμάτων ψυχικής υγείας στη νηπιακή ηλικία.»
Στόχοι:
- Να αντιληφθούν τη συνθήκη «Εγώ και Εσύ είμαστε Η Ομάδα μας»
- Να αποκτήσουν υγιείς συνήθειες
- Να ενισχυθεί η αυτοεκτίμησή τους
- Να αναγνωρίσουν βασικά συναισθήματα
Β. Υλοποίηση του Προγράμματος
Το καινοτόμο πρόγραμμα βασίστηκε σε 10 εκπαιδευτικές κάρτες και τη χρήση δύο κούκλων του Πυξιδούλη και της Πυξιδούλας, που επισκέπτονταν την τάξη κάθε Τετάρτη για να αφηγηθούν ιστορίες και να ενισχύσουν τη μάθηση μέσω παιχνιδιού. Με οδηγό την πυξίδα τους, μας βοήθησαν να ανακαλύψουμε τις αξίες της φιλίας, της συνεργασίας, του σεβασμού και της αγάπης.
Δράσεις ανά Θεματική Κάρτα
Κάρτα 1 – Η ομάδα μας
Μάθαμε να λειτουργούμε ως ομάδα με κανόνες, χτίσαμε εμπιστοσύνη και βάλαμε τις βάσεις για ασφαλείς και ζεστές σχέσεις. Σ΄ αυτό συνέλαβαν ο ‘’μαγικός’’ κύκλος ,το ‘’μαγικό’’ αντικείμενο και οι χρυσοί κανόνες που θέσαμε.
“Μαγικός” κύκλος: είναι η παρέα που σχηματίζουν τα παιδιά για να συζητήσουν και να παίξουν με τον Πυξιδούλη και την Πυξιδούλα. Μέσα από αυτή τη συζήτηση τα παιδιά ορίζουν τους κανόνες λειτουργίας της ομάδας τους. Ο στόχος των κανόνων είναι να νιώθει το κάθε παιδί ηρεμία, αποδοχή και σεβασμό.
“Μαγικό” αντικείμενο: Μαγικό αντικείμενο ορίστηκε μία χάρτινη πυξίδα. Το αντικείμενο αυτό είναι σημαντικό γιατί μιλάει μόνο αυτός που το κρατάει ενώ οι άλλοι θα πρέπει να τον ακούν προσεχτικά.
Οι χρυσοί μας κανόνες….
Κάρτες 2 & 3 – Ομαδικότητα
Τα παιδιά σ’ αυτήν την ενότητα μέσα από ομαδικά παιχνίδια (όπως ο χορός της βροχής, το μαγικό πανί, το σπασμένο τηλέφωνο, η μεταφορά της κόκκινης καρδούλας με μανταλάκια αρχικά από τον έναν στον άλλο και μετά ανά δύο , ο κύκλος με τα κοινά χαρακτηριστικά, η ομαδική κατασκευή της καρδούλας της φιλίας) , είχαν την ευκαιρία να μοιραστούν με την ομάδα πράγματα για τον εαυτό τους και να δουλέψουν μαζί.
Το μαγικό πανί…..
Η μεταφορά της κόκκινης καρδούλας με μανταλάκια….
Ο κύκλος με τα κοινά χαρακτηριστικά….
Η καρδούλα της φιλίας….
Κάρτες 4 & 5 – Υγιεινές Συνήθειες
Τα παιδιά στην ενότητα αυτή έμαθαν να αξιολογούν και να κρίνουν αυτό που είναι καλό από αυτό που είναι κακό, το υγιές από το ανθυγιεινό. Μέσα από παιχνίδια (όπως το ψάρεμα υγειών συνηθειών) ενισχύθηκε η ικανότητά τους να διακρίνουν και να επιλέγουν αυτό που είναι ωφέλιμο. Επίσης εξάσκησαν με παντομίμα διάφορες ωφέλιμες επιλογές (όπως βουρτσίζω τα δόντια, αθλούμαι, πλένομαι, κτλ).
Το ψάρεμα υγιεινών συνηθειών….
Διαχωρισμός υγιεινών και κακών συμπεριφορών…..
Παντομίμα με ωφέλιμες επιλογές ….
Κάρτες 6 & 7 – Αυτοεκτίμηση Τα παιδιά στην ενότητα αυτή μπόρεσαν αρχικά να γνωρίσουν καλύτερα τον εαυτό τους (αυτογνωσία) και τους άλλους. Το κάθε παιδί έφτιαξε ένα βιβλίο το οποίο περιέχει ζωγραφιές για τον εαυτό του, την οικογένειά του, το αγαπημένο του φαγητό και το αγαπημένο του χρώμα .
Έπειτα το κάθε παιδί παρουσίασε τον εαυτό του στην ομάδα. Τα παιδιά μπόρεσαν να αναγνωρίσουν ομοιότητες και διαφορές μεταξύ τους και να συζητήσουν πως το κάθε παιδί είναι μοναδικό και ξεχωριστό. Το κάθε παιδί αναγνώρισε αυτό που θεωρεί καλό στον εαυτό του και η νηπιαγωγός αναγνώρισε θετικά χαρακτηριστικά που βλέπει η ίδια στο κάθε παιδί. Τα παιδιά εξασκήθηκαν να αναγνωρίζουν τα θετικά χαρακτηριστικά τους, καθώς και των άλλων και να δέχονται θετικά σχόλια.
Κάρτες 8 & 9 -Συναισθήματα Η ενότητα αυτή αφορούσε τα συναισθήματα. Τα παιδιά εξασκήθηκαν να αναγνωρίζουν τα βασικά συναισθήματα (χαρά, θυμός, έκπληξη, φόβος, λύπη) και την έκφρασή τους. Επίσης ενθαρρύνθηκαν να αναγνωρίζουν και να εκφράζουν τα δικά τους προσωπικά συναισθήματα καθώς και τα συναισθήματα των άλλων.
Κάρτα 10 -Κλείσιμο Η ενότητα αυτή είναι η τελευταία και αποτελεί την ολοκλήρωση του προγράμματος. Τα παιδιά έκλεισαν την ομάδα και αποχαιρέτησαν τον Πυξιδούλη και την Πυξιδούλα. Το κάθε παιδί έκανε μια ζωγραφιά με κάτι που του έμεινε από το πρόγραμμα και την παρέα με τον Πυξιδούλη και την Πυξιδούλα , και με κλήρωση την χάρισε σ’ έναν συμμαθητή του.
Αποτίμηση του Προγράμματος
Η υλοποίηση του προγράμματος συνέβαλε ουσιαστικά στην ενίσχυση των κοινωνικών και συναισθηματικών δεξιοτήτων των μαθητών και μαθητριών. Τα παιδιά ανέπτυξαν ικανότητες όπως η αναγνώριση και η έκφραση των συναισθημάτων τους, η αποτελεσματική επικοινωνία, η ενίσχυση της αυτοεκτίμησης, καθώς και η συνεργασία μέσα στην ομάδα, γεγονός που οδήγησε στη συνολική ενδυνάμωσή της. Καθοριστικό ρόλο στην επιτυχία του προγράμματος διαδραμάτισαν η ενεργή συμμετοχή των γονέων, η ουσιαστική συνεργασία με φορείς της κοινότητας και η συνεχής εμπλοκή των εκπαιδευτικών, οι οποίοι στήριξαν με συνέπεια και δημιουργικότητα τη διαδικασία.