Σχέδιο δράσης “Χαρούμενο διάλειμμα”

Με στόχο τη βελτίωση των σχέσεων των μαθητών/τριών του 18ου Δημοτικού Σχολείου Ευόσμου σκεφτήκαμε να αξιοποιήσουμε δημιουργικά τον χρόνο του διαλείμματος και να υλοποιήσουμε το σχέδιο δράσης “Χαρούμενο διάλειμμα”. Η σημασία του παιχνιδιού για τη σωστή ανάπτυξη του παιδιού έχει επισημανθεί από την επιστήμη της παιδαγωγικής και της ψυχολογίας. Μέσα από το παιχνίδι το παιδί εκφράζεται, ψυχαγωγείται, και, κυρίως, κοινωνικοιείται. Ιδιαίτερα, μέσα από το ομαδικό παιχνίδι με διασκεδαστικό τρόπο επιτυγχάνεται η ενσωμάτωση του παιδιού στο κοινωνικό περιβάλλον του σχολείου. Θέσαμε τους παρακάτω στόχους:

  1. Βελτίωση σχέσεων μεταξύ μαθητών/τριών
  2. Ανάπτυξη κοινωνικότητας μαθητών/τριών
  3. Δημιουργία ποιοτικού και χαρούμενου διαλείμματος
  4. Ενίσχυση αυτοπεποίθησης και αυτοεκτίμησης μαθητών/τριών
  5. Εκμάθηση παιχνιδιών και δράσεων για δημιουργική απασχόληση στον ελεύθερο χρόνο.
  6. Τόνωση της ενσυναίσθησης μαθητών/τριών
  7. Σεβασμός σε κανόνες παιχνιδιού, στην διαφορετικότητα, στο δικαίωμα συμμετοχής και μη αποκλεισμού.

Η δράση πραγματοποιείται το 2ο και 3ο διάλειμμα της Τρίτης και της Παρασκευής, στην αυλή του σχολείου. Κάθε βδομάδα υπάρχει η αλληλεπίδραση των μαθητών/τριών διαφορετικών τάξεων. Με την βοήθεια των μαθητών/τριών της Στ΄ τάξη, δημιουργούμε παιχνίδια και καλούμε τους μαθητές να συμμετάσχουν χωρίς υποχρέωση. Χρησιμοποιούμε τα αθλητικό υλικό που υπάρχει στο σχολείο, καθώς και ανακυκλώσιμα είδη, όπως πλαστικά μπουκάλια, μεταλλικά κουτιά κ.ά.  Προσπαθούμε να βάζουμε  τους μαθητές να βρουν νέα παιχνίδια, να μας φέρουν ιδέες και να τις υλοποιήσουμε. Επίσης, παίζουμε παιχνίδια παραδοσιακά, όπως σχοινάκι, καμάρα κουτσό,1-2-3 κόκκινο φως κ.α., ώστε να μην απαιτούνται ιδιαίτερες δεξιότητες και να έχουμε ευρύ φάσμα συμμετοχής από μαθητές/ήτριες διαφορετικών ηλικιών και κινητικών ικανοτήτων.

Η διαδικασία αξιολόγησης της δράσης γίνεται κάθε βδομάδα με συζήτηση των υπεύθυνων εκπαιδευτικών καθώς και με τις παρατηρήσεις μαθητών/τριών και τις προτάσεις τους για βελτίωση και εισαγωγή νέων παιχνιδιών. Ξεκινώντας από την Α’  τάξη, που ήρθε για πρώτη φορά σε επαφή με μεγαλύτερα παιδιά κατά τη διάρκεια του διαλείμματος, σκεφτήκαμε ότι ένα καλό καλωσόρισμα θα ήταν το ομαδικό παιχνίδι . Παίξαμε παιχνίδια γνωριμίας και παρουσίασης, προσανατολισμού και εξοικείωσης με τον χώρο, καθώς,  και παιχνίδια, όπως οι ψείρες, το μπαλάκι γνωριμίας, η βόμβα, τα οποία δίνουν ιδιαίτερη έμφαση στην αίσθηση ασφαλείας που είναι απαραίτητη για τα παιδιά αυτής της ηλικίας.

Στις Β΄ και Γ ΄τάξεις έχουμε εφαρμόσει παιχνίδια κίνησης και ισορροπίας που τονώνουν την αυτοεκτίμηση τους και ταυτόχρονα δημιουργούν σχέση εμπιστοσύνης και ασφαλείας ανάμεσα στους εμπλεκόμενους μαθητές/ήτριες .Μεγάλη “ζήτηση” παρατηρήθηκε στο παραδοσιακό σχοινάκι-καμάρα, ένα παιχνίδι που δίνει στα παιδιά την αίσθηση της αυτοπεποίθησης και της αυτοβελτίωσης, αφού η αυτοαξιολόγηση γίνεται χαρά, καθώς κάθε φορά δημιουργούν το νέο προσωπικό τους ρεκόρ. Επίσης, παιχνίδια, όπως κουτσό ,1-2-3 κόκκινο φως, αγαλματάκι και λάστιχο είναι κάποια από τα πολλά που γεμίζουν με χαρά και γέλια το διάλειμμα δίνοντας στα παιδιά την ευκαιρία αλληλεπίδρασης και με άλλους μαθητές/ήτριες, εκτός της τάξης.

Οι Γ΄ και Δ΄ τάξεις έδειξαν ιδιαίτερη προτίμηση σε παραδοσιακά παιχνίδια, όπως το τζαμί. Είναι παιχνίδι που συνδυάζει την κίνηση με την στρατηγική, γεγονός που βοηθάει στη συνεργασία και τονώνει την αυτοπεποίθηση. Παρατηρήσαμε ότι οι ομάδες πολλές φορές είναι μικτές από τις δύο τάξεις, γεγονός που βοηθάει στην κοινωνικοποίηση και την ανάπτυξη δικτύων φιλίας. Επίσης, απλά παιχνίδια, όπως μήλα, παίχτηκαν με πολλές παραλλαγές και νέους κανόνες που θέσπισαν οι ίδιοι οι μαθητές και έγιναν σεβαστοί και αποδεκτοί από όλους. Επιτεύχθηκαν οι στόχοι της συνεργασίας και της επικοινωνίας και παρατηρήθηκε βελτίωση στις σχέσεις και μια πολυπλοκότητα και ποικιλία σε νέους τρόπους επικοινωνίας με χρήση κωδικών, λέξεων δικής τους έμπνευσης ως παραλλαγή στο αρχικό παιχνίδι. Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι το γνωστό παιχνίδι, τα μήλα. Υπάρχει η παραλλαγή, πατάτα, καρπούζι, φωτογραφία, πλυντήριο, και άλλα ονόματα για να κωδικοποιήσει την επόμενη κίνηση της ομάδας. Αυτή η μυστική επικοινωνία τους κάνει να αισθάνονται ναι μεν ξεχωριστοί, αλλά και ομάδα. Ανοίχτηκαν πιο πολλά κανάλια επικοινωνίας και καλλιεργήθηκε η ενσυναίσθηση.

Οι Ε΄ και Στ΄ τάξεις έδειξαν ιδιαίτερη προτίμηση σε παιχνίδια σκυταλοδρομίας με τελικό στόχο. Εμπνεύστηκαν διαδρομές παιχνιδιών με ανακυκλώσιμα υλικά που χρησιμοποιήθηκαν ως στόχοι ή ως εμπόδια. Για παράδειγμα, μπουκάλια με χρωματισμένο νερό έχουν το ρόλο κορινών σε παιχνίδια τύπου μπόουλινγκ. Μεταλλικά κουτιά γίνονται πυραμίδες και κατασκευές για δημιουργίες, καπάκια από πλαστικά μπουκάλια μπορεί να χρησιμοποιηθούν για παζλ. Εξάλλου, οι μαθητές/ήτριες της Στ΄ είχαν και τον ρόλο διοργανωτή και κριτή των παιχνιδιών των άλλων τάξεων, γεγονός που βοήθησε στην ανάληψη ευθυνών και πρωτοβουλιών, στην τόνωση της αυτοπεποίθησης και στην αυτογνωσία, γεγονός που βοήθησε στην προετοιμασία για την ομαλή μετάβαση των μαθητών στο γυμνάσιο.

Συντονίστρια του σχεδίου δράσης ήταν η εκπαιδευτικός Φωτιάδου Ελένη ΠΕ11. Συνεργάστηκαν οι εκπαιδευτικοί: Χατζηδημητρίου Βασιλική, ΠΕ70 και Σιαήλης Κωνσταντίνος, ΠΕ70.