Το παράπονο των ζώων
Εκπαιδευτικό πρόγραμμα πεδίου για τα ζώα υπό εξαφάνιση
Τα παιδιά μέσα από βιωματικά παιχνίδια ευαισθητοποιούνται με το «παράπονο» των ζώων που είναι σε απειλή τόσο στην Ελλάδα όσο και παγκοσμίως και ανακαλύπτουν τρόπους για την προστασία τους.
ΖΩΑ ΠΟΥ ΑΠΕΙΛΟΥΝΤΑΙ
Τα ζώα που απειλούνται, ή βρίσκονται υπό εξαφάνιση είναι πάρα πολλά. Ενδεικτικά επιλέγονται ζώα που να καλύπτουν όλα τα οικοσυστήματα και όλες τις περιοχές του πλανήτη.
Επίσης, σημαντικό ρόλο στην επιλογή τους είναι και η αναγνωρισιμότητά τους. Έτσι, έχουν επιλεγεί τα εξής:
– Βασιλικός πιγκουίνος (Νότιο Ημισφαίριο, Ανταρκτική και Υποαντακτική)
– Γιγαντιαίο Πάντα (Οροσειρές νοτιοδυτικής Κίνας)
– Τίγρης της Σουμάτρας (Ινδονησία:Σουμάτρα)
– Καφέ Αρκούδα (Τούνδρες Αλάσκας, Στέπες Ασίας, Μεσογειακά Δάση νοτίου Ευρώπης)
– Αφρικανικός Ελέφαντας (Αφρική)
– Μπονόμπο (Κεντρική Αφρική: Κονγκό)
– Κοάλα (Αυστραλία)
– Λιοντάρι Ασίας
Ελλάδα:
Ζώα υπό προστασία:
– Καφέ Αρκούδα, -Λύκος, -Χελώνα Caretta Caretta, -Μεσογειακή Φώκια Monachus Monachus, –
Σκυριανό Αλογάκι.
Δραστηριότητα 1η : Παρουσίαση-Εισαγωγή στο θέμα
Στόχος: Να συνειδητοποιήσουν τα παιδιά τη σοβαρότητα του θέματος «ζώα υπό εξαφάνιση» και να γνωρίσουν τα σημαντικότερα ζώα αυτής της κατηγορίας.
Aναφέρουμε άγρια ζώα που γνωρίζουμε είτε από την Ελλάδα είτε από όλη τη Γη και μαθαίνουμε ότι αυτά τα πολύ γνωστά ζώα βρίσκονται σε πολύ δύσκολη θέση. Βλέπουμε εικόνες και φωτογραφίες και συζητούμε που ζει το κάθε ένα από αυτά ζώα. Τα παιδιά φέρνουν στο σχολείο πληροφορίες και υλικό σχετικά με τα ζώα που απειλούνται και που έχουν συγκεντρώσει με την βοήθεια των γονιών τους.
Δραστηριότητα 2η: Τα ζώα στο περιβάλλον τους
Στόχος: Να γνωρίσουν τα ζώα στο φυσικό τους περιβάλλον, πώς αυτά απειλούνται από την ανθρώπινη δραστηριότητα και τι μέτρα έχουν ληφθεί για την προστασία τους.
Φτιάχνουμε όλοι μαζί μια μακέτα ενός οικοσυστήματος (Θάλασσα, ποτάμι-λίμνη, δάσος) χρησιμοποιώντας τα παιχνίδια της τάξης μας , μαζί με τα ζωάκια που ζουν σε αυτό.
Μετά εισάγουμε την ανθρώπινη δραστηριότητα με μια λογική σειρά. Σπίτια, δρόμοι, υλοτομία (στην αρχή ένα ένα δέντρο στη συνέχεια μαζικά), περισσότερα, σπίτια, εργοστάσιο, μεγαλύτεροι δρόμοι, καυσαέριο, όξινη βροχή. Καθώς εξαπλώνεται ο άνθρωπος αρχίζει και επεμβαίνει στη ζωή των ζώων. Τα ζώα έχουν πρόβλημα στο να ζήσουν εκεί π.χ. θόρυβος-χειμέρια νάρκη, περιορισμός βιότοπου-έλλειψη τροφής, κλιματική αλλαγή έτσι παρατηρούμε τη μείωση, σχεδόν εξαφάνιση, του πληθυσμού των ζώων και λαμβάνονται μέτρα.
Δραστηριότητα 3η: Παρουσίαση ζώων -αφήγηση
Στόχος:Να κατανοήσουν το πρόβλημα και να συναισθανθούν τα ζώα
Διαλέγουμε ζώα που βρίσκονται σε κίνδυνο και μας “μιλούν”τα ίδια για την κατάσταση τους και τους κινδύνους που αντιμετωπίζουν. Παράλληλα ανοίγουμε το χάρτη της Ελλάδας ,βλέπουμε σε ποια περιοχή ζει το κάθε ζωάκι και ακούμε την ιστορία του π.χ Θα καλωσορίσουμε στην παρέα μας τη φίλη μας τη Μόνα, τη φώκια Monachus Monachus. (εικόνα φώκιας) – γεια σας παιδιά! Έρχομαι από το νησί της Αλοννήσου, όπου οι περισσότερες από εμάς έχουμε τις φωλιές μας. Παλιά ήμασταν πολλές φώκιες σε όλο το Αιγαίο…» (Συνεχίζουμε την αφήγηση των αντίστοιχων ιστοριών ,της χελώνας Λέτας ,της αρκούδας Ούρσουλας και του λύκου Λυκούργου))
Ζωγραφίζουμε και εμείς με τη σειρά μας ζωάκια που κιδυνεύουν και από τι κινδυνεύει το καθένα
Τέλος ,αφού ακούσουμε τις ανησυχίες και τους κινδύνους που αντιμετωπίζουν τα ζωάκια προτείνουμε και εμείς με τη σειρά μας κάποιες λύσεις στα προβλήματά τους.
Δραστηριότητα 4η: Μπαίνουμε στη θέση των ζώων
Στόχος: Να χρησιμοποιήσουν με τη φαντασία τους τις πληροφορίες που γνωρίζουν και δέχονται για τη ζωή και τους κινδύνους που διατρέχουν κάποια ζώα υπό εξαφάνιση.
Α) Με μουσική υπόκρουση γινόμαστε κάποιο ζώο, της στεριάς, της θάλασσας, ή και του αέρα και δραματοποιούμε την ιστορία.
-Είμαστε πολύ μεγάλες φώκιες. Κοιμόμαστε στις σπηλιές μας και αρχίζουμε σιγά-σιγά να ξυπνάμε…. τεντωνόμαστε, χασμουριόμαστε, κουνάμε τα πτερύγια σας και το κεφάλι μας για να ξεπιαστούμε. Βγαίνουμε για μια βόλτα στη θάλασσα και αρχίζουμε να παίζουμε μέσα στο νερό. Κολυμπάμε άλλοτε αργά και άλλοτε πιο γρήγορα. Παρατηρούμε το βυθό, παίζουμε με τα κύματα.
Ωχ, προσοχή τί είναι αυτό το περίεργο μέσα στη θάλασσα? Περιεργαζόμαστε, είναι δίχτυ που πιάνουν τα ψάρια οι ψαράδες. Αμάν, τί πήγαμε να πάθουμε. Άμα πιαστούμε εκεί δε μπορούμε εύκολα να ξεφύγουμε.
Γρήγορα, γρήγορα να φύγουμε (τρόμος), να κολυμπήσουμε μακριά. Φιουουου! Τη γλιτώσαμε. Μα τί είναι εκεί κάτω; Μαζεμένα ψάρια;! Ω! Φαγητό! Πάμε να φάμε….. Μμμμ, πεντανόστιμα ήταν. . . να κολυμπήσουμε αργά προς τις σπηλιές μας για να πέσουμε να κοιμηθούμε…. ακουμπάμε στον αγαπημένο μας βράχο, κλείνουμε τα μάτια και σκεφτόμαστε την ημέρα μας. ….Ωραία ήταν και σήμερα. Καληνύχτα
Δραστηριότητα 5η: Για να ακούσουμε…
Στόχος: να ευαισθητοποιηθούν και να μάθουν να ξεχωρίζουν τις φωνούλες των ζώων
Περιγραφή:
Ακούμε ήχους από διάφορα ζώα και καλούμαστε να τα αναγνωρίσουμε και να μιμηθούμε τον ήχο τους.
Δραστηριότητα 6η: «Το δίχτυ της ζωής»
Στόχος: Η κατανόηση της αναγκαιότητας όλων των ζώων/ οργανισμών για την ύπαρξη της ισορροπίας στον πλανήτη και της ομαλής εξέλιξης της ζωής του ανθρώπου.
Όλοι μαζί επιλέγουμε να είμστε από ένα ζώο υπό εξαφάνιση και στεκόμαστε σε κύκλο. Έχουμε ένα κουβάρι το οποίο δίνεται στο πρώτο παιδί. Το παιδί λέει ποιο ζώο είναι, πού ζει και πετάει το κουβάρι σε ένα άλλο παιδί-ζώο (όχι διπλανό του), λέγοντας κάποιο κοινό τους στοιχείο. Στο τέλος έχει σχηματιστεί ένα δίχτυ. Έχουμε μια κούκλα ανθρώπου, την οποία πετάμε πάνω στο δίχτυ. Παίζουμε λίγο κουνώντας τα χέρια, χωρίς όμως να καταστραφεί το δίχτυ ή να πέσει η κούκλα κάτω. Μετά, αρχίζουν τα προβλήματα. Ο εμψυχωτής λέει με λυπημένο ύφος τα προβλήματα που αντιμετωπίζει ένα ζώο από τον κύκλο και αυτό το ζώο πρέπει να φύγει από τον κύκλο. Τεντώνουν ώστε να μη χαλάσει το δίχτυ. Μετά, αναφέροντα τα προβλήματα ενός άλλου ζώου, το οποίο επίσης πρέπει να αποχωρήσει. Το παιχνίδι συνεχίζεται και κατά τη διάρκεια παρατηρούμε ότι δεν είναι τόσο εύκολο να μείνει ο άνθρωπος πάνω στο δίχτυ. Στο τέλος ο άνθρωπος πέφτει κάτω, που σημαίνει ότι για την διατήρηση της ζωής όλοι είμαστε απαραίτητοι.
Δραστηριότητα 7η: Φτιάχνουμε το δικό μας ζωάκι
Στόχος: Η διασκέδαση των παιδιών και η ανάπτυξη της φαντασίας τους, ενώ παράλληλα να δηλώσουν τις απόψεις και τη θέση τους σχετικά με την προστασία των ζώων.
και σε όλη τη γη
ζητούν από μας
μια καλύτερη ζωή
Θέλουν αγάπη
και σεβασμό
και πρέπει να έχουν
προστασία κάθε λεπτό.
Αξιολόγηση
Ολοκληρώνοντας τις δραστηριότητες ,λέμε τι μας άρεσε περισσότερο, τι μάθαμε που δεν ξέραμε και υποσχεθήκαμε πως από εδώ και πέρα θα προσέχουμε περισσότερο τα ζώα και γενικότερα τη φύση.