Τα μικρά παιδιά συγκροτούν δύσκολα στη σκέψη τους ότι η γη είναι σφαιρική και όχι επίπεδη, ο ήλιος είναι μεγαλύτερος από τη γη, η γη κινείται, οι πλανήτες αποτελούν ένα σύστημα και ότι το σύστημα αυτό είναι ηλιοκεντρικό & όχι γεωκεντρικό. Οι εικόνες που σχηματίζουν τα παιδιά για τη γη είναι πολλαπλές, αλλά αποσπασματικές. Η κατανόηση της σφαιρικότητας της γης αποτελεί το σημαντικότερο, ίσως, ζήτημα για τη συγκρότηση στη σκέψη των παιδιών ενός αρχικού μοντέλου για το μακρόκοσμο. Οι στόχοι των δραστηριοτήτων μας συγκεντρώθηκαν στα παρακάτω:
- Η γη έχει σφαιρικό σχήμα
- Η γη ανήκει σε ένα σύστημα περιστρεφόμενων πλανητών στο κέντρο του οποίου βρίσκεται ο ήλιος
- Η γη είναι μια φυσική περιοχή στην επιφάνεια της οποίας ζουν & αναπτύσσουν δραστηριότητα οι άνθρωποι.
Ξεκινήσαμε τη θεματική μας με την οργανωμένη παρουσίαση εκπαιδευτικού υλικού:
συλλογές εικόνων (η γη από το διάστημα, το ηλιακό σύστημα, το σύμπαν, δορυφόροι που περιφέρονται γύρω από τους πλανήτες, η γη από τη σελήνη κλπ), videos (η περιφορά της γης γύρω από τον ήλιο ή τον εαυτό της, οι πλανήτες, η σελήνη κλπ) ◦ εκπαιδευτικά παιχνίδια ειδικά κατασκευασμένα και εικονογραφημένα παραμύθια που ασχολούνται με τη γη ως ουράνιο σώμα, τον ήλιο και τους πλανήτες. Συζητώντας με τα παιδιά, τα οδηγούμε συχνά στην περιστροφή της γης γύρω από τον ήλιο και στο σφαιρικό σχήμα της γης & επιχειρούμε να φέρουμε σε αντιπαράθεση το επίπεδο σχήμα που τα παιδιά αντιλαμβάνονται στην καθημερινή τους διαβίωση, με το σφαιρικό που δεν αντιλαμβανόμαστε από την επιφάνεια της γης. Τα παιδιά παρατηρούν την υδρόγειο σφαίρα και δείχνουν θάλασσες, βουνά, ποτάμια, χωράφια, πάγους κλπ. Τους ζητήσαμε επίσης να μας πουν πού ζουν οι άνθρωποι, τα ζώα, τα φυτά, τα ψάρια. Με τον ίδιο τρόπο επεξεργαστήκαμε τον παγκόσμιο γεωφυσικό χάρτη. Πραγματοποιήθηκε συζήτηση με τα παιδιά κατά τη διάρκεια της οποίας επιχειρήσαμε να οδηγήσουμε τη σκέψη τους στην ομοιότητα των υδρόγειων σφαιρών με τα σφαιρικά σχήματα.
Επίσης συνεχίζοντας τη θεματική μας τα παιδιά έφεραν πληροφορίες από το σπίτι για έναν διαφορετικό πλανήτη όπου και παρουσίασαν στην ολομέλεια της τάξης. Η συζήτηση επικεντρώθηκε στα εξής: Οι πλανήτες γυρίζουν γύρω από τον ήλιο .Αν ακουμπήσουν μεταξύ τους “συγκρούονται & καταστρέφονται. Η προηγούμενη θεματικά μας Ο ΧΡΟΝΟΣ περιελάμβανε το πείραμα με την εναλλαγή ημέρας – νύχτας (φακός-υδρόγειος σφαίρα) με το αντίστοιχο κινητικό παιχνίδι που βλέπουμε στην τελευταία κατά σειρά εικόνα “ο ήλιος και η γη”.
Συχνά καθώς εργαζόμαστε με τα παιδιά, αποκομίζουμε την εντύπωση ότι κατανοούν τη σφαιρικότητα της γης. Αργότερα όμως, στα σχέδια που ζωγραφίζουν ή στις επόμενες δραστηριότητες, διαπιστώνουμε ότι αυτό δεν συμβαίνει. Η δυσκολία αυτή που έχουν τα παιδιά δεν πρέπει να μας ανησυχεί, δεδομένου ότι στη σκέψη τους συγκρούονται η σφαιρική γη & η επίπεδη γη & η επίτευξη κάποιας οριστικής ισορροπίας που να προκύπτει από τη σύγκρουση αυτή δεν είναι εύκολη. Χρειάζεται χρόνος και πολλαπλότητα προσεγγίσεων.
