Με την έννοια λεπτή κινητικότητα νοείται ο συντονισμός των μικρών μυϊκών κινήσεων, οι οποίες απαντώνται επί παραδείγματι στα δάκτυλα, συνήθως σε συντονισμό με τα μάτια. Συγκρινόμενες με τις κινητικές δεξιότητες των χεριών (και των δακτύλων) ο όρος επιδεξιότητα χρησιμοποιείται συχνότερα, τείνει όμως πλέον να αντικατασταθεί από τον όρο λεπτή κινητικότητα. Όταν ο όρος χρησιμοποιείται υπό τη θεωρία των ανθρώπινων ικανοτήτων καλείται χειρωνακτική επιδεξιότητα (Wikipedia).

Πρόκειται για μια δεξιότητα που απαιτεί από το παιδί/άτομο μεγάλο έλεγχο των μικρότερων μυών, περισσότερη συγκέντρωση και ακριβείς κινήσεις. Η λεπτή κινητικότητα είναι μια δεξιότητα που δυσκολεύει συχνά τα παιδιά προσχολικής ηλικίας και στο νηπιαγωγείο οι δραστηριότητες που αναπτύσσονται βοηθούν στην καλλιέργεια αυτής. Η δεξιότητα της λεπτής κινητικότητας αναπτύσσεται καθώς τα παιδιά μεγαλώνουν και ωριμάζουν, ενώ φτάνει στο αποκορύφωμά της στην ηλικία των 12 ετών.

Η ανάπτυξη της λεπτής κινητικότητας μας ενδιαφέρει πολύ στην προσχολική εκπαίδευση καθώς είναι πολύ σημαντική για τη φυσιολογική ανάπτυξη και αυτοεξυπηρέτηση του παιδιού, προκειμένου να εκτελεί εργασίες όπως η γραφή, το σχέδιο και η χρήση ψαλιδιών ή κουταλιού και πιρουνιού.

Γενικότερα, η λεπτή κινητικότητα είναι απαραίτητη για την εκτέλεση τόσο καθημερινών όσο και ακαδημαϊκών δεξιοτήτων. Ο βαθμός καλλιέργειας της δεξιότητας επηρεάζει αρχικά την αυτοεκτίμηση και αυτοεικόνα που αναπτύσσουν τα παιδιά για τον εαυτό τους. Πολλές φορές αυτή η συνθήκη επηρεάζει την γενικότερη επίδοση των παιδιών στις δραστηριότητες του σχολείου.

Βασική ένδειξη ότι ένα παιδί έχει αναπτύξει την λεπτή κινητικότητα είναι η αυτοεξυπηρέτηση του (ντύνεται μόνο του, τρώει μόνο του) καθώς και η ορθή λαβή του μολυβιού ή των μαρκαδόρων ή του ψαλιδιού.

Ακολουθούν δραστηριότητες που αναπτύσσουμε στο νηπιαγωγείο προκειμένου να καλλιεργήσουμε την λεπτή κινητικότητα, αλλά προτείνονται ως ιδέες για δραστηριότητες που θα μπορούσαν να γίνουν στο σπίτι μαζί με τους γονείς ή τα μεγαλύτερα αδέρφια.

Τέτοιες δραστηριότητες είναι:

• η χρήση πλαστελίνης και το ζύμωμα ζυμαριού
• το σκίσιμο χαρτιών, το τσαλάκωμα εφημερίδων, το γύρισμα των σελίδων ενός βιβλίου
• το κούμπωμα και ξεκούμπωμα κουμπιών, το άνοιγμα και το κλείσιμο φερμουάρ, το ξετύλιγμα του περιτυλίγματος από τις καραμέλες
• η χρήση ψαλιδιού (υπάρχουν πλαστικά ψαλίδια για χαρτί), η χρήση αυτοκόλλητων
• το άνοιγμα και κλείσιμο με μανταλάκια (πχ το άπλωμα ρούχων) μανταλάκια
• η χρήση συνδετήρων
• το πέρασμα κορδονιού από χοντρά ζυμαρικά ή από χάντρες με μεγάλη οπή, το να περνάει καλαμάκια στις τρύπες από ένα σουρωτήρι, βάζουμε όσπρια μέσα σε ένα μπουκάλι
• το βίδωμα και το ξεβίδωμα με πλαστικά εργαλεία, το βίδωμα και ξεβίδωμα καπάκια από πλαστικά μπουκάλια
• η ζωγραφική με πινέλα (χοντρά στην αρχή), δακτυλομπογιές, λαδοπαστέλ
• τα τουβλάκια και το χτίσιμο με αυτά, τα παζλ με μεγάλα κομμάτια (στην αρχή)
• το ξύσιμο μολυβιών με την ξύστρα ή το σβήσιμο με γόμα
• άδειασμα νερού από το ένα ποτήρι στο άλλο
• παιχνίδι με σβούρα

Πρόκειται όπως γίνεται αντιληπτό για δραστηριότητες με υλικά που υπάρχουν σε κάθε σπίτι. Οι δραστηριότητες που προτείνονται είναι εύκολες και διασκεδαστικές και μπορούν να αποτελέσουν ευκαιρία για αλληλεπίδραση όλης της οικογένειας κάποιο ελεύθερο απόγευμα ή το Σαββατοκύριακο.