ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ
ΤΡΕΙΣ ΙΕΡΑΡΧΕΣ ΚΑΙ ΠΑΙΔΕΙΑ
Το video παρουσιάζει τους παράλληλους βίους των Τριών Ιεραρχών, των Μεγίστων Φωστήρων της Ορθοδοξίας, των καινοτόμων παιδαγωγών, που γεφύρωσαν το κλασικό με το σύγχρονο, τη γνώση με την αρετή, τον ελληνισμό με το χριστιανισμό.
Η εποχή τους ονομάστηκε ΧΡΥΣΟΣ ΑΙΩΝΑΣ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ και δίκαια θεωρούνται οι προστάτες των γραμμάτων, των σχολείων και των μαθητών.
http://ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΣΕ POWER POINT
Η γιορτή των τριών Ιεραρχών – Γιορτή των Ελληνικών Γραμμάτων
Στις 30 του Γενάρη η Εκκλησία μας γιορτάζει τη μνήμη των τριών Ιεραρχών. Η γιορτή τους λέγεται και Γιορτή των Γραμμάτων, γιατί και οι τρεις Ιεράρχες ήταν μεγάλοι Δάσκαλοι και Πατέρες της Εκκλησίας. Οι τρεις Ιεράρχες είναι ο Μέγας Βασίλειος, ο Ιωάννης ο Χρυσόστομος και ο Γρηγόριος ο Θεoλόγoς.
Είχαν και οι τρεις τους πολύ καλές μητέρες που τους βοήθησαν να γίνουν καλοί άνθρωποι και ν’ αγαπήσουν τα γράμματα και το Χριστό. Σπούδασαν στις πιο μεγάλες σχολές της εποχής τους. Αγάπησαν το Χριστό και τα Ελληνικά Γράμματα. Βοήθησαν τους φτωχούς και όλους όσους είχαν την ανάγκη τους.
Mέγας Βασίλειος: Γεννήθηκε στην Καισαρεία της Καππαδοκίας το 329 μΧ. Σπούδασε Ρητορική, Γραμματική, Αστρονομία, Φιλοσοφία, Ιατρική και Γεωμετρία. Διακρίθηκε για την αφοσίωση του στην ορθόδοξη πίστη μας αλλά και για το πλούσιο φιλανθρωπικό του έργο, μοιράζοντας όλη την περιουσία του στους φτωχούς. Ίδρυσε τη Βασιλειάδα, ένα πολύ μεγάλο φιλανθρωπικό ίδρυμα, που περιλάμβανε νοσοκομεία, ορφανοτροφείο, ξενώνες, γηροκομείο και είχε σκοπό τη δωρεάν περίθαλψη όσων είχαν ανάγκη. Πέθανε την 1η Ιανουαρίου το 379 και η εκκλησία μας τιμά τη μνήμη του κάθε πρώτη του Γενάρη.
Γρηγόριος ο Θεολόγος: Γεννήθηκε στη Ναζιανζό της Καππαδοκίας το 329 μΧ. και σπούδασε στα καλύτερα σχολεία της εποχής του. Μετά τις σπουδές του έμεινε για δέκα χρόνια στη Αθήνα διδάσκοντας ρητορική. Αργότερα πήγε στον Πόντο, όπου συνάντησε το φίλο του Βασίλειο και έμεινε μαζί του. Ο Γρηγόριος βοήθησε στην αντιμετώπιση της αίρεσης του Αρείου στην Κωνσταντινούπολη, Με τα φλογερά του κηρύγματα έκανε αρκετούς Αρειανούς να πιστέψουν στη σωστή διδασκαλία. Έτσι οι χριστιανοί τον ονόμασαν θεολόγο. Πέθανε στις 25 του Γενάρη το 391, σε ένα ερημικό μέρος, όπου ασκήθηκε στην προσευχή, τη νηστεία και τη μελέτη. Η εκκλησία μας τιμά τη μνήμη του στις 25 του Γενάρη.
Ιωάννης ο Χρυσόστομος: Γεννήθηκε στην Αντιόχεια της Συρίας. Σπούδασε Ρητορική και θεολογία και μετά έζησε σε διάφορα μοναστήρια. Έγραψε πολλά βιβλία καθώς και την κυριακάτικη λειτουργία της εκκλησίας μας. Εκφωνούσε ωραίους θρησκευτικούς λόγους. Ο κόσμος έλεγε χαρακτηριστικά ότι από το στόμα του « έρεε χρυσός » και έτσι ονομάστηκε Χρυσόστομος. Εξορίστηκε στον Πόντο και μετά στην Αρμενία, όπου και πέθανε εξασθενημένος σε ηλικία 62 χρονών. Η εκκλησία μας τιμά τη μνήμη του στις 13 Νοεμβρίου.
Η Γιορτή των τριών Ιεραρχών – Γιορτή των Ελληνικών Γραμμάτων
Στις 30 του Γενάρη η Εκκλησία μας γιορτάζει τη μνήμη των τριών Ιεραρχών. Η γιορτή τους λέγεται και Γιορτή των Γραμμάτων, γιατί και οι τρεις Ιεράρχες ήταν μεγάλοι Δάσκαλοι και Πατέρες της Εκκλησίας.
Οι τρεις Ιεράρχες είναι ο Μέγας Βασίλειος, ο Ιωάννης ο Χρυσόστομος και ο Γρηγόριος ο Θεoλόγoς.
Είχαν και οι τρεις τους πολύ καλές μητέρες που τους βοήθησαν να γίνουν καλοί άνθρωποι και να αγαπήσουν τα γράμματα και το Χριστό.
Σπούδασαν στις πιο μεγάλες σχολές της εποχής τους. Αγάπησαν το Χριστό και τα Ελληνικά Γράμματα. Βοήθησαν τους φτωχούς και όλους όσους είχαν την ανάγκη τους.
Ο Βασίλειος ίδρυσε νοσοκομεία, ορφανοτροφεία και σχολεία. Για το σπουδαίο του έργο η εκκλησία μας τον ονόμασε Μέγα.
Ο Ιωάννης είχε το χάρισμα να μιλά πολύ όμορφα και γι’ αυτό ονομάστηκε Χρυσόστομος.
Ο Γρηγόριος έπεισε τους ανθρώπους ότι ο Χριστός είναι Θεός γι’ αυτό και ονομάστηκε Θεολόγος.
Εργασία Α:
Λεξιλόγιο: Μέγας Βασίλειος, Ιωάννης Χρυσόστομος, Γρηγόριος Θεολόγος, ελληνικά γράμματα, 30, Γενάρη, γραμμάτων.
- Οι τρεις Ιεράρχες είναι ο ……………………. ………………………., ο ……………………. ………………….. και ο ………………………….. ……………………………
- Η γιορτή των τριών Ιεραρχών λέγεται και γιορτή των …………………………… γιατί και οι τρεις προστάτευσαν τα …………………………. …………………………
- Γιορτάζουμε τους τρεις Ιεράρχες στις ………… του ………………………….
Εργασία Β:
- Συνδέω κάθε Ιεράρχη με το επίθετό του:
Ιωάννης Μέγας
Γρηγόριος Χρυσόστομος
Βασίλειος Θεολόγος
- Υπογραμμίζω το σωστό σε κάθε περίπτωση:
Α. Ο Ιωάννης λέγεται Χρυσόστομος γιατί: είχε χρυσό στόμα, μιλούσε πολύ ωραία.
Β. Ο Βασίλειος ονομάζεται Μέγας γιατί: ήταν πολύ ψηλός, έκανε σπουδαίο έργο.
Γ. Ο Γρηγόριος ονομάζεται Θεολόγος γιατί: ήταν γιος του Θεού, έπεισε τους Χριστιανούς ότι ο Χριστός ήταν Γιος του Θεού.
Δ. Η μνήμη των τριών Ιεραρχών γιορτάζεται στις: 25 Μαρτίου, 30 Ιανουαρίου.
Όνομα: ……………………………………………………………………………………….. Ημερομηνία:……………………….
Οι τρεις Ιεράρχες και η σημασία της Μόρφωσης
Όσο ζούσαν, οι Τρεις Ιεράρχες μελετούσαν και καλλιεργούσαν το πνεύμα Ήταν μεγάλοι δάσκαλοι που μας άφησαν πολλές πολύτιμες συμβουλές. Αυτό που τόνισαν και οι τρεις τους περισσότερο απ’ όλα ήταν η μεγάλη σημασία που έχει να διαβάζει κανείς και να είναι μορφωμένος.
Μιλώντας για το καθήκον των γονιών ο Μέγας Βασίλειος είπε: «Οι γονείς που έφεραν στον κόσμο τα παιδιά τους πρέπει να φροντίζουν ώστε αυτά να μορφώνονται.»
Ενώ ο Ιωάννης ο Χρυσόστομος πρόσθεσε: «Οι γονείς που δε φροντίζουν για τη μόρφωση των παιδιών τους θεωρούνται φονιάδες. Γιατί η μόρφωση είναι εκείνη που θα καλλιεργήσει την ψυχή του παιδιού.»
Βέβαια, ξέρανε πολύ καλά ότι είναι δύσκολος ο δρόμος προς τη γνώση. Όσο δύσκολος όμως κι αν είναι, αξίζει να τον ακολουθήσουμε. Γιατί μόνο έτσι θα μπορέσουμε να γίνουμε ολοκληρωμένοι άνθρωποι.
Ο Ιωάννης ο Χρυσόστομος ρωτάει: «Πες μου, ποιος έμαθε γράμματα χωρίς κόπο και πολύ διάβασμα;»
Η απάντηση στην ερώτηση του είναι φυσικά: ‘κανείς’. Όλοι ξέρουμε ότι μερικές φορές το διάβασμα είναι δύσκολο και ίσως βαρετό.
Αλλά ο Γρηγόριος ο Θεολόγος εξηγεί: «Στολίστε τις ψυχές των παιδιών με την κατάλληλη μόρφωση κι όλα τα άλλα θα ακολουθήσουν.»
Τι σημαίνει σωστός χαρακτήρας
Δεν μίλησαν, όμως, μόνο για το μεγάλο ρόλο της μόρφωσης αλλά και για το τι σημαίνει ‘σωστός χαρακτήρας’. Μας διδάσκουν, λοιπόν, ότι πρέπει να είμαστε φιλάνθρωποι και να βοηθούμε τους ανθρώπους που έχουν ανάγκη: αυτούς που δεν έχουν φαγητό να φάνε και ρούχα να ντυθούνε.
Ο Μέγας Βασίλειος είπε: «Εκείνος που βγάζει τα ρούχα από κάποιον και τον αφήνει γυμνό είναι λωποδύτης. Το ψωμί που κρατάς ανήκει στον πεινασμένο. Τα ρούχα που φυλάττεις ανήκουν στους γυμνούς. Τα πολλά παπούτσια που έχεις ανήκουν στους ξυπόλητους. Τα πολλά χρήματα που έχεις δεν είναι δικά σου. Ανήκουν σε αυτούς που έχουν ανάγκη.»
Ταυτόχρονα, ο Γρηγόριος ο Θεολόγος λέει: «Να τιμούμε τη μητέρα μας. Ο καθένας έχει τη δική του μητέρα. Όλοι όμως έχουμε κοινή μητέρα την Πατρίδα. Και αυτή πρέπει να την τιμούμε ιδιαίτερα.
Το να ευχαριστιέται κανένας από την κακία σημαίνει πως έχει φτάσει σε χειρότερη κακία.»
Και ο Μέγας Βασίλειος για την αγάπη του Χριστού: «Όταν πρόκειται για την αληθινή πίστη του Χριστού μας ούτε πείνα, ούτε φυλακή ,ούτε εξορία, ούτε κι αυτός ο θάνατος μας τρομάζει.»
Ο καλός δάσκαλος κατά το Χρυσόστομο
Ο καλός δάσκαλος κατά το Χρυσόστομο εμπνέει, προσελκύει και πείθει
Δεν είναι εγωιστής ούτε αλαζόνας, δε διακρίνεται για το εξουσιαστικό του ύφος, έχει πνεύμα μαθητείας, δεν περιαυτολογεί.
Είναι ταπεινός έχοντας συναίσθηση των ατελειών και αδυναμιών του.
Γνωρίζει καλά «ότι η επιείκεια είναι πιο δυνατή από τη βία», (MG. 57,61 ).
Ο παιδαγωγός πρέπει να επιδεικνύει δημοκρατικό πνεύμα και να σέβεται τη γνώμη των μαθητών του, ( MG. 60,35-36 ).
Απέναντι τους να είναι απλός, ειλικρινής, απονήρευτος, άδολος.
Να αποφεύγει την ειρωνεία και την υποκρισία. (MG. 61,404-406 ).
Οι δάσκαλοι κατά τον Άγιο Πατέρα δεν πρέπει να είναι φορτικοί και πιεστικοί αλλά φιλόστοργοι. (MG. 62,402-403 ).
Οφείλουν να υπερβάλλουν σε φιλοστοργία τους φυσικούς πατέρες.
«Ο λόγος (του δασκάλου)», λέει ο Χρυσόστομος πρέπει να είναι «λόγος ανθρώπου που διδάσκει μάλλον παρά ελέγχει, που παιδαγωγεί παρά τιμωρεί, που βάζει τάξη παρά που διαπομπεύει, που διορθώνει παρά που επεμβαίνει στη ζωή του άλλου (του μαθητού)», (MG. 61 593-594).
Τα βασικά στοιχεία της αληθινής παιδείας για τους Τρεις Ιεράρχες είναι: η αγάπη, η ελευθερία και ο σεβασμός του ανθρώπινου προσώπου.
Και οι τρεις τονίζουν πως η σχέση παιδαγωγού μαθητή είναι μια σχέση ελευθερίας και δημιουργίας.
Ο διάλογος είναι το καλύτερο μέσο για να επιτευχθεί ο σκοπός της αγωγής.
Η εξουσιαστικότητα και ο δογματισμός όχι μόνο δείχνουν έλλειψη αγάπης, (M.G. 62,404), αλλά και δε φέρνουν κανένα ουσιαστικό αποτέλεσμα.
Ο εκπαιδευτικός οφείλει πρώτιστα να σέβεται το δώρο της ελευθερίας που χάρισε ο δημιουργός στα παιδιά και να μη φυλακίζει τις ανησυχίες τους, αλλά να ανοίγει δρόμους.
Πηγή: Ανδρέας Αργυρόπουλος, Το επαναστατικό μήνυμα των Τριών Ιεραρχών, Αθήνα, 2009