Το 1860 η μέση ηλικία έναρξής της στα κορίτσια ήταν τα 16,6 χρόνια, αλλά το 1920 ήταν τα 14,6, το 1950 τα 13,1, το 1980 τα 12,5 και πλέον τα 9,9 χρόνια. Ανάλογη μείωση παρατηρείται και στα αγόρια, αν και όλα αυτά συμβαίνουν με ένα έτος καθυστέρηση.
Στη χώρα μας, οι μελέτες για το θέμα δεν είναι πολλές. Ωστόσο, τουλάχιστον για τα κορίτσια δείχνουν πως όντως η μέση ηλικία έναρξης της ήβης μειώνεται σταθερά (είναι πλέον γύρω στα 10,1 χρόνια). Στα αγόρια τα εμφανή χαρακτηριστικά της αρχίζουν να παρουσιάζονται σε ηλικία από 10,9 έως 11,3 ετών, σύμφωνα με μελέτη της Γ’ Παιδιατρικής Κλινικής του Πανεπιστημίου Αθηνών που δημοσιεύθηκε το 2011.
Οι αιτίες
Γιατί, όμως, συμβαίνει αυτό; Γιατί μεγαλώνουν ολοένα νωρίτερα τα παιδιά; Οριστικές απαντήσεις σε αυτά τα ερωτήματα δεν υπάρχουν, γράφει η βρετανική εφημερίδα «Guardian». Η γενική αίσθηση είναι πως παίζουν ρόλο διάφοροι παράγοντες, με πρώτο τις βελτιώσεις στην υγεία των κατοίκων της Δύσης που άρχισαν στα τέλη του 19ου αιώνα. Πολλοί ειδικοί υποθέτουν πως συμβάλλοντα ρόλο διαδραματίζουν και άλλα θέματα, λ.χ. η εξάπλωση της παχυσαρκίας, η οποία πιστεύεται ότι προκαλεί αύξηση στα επίπεδα των οιστρογόνων στα κορίτσια, με αποτέλεσμα πρόωρη εμφάνιση του στήθους. Ωστόσο, αυτό δεν είναι βέβαιο, διότι πρόωρη εφηβεία έχουν και τα αδύνατα παιδιά, σύμφωνα με μελέτη που δημοσιεύθηκε προ διετίας στην επιθεώρηση «Pediatrics». Αλλοι παράγοντες που έχουν προταθεί είναι ο σύγχρονος τρόπος ζωής, με την πολλή ζάχαρη και λίπη και την λιγοστή άσκηση, ή πάλι περιβαλλοντικά αίτια όπως η έκθεση σε χημικά που διαταράσσουν το ενδοκρινικό (ορμονικό) σύστημα των παιδιών. Εντούτοις, τίποτε δεν έχει ακόμα τεκμηριωθεί ισχυρά.
Τι πρέπει να κάνουν οι γονείς
Αντιμέτωποι με αυτό το φαινόμενο, οι περισσότεροι γονείς δεν συνειδητοποιούν ότι τα παιδιά τους μπαίνουν στην εφηβεία δύο ολόκληρα χρόνια νωρίτερα απ’ ό,τι οι ίδιοι στα νιάτα τους, ούτε ότι είναι ορατό το ενδεχόμενο να ξυπνήσουν ένα πρωί και να διαπιστώσουν ότι έχει «σπάσει» η φωνή του 10χρονου ή 11χρονου γιου τους, όπως έδειξε πρόσφατη μελέτη του Πανεπιστημίου Edge Hill, στο Λάνκασιρ. Παρ’ όλα αυτά, πρέπει να προσπαθήσουν περισσότερο από ποτέ να καταλάβουν τα παιδιά τους σε αυτό το κρίσιμο στάδιο της ανάπτυξής τους.
«Δεν νομίζω ότι οι γονείς είναι έτοιμοι να δουν τα παιδιά τους να μπαίνουν στην εφηβεία στην Ε’ Δημοτικού. Ωστόσο, αυτό είναι πλέον ένα ορατό ενδεχόμενο. Και αν στα κορίτσι θα το παρατηρήσουν πιο εύκολα βλέποντας το στήθος τους να μεγαλώνει, στα αγόρια θα πρέπει να έχουν το νου τους για διακυμάνσεις στη συμπεριφορά ή στην ψυχική διάθεση, όπως η αυξανόμενη επιθετικότητα», λέει η δρ Ντίνα Παναγιωτοπούλου, παιδοενδοκρινολόγος στο Νοσοκομείο Παίδων της Βρετανικής Κολομβίας, στον Καναδά.
Οι γονείς πρέπει επίσης να ξέρουν ότι ειδικά με τα αγόρια η συζήτηση μπορεί να είναι αρκετά δύσκολη, διότι «μπορεί να είναι ψηλά και να μοιάζουν μεγάλα, αλλά από ψυχολογικής πλευράς δύσκολα θα είναι έτοιμα να χειριστούν ό,τι ακούσουν», προσθέτει.
Η καλύτερη λύση, σύμφωνα με τους ειδικούς, είναι να μιλήσουν στα παιδιά για την εφηβεία και τις αλλαγές που επιφέρει πριν αυτή έρθει. «Η καλύτερη ηλικία για τέτοιου είδους συζητήσεις είναι στα 6 ή 7 χρόνια, όταν τα παιδιά μπορούν να καταλάβουν, δίχως να αισθανθούν άβολα», λέει ο κλινικός παιδοψυχολόγος δρ Αντονι Γουλφ, από το Λονδίνο. Η συμβουλή του προς τους γονείς είναι να κάνουν σύντομες συζητήσεις με τα παιδιά τους, εξηγώντας με απλά λόγια τις αλλαγές που πρέπει να περιμένουν στο σώμα τους τα επόμενα χρόνια.
