Ενότητα Α: Οι εξελίξεις στην Ευρώπη κατά τους Νεότερους Χρόνους (μέσα 15ου αιώνα – αρχές 19ου αιώνα)

ΚΛΙΚ ΣΤΗΝ ΕΙΚΟΝΑ

8ο Δημοτικό Νάουσας

http://anoixtosxoleio.weebly.com

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΙΣΤΟΡΙΑ – ΙΜΕ

ΚΛΙΚ ΣΤΗΝ ΕΙΚΟΝΑ

Ένας δικτυακός τόπος από το Ίδρυμα Μείζονος Ελληνισμού όπου παρουσιάζεται η ελληνική ιστορία από την εποχή του Λίθου και του Χαλκού ως τα νεότερα χρόνια

Και η αρχαία ελληνική ιστορία για παιδιά στο site του BBC

http://www.bbc.co.uk/schools/primaryhistory/ancient_greeks/greek_world/

Οπλισμός του 1821

Άρματα

Δεν μπορούσε εκείνη την εποχή να νοηθεί η φορεσιά χωρίς τα άρματα. Ήταν αναπόσπαστο μέρος. Γυμνοί και κουρελήδες πολλοί, μα χωρίς άρματα κανείς. Φλωροκαπνισμένα, ασημοστόλιστα, σκαλιστά και σαββατλίδικα. Δεν είχε σημασία αν κάποιος ήταν πλούσιος ή φτωχός, καπετάνιος ή παληκάρι το μεράκι για τα άρματα ήταν το ίδιο. Τις περισσότερες φορές τα άρματα δεν ήταν αγορασμένα, αλλά λάφυρα αρπαγμένα από το χέρι ή το κορμί του εχθρού.

 

Κουμπούρες-Χαρμπί

Μέσα από το σελλάχι ξεπεταγόντανε πάντα δυο δίδυμες κουμπούρες. Παφίλια και λαβή, μαλαματοκαπνισμένα ή από ασήμι. Στην έξω θήκη του σελλαχιού βρίσκονταν το χαρμπί – οβελός όπως τον έλεγαν οι λογιώτατοι. Αυτό είχε πολλές χρήσεις. Όπως ήταν μεσα στη θήκη του, το χρησιμοποιούσανε βέργα για να γεμίζουν τις κουμπούρες. Όταν το ξεθηκαρώνανε γίνονταν φονικό όπλο στα χέρια του πολεμιστή. Ήταν κοφτερό και μυτερό, στρογγυλεμένο απ’ όλες τις πλευρές. Μπροστά ήταν διχαλωτό και το μεταχειρίζονταν αντί για πηρούνι και με τη διχάλα πιάνανε και το κάρβουνο απ’ το τσιμπούκι τους.


Γιαταγάνι

Απ’ το σελλάχι ήταν έξω-έξω πιασμένο το γιαταγάνι. Μαχαίρι μισό μέτρο λάμα ή και περισσότερο, φτιαγμένο από γερό ατσάλι. Τα πιο καλά ήταν της Δαμασκού γνωστά με το όνομα δαμασκί. Ηταν τόσο γερά που τρυπούσαν λαμαρίνα και άντεχαν να κόψουν χοντρή αλυσίδα. Το γιαταγάνι είχε τη λαβή αργυροσκαλισμένη και το θηκάρι του ασημοκαπνισμένο και πλουμιστό με γοργόνες και άγρια πουλιά. Μερικές φορές το θηκάρι ήταν από τομάρι αγριομερινού ή φιδιού.

 

Μπελ χατζάρι – Τσεκούρι – Τοπούζι

Στη μέση του πολεμιστή, δεξιά μεριά από το λουρί του σελλαχιού βρίσκονταν πιασμένο το δίκοπο μικρό μαχαίρι, το μπελ χατζάρι. Αυτό το μεταχειρίζονταν πιο πολύ οι Τούρκοι, οι Έλληνες το είχαν όσοι το απέκτησαν σαν λάφυρο. Κατά την ίδια μεριά πιο πέρα ήταν ζωσμένο το τσεκούρι τους. Τέτοιο συνήθιζαν να φέρουν μονάχα οι καπεταναίοι και ήταν συμβολικό. Είχαν ο Κολοκοτρώνης, ο Καραϊσκάκης, οι Μαυρομιχαλαίοι κ.ά. Άλλο πράγμα η στραταρχική ράβδος, αυτή ήταν το τούρκικο τοπούζι. Ένα ραβδί, δυο πιθαμές μάκρος που στη μια μεριά είχε ένα στρογγύλεμα με χυτό μολύβι μέσα για να βαραίνει και στην άλλη μεριά τελείωνε σε βέλος αγκαθωτό. Από παλιά το είχανε οι πασάδες και σαν έφερναν μπροστά τους κανένα φταίχτη και ήθελαν οι ίδιοι να τον τιμωρήσουν, αν το φταίξιμό του ήταν μικρό, με το στρογγύλεμα από το τοπούζι του δίνανε κάμποσες στο κεφάλι, αν παλι ήταν βαρύ το κρίμα τον τρυπούσαν στην κοιλιά με το βέλος.

Σπάθα – Πάλα

Απ’ το αριστερό μέρος του κορμιού τους, από μεταξόπλεχτη λουρίδα, κρεμόντανε η αστραφτερή και καμπυλωτή πάλα. Η λαβή της πάντα έμοιαζε με κεφάλι άγριου δράκοντα, που πολλές φορές πολύτιμα πετράδια στόλιζαν τα μάτια του. Το θηκάρι ήταν όμορφα στολισμένο με ερπετά, λιοντάρια, αγριομερινά και η θήκη έκλεινε μοιάζοντας με ουρά δράκοντα. Σε επιδέξια χέρια ήταν από τα πιο φονικό όπλα. Με μια σπαθιά μπορούσαν να κόψουν από τον ώμο άνθρωπο στα δύο. Ξακουστή ήταν η τέχνη και η δύναμη του Γκούρα και του Νικηταρά στην πάλα.

Καριοφίλια

Ξακουστό ήταν το ντουφέκι του Εικοσιένα, το περίφημο καριοφίλι. Στην Ελλάδα πρωτοεμφανίστηκε γύρω στα 1700 και υπήρξαν πολλές εικασίες για το όνομά του. Ο Σάθας υποστήριξε ότι πήρε το όνομά του από τον κατασκευαστή του στη Βενετία Carlo Figlio (Καρόλου Υιός). Ο Βαλαωρίτης δίνει την ποιητική εξήγηση «Ωνομάσθησαν ούτω, διότι έφερον κεχαραγμένον εν κυκλοειδή ζώνη το ομώνυμον εύοσμον φυτόν όπερ καλούμεν καρυοφίλλι». Άλλος πάλι ο Λεβίδης το μεταθέτει από την λέξη φυλλοκάρδι! Όλα τα ντουφέκια τα λέγανε καριοφίλια, αντίθετα με εκείνα που κρατούσανε οι ταχτικοί που τους είχαν δώσει το όνομα «σολντάτοι». Όμως αν και το σύνολο των ντουφεκιών έκλεινε στο όνομα καριοφίλι, τα ξεχωρίζανε σε είδη ανάλογα με το λαμνί (κάννη), τις φωτιές, το μάκρος του και τα παφίλια που το κρατούσανε δεμένο στο κοντάκι, πέντε ως οκτώ παφίλια. Μερικά από τα είδη καριοφιλιών ήταν: Φιλύντρα, Λαζαρίνα, Μιλιώνι, Νταλιάνι, Τρικιώνι, Αρμούτι, Γκιζαήρ, Σισανές, Ντάντσικα, Σαρμάς, Σαρμά-Σισανές, Χαρέ Σαρμά, Παπά Καριοφίλι, Ψαλιδιάς, Σαντέ, Μαντζάρι κ.ά. Σώζεται και το δημοτικό τραγούδι:
«Νταλιάνι μου στον πόλεμο κι’ Αρμούτι στο σημάδι,
και καριοφίλι στη φωνή σαν άξιο παλληκάρι»

Το καριοφίλι ήταν από τα αγαπημένα όπλα των αγωνιστών που τα βάφτιζαν και με ξεχωριστό όνομα. Ο Θανάσης Διάκος το έλεγε «παπαδιά», ο Καραϊσκάκης «Βασιλική», ο Δημ. Μακρής «Λιάρο» κλπ. Χαρακτηριστική ήταν και η παροιμία «γυναίκα, ντουφέκι και άλογο δεν δανείζεται».

πηγή:http://www.istorikathemata.com/2010/03/1821_23.html

πρωτογενής πηγή

Τάκης Λάπας, “Φορεσιά και άρματα στην Επανάσταση του 1821”, περιοδικό “Νέα Εστία”

Εκπληκτικό:«Ζωντάνεψε» την Μάχη στα Δερβενάκια με… Playmobil ένας Έλληνας φανατικός των παιδικών μας παιχνιδιών

Την θρυλική «Μάχη στα Δερβενάκια» (Ιούλιος 1822) ανάμεσα στους Έλληνες και τους Οθωμανούς Τούρκους του Δράμαλη, αποτύπωσε με φιγούρες playmobil, ο ιδιωτικός υπάλληλος κ.Σαράντης Γκαβάκης από την Αθήνα, ένας από τους λίγους στην Ελλάδα που ασχολούνται ερασιτεχνικά με το λεγόμενο playmobil custom. Δημιουργεί δηλαδή ιστορικές αναπαραστάσεις, και όχι μόνο, με φιγούρες playmobil, που όλοι μας έχουμε παίξει παιδιά.

Περισσότερες από 400 φιγούρες, όπως γράφει το  protothema.gr, όλες «ντυμένες» με ρούχα εποχής, συνθέτουν το διόραμα της μάχης, που εντυπωσιάζει μικρούς και μεγάλους. Ο ίδιος, αφιέρωσε τις τελευταίες εβδομάδες δεκάδες ώρες προκειμένου να ολοκληρώσει το διόραμα της «Μάχης των Δερβενακίων» το οποίο ήταν «προσωπικό στοίχημα» όπως λέει χαρακτηριστικά.

Η ιστορία ζωντανεύει μπροστά σου. Βλέπεις τον Κολοκοτρώνη να εμψυχώνει τους άνδρες του. Την πολυάριθμη τουρκική στρατιά να μπαίνει στα στενά και τη σφοδρή μάχη η οποία έληξε με νίκη των Ελλήνων, που ισχυροποίησαν την Επανάσταση στην Πελοπόννησο.

Δεκάδες ώρες αφιέρωσε τις τελευταίες μέρες ο κ.Γκαβάκης, για να στήσει το ιστορικό διόραμα, το οποίο και είναι πρώτο του είδους του, και ήδη έχει κινήσει το ενδιαφέρον Ελλήνων και ξένων playmobil customer. «Δέχτηκα συγχαρητήρια, ακόμη και από Τούρκους που ασχολούνται με το ίδιο χόμπι. Είμαι πολύ χαρούμενος για την απήχηση του θέματος κυρίως στα μικρά παιδιά» λέει ο κ.Γκαβάκης, επισημαίνοντας τον παιδαγωγικό ρόλο του playmobil και πόσο θα βοηθούσε στο να μάθουν καλύτερα και ευκολότερα τα παιδιά την ελληνική ιστορία.

Με καταγωγή από το Γύθειο Μάνης, ο κ.Γκαβάκης, έχει στήσει έως σήμερα δεκάδες διοράματα με playmobil. Τα περισσότερα ιστορικού ενδιαφέροντος, από την ελληνική αλλά και παγκόσμια ιστορία, τα οποία κανείς μπορεί να απολαύσει στο προσωπικό του προφίλ στο facebook. Αγαπημένες του φιγούρες είναι οι Γενίτσαροι, που χρειάστηκαν πολλά χρόνια για να καταλήξει στον τρόπο κατασκευής των Ακ Μπερκ, των άσπρων τσόχινων καπέλων που φορούσαν οι Γενίτσαροι. Αξίζει να σημειωθεί, πως είναι πρώτος εντός και εκτός Ελλάδας, που δημιούργησε φιγούρες αγωνιστών του 1821 με πλήρη περιβολή.

Τα playmobil είναι η μεγάλη αγάπη του κ.Γκαβάκη. Μικρός έπαιζε μόνο με αυτά. Και όταν μεγάλωσε άρχισε να δημιουργεί τα πρώτα διοράματα, μετατρέποντας τις φιγούρες που είχε ήδη από παιδί. Σήμερα διαθέτει 4.717 ανθρωπάκια playmobil, που ανάλογα το διόραμα που στήνει, αναλαμβάνουν το δικό τους ρόλο τον καθένα. «Δεν είμαι συλλέκτης. Δημιουργώ και παίζω με αυτά, όσο και αμ ακούγεται παράξενο σε κάποιους. Είναι να μη σου κολλήσει» καταλήγει ο ίδιος με νόημα.

 

Πηγή:http://www.eirinika.gr/gr/blog/irenesfavourite/perierga/playmobile.asp

Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΣΗΜΑΙΑ,τι συμβολίζει;

Η εθνική σημαία της Ελλάδας περιέχει εννέα ισοπαχείς, οριζόντιες και εναλλασσόμενες λευκές και κυανές παράλληλες λωρίδες. Μέσα σε ένα κυανό τετράγωνο στο πάνω προσίστιο μέρος, υπάρχει ένας λευκός ισόκερος σταυρός. Οι εννέα λωρίδες αντιστοιχούν σε κάθε γράμμα ξεχωριστά, από τη λέξη “ελευθερία”. Επίσης είναι τόσες όσες και οι συλλαβές του “Ελευθερία ή Θάνατος”. Ο σταυρός συμβολίζει το επίσημο θρήσκευμα της χώρας, τον χριστιανισμό.

Σύμφωνα με άλλη θεωρία, η επιλογή των χρωμάτων έγιναν για να συμβολίζει το γαλάζιο της θάλασσας του Αιγαίου και το λευκό των κυμάτων. Η πιο διαδεδομένη θεωρία για το πλήθος των λωρίδων, είναι ότι συμβολίζουν τις συλλαβές της φράσης «ελευθερία ή θάνατος», οι πέντε κυανές τις συλλαβές Ε-λευ-θε-ρί-α και οι τέσσερις λευκές ή θά-να-τος. Οι θεωρίες για την επιλογή των χρωμάτων και το συμβολισμό των λωρίδων κρίνονται συχνά ως λαϊκοί θρύλοι. Ωστόσο, πολλές από τις σημαίες της επανάστασης έφεραν μία από τις φράσεις «Ελευθερία ή Θάνατος», «Ή ΤΑΝ Ή ΕΠΙ ΤΑΣ», ή «ΝΙΚΗ Ή ΘΑΝΑΤΟΣ».

Σημαία του Παπαφλέσσα φτιαγμένη από το ράσο και τις λόξες της φουστανέλας ενός συμπολεμιστή του. Μετά την απελευθέρωση έγινε η πρώτη επίσημη σημαία της ξηράς του ελεύθερου Ελληνικού Κράτους

Η πρώτη ελληνική σημαία με τη σημερινή της μορφή (κυανό φόντο και λευκός σταυρός) σχεδιάστηκε, ευλογήθηκε και υψώθηκε το 1807 στη Μονή Ευαγγελιστρίας στη Σκιάθο. Σ’ αυτή ο Νήφων όρκισε τους οπλαρχηγούς Θεόδωρο Κολοκοτρώνη, Ανδρέα Μιαούλη, Παπαθύμιο Βλαχάβα, Γιάννη Σταθά, Νικοτσάρα, τον Σκιαθίτη διδάσκαλο του Γένους Επιφάνιο-Στέφανο Δημητριάδη, τους Λαζαίους, τον Καρατάσο, τον Λιόλιο, τον Τσάμη και πολλούς άλλους. Οι καπεταναίοι είχαν συγκεντρωθεί στο Μοναστήρι για να σχεδιάσουν τις επόμενες κινήσεις τους για την Επανάσταση. Παραλλαγή της ήταν η σημαία του Παπαφλέσσα, φτιαγμένη από το μπλε εσωτερικό του ράσου του και την φουστανέλα ενός συμπολεμιστή του.

Επί Όθωνα προστέθηκαν στη σημαία του στρατού ξηράς και του πολεμικού ναυτικού τα βασιλικά παράσημα. Η εμπορική σημαία ορίστηκε να είναι σαν την σημαία του πολεμικού ναυτικού, χωρίς τα παράσημα. Το κυανό χρώμα της σημαίας σκούρυνε προκειμένου να ταυτίζεται τα χρώματα της Βαυαρίας, από τον βασιλικό οίκο της οποίας προερχόταν ο Όθωνας. Το 1862 με την κατάλυση της βασιλείας του Όθωνα, αφαιρέθηκαν απ’ τις σημαίες τα βασιλικά παράσημα. Επί Γεωργίου Α΄ προστέθηκε στις σημαίες στρατού και πολεμικού ναυτικού το βασιλικό στέμμα. Το 1864, ορίστηκε η σημαία του πεζικού να φέρει στο κέντρο της εικόνα του Αγίου Γεωργίου, προστάτη του πεζικού. Στις 31 Μαΐου 1914 εκδόθηκε βασιλικό διάταγμα που όριζε με ακρίβεια τη μορφή των σημαιών, χωρίς να μεταβάλλει τα βασικά χαρακτηριστικά που ήδη είχαν. Ορίστηκε επίσης σημαία που θα χρησιμοποιείται από υπουργεία, πρεσβείες, δημόσιες ή δημοτικές υπηρεσίες και φρούρια. Ακόμη όρισε οτι η σημαία του εμπορικού ναυτικού είναι και η εθνική σημαία, αυτή δηλαδή που επιτρεπόταν να υψώνουν και οι ιδιώτες. Στις 25 Μαρτίου 1924 τα Υπουργεία Στρατιωτικών και Ναυτικών αφαίρεσαν τα στέμματα από τις σημαίες, εκτελώντας το ψήφισμα της Δ΄ Συντακτικής Εθνοσυνέλευσης στην Αθήνα «Περί ανακηρύξεως τής Δημοκρατίας».

Σημαία του Αθανασίου Διάκου με τον Άγιο Γεώργιο
Σημαία του Αθανασίου Διάκου με τον Άγιο Γεώργιο

Στις 20 Φεβρουαρίου 1930 νέο διάταγμα για τη μορφή της Σημαίας, όριζε ότι η κλίμακα της εθνικής σημαίας είναι 2:3. Η επίσημη σημαία είναι «κυανούν ορθογώνιο, με αναλογίες διαστάσεων επίσης 2:3, το οποίο διαιρείται σε τέσσερα ίσα ορθογώνια δι’ ορθίου λευκού σταυρού, του οποίου αι κεραίαι έχουσι πλάτος ίσον προς το 1/5 του πλάτους της σημαίας». Η επίσημη σημαία ορίστηκε να χρησιμοποιείται από υπουργεία πρεσβείες, δημόσιες ή δημοτικές υπηρεσίες και φρούρια και η εθνική σημαία από πολεμικά και εμπορικά πλοία, ναυτικά και λιμενικά