ΙΣΤΟΡΙΑ Δ’ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ. ΙΣΤΟΡΙΑ / ΘΕΑΤΡΟ ( Φτιάχνω ταμπλό)

ΗΡΟΔΟΤΟΣ

Ο Ηρόδοτος (485 – 421/415 π.Χ.) ήταν αρχαίος Έλληνας περιηγητής, γεωγράφος και ιστορικός του 5ου αιώνα π.Χ.. Έγραψε για τους Περσικούς Πολέμους (ανάμεσα στους Έλληνες και τους Πέρσες) καθώς και περιγραφές για διάφορα μέρη και πρόσωπα που συνάντησε στα ταξίδια του. Ο Ηρόδοτος χαρακτηρίστηκε για πρώτη φορά από τον Κικέρωνα ως Πατέρας της Ιστορίας . Στο έργο του φέρεται επίσης ν’ ασχολήθηκε με τη Γεωλογία, τη Βοτανική, τη Χημεία και την Ιατρική.

ΘΟΥΚΙΔΙΔΗΣ

Ο Θουκυδίδης (περίπου 460-περίπου398 π.Χ.) ήταν αρχαίος Έλληνας ιστορικός, γνωστός για τη συγγραφή της Ιστορίας του Πελοποννησιακού Πολέμου. Πρόκειται για ένα κλασικό ιστορικό έργο, το πρώτο στο είδος του, που αφηγείται με τεκμηριωμένο τρόπο τα γεγονότα του Πελοποννησιακού Πολέμου (431 – 404 π.Χ.), μεταξύ της Αθήνας και της Σπάρτης. Ο Θουκυδίδης έζησε ως το τέλος του πολέμου, όπως λέει ο ίδιος στο Ε 26 της Ιστορίας, αλλά δεν πρόλαβε να ολοκληρώσει τη συγγραφή του έργου.

Το έργο του άσκησε μεγάλη επιρροή σε ιστορικούς και μελετάται ως σήμερα από πολιτικούς επιστήμονες, καθώς θεωρείται ο πατέρας του πολιτικού ρεαλισμού ως προσέγγισης στη μελέτη των διεθνών σχέσεων

Πηγή:http://el.wikipedia.org/

 

ΘΕΑΤΡΟ

ΑΡΙΣΤΟΦΑΝΗΣ

Ο Αριστοφάνης, γιος του Φιλίππου από τον δήμο Κυδαθήναιον, ήταν Αθηναίος σατιρικός ποιητής του 5ου αιώνα (περίπου 445 – 386 π.Χ.). Ο Αριστοφάνης είναι, μαζί με τον Εύπολι και τον Κρατίνο, ένας από τους σημαντικότερους εκπροσώπους της περιόδου της αρχαίας αθηναϊκής κωμωδίας που χαρακτηρίζεται ως «αρχαία κωμωδία»  και ο μοναδικός, του οποίου σώζονται ακέραια έργα. Κατά τον 5ο αιώνα π.Χ., συνέγραψε 46 κωμωδίες . Από αυτές σώζονται έντεκα ακέραιες

ΣΟΦΟΚΛΗΣ

Ο Σοφοκλής (496 π.Χ.- 406 π.Χ.) (στα αρχ. ελλ. Σοφοκλῆς ὁ Σοφίλλου ὁ ἐκ Κολωνοῦ) ήταν Έλληνας τραγικός ποιητής της κλασικής εποχής. Αυτός, ο Αισχύλος και ο Ευριπίδης είναι οι τρεις τραγικοί ποιητές των οποίων έχουν σωθεί ολοκληρωμένα έργα. Σύμφωνα με αρχαίες μαρτυρίες φαίνεται ότι έγραψε περίπου 120 έργα, από τα οποία παραδίδονται ολοκληρωμένες μόνο επτά τραγωδίες.

ΕΥΡΙΠΙΔΗΣ

Ο Ευριπίδης (485 π.Χ. – 406 π.Χ.), υπήρξε τραγικός ποιητής και ένας από τους τρεις μεγάλους διδάσκαλους του αττικού δράματος στο αρχαίο ελληνικό θέατρο. Καταγόμενος από τη Φλύα, δήμο της Κεκρωπίας (σημ. Χαλάνδρι), λέγεται ότι γεννήθηκε στη Σαλαμίνα την ημέρα της ναυμαχίας, όταν ο Αισχύλος αγωνιζόταν ως πρόμαχος άνδρας, ο δε Σοφοκλής ως έφηβος που έσερνε το χορό των επί το τρόπαιο επινικίων. Το γένος του ποιητή δεν ήταν επιφανές, όπως των άλλων τραγικών. Γονείς του φέρονται ο Μνήσαρχος και η Κλειτώ, την οποία ο Αριστοφάνης σκώπτει ως λαχανοπώλη (Αχαρν. 480, Ιππ. 19). Ο Ευριπίδης έζησε τα νιάτα του σε εποχή ακμάζουσα, το χρυσό αιώνα του Περικλέους, αλλά γέρασε στα χρόνια του Πελοποννησιακού πολέμου, όπου έχασε έναν από τους γιους του. Το έργο των σοφιστών και γενικότερα οι νέες ιδέες και τα καινούρια προβλήματα, συνυπάρχουν στα έργα του Ευριπίδη, αντικατοπτρίζοντας την αμφισβήτηση και τις πνευματικές έριδες της εποχής του.

ΑΙΣΧΥΛΟΣ

Ήταν γόνος του ευγενούς γαιοκτήμονα Ευφορίωνα, του γένους των Κοδριδών, ενώ παρουσιάστηκε νωρίς στους δραματικούς αγώνες, κατά την 70ή Ολυμπιάδα (499/496 π.Χ.), όταν διαγωνίστηκε εναντίον των δραματικών ποιητών Πρατίνα και του Χοιρίλου. Ήταν Αθηναίος πολίτης που μετείχε στις μάχες κατά των Περσών, ενώ είχε και δυο αδέλφια, που επίσης πολέμησαν στη μάχη του Μαραθώνα, τον Αμυνία και τον Κυναίγειρο. Ο τελευταίος μάλιστα πέθανε στον Μαραθώνα στη προσπάθεια του να κρατήσει με τα χέρια του, καθώς ήταν χειροδύναμος και πιθανότατα παλαιστής, ένα πλοίο των Περσών πριν βγει στα ανοιχτά. Αυτή η συμμετοχή του απηχεί στον θεατρικό και ποιητικό στίβο αυτή ακριβώς την ιστορική στιγμή της πόλεως, την ερμηνεύει ιδεολογικά, πολιτικά και φιλοσοφικά και ερμηνεύεται από αυτήν. Στο έργο του συμπυκνώνεται η έννοια του δικαίου, καθώς και η συνείδηση του ποιητή ως μαχόμενου πολίτη. Σύμφωνα με τον G. Thomson ο Αισχύλος ήταν οπαδός του Πυθαγόρα και τα δράματά του είναι γεμάτα πυθαγόρειες ιδέες. Ο ίδιος θεωρούσε ως το μεγαλύτερο επίτευγμα της ζωής του τη συμμετοχή του στη μάχη του Μαραθώνα, στη ναυμαχία του Αρτεμισίου και στη ναυμαχία της Σαλαμίνας. Όλα τα προηγούμενα πρέπει να εξετάζονται μαζί με την πιθανή συμμετοχή του στα Ελευσίνια Μυστήρια, στη λατρεία της Δήμητρας και της Περσεφόνης. Στην ακμή της ζωής του ταξίδεψε στη Σικελία, στην αυλή του Ιέρωνα, ενός ισχυρού άρχοντα που καλούσε μεγάλους καλλιτέχνες της εποχής του στις Συρακούσες. Εκεί πιθανολογείται ότι παρουσίασε για δεύτερη φορά τους Πέρσες. Ταξίδεψε και δεύτερη φορά στη Σικελία πιθανώς εξαιτίας της διαφωνίας του με το αθηναϊκό κοινό – όπως παρουσιάζεται σε ένα χωρίο στους Βατράχους του Αριστοφάνη. Πέθανε στη Γέλα το 456/455 π.Χ.. Λέγεται ότι σκοτώθηκε όταν δέχτηκε στο κεφάλι του μία χελώνα, την οποία είχε ρίξει από ψηλά ένας αετός, προκειμένου να σπάσει το καβούκι της και μετά να τη φάει. Οι Αθηναίοι εξασφάλισαν την υστεροφημία του μεγάλου δραματικού ποιητή, ψηφίζοντας νόμο σύμφωνα με τον οποίο επιτρεπόταν όποιος ήθελε να συμμετάσχει στον διαγωνισμό με έργα του Αισχύλου. Οι δύο γιοι του, Ευαίων και Ευφορίων, έγραψαν επίσης τραγωδίες, όπως και ο Φιλοκλής, γιος της αδελφής του. Ο Ευφορίων φέρεται ότι νίκησε μάλιστα και τον πατέρα του και τον Σοφοκλή στους δραματικούς αγώνες.

Όταν πέθανε, ο Αισχύλος, ζήτησε να στηθεί στο τάφο του ένα επίγραμμα που έγραφε:

Αἰσχύλον Εὐφορίωνος Ἀθηναῖον τόδε κεῦθει
μνῆμα καταφθίμενον πυροφόροιο Γέλας·
ἀλκὴν δ’ εὐδόκιμον Mαραθώνιον ἄλσος ἄν εἴποι
καὶ βαθυχαιτήεις Μῆδος ἐπιστάμενος.

Στα νεότερα ελληνικά:

Τον γιο του Ευφορίωνα τον Αθηναίο Αισχύλο

κρύβει νεκρόν το μνήμα αυτό της Γέλας με τα στάρια·
την άξια νιότη του θα ειπεί του Μαραθώνα το άλσος

κι ο Μήδος ο ακούρευτος οπού καλά την ξέρει.

 Πηγή  : http://el.wikipedia.org

10+1 αρχές του «καλού» γονιού

Αναρωτιέστε αν τα κάνετε όλα «σωστά» για να εξασφαλίσετε στα παιδιά σας μια χαρούμενη, υγιή και ασφαλή ζωή; Ακολουθώντας αυτές τις βασικές αρχές, θα ξέρετε ότι τουλάχιστον είστε σε καλό δρόμο.

Δεν υπάρχουν τέλειοι γονείς
Είμαι γονιός σημαίνει κάνω λάθη και μαθαίνω από αυτά. Πόσο συχνά λέει ένα παιδί «Ήταν υπέροχο αυτό που έκανες, μαμά»; Σχεδόν ποτέ. Ίσως και ο γονιός να έχει την προσδοκία κάποιου είδους ανταμοιβής από το παιδί του και όταν αυτό δεν γίνεται, να νιώθει ότι το παιδί τον «χτυπάει» για τις αποτυχίες του. Αυτό που θα πρέπει να αποζητάμε είναι το παιδί μας να μας καμαρώνει κι αυτό δεν θα γίνει αν εμείς δεν νιώσουμε επαρκείς ως γονείς. Μην ελπίζετε λοιπόν ότι θα τα κάνετε όλα τέλεια. Κανείς δεν τα καταφέρνει. Τα λάθη σας θα σάς δείξουν το δρόμο.

2. Αφήστε το παιδί να σας καθοδηγήσει
Μάθετε να παρατηρείτε το παιδί από όταν είναι ακόμα μωρό. Με τη συμπεριφορά του θα σας δείχνει πότε κάνετε κάτι σωστά και πότε λάθος. Έτσι θα μάθετε π.χ. να αναγνωρίζετε τη συμπεριφορά πριν το κλάμα που σημαίνει «πεινάω, τάισέ με». Παρότι τα μεγαλύτερα παιδιά μπορούν να χρησιμοποιήσουν λέξεις, πρέπει να συνεχίσετε να παρακολουθείτε τα μη λεκτικά μηνύματά τους ακόμα και μέχρι την εφηβεία. Όταν, για παράδειγμα, το παιδί νιώθει πιεσμένο, το άτονο πρόσωπό του, το απόμακρο βλέμμα του και οι σκυφτοί ώμοι του δίνουν ένα σαφές μήνυμα. Παρακολουθώντας τις ενδείξεις, γνωρίζετε την προσωπικότητά του, μαθαίνετε να σέβεστε τις φάσεις της ανάπτυξής του και να αναγνωρίζετε τα σήματά που εκπέμπει.

3. Προσπαθήστε να είστε «παρόντες»
Αυτό δεν σημαίνει μόνο να ακούτε αυτά που σας λέει, αλλά να διαβάζετε το πραγματικό μήνυμα πίσω από τις λέξεις. Όταν σας ρωτά κάτι, σταματήστε αυτό κάνετε και στρέψτε όλη την προσοχή σας στο παιδί. Είναι ό,τι χρειάζεται από εσάς. Ο σεβασμός στις ανάγκες του τού δίνει την αίσθηση ότι είναι σημαντικό. Το παιδί χρειάζεται επίσης υποστήριξη σε όλες τις δοκιμασίες που αντιμετωπίζει σε κάθε στάδιο της ανάπτυξής του. Όταν το στενοχωρεί ο καλύτερός του φίλος ή γνωρίζει μια αποτυχία στο σχολείο, δείξτε του πόσο συμμερίζεστε τη λύπη του. Κάντε το να δει ότι είστε δίπλα του για να το ακούσετε, να το παρηγορήσετε και να το βοηθήσετε με όποιο τρόπο μπορείτε.

4. Αποφύγετε να δίνετε «διπλά μηνύματα»
Πολλές φορές ο γονιός δίνει ένα μήνυμα λεκτικά στο παιδί του το οποίο όμως ταυτόχρονα ακυρώνει με την εξωλεκτική του συμπεριφορά δηλαδή με τη στάση του σώματος. Για παράδειγμα, σε μια ενδεχόμενη δυσκολία του παιδιού μπορεί να λέει «σε ακούω, μίλησέ μου, είμαι εδώ για σένα» αλλά το σώμα του να προδίδει το εντελώς αντίθετο (σταυρωμένα χέρια, προσοχή στραμμένη αλλού, σφιγμένο σώμα). Τα διπλά μηνύματα «βαραίνουν» τις σχέσεις και φορτίζουν ψυχολογικά τα παιδιά, τα οποία σε αυτές τις ηλικίες δεν μπορούν να τα αποκωδικοποιήσουν και τα κουβαλούν και στην ενήλικη ζωή τους.

5. «Θέτω όρια» σημαίνει φροντίζω και αγαπώ
Το δεύτερο πιο σημαντικό πράγμα, μετά την αγάπη, που μπορούμε να δώσουμε στα παιδιά μας και το έχουν πραγματικά ανάγκη είναι τα όρια. Πειθαρχία σημαίνει διδασκαλία και όχι τιμωρία. Ουσιαστικά είναι μια εκδήλωση αγάπης, ένας σημαντικός τρόπος να δείξετε στο παιδί ότι πραγματικά νοιάζεστε γι’ αυτό. Η πιο αποτελεσματική λύση είναι να τεθούν σαφείς κανόνες και περιορισμοί πριν συμβούν τα γεγονότα, έτσι ώστε το παιδί να καταλάβει ότι η τιμωρία είναι απλώς η συνέπεια της παράβασης του κανόνα και όχι η εκδίκηση του ενήλικα που είναι πιο ισχυρός από εκείνο. Πρέπει να δώσετε στο παιδί να καταλάβει ότι δεν το τιμωρείτε επειδή δεν κάνει αυτό που του ζητήσατε, απλά είναι τέτοια η αλληλουχία των πραγμάτων, που αν δεν κάνει κάποια πράγματα, δυστυχώς θα χάσει κάποια άλλα στην συνέχεια.

6. Επιλέξτε τη μάχη που θα δώσετε
Μην κάνετε θέμα την παραμικρή αταξία. Ξεκαθαρίστε ποιες συμπεριφορές θεωρείτε απαράδεκτες και μετά να κάνετε θέμα όποτε το παιδί νιώθετε ότι παραβιάζει τα όρια σας. Εάν όμως απλώς φέρεται ιδιότροπα ή ακόμα κι αν είναι σε ηλικία που περνάει μία δύσκολη εφηβεία, μην δίνετε σημασία. Έτσι, εσείς δεν θα σπαταλάτε την ενέργειά σας και εκείνο θα σας δίνει περισσότερη προσοχή όταν πρόκειται για κάτι πραγματικά σημαντικό.

7. Εναρμονιστείτε με το παιδί σας
Μάθετε να καταλαβαίνετε την πραγματική αιτία της συμπεριφοράς του. Για παράδειγμα, κάποια φορά η μητέρα ενός τρίχρονου αγοριού που μόλις είχε αποκτήσει αδελφάκι, παραπονιόταν ότι το μεγαλύτερο παιδάκι παρίστανε με τα χέρια ότι κρατά πιστόλι και την πυροβολούσε συνεχώς. Αναρωτιόταν τι λάθος είχε κάνει και το παιδάκι της γινόταν βίαιο. Κι όπως το παιδί με τον δικό του τρόπο της έστελνε τα σιωπηρά μηνύματά του. Πρώτο, η εισβολή του νέου μωρού τον έκανε να ζηλεύει. Δεύτερο, έμπαινε στη φάση της επιθετικότητας που είναι φυσιολογική στην ηλικία των τριών έως πέντε ετών. Για να τον βοηθήσει να καταλάβει τα αισθήματά του, η μητέρα του έπρεπε να ξεχάσει τους δικούς τους αβάσιμους φόβους και να δει την επιθετικότητά του ως φυσιολογική πτυχή της ανάπτυξής του. Έπρεπε επίσης να βρει τρόπο να τον καθησυχάσει, δείχνοντάς του ότι η μαμά και ο μπαμπάς δεν έπαψαν ποτέ να τον αγαπούν και ότι είναι ακόμη πολύ σημαντικός για αυτούς.

8. Δώστε το καλό παράδειγμα
Τα παιδιά κάνουν ό,τι κάνετε. Επηρεάζονται πολύ περισσότερο από τις πράξεις σας παρά από τα λόγια σας. Εάν πείτε στο παιδί «Μη γίνεσαι αγενής» και μετά σας ακούει να μιλάτε άσχημα σε κάποιον, θα θυμάται τη συμπεριφορά σας όχι τα λόγια σας. Όλες σχεδόν οι αξίες και οι συμπεριφορές, από τους τρόπους στο τραπέζι έως την ειλικρινή συμπεριφορά απέναντι στους άλλους, μαθαίνονται καλύτερα παρατηρώντας τις πράξεις των γονιών παρά ακούγοντας τις διδασκαλίες τους.

9. Να ακούτε περισσότερο και να μιλάτε λιγότερο
Μην κάνετε κηρύγματα. Μετά την πρώτη φράση, το μικρό παύει να σας ακούει. Εάν θέλει να σας ρωτήσει κάτι, δείξτε προσοχή στις ανησυχίες του. Μην εξουθενώνετε το παιδί «βομβαρδίζοντάς» το με πληροφορίες. Είναι πιο σημαντικό να σέβεστε το επίπεδο στο οποίο έχει φτάσει η ικανότητα κατανόησής του, παρά να προσπαθείτε να του μάθετε τα πάντα. Κατά κανόνα, τα λιγότερα λόγια αποδεικνύονται πολύ πιο χρήσιμα.

10. Κρατήστε τις οικογενειακές παραδόσεις
Καθώς το παιδί σας μεγαλώνει, προσπαθήστε να διατηρήσετε τους στενούς οικογενειακούς δεσμούς και την αίσθηση ασφάλειας που έχετε δημιουργήσει, φροντίζοντας να μοιράζεστε όλοι μαζί διάφορες εμπειρίες. Οι οικογενειακές παραδόσεις είναι πολύ σημαντικές για ένα παιδί, ιδίως το να κάθεστε όλοι μαζί και να τρώτε πρωινό και βραδινό. Τα γεύματα προσφέρουν ευκαιρίες για να επικοινωνείτε, να ανταλλάσσετε εμπειρίες και συναισθήματα, να συζητάτε τις οικογενειακές αξίες. Μια φορά την εβδομάδα, η οικογένεια πρέπει να κάθεται και να συζητά θέματα όπως οι δουλειές, τα γεύματα, τα προγράμματα, τα προβλήματα, κ.λπ. Γιορτάστε τις γιορτές με έναν ιδιαίτερο δικό σας τρόπο, π.χ. ζητήστε από κάθε παιδί να φτιάχνει ένα στολίδι ή να λέει ένα τραγουδάκι. Αυτό θα τις κάνει αξέχαστες. Όποτε μπορείτε, να περνάτε τις γιορτές με τους παππούδες και άλλους συγγενείς. Το παιδί θα νιώσει ότι περιβάλλεται από έναν ευρύτερο κύκλο αγαπημένων προσώπων..

11. Χαρίστε τους μια δεμένη οικογένεια
Τα παιδιά θέλουν να ανήκουν κάπου. Εκείνο που χρειάζονται πάνω από όλα τα παιδιά είναι μια στενά δεμένη, αγαπημένη οικογένεια. Η παιδική ηλικία είναι τόσο φευγαλέα. Χάνεται χωρίς να το καταλάβουμε. Προσπαθήστε να κάνετε αυτά τα χρόνια μαγικά για τα παιδιά σας. Όσοι γονείς το καταφέρνουν, κάνουν επένδυση στο μέλλον των παιδιών τους και το δικό τους. Όλα τα μέλη μιας οικογένειας θέλουν να νιώθουν μέρος μιας ομάδας που συνεργάζεται για να εξασφαλίσει την αγάπη και την υποστήριξη της μικρής αυτής κοινωνίας.

Πηγή: Υπερκινητικός Δάσκαλος

Ήθη και έθιμα της Αποκριάς

Το Τριώδιο διαρκεί 3 εβδομάδες και προηγείται της Μεγάλης Σαρακοστής (περιόδου 40 ημερών προετοιμασίας για το Πάσχα), που ακολουθεί:

Η πρώτη εβδομάδα λέγεται προφωνή ή προφωνέσιμη, επειδή, σε παλιότερα χρόνια κάποιος από ένα μέρος ψηλό προφωνούσε, δηλαδή διαλαλούσε ότι αρχίζουν οι Απόκριες. Η δεύτερη εβδομάδα λέγεται κρεατινή ή ολόκριγια, επειδή τότε δεν κάνουν νηστεία. Τέλος, η τρίτη εβδομάδα λέγεται τυρινή, επειδή τότε το κύριο καρύκευμα των φαγητών είναι το τυρί.

Η αρχή του Τριωδίου γίνεται κυρίως αισθητή την Πέμπτη της Κρεατινής, τη λεγόμενη Τσικνοπέμπτη. Είναι η ημέρα που καθένας «θα τσικνώσει τη γωνιά του», όπως λένε, δηλαδή κάτι θα ψήσει και η τσίκνα από το ψημένο κρέας, χοιρινό ή άλλο θα μοσχοβολήσει τον αέρα.

Οι μεταμφιέσεις, τις οποίες γνωρίσαμε ήδη κατά τις γιορτές του Δωδεκαήμερου (Χριστούγεννα) σε ορισμένα μόνο μέρη της Β. Ελλάδας και του Πόντου – και εκεί σαν έθιμο που σβήνει- τις Αποκριές συναντώνται σε ολόκληρη την Ελλάδα, καθώς και στην υπόλοιπη Ευρώπη, ώστε να φαίνονται ως το κύριο γνώρισμά τους. Το όνομα των μεταμφιεσμένων διαφέρει από τόπο σε τόπο: κουδουνάτοι, καμουζέλες, μούσκαροι – αλλά το κοινότερο είναι μασκαράδες και καρνάβαλοι που προέρχεται από τις ιταλικές λέξεις maschera και carnevale. Κατά τον E. Fehrle, η λέξη προέρχεται από την απαγόρευση της κρεοφαγίας, carne levare = κρέας έχε γεια και σημαίνει τη διακοπή της κρεατοφαγίας.

Οι γιορτές και οι μεταμφιέσεις θυμίζουν τη διονυσιακή λατρεία, αλλά στην πραγματικότητα όλα είναι αρχαιότερα από τον Διόνυσο! Είναι πράξεις της θρησκείας των πρωτόγονων γεωργών, οι οποίοι ζητούσαν με τρόπους μαγείας να επενεργήσουν στη βλάστηση των αγρών, να ενισχύσουν τη δύναμη που γονιμοποιεί τη γη, προτού ακόμη η δύναμη αυτή εξατομικευθεί στη φαντασία τους και γίνει θεός Φαλλήν ή Διόνυσος ή κάποιος άλλος θεός της βλάστησης.

Όπως προαναφέρεται, ο Ελληνικός λαός αποκρεύει, δηλαδή παύει να τρώει κρέας μετά το φαγητό της Κυριακής της δεύτερης εβδομάδας, της λεγόμενης Κρεατινής. Αλλά η καθαυτό Αποκριά με τα πολλά της έθιμα είναι η τελευταία Κυριακή της Τυροφάγου. Όταν φτάσει η Κυριακή αυτή, εκτείνονται στο έπακρο η ευθυμία, οι μεταμφιέσεις και οι χοροί. Η ημέρα όλη περνά με την κίνηση των μασκαράδων, με τις επισκέψεις και το φαγοπότι. Το γενικό θόρυβο επιτείνουν οι εκπυρσοκροτήσεις των κροτίδων και ρουκετών, που σε πολλά μέρη, ιδιαίτερα της Β. Ελλάδας από παλιά συνήθιζαν να πετούν στον αέρα.

Όταν πάλι αρχίζει να νυχτώνει, τότε ανάβονται στις πλατείες των χωριών ή τους δρόμους των πόλεων φωτιές (φανοί, κλαδαριές, μπουμπούνες, καψαλιές), γύρω από τις οποίες οι άνθρωποι τραγουδούν και χορεύουν. Τη δύναμη και την ιερότητα που ο λαός αποδίδει στις ανοιξιάτικες φωτιές μάς δείχνει και το όνομα που αυτές έχουν σε μερικούς τόπους. Έτσι, στο Ζαγόρι της Ηπείρου η μεγάλη φωτιά, που ανάβεται μετά το δείπνο της Κυριακής της Τυροφάγου, ονομάζεται Καλολόγος.

Η Καθαρή Δευτέρα είναι η πρώτη μέρα της Μεγάλης Σαρακοστής, γι’ αυτό λέγεται και πρωτονήστιμη Δευτέρα και Αρχιδευτέρα. Λέγεται Καθαρή, επειδή από το πρωί της ημέρας αυτής κάθε νοικοκυρά ασχολείται με το να καθαρίσει τα μαγειρικά της σκεύη από τα λίπη. Κανένας κανόνας δεν απαγορεύει το κρασί. Αυτό λοιπόν με λίγες ελιές, ταραμά και φρέσκα κρεμμυδάκια και με το απόθεμα της ευτυχίας που διατηρείται από την προηγούμενη μέρα, αρκεί ώστε και η μέρα αυτή να μην υστερεί σε κέφι από τις ημέρες της Αποκριάς, με τη διαφορά ότι αλλάζει η σκηνή και όλοι, οι μεγάλοι με τα νηστίσιμα φαγητά που έχουν ετοιμάσει, οι μικροί με τους χαρταετούς πηγαίνουν στην εξοχή για να κάνουν τα κούλουμα.

Πηγή: Γ. Α. Μέγας, Ελληνικές Γιορτές και Έθιμα της Λαϊκής Λατρείας, εκδ. Οδυσσέας

Αρχική