Θεματική Ενότητα “Οι φυλές του κόσμου”
Στο πλαίσιο της θεματικής ενότητας για τις φυλές του κόσμου, πραγματοποιήθηκε μια σειρά από διαδραστικές και δημιουργικές δραστηριότητες που στόχευαν στην καλλιέργεια της πολιτισμικής κατανόησης, της αποδοχής της διαφορετικότητας και της ενίσχυσης των γνωστικών δεξιοτήτων των παιδιών.
Αρχικά, τα παιδιά ήρθαν σε επαφή με τη βασική έννοια της φυλής και γνώρισαν τις φυλές της Αφρικής, της Ασίας και της Ευρώπης μέσα από παρουσίαση εικόνων. Συζητήθηκαν εξωτερικά χαρακτηριστικά και πολιτισμικά στοιχεία κάθε φυλής. Σε επόμενη συνάντηση, έγινε επανάληψη και παρουσιάστηκαν οι φυλές της Αμερικής (Ινδιάνοι) και οι Εσκιμώοι, με έμφαση στην αποδοχή της διαφορετικότητας και στον σεβασμό προς όλους.
Η θεματική ενότητα συνδυάστηκε με δραστηριότητες από διαφορετικά γνωστικά αντικείμενα:
• Μαθηματικά με τραγούδι για τη φυλή των Ινδιάνων, όπου τα παιδιά ακολουθούσαν ρυθμικές κινήσεις ανάλογα με αριθμούς που άκουγαν στο τραγούδι.
• Κατασκευή ασιατικού καπέλου εμπνευσμένη από τις παραδοσιακές ενδυμασίες της Ασίας. Τα παιδιά έκοψαν, ζωγράφισαν και συναρμολόγησαν τα καπέλα, ενώ αργότερα θα τους δοθούν μαζί με τις υπόλοιπες εργασίες.
• Δημιουργία φιγούρας Εσκιμώου με φωτοτυπίες, μαρκαδόρους και βαμβάκι, δίνοντας έμφαση στο χαρακτηριστικό ντύσιμο λόγω του ψύχους.
• Κατασκευή Τοτέμ για τους Ινδιάνους: Τα παιδιά δημιούργησαν διακοσμητικά στοιχεία (πρόσωπα, ζώα) πάνω σε χαρτόνια τα οποια είχαν το περίγραμμα των χεριών και των ποδιών τους . Τα συνέθεσα σε κυλινδρική μορφή, βάφοντάς τα και προσθέτοντας διακοσμητικά στοιχεία όπως πον πον και μοτίβα με χρυσή και ασημένια μπογιά.
Όλες οι δραστηριότητες συνοδεύτηκαν από ερωτήσεις ανακεφαλαίωσης, παραδείγματα και ενθάρρυνση της συμμετοχής των παιδιών.
Κεντρικός στόχος υπήρξε η ενδυνάμωση της ενσυναίσθησης , η ενίσχυση της δημιουργικής έκφρασης και η κατανόηση της διαφορετικότητας μεταξύ των φυλών .
Project “Τα Βιβλία”
Το παρόν εκπαιδευτικό πρότζεκτ σχεδιάστηκε και υλοποιήθηκε στο πλαίσιο της Πρακτικής Άσκησης στο Νηπιαγωγείο, με στόχο να εισαγάγει τα παιδιά στον κόσμο του βιβλίου, όχι μόνο ως αναγνώστες, αλλά και ως δημιουργοί. Μέσα από μια σειρά οργανωμένων, βιωματικών δραστηριοτήτων, τα παιδιά κατανόησαν ολόκληρη την πορεία ενός βιβλίου.
Η έναρξη του πρότζεκτ βασίστηκε σε μια ομαδική ψηφοφορία, όπου τα παιδιά κλήθηκαν να αποφασίσουν το θεματικό πλαίσιο που θα τα απασχολούσε. Η διαδικασία αυτή αποτέλεσε το πρώτο βήμα για την ενίσχυση της δημοκρατικής συμμετοχής, της προφορικής έκφρασης και της συλλογικής λήψης αποφάσεων.
Το θέμα που προέκυψε ηταν «Τα Βιβλία». Επειτα έκανα μια ανίχνευση για τις γνώσεις των παιδιών πανω στο θέμα της δημιουργίας των βιβλίων οπου και συνειδητοποίησα οτι δεν υπάρχει καμία πρώτερη γνώση σχετικά με τη διαδικασία .
Στις πρώτες δραστηριότητες, τα παιδιά γνώρισαν βασικές έννοιες όπως τι είναι το εξώφυλλο, το οπισθόφυλλο τη δομή του βιβλίου αλλα και επαγγέλματα που εργάζονται για τη δημιουργία τους οπως ο συγγραφέας, ο εικονογράφος κλπ. Μέσα από παρατήρηση και βιωματική εξερεύνηση, ήρθαν σε επαφή με την υλική υπόσταση του χαρτιού και έμαθαν τη διαδικασία κατασκευής του , από τα δέντρα έως το τελικό προϊόν. Αυτές οι πληροφορίες μετατράπηκαν σε εικαστικές δημιουργίες, οι οποίες συγκεντρώθηκαν σε ένα κοινό χαρτόνι με θεματική «η διαδρομή του βιβλίου», λειτουργώντας ταυτόχρονα ως εργαλείο αναστοχασμού και αξιολόγησης.
Κατά την πορεία του πρότζεκτ, δόθηκε έμφαση και στη σημασία που έχουν οι λεπτομέρειες στις περιγραφές. Η δραστηριότητα που πραγματοποίησα ήταν αυτή με το ταχίνι και τη φρυγανιά, όπου τα παιδιά καλούνταν να δώσουν προφορικές οδηγίες για το πώς ετοιμάζεται ένα απλό σνακ. Οι εντολές τους εκτελούνταν αυτολεξεί, ακόμα και όταν ήταν ασαφείς ή ελλιπείς, αναδεικνύοντας τη σημασία της λεπτομερούς περιγραφής και της σαφήνειας στον προφορικό λόγο. Μέσα από χιούμορ, απορία και διορθώσεις, τα παιδιά κατανόησαν βιωματικά γιατί η ακρίβεια στη γλώσσα είναι απαραίτητη ,ειδικά σε ένα βιβλίο, όπου ο συγγραφέας δεν μπορεί να εξηγεί προφορικά.Κλείσαμε τη δραστηριότητα με αναστοχασμό και συζήτηση .
Μια αλλη δραστηριότητα που πραγματοποιήσαμε ηταν βασισμένη σε ενα πείραμα με τα παιδιά οπου δημιούργησαν «παλαιωμένες» σελίδες με καφέ, εμπνευσμένες από παλιά βιβλία .
Επιπροσθέτως σε αλλη δραστηριότητα κατασκεύασαν τα δικά τους εξώφυλλα και οπισθόφυλλα, επινόησαν χαρακτήρες και ιστορίες, και συνέθεσαν πλήρη προσωπικά βιβλία. Η διαδικασία ήταν ελεύθερη αλλά οργανωμένη, ενισχύοντας τη φαντασία, την αυτοέκφραση, την οργάνωση σκέψης και την αφηγηματική ικανότητα κάθε παιδιού.
Παράλληλα, πειραματίστηκαν με διάφορες μορφές παρουσίασης, όπως η παντομίμα, μέσα από την οποία τα παιδιά παρουσίαζαν το εξώφυλλο του βιβλίου τους και το θέμα (πχ πριγκίπισσα) χωρίς λόγια. Έκαναν επισης παρουσιάσεις, τόσο σε ατομικό όσο και σε ομαδικό επίπεδο οπου κάθε παιδί παρουσίασε το προσωπικό του βιβλίο ολοκληρωμένο στην ολομέλεια, αφηγήθηκε την ιστορία του και έδωσε τίτλο και θέμα στο έργο του.
Δώθηκε επισης στα παιδιά φυλλο εργασίας με θεματική ενότητα τα μαθηματικά .
Επιπλέον, υλοποιήθηκε δραστηριότητα ανάγνωσης μιας φανταστικής ιστορίας με πρωταγωνίστρια τη «Μαγική Μουτζούρα», έναν ήρωα που εμπνεύστηκα με τα παιδιά μέσα απο μια δημιουργία τους σε μια ψηφιακή εφαρμογή (το tux paint). Η ιστορία αυτή αποτέλεσε αφετηρία για την τελική δημιουργία ενός κοινά εικονογραφημένου «αρχαίου βιβλίου», φτιαγμένου από τα παιδιά σε καφέ, παλαιωμένα χαρτιά που ειχαν δημιουργήσει σε προηγούμενη δραστηριότητα .
Το πρότζεκτ ολοκληρώθηκε με τη σύνδεση με την οικογένεια.Γονείς και παππούδες συμμετείχαν ενεργά, διαβάζοντας ιστορίες στην τάξη, εμπλουτίζοντας το πρότζεκτ με αφηγήσεις και ανατροφοδότηση.
Γλυκερία Βασιλικιά
Φοιτήτρια Πρακτικής Άσκησης
(ΤΕΕΑΠΗ Πανεπιστήμιο Πατρών)