«Τα παιχνίδια στο χρόνο..: Από την αρχαιότητα στα παραδοσιακά παιχνίδια»Πρακτική Άσκηση μέσω ΕΣΠΑ 2018 Κορομπίλη Κωνσταντίνα.

«Τα παιχνίδια στο χρόνο..: Από την αρχαιότητα στα παραδοσιακά παιχνίδια»

Μάθημα: Πρακτική Άσκηση μέσω ΕΣΠΑ 2018 στο 15ο Νηπιαγωγείο Πατρών.
Διδάσκον: Νεκτάριος Στελλάκης
Φοιτήτρια:
Κορομπίλη Κωνσταντίνα
Έτος: 4^ο (8^ο Εξάμηνο)

Πανεπιστήμιο Πατρών
Σχολή Ανθρωπιστικών και Κοινωνικών Επιστημών
Τμήμα Επιστημών της Εκπαίδευσης και της Αγωγής στην Προσχολική Ηλικία

Ακαδημαϊκό έτος: 2017-2018

Εισαγωγή

Το σχέδιο εργασίας που θα περιγραφεί πραγματοποιήθηκε στα πλαίσια του μαθήματος «Πρακτική Άσκηση μέσω ΕΣΠΑ 2014-2020», το οποίο δίνει την ευκαιρία σε φοιτητές/ -τριες να κάνουν την πρακτική τους άσκηση σε δημόσια κι ιδιωτικά σχολεία της Πάτρας.

Επειδή είναι ευρέως αποδεκτό πως η μέθοδος του/ της εκπαιδευτικού για την οικοδόμηση των γνώσεων στα παιδιά αποτελεί κύριο παράγοντα της εκπαίδευσης τους, βασικός στόχος του μαθήματος αυτού ήταν η διδασκαλία μέσω της μεθόδου του σχεδίου εργασίας ή αλλιώς project. Δηλαδή, σκοπός ήταν η φοιτήτριες του Τ.Ε.Ε.Α.Π.Η, που επέλεξαν αυτό το μάθημα, να μάθουν την μέθοδο αυτή σε θεωρητικό επίπεδο και να δοκιμάσουν να την εφαρμόσουν στην τάξη.

Το σχέδιο εργασίας που οργάνωσα με τους μαθητές μου υλοποιήθηκε στο 15^ο Νηπιαγωγείο Πατρών κατά το χρονικό διάστημα από 23 Απριλίου μέχρι 25 Μαΐου 2018. Σε αυτό το σχολείο πραγματοποίησα την πρακτική μου άσκηση. Τα παιδιά που συμμετείχαν στις δράσεις ήταν 18 στο σύνολο και από το Α2 τμήμα, εκ των οποίων τα 12 ήταν νήπια και τα 6 προνήπια. Επίσης, είχαμε στο τμήμα 12 αγόρια κι 6 κορίτσια.

Παρακάτω παρουσιάζονται αναλυτικά οι 3 φάσεις του σχεδίου εργασίας, έτσι όπως σχεδιάστηκαν κι οργανώθηκαν από την συνεργασία εμένα και των παιδιών της τάξης μου. Για την ακρίβεια, στο πρώτο μέρος αναλύεται ο τρόπος που αναδύθηκε το θέμα (πώς δημιουργήθηκε το πρόβλημα), καθώς επίσης και οι τρόποι που προτάθηκαν για να βρεθούν οι λύσεις σε αυτό. Έπειτα, στο επόμενο στάδιο φαίνονται ο σχεδιασμός κι η υλοποίηση των δράσεων που έγιναν, με σκοπό την διερεύνηση του προβλήματος. Τέλος, παρουσιάζεται η Τρίτη φάση του σχεδίου εργασίας, όπου εκεί πραγματοποιούνται δραστηριότητες αξιολόγησης και παρουσίασης του θέματος που διερευνήθηκε.

Όπως προαναφέρθηκε, σκοπός αυτής της εργασίας είναι να παρουσιαστεί ο σχεδιασμός, η υλοποίηση και η αξιολόγηση αυτού του project, που υλοποιήθηκε στα πλαίσια της πρακτικής μου άσκησης. Έτσι, παρακάτω φαίνεται αναλυτικά η πορεία ανάπτυξης του σχεδίου εργασίας.

Α’ Φάση: Προβληματισμός- Ανάδυση του θέματος

Η επιλογή του θέματος προέκυψε από ένα άλλο project που δούλευαν στο νηπιαγωγείο και το οποίο ξεκίνησε λίγες μέρες αφότου άρχισα την πρακτική μου στο σχολείο αυτό. Το θέμα του ήταν «Η αυλή του σχολείου μου». Έτσι, μία μέρα ένα παιδί παρατήρησε καθώς έβλεπαν βίντεο από διάφορες αυλές σχολείων ότι «Δεν είναι όλες οι αυλές ίδιες. Παλιά δεν είχαν αυλές, μου έχει πει η γιαγιά μου. Έπαιζαν σε δρόμους με χώμα». Και τα υπόλοιπα παιδιά σχολίασαν: «κι εμένα η γιαγιά μου έχει πει ότι έπαιζαν άλλα παιχνίδια», «δεν είχαν παιχνίδια οι παππούδες και οι γιαγιάδες μας, γιατί δεν είχαν λεφτά να τα πάρουν», «είχαν παιχνίδια, αλλά λίγα», «έπαιζαν βόλους, κρυφτό, κουτσό, τυφλόμυγα μου είπε ο παππούς. Τον ρώτησα χθες». Για πολλές μέρες, τα παιδιά είτε κατά την διάρκεια του πρωινού είτε στο διάλειμμα συζητούσαν για τα παιχνίδια που έπαιζαν παλιά. Συνεπώς, τόσο τα σχόλια των παιδιών, όσο και το έντονο ενδιαφέρον των μαθητών/-τριών αποτέλεσαν την αφετηρία του project που αφορούσε τα παιχνίδια μέσα στο πέρασμα του χρόνου κι ειδικότερα από την αρχαιότητα μέχρι την εποχή μετά το 2^ο Παγκόσμιο πόλεμο (παραδοσιακά παιχνίδια).

Όμως, για να μπορέσουμε να μελετήσουμε εις βάθος αυτό το θέμα, πρώτα χρειάστηκε να ανιχνεύσουμε τις προϋπάρχουσες γνώσεις και ιδέες των παιδιών. Για αυτό, δημιουργήσαμε ένα ιστόγραμμα σχετικά με το τι ξέρουν οι μαθητές για τα παιχνίδια στο πέρασμα του χρόνου. Για την ακρίβεια, κεντρικές έννοιες του ιστογράμματος ήταν «τα παιχνίδια στο πέρασμα του χρόνου», οπότε ζήτησα από τους μαθητές να μου πουν τι ξέρουν για τα παιχνίδια στα παλιά τα χρόνια. Οι απαντήσεις που καταγράφηκαν ήταν οι εξής:

«Τα μοιραζόμαστε με τους φίλους μας.»
«Με τα παιχνίδια έπαιζαν.»
«Προσέχουμε τα παιχνίδια για να μην χαλάσουν. Γιατί η μαμά μαλώνει.»
«Έπαιζαν άλλα παιχνίδια. Εμείς παίζουμε άλλα παιχνίδια.»
«’Έπαιζαν βόλους, κουτσό, κρυφτό, τυφλόμυγα. Μου είπε ο παππούς.»
«Δεν είχαν παιχνίδια παλιά.»
«Σωστά! Δεν είχαν γιατί δεν υπήρχαν μαγαζιά να τα αγοράσουν.»
«Ναι (δεν είχαν παιχνίδια), έχει δίκαιο ο Λ., γιατί δεν είχαν λεφτά να τα αγοράσουν. Γιατί ήταν φτωχοί.»
«Τι λέτε; (αντιτίθεται στις παραπάνω απαντήσεις) Είχαν παιχνίδια. Έχω δει φωτογραφίες. Είχαν μπάλα, σχοινάκι, βόλους, κούκλες.»
«Δεν έπαιζαν τα παιδιά τότε, γιατί η γιαγιά είπε ότι δούλευε όταν ήταν μικρή. Δούλευε και δεν έπαιζε. Όσοι δουλεύουν , δεν παίζουν, όπως ο μπαμπάς με την μαμά μου.»
«Παλιά έπαιζαν στους δρόμους με χώμα και έπαιζαν όλα τα παιδιά μαζί.»
«Δεν ξέρω τίποτα.» (7 παιδιά έδωσαν αυτή την απάντηση)

Επειδή 7 παιδιά απάντησαν «δεν ξέρω», σκέφτηκα να τα χωρίσω σε ομάδες και με πλαστελίνη να επιλέξουν να μου φτιάξουν ό,τι ξέρουν για τα παλιά παιχνίδια. Πρώτα ενθάρρυνα τους μαθητές να συζητήσουν μεταξύ τους τι γνωρίζουν κι ύστερα να αποφασίσουν τι απ’ αυτά που ξέρουν θα το κατασκευάσουν. Με αυτό το τρόπο θέλησα να βοηθήσω τους μαθητές να εκφράσουν τις ιδέες ή τις γνώσεις τους με διαφορετική μέθοδο. Οι τέσσερις ομάδες λοιπόν, κατασκεύασαν τα εξής: 3 παιδιά να παίζουν σχοινάκι, 7 παιδιά να παίζουν κυνηγητό, 4 παιδιά να παίζουν ποδόσφαιρο και 4 παιδιά να παίζουν μπάσκετ. Με βάση τις κατασκευές των ομάδων, φάνηκε ότι ορισμένα παιδιά δεν γνώριζαν πράγματα για τα παλιά παιχνίδια ή όταν άκουγαν τον όρο παιχνίδια επικεντρώνονταν στα δικά τους αγαπημένα παιχνίδια κι όχι στα παλαιά (π.χ: μπάσκετ, ποδόσφαιρο).

Αφού καταγράφηκαν οι προϋπάρχουσες γνώσεις των παιδιών, στην συνέχεια ζήτησα να μου πουν τι θέλουν να μάθουν για τα παιχνίδια μέσα στο χρόνο. Δηλαδή, δημιουργήσαμε ένα δεύτερο ιστόγραμμα, στο οποίο καταγράψαμε τις γνώσεις που θέλουν να αποκτήσουν τα παιδιά – ή αλλιώς τα ενδιαφέροντά τους για το υπό μελέτη θέμα. Συγκεκριμένα, θέλουν να μάθουν τα εξής:

«Ποια είναι τα αγαπημένα παιχνίδια του παππού και της γιαγιάς μου;»
«Πώς έφτιαχναν τα παιχνίδια παλιά;»
«Τι παιχνίδια έπαιζαν παλιά;»
«Πώς έπαιζαν τα παιχνίδια;»
«Πού έπαιζαν παιχνίδια τα παιδιά;»
«Με τι παιχνίδια έπαιζε ο Πλάτωνας, κυρία;» (αφόρμηση από ένα ευρωπαϊκό πρόγραμμα που μίλησαν και για αρχαίους Έλληνες διανοούμενους)
«Έπαιζαν οι Αρχαίοι Έλληνες;»
«Από πού αγόραζαν τα παιχνίδια παλιά;»

Μέσω της συζήτησης και της καταγραφής των γνώσεων των μαθητών/-τριών, αντάλλαξαν γνώσεις και ιδέες, καθώς επίσης βρήκαν τα ερωτήματα προς διερεύνηση. Όλες αυτές οι πληροφορίες που συγκεντρώθηκαν αποτελούν την βάση για την οικοδόμηση της νέας γνώσης, αφού σύμφωνα με τα τελευταία θεωρητικά δεδομένα ξεκινάμε πάντα από τις προϋπάρχουσες γνώσεις και εμπειρίες των παιδιών και «χτίζουμε» πάνω σε αυτές την καινούργια γνώση.

Τελικά, μέσα από τα ιστογράμματα έγινε φανερό ότι οι μαθητές επικεντρώθηκαν κυρίως σε δύο υποενότητες: α) τα «παραδοσιακά» παιχνίδια και β) τα παιχνίδια της αρχαιότητας. Τότε, δημιουργήθηκε η ανάγκη να αναρωτηθούμε με ποιο τρόπο θα μπορούσαμε να βρούμε τις πληροφορίες που θέλουμε. Έτσι, ρώτησα τους μαθητές να μουν πουν τις ιδέες τους, οι οποίες ήταν να ψάξουμε στο internet, στο κινητό, στο tablet, στην τηλεόραση, σε βιβλία και σε εφημερίδες.

Στη συνέχεια, προσπαθήσαμε να συγκεντρώσουμε ότι υλικό υπήρχε μέσα στην τάξη κι αφορούσε το θέμα μας. Όμως, για να εμπλουτίσουμε το υλικό και να εμπλέξουμε περισσότερο τους μαθητές στην διαδικασία εύρεσης υλικού, τους ζήτησα να φέρουν ότι υλικό έχουν σπίτι και πιστεύουν ότι θα μας φανεί χρήσιμο. Όμως, τα παιδιά δεν ανταποκρίθηκαν, όπως περίμενα. Μόνο δύο τρεις μαθητές έφεραν κάποια παιχνίδια των παππούδων και των γιαγιάδων τους, καθώς και κάποιες φωτογραφίες.

Από την άλλη πλευρά είχα κάνει κι εγώ την έρευνα μου, συγκεντρώνοντας υλικό με απαραίτητες πληροφορίες για το θέμα. Το υλικό ήταν είτε έντυπο (βιβλία πληροφοριών, παραμύθια) είτε ηλεκτρονικό (π.χ: ιστοσελίδες, site, πλατφόρμες). Φυσικά, καθ’ όλη την διάρκεια του project προσθέταμε ότι άλλο βρίσκαμε, φτιάχναμε στην τάξη, έφερναν οι μαθητές από το σπίτι ή έδιναν οι γονείς ή άλλοι εξωτερικοί συνεργάτες.

Πριν ξεκινήσουμε την υλοποίηση του προγράμματος, θελήσαμε να φτιάξουμε την νέα γωνιά που θα αφορούσε τα παιχνίδια, καθώς και ένα σχεδιάγραμμα σχετικά με την πορεία ανάπτυξης του project μας. Τέλος, πριν περάσουμε στην δεύτερη φάση, ζήτησα ένα πρωινό να έρθουν λίγο νωρίτερα οι γονείς το μεσημέρι, ώστε να τους ενημερώσουμε με τους μαθητές για το νέο θέμα με το οποίο θα ασχοληθούμε. Για την ακρίβεια, οι μαθητές τους είπαν το θέμα και τον τρόπο που είχαμε δουλέψει ως εκείνη την στιγμή, ενώ εγώ τους ζήτησα να βοηθούν και να συνεργάζονται με τα παιδιά τους με σκοπό τον εμπλουτισμό των γνώσεων και του υλικού που χρειαζόμαστε για το υπό μελέτη θέμα.

Επομένως, περάσαμε στην δεύτερη φάση του σχεδίου εργασίας, το οποίο αποτελεί το κύριο μέρος της δουλειάς μας, αφού μέσα από την εμπλοκή, τον πειραματισμό και την διερεύνηση οι μαθητές θα οικοδομήσουν την νέα γνώση.

Β’ Φάση: Σχεδιασμός και υλοποίηση δραστηριοτήτων

Αφού έγινε η επιλογή του θέματος, καταγράφηκαν οι προϋπάρχουσες γνώσεις και τα ερωτήματα των παιδιών για τα παιχνίδια στο χρόνο, ενημερώθηκαν οι γονείς, συγκεντρώσαμε κάποιο υλικό, δημιουργήσαμε την νέα γωνιά και κάναμε ένα προσχέδιο εργασίας, έπειτα σχεδιάσαμε και υλοποιήσαμε κάποιες δραστηριότητες με σκοπό την απόκτηση γνώσεων για το θέμα αυτό.

Οι δραστηριότητες που προέκυψαν αποτελούν από κοινού απόφαση των μαθητών κι εμένα. Επιπλέον, είναι χρήσιμο να αναφερθεί ότι υλοποιήθηκαν στην τάξη και την αυλή του σχολείου. Παρόλο που είχαμε σχεδιάσει με τους μαθητές να πάμε στο Λαογραφικό μουσείο στο Πλατάνι, δεν τα καταφέραμε, διότι είχε κλείσει το όριο των επιτρεπόμενων εκδρομών κι έτσι δεν γινόταν. Επομένως, όλες οι δράσεις έγιναν εντός του χώρου του σχολείου.

Αρχικά, λοιπόν, ανατρέξαμε στο προσχέδιο με σκοπό να δούμε τι είχαμε σκεφτεί να κάνουμε πρώτα. Αυτό που είχαμε πει ήταν να ασχοληθούμε σε πρώτη φάση με τα παιχνίδια στην αρχαιότητα και σε δεύτερη φάση με τα παραδοσιακά παιχνίδια. Και στις δύο περιπτώσεις κύριο μέλημά μας στην αρχή είναι να ψάξουμε να βρούμε πληροφορίες από διάφορες πηγές. Έτσι, πήγαμε στην γωνιά που είχαμε δημιουργήσει και βρήκαμε όλες τις φωτογραφίες που έδειχναν παιχνίδια στην αρχαιότητα. Οι στόχοι αυτής της δραστηριότητας ήταν:

-Να αναγνωρίσουν και να σχολιάσουν φωτογραφικό υλικό που παρουσιάζει τα παραδοσιακά παιχνίδια της αρχαιότητας (Παιδί και περιβάλλον- Ανθρωπογενές περιβάλλον κι αλληλεπίδραση)

-Να ενθαρρύνουμε τους μαθητές να συμμετέχουν στην συζήτηση για τα παραδοσιακά παιχνίδια της αρχαιότητας βάση του φωτογραφικού υλικού που τους δείχνουμε (Παιδί και γλώσσα-Προφορικός λόγος και ακρόαση),

-Να αναπτύξουν τον προφορικό τους λόγο για αυτό το θέμα, εμπλουτίζοντας παράλληλα τις γνώσεις τους (Παιδί και γλώσσα-Προφορικός λόγος και ακρόαση).

Έτσι, κάνοντας πρώτα ένα πρόλογο, προσπάθησα να εξηγήσω στους μαθητές ότι οι άνθρωποι γενικότερα και ειδικότερα τα παιδιά είχαν ανάγκη το παιχνίδι κι αφιέρωναν αρκετό χρόνο σε αυτό από πολύ παλιά. Τότε, τους ζήτησα να συγκεντρώσουμε τις φωτογραφίες στην παρεούλα και τα ρώτησα αν πιστεύουν ότι υπάρχουν ομοιότητες ή διαφορές με τα παιχνίδια της αρχαιότητας και ποιες θα μπορούσε να είναι αυτές. Αφού μου είπαν την γνώμη τους, ερχόταν ένα-ένα παιδί διάλεγε μία φωτογραφία και μέσω ερωτήσεων προσπαθούσα από μόνα τους να καταλάβουν με τι έπαιζαν οι Αρχαίοι Έλληνες.

Καθώς επεξεργαζόμασταν τις φωτογραφίες που είχαμε βρει από το μουσείο Μπενάκη, κέντρισε το ενδιαφέρον των παιδιών κάτι κούκλες που έφτιαχναν οι Αρχαίοι Έλληνες από άχυρο και στάχυα κι αποφασίσαμε να τις κατασκευάσουμε. Οι στόχοι αυτής της δράσης ήταν οι εξής:

-Να βιώσουν μέσω της κατασκευής το τρόπο που έφτιαχναν παλιά τις κούκλες και να καταλάβουν πώς τότε δεν αγόραζαν τα παιχνίδια, αλλά τα έφτιαχναν μόνοι τους (Παιδί και περιβάλλον- Ανθρωπογενές περιβάλλον και αλληλεπίδραση),

-Να χειρίζονται οι μαθητές διάφορα υλικά, όπως άχυρο, στάχυα, πον-πον, μαλλί, με σκοπό την κατασκευή των κουκλών της αρχαιότητας (Παιδί Δημιουργία κι έκφραση: Εικαστικά),

-Να αναπτύξουν την λεπτή τους κινητικότητα (Παιδί Δημιουργία κι έκφραση: Εικαστικά).

Την επόμενη κιόλας μέρα αγόρασα το άχυρο, το στάχυ και ό,τι άλλο υλικό (πον-πον, πούλιες, χάντρες) χρειαζόταν για να κατασκευάσουμε τις κούκλες. Συγκεκριμένα, παίρναμε άχυρο και στάχυα κι αφού κόβαμε ότι περίσσευε από το σιτάρι, το βάζαμε κάθετα στην υπόλοιπη κατασκευή και το έδεναν τα παιδιά με νήμα. Έπειτα, φτιάχναμε τα μαλλιά της κούκλας. Τέλος, κολλούσαμε με σιλικόνη τα διάφορα μέρη του προσώπου της κούκλας, χρησιμοποιώντας για αυτά πον-πον, χάντρες, πούλιες κι άλλα τέτοια υλικά.

Εκτός από αυτές τις κούκλες που έκαναν εντύπωση στους μαθητές, θέλησαν να κατασκευάσουν σβούρες και βόλους, όπως αυτοί στην Αρχαία Ελλάδα. Οι μαθητές αποφάσισαν να κατασκευάσουν αυτό το παιχνίδι. Πριν ξεκινήσουν να τις φτιάχνουν, μπήκαμε στο ίντερνετ και είδαμε διάφορες εικόνες από σβούρες της Αρχαιότητας. Παρατήρησαν, λοιπόν ότι οι σβούρες ήταν φτιαγμένες από πηλό κι έτσι τις έκαναν με αυτό το υλικό. Μάλιστα, τα προέτρεψα να κοιτάξουν προσεκτικά πώς ήταν οι σβούρες που είδαμε. Εκείνη την στιγμή ένα παιδάκι παρατήρησε ότι είχαν διάφορα σχέδια πάνω. Τους είπα ότι έφτιαχναν διάφορες γραμμές, σχήματα ή άλλων ειδών σχέδια. Τα παιδιά έδειξαν πρόθυμα να δοκιμάσουν να φτιάξουν αντίστοιχα σχέδια πάνω στις σβούρες τους, χρησιμοποιώντας ακουαρέλα και πινέλα. Όμως, η προσπάθεια αυτή δεν πέτυχε, αφού τελικά οι περισσότεροι μαθητές έβαψαν όλη την σβούρα μαύρη, ενώ λίγοι ήταν αυτοί που έκαναν κάποια σχέδια. Όπως και στην προηγούμενη δραστηριότητα στοχεύαμε:

-Να παροτρύνουμε τους μαθητές να χρησιμοποιήσουν τον πηλό με σκοπό να κατασκευάσουν σβούρες και βόλους της Αρχαιότητας (Παιδί Δημιουργία και έκφραση-Εικαστικά),

-Να αναπτύξουν τα παιδιά την δημιουργικότητα και την φαντασία τους (Παιδί Δημιουργία και έκφραση-Εικαστικά),

-Να βοηθούν ο ένας τον άλλον όπου κι αν χρειάζεται (Παιδί και περιβάλλον- Ανθρωπογενές περιβάλλον και αλληλεπίδραση),

-Να χρησιμοποιήσουμε τον Η/Υ για να βρούμε εικόνες με παλιές σβούρες και βόλους (Παιδί και πληροφορική).

Όλα όσα είδαμε βέβαια στις φωτογραφίες είχαν σχέση με παιχνίδια που έπαιζαν κυρίως εντός του σπιτιού κι αφορούσε κάποιο αντικείμενο, όπως βόλους, πλαγγώνες, κούκλες, πήλινα σκεύη κ.ά.). Για αυτό αποφασίσαμε με τους μαθητές να ψάξουμε στο διαδίκτυο να βρούμε βίντεο ή άλλες ιστοσελίδες όπου έχουν πληροφορίες για τα παιχνίδια της αρχαιότητας. Συγκεκριμένα, τα παρότρυνα να σκεφτούν ποιες λέξεις πρέπει να γράψουμε στο διαδίκτυο, ώστε να βρούμε τις πληροφορίες που θέλουμε. Εκείνα αρχικά πρότειναν λέξεις, όπως παιχνίδια, Αρχαία Ελλάδα, Αρχαιότητα, όμως με την βοήθεια μου και με ερωτήσεις που τους έκανα, μου είπαν να γράψω την φράση «Τα παιχνίδια στην Αρχαία Ελλάδα». Τότε, παρακολουθήσαμε τρία βίντεο που ήταν «Αρχαία παιχνίδια», «Το παιχνίδι στην Αρχαία Ελλάδα» και «Αρχαία ελληνικά παιχνίδια». Κάθε φορά που οι μαθητές σχολίαζαν κάτι ή όταν θεωρούσα εγώ κάτι σημαντικό, σταματούσα το βίντεο και συζητούσαμε όλοι μαζί. Στόχοι μας σε αυτό το σημείο είναι:

-Να μάθουν τα παιδιά διάφορες πληροφορίες για τα παιχνίδια της αρχαιότητας μέσω της προβολής βίντεο (Παιδί και περιβάλλον– Ανθρωπογενές περιβάλλον και αλληλεπίδραση),

-Να αναπτύξουν τον προφορικό τους λόγο σχετικά με τα παιχνίδια που έπαιζαν οι Αρχαίοι Έλληνες (Παιδί και γλώσσα-Προφορικός λόγος και ακρόαση),

-Να μάθουν οι μαθητές να χρησιμοποιούν τον υπολογιστή και συγκεκριμένα το διαδίκτυο με σκοπό να βρουν χρήσιμες πληροφορίες για το θέμα που ερευνούν.

Από τα βίντεο συλλέξαμε πολλές πληροφορίες, τις οποίες όμως θελήσαμε να τις καταγράψουμε κάπου ώστε να τις θυμόμαστε. Οπότε, αποφασίσαμε να φτιάξουμε έναν πίνακα καταγραφής, όπου φαινόταν το όνομα του παιχνιδιού, μία φωτογραφία και μία σύντομη περιγραφή του. Σκοπός μας στην προκειμένη περίπτωση ήταν:

-Να παροτρύνουμε τα παιδιά να καταγράψουν σε πίνακα τριπλής εισόδου τα διάφορα παιχνίδια της αρχαιότητας που έμαθαν (Παιδί και μαθηματικά),

-Να ενθαρρύνονται να γράφουν, όπως μπορούν τις πληροφορίες που βρήκαν (Παιδί και γλώσσα- Γραφή).

Οι μαθητές δεν ήθελαν να γράψουν στον πίνακα, διότι υποστήριζαν ότι δεν ξέρουν να γράφουν. Για το λόγο αυτό έφτιαξα καρτέλες, οι οποίες είχαν πληροφορίες για τα αρχαία παιχνίδια. Αφού βλέπαμε το βίντεο και μαθαίναμε πράγματα για τα παιχνίδια που έπαιζαν στην αρχαιότητα, κολλούσαμε τις καρτέλες ανάλογα με το παιχνίδι που καταγράφαμε. Όμως, προσπάθησα να κάνω τους μαθητές να αμφιβάλλουν σχετικά με την εγκυρότητα των πληροφοριών. Δηλαδή, τους ρώτησα «Πώς είστε σίγουροι ότι αυτό που βλέπουμε και στην συνέχεια καταγράφουμε είναι σωστό;». Οι μαθητές αιφνιδιάστηκαν, αλλά γρήγορα είπαν ότι «δεν ξέρουμε αν είναι σωστό. Αλλά για να υπάρχει στον υπολογιστή θα είναι σωστό». Τους απάντησα πως μπορεί το ίντερνετ να έχει πολλές πληροφορίες, αλλά θα πρέπει να προσέχουμε ποιος τις ανεβάζει κι αν είναι έγκυρες. Έτσι, τους ρώτησα τι προτείνουν να κάνουμε για να διαπιστώσουμε αν αυτά που διαβάσαμε είναι έγκυρα;». Οι μαθητές είπαν ότι μπορούμε να ψάξουμε στα βιβλία που έχουμε στην γωνιά των παιχνιδιών.

Σε αυτό το σημείο χώρισα τα παιδιά σε 2 ομάδες, όπου κάθε μία ανέλαβε να ψάξει πληροφορίες σε διαφορετικά βιβλία. Η μία ομάδα έψαξε στο βιβλίο «Τα ξεχασμένα παιχνίδια», ενώ η άλλη στο βιβλίο «Ελάτε να παίξουμε». Ο ρόλος μου ήταν καθοδηγητικός- βοηθητικός πότε στην μία και πότε στην άλλη ομάδα. Επειδή ένα παιδί από την μία ομάδα ξέρει να διαβάζει δεν με χρειάζονταν τόσο, οπότε βοηθούσα περισσότερο την άλλη ομάδα. Κάθε φορά που μία από τις δύο ομάδες έβρισκε μία πληροφορία, πήγαινε στον πίνακα καταγραφής, έβλεπε αν το παιχνίδι ήταν ήδη καταγεγραμμένο από το βίντεο κι αν όχι το σημείωνε με την βοήθειά μου. Μερικά από τα παιχνίδια που καταγράφηκαν ήταν η ψηλαφίνδα, η βισιλίνδα, η διελκυστίνδα και η κρικελασία.

Τα περισσότερα παιχνίδια που καταγράφηκαν ήταν ομαδικά και μπορούσαμε να τα παίξουμε στο προαύλιο. Ήταν, λοιπόν, λογικό οι μαθητές να μου ζητήσουν να μάθουν να παίζουν αυτά τα παιχνίδια. Πριν βέβαια ξεκινήσουμε το παιχνίδι, ξεχυθήκαμε σε κάθε γωνιά της τάξης, προσπαθώντας να συγκεντρώσουμε τα υλικά-αντικείμενα που χρειαζόμαστε για να παίξουμε τα παιχνίδια αυτά (π.χ: μαντηλάκι, στεφάνια, μπάλα, φουλάρι, κ.λπ.). Αφότου μαζέψαμε όλα τα απαραίτητα αντικείμενα βγήκαμε στην αυλή με σκοπό να μάθουμε να παίζουμε τα παιχνίδια αυτά. Ένα παιδί κάθε φορά έλεγε τους κανόνες του παιχνιδιού, όπως τους είχε καταλάβει από όσα είχαμε δει ή διαβάσει κι όπου μπερδεύονταν βοηθούσα εγώ. Όταν είχαν καταλάβει όλοι τους κανόνες, κληρώναμε ένα παιδί που θα ήταν ο πρώτος παίκτης κι έτσι άρχιζε το παιχνίδι. Εκείνη την ημέρα παίξαμε 2-3 φορές το κάθε παιχνίδι, παρόλα αυτά τα παιδιά ζητούσαν να συνεχίσουμε, αλλά δεν γινόταν. Επειδή είδα τον ενθουσιασμό τους, τους υποσχέθηκα να κατασκευάσουμε ένα κουτί, όπου θα βάζαμε τα αντικείμενα που χρειάζονται για να μπορούν να παίζουν τα παιχνίδια που μαθαίνουμε ακόμα και στο διάλειμμα. Οι στόχοι της παραπάνω δράσης ήταν οι ακόλουθοι:

-Να μάθουν οι μαθητές να παίζουν τα παιχνίδια της Αρχαίας Ελλάδας (Παιδί Δημιουργία και έκφραση- Φυσική Αγωγή),

-Να αναπτύξουν την σωματική τους δραστηριότητα, προάγοντας την υγεία τους (Παιδί Δημιουργία και έκφραση- Φυσική Αγωγή),

-Να εξοικειωθούν με τους κανόνες του παιχνιδιού και να μάθουν να τους τηρούν (Παιδί και περιβάλλον- Ανθρωπογενές περιβάλλον και αλληλεπίδραση).

Την επόμενη κιόλας μέρα τα παιδιά ζήτησαν να φτιάξουμε το φορητό κουτί με τα παιχνίδια, το οποίο θα μπορούν να παίρνουν μαζί τους στο διάλειμμα. Πήραμε ένα κουτί πλαστικό που δεν το χρειαζόμασταν κάπου στην τάξη και ξεκινήσαμε να του βάζουμε αντικείμενα που είχαμε μάθει ότι χρειάζονται σε κάποια παιχνίδια. Αφού βάλαμε μέσα όσα υλικά γνωρίζαμε ως τώρα, παρότρυνα τους μαθητές να το διακοσμήσουμε ώστε να είναι περιποιημένο και να ξέρουμε τι περιέχει, όμως εκείνοι δεν συμφώνησαν, οπότε το αφήσαμε ως έχει. Βέβαια, υποσχεθήκαμε να το ενισχύουμε όταν μαθαίνουμε κάποιο καινούργιο παιχνίδι.

Ως τώρα οι δράσεις ήταν προγραμματισμένες από τα παιδιά σε συνεργασία μαζί μου, όμως οι δραστηριότητες που ακολουθούν σχεδιάστηκαν από εμένα, ώστε να υπάρχει διαθεματικότητα και να εμπλέκει τους μαθητές με όσο το δυνατόν περισσότερα γνωστικά αντικείμενα. Έτσι, μέσω αυτής της δραστηριότητας τα παιδιά θα ασχολούνταν με την γνωστική περιοχή των μαθηματικών και της γλώσσας:

-Να μάθουν οι μαθητές να επιλύουν προβλήματα (Παιδί και Μαθηματικά),

-Να καλλιεργήσουν την κριτική τους σκέψη (Παιδί και Μαθηματικά),

-Να μάθουν να μετατρέπουν ένα παιχνίδι άδικο σε δίκαιο (Παιδί και Μαθηματικά),

– Να σέβονται την γνώμη του άλλου και να αναγνωρίζουν ότι υπάρχουν παραπάνω από μία σωστές απαντήσεις(Παιδί και περιβάλλον- Ανθρωπογενές περιβάλλον και αλληλεπίδραση),

-Να μάθουν να ακούν τους συνομιλητές- συμμαθητές τους (Παιδί και γλώσσα-Προφορικός λόγος και ακρόαση).

Για να επιτευχθούν οι παραπάνω στόχοι, ένα πρωινό πήγα στο σχολείο λέγοντας στους μαθητές: «Παιδιά μου, κοιτάξτε τι βρήκα έξω από την πόρτα του σχολείου.. Ένα γράμμα! Από ποιον να είναι και τι να θέλει;». Τότε, οι μαθητές είπαν: «Μπορεί να είναι από κάποιο άλλο σχολείο», «Ή να το έστειλε ο Αϊ Βασίλης», «Μπορεί να το έφερε ο ταχυδρόμος», «Εσείς το γράψατε και το φέρατε κυρία». Κι εγώ τους απάντησα: «Εγώ το βρήκα εδώ κι απόρησα όταν το είδα. Μα τι να θέλει αυτός που το έστειλε; Τι λέτε να το ανοίξουμε;». Όλοι συμφώνησαν να το ανοίξουμε. Άνοιξα το γράμμα κι άρχισα να το διαβάζω, όταν ο μαθητής μου που ξέρει να διαβάζει, με διέκοψε και μου ζήτησε να το διαβάσει εκείνος. Φυσικά, του επέτρεψα να το διαβάσει. Το γράμμα ερχόταν από το Νηπιαγωγείο Γραβιάς κι έλεγε τα ακόλουθα:

«Αγαπητά παιδιά του 15^ου Νηπιαγωγείου Πατρών,

Θα θέλαμε την βοήθειά σας! Είμαστε τα παιδιά του Νηπιαγωγείου Γραβιάς κι ασχολούμαστε κι εμείς με τα παιχνίδια της Αρχαιότητας. Προσπαθήσαμε να παίξουμε το παιχνίδι διελκυστίνδα, αλλά δεν ήταν δίκαιο. Γιατί είμαστε 7 παιδιά στο σχολείο και η μία ομάδα είχε 3 παιδιά, ενώ η άλλη 4. Τι θα μπορούσαμε να κάνουμε για να είναι δίκαιο το παιχνίδι;». Σε αυτό το σημείο διακόπτουμε την ανάγνωση του γράμματος και ζητάμε από τους μαθητές να προτείνουν λύσεις. Για να είναι πιο εύκολο για τα παιδιά να κατανοήσουν το πρόβλημα, παίρνουμε διάφορα υλικά από την τάξη, όπως Lego ανθρωπάκια, σκοινί, με σκοπό να αναπαραστήσουμε το πρόβλημα και να είναι απτό στους μαθητές. Πρώτα σκέφτηκαν το πρόβλημα και στη συνέχεια άρχισαν να προτείνουν λύσεις, μερικές εκ των οποίων ήταν «να μην παίζει ένα παιδί σε κάθε γύρο», «να παίξει το παιδί που περισσεύει με την μία από τις δύο ομάδες», καθώς και «να παίξει η κυρία με την μία ομάδα και το παιδί με την άλλη». Όμως, για να οξύνω την κριτική τους σκέψη και να τα προβληματίσω τους είπα: «Πιστεύω ότι αν δεν παίζει καθόλου ένα παιδί σε κάθε γύρο θα στεναχωριέται και δεν θα είναι δίκαιο. Επίσης, αν παίξει το παιδί μόνο με την μία ομάδα και πάλι το παιχνίδι θα είναι άδικο, εφόσον η μία ομάδα θα έχει ένα λιγότερο παίκτη». Τέλος, «αν παίξει η κυρία, δεν θα είναι δίκαιο , γιατί είναι μεγαλύτερη κι έχει περισσότερη δύναμη. Επομένως, τι λέτε να τους προτείνουμε ως την καλύτερη λύση;». Ένας μαθητής τότε είπε: «Το βρήκα. Να παίζει κάποιο παιδί μία στην μία ομάδα και μία στην άλλη. Όμως, το παιδί αυτό να βγαίνει με κλήρωση.» Τότε, ρώτησα τα υπόλοιπα παιδιά: «Τι λέτε; Συμφωνείτε;» κι ενώ ήταν σύμφωνοι όλοι συνεχίσαμε την ανάγνωση του γράμματος. Έπειτα, έγραφαν: «Άλλο ένα πρόβλημα που αντιμετωπίσαμε ήταν όταν προσπαθήσαμε να παίξουμε σχοινοφιλίνδα, αλλά πάλι δεν μπορούσαμε. Αυτή την φορά το πρόβλημα ήταν άλλο. Έπρεπε να χωριστούμε σε δύο ομάδες και κάθε ομάδα να παίξει χωριστά. Όμως, είχαμε μόνο ένα μαντήλι. Άρα, η μία ομάδα δεν μπορούσε να παίξει. Τι να κάνουμε λοιπόν; Έχετε καμία ιδέα; Περιμένουμε με ανυπομονησία να μας πείτε τις λύσεις που βρήκατε!

Με αγάπη,οι μαθητές του Νηπιαγωγείου Γραβιάς».

Για άλλη μία φορά ζητήσαμε από τους μαθητές να σκεφτούν και να προτείνουν λύσεις στα παιδιά του άλλου σχολείου. Αρχικά, μία μαθήτρια είπε να ενωθούν οι δύο ομάδες, όμως της υπενθύμισα ότι κανόνας του παιχνιδιού ήταν οι δύο ομάδες να παίξουν χωριστά. Οπότε, μία άλλη σκέφτηκε μήπως χρησιμοποιούσαν κάτι άλλο αντί για μαντήλι. Δηλαδή, μήπως έπαιρναν κάποιο ξύλο από την αυλή ή κάποιο παιχνίδι από την τάξη, όπως τουβλάκι, ζώο. Τα ρώτησα ακολούθως αν έχουν κάποια άλλη λύση να προτείνουν κι επειδή δεν υπήρχε ανταπόκριση, τους ζήτησα να μου πουν αν είναι σύμφωνοι με την άποψη της συμμαθήτριας τους. Τα παιδιά συμφώνησαν κι τότε ανακεφαλαιώσαμε τις λύσεις που είχαμε προτείνει στα προβλήματα των παιδιών του άλλου νηπιαγωγείου.

Την επόμενη μέρα γράψαμε ένα γράμμα, ώστε να απαντήσουμε στα παιδιά του νηπιαγωγείου Γραβιάς και να τους πούμε τις λύσεις που σκεφτήκαμε. Πριν ξεκινήσουμε να συντάσσουμε το γράμμα, έδειξα στους μαθητές άλλα γράμματα με σκοπό να παρατηρήσουμε τα χαρακτηριστικά τους. Όταν καταλάβαμε την δομή του, αρχίσαμε να γράφουμε το γράμμα- απάντηση:

«Αγαπητά παιδιά του Νηπιαγωγείου Γραβιάς,

Σας γράφουμε αυτό το γράμμα για να σας πούμε τις λύσεις που βρήκαμε στα προβλήματα που είχατε με τα παιχνίδια. Πρώτον, στην διελκυστίνδα μπορείτε να χρησιμοποιείτε ένα διαφορετικό παιδί κάθε φορά, το οποίο θα παίζει πότε με την μία ομάδα και πότε με την άλλη ομάδα. Δεύτερον, στο άλλο παιχνίδι μπορείτε αντί για μαντήλι να βρείτε κάποιο υλικό από την αυλή (ένα ξύλο) ή να πάρετε κάποιο παιχνίδι από την τάξη (τουβλάκι, ζώο). Ελπίζουμε οι λύσεις μας να σας φανούν χρήσιμες και να σας βοηθήσουν!

Με αγάπη,

τα παιδιά του 15^ου Νηπιαγωγείου Πατρών».

Σε αυτό το σημείο είναι σημαντικό να αναφερθεί πώς μαζί με το γράμμα το νηπιαγωγείο Γραβιάς μας είχε στείλει ως δώρο μία δραστηριότητα που είχαν κάνει κι εκείνοι. Συγκεκριμένα, ήταν ένα φύλλο εργασίας, όπου φαινόταν ένα παιδί που φύλαγε και τα υπόλοιπα που κρύβονταν. Οι μαθητές έπρεπε να βρουν τα παιδιά που στην ζωγραφιά φαίνεται να έχουν κρυφτεί και να τα ζωγραφίσουν. Με αυτό το τρόπο προσπάθησα να μάθουν να μετρούν από το ένα μέχρι το εφτά (Παιδί και Μαθηματικά) και να εξασκήσουν την παρατηρητικότητά τους (Παιδί και περιβάλλον- Ανθρωπογενές περιβάλλον κι αλληλεπίδραση).

Με την προηγούμενη δραστηριότητα ολοκληρώσαμε την ενασχόλησή μας με τα παιχνίδια της Αρχαιότητας κι αποφασίσαμε με τα παιδιά να περάσουμε στα παραδοσιακά παιχνίδια. Για να γίνει ομαλά η μετάβαση από την μία περίοδο στην άλλη και να καταλάβουν οι μαθητές σε ποιες χρονικές περιόδους περίπου αναφερόμαστε, κατασκευάσαμε μία γραμμή του χρόνου, όπου φαίνονταν οι χρονικές περίοδοι με τις οποίες ασχολούμαστε και ποια παιχνίδια συναντάμε σε κάθε μία από αυτές. Τα παιδιά με αυτό το τρόπο έχουν την δυνατότητα με απτό τρόπο να κατανοήσουν το πέρας του χρόνου, να συνειδητοποιήσουν για ποιες χρονικές περιόδους μιλάμε και τι γνωρίζουμε για αυτές. Οπότε, ζήτησα από τα παιδιά να μου πουν σε ποιο σημείο της ιστοριογραμμής πιστεύουν ότι είναι η αρχαιότητα. Για να βοηθήσω την σκέψη τους, τους έκανα βοηθητικές ερωτήσεις, όπως: «Πιστεύετε ότι οι Αρχαίοι Έλληνες ζούσαν πριν λίγα χρόνια ή πολύ παλιά;», «Οι Αρχαίοι Έλληνες ζούσαν πριν γεννηθούν οι παππούδες και οι γιαγιάδες μας ή μετά απ’ αυτούς;». Πολλά από τα παιδιά υποστήριξαν ότι οι Αρχαίοι Έλληνες έζησαν πάρα πολύ παλιά και φυσικά πριν τους παππούδες και τις γιαγιάδες μας. Για αυτό τοποθέτησαν πρώτα την εικόνα που έδειχνε τα παιχνίδια της αρχαιότητας και λίγο πριν την εικόνα που δείχνει το σήμερα έβαλαν την εικόνα που δείχνει τα παραδοσιακά παιχνίδια. Πάνω από την κάθε εικόνα αποφάσισαν να βάλουν ένα τίτλο κι όχι τα παιχνίδια που συναντάμε σε κάθε περίοδο. Δηλαδή, στην μία έγραψαν «Τα παιχνίδια στην Αρχαία Ελλάδα» και στην άλλη «Ελληνικά παραδοσιακά παιχνίδια».

Παράλληλα, για την εισαγωγή στο θέμα, χρησιμοποίησα το τραγούδι του Σταμάτη Κραουνάκη με τίτλο «Παιδικά παιχνίδια», ρωτώντας τους μαθητές να μου πουν τι λέει το τραγούδι. Αφότου συζητήσαμε για το νόημα του τραγουδιού και βρήκαμε λέξεις που σχετίζονται με το θέμα μας,αποφασίσαμε να βρούμε πληροφορίες για τα παραδοσιακά παιχνίδια, ακολουθώντας τον ίδιο τρόπο με τα παιχνίδια στην Αρχαιότητα. Επομένως, παρακολουθήσαμε κάποια βίντεο με τίτλο: «Παλιά παιδικά παιχνίδια» και «Τα παιχνίδια της γειτονιάς», ώστε να δούμε τι παιχνίδια έπαιζαν οι παππούδες κι οι γιαγιάδες μας, πού έπαιζαν, καθώς και πώς τα έπαιζαν αυτά τα παιχνίδια.

Όπως περιγράφεται παραπάνω και έχοντας τους ίδιους στόχους, διαβάσαμε το παραμύθι «Παίζοντας με τον Λύσιν και την Τιμαρέτην», καθώς επίσης και άλλα βιβλία, όπως «Παραδοσιακά παιχνίδια», «Τα παιχνίδια της γειτονιάς μας» και το «Ας παίξουμε πάλι». Καθώς διαβάζαμε τα βιβλία και βλέπαμε τα βίντεο, σταματούσαμε σε κομβικά σημεία συζητούσαμε κι ότι θεωρούσαμε σημαντικό είτε εγώ είτε τα παιδιά το σημειώναμε στο πίνακα τριπλής εισόδου που φτιάξαμε για τα παραδοσιακά παιχνίδια.

Είναι λογικό λοιπόν να δημιουργηθεί ξανά στους μαθητές η επιθυμία να παίξουν τα παραδοσιακά παιχνίδια που μαθαίνουν. Επομένως, όταν ολοκληρώσαμε το πίνακα καταγραφής, συμφωνήσαμε με τα παιδιά να μάθουμε να παίζουμε κάποια παραδοσιακά παιχνίδια. Όμως, πριν απ’ αυτό τους έκανα να αναρωτηθούν με ποιο τρόπο θα βρίσκουμε το πρώτο παίκτη που θα ξεκινάει. Τότε, ανέφεραν κατευθείαν πως μπορούμε να τα βγάλουμε, λέγοντας το «Αμπε-μπα μπλομ» ή το «παπούτσι σου βρωμάει». Βέβαια, όταν τους ρώτησα πώς λέγονται αυτά τα τραγούδια που λέμε, ώστε να βρούμε ποιος παίζει πρώτος κάθε φορά, δεν ήξεραν να μου απαντήσουν. Τους πληροφόρησα πως αυτά τα τραγουδάκια ονομάζονται λαχνίσματα και υπάρχουν από τόσο παλιά. Τα παρότρυνα στην συνέχεια να μάθουμε να τραγουδάμε διάφορα λαχνίσματα για να τα χρησιμοποιούμε όταν θα μάθουμε να παίζουμε παραδοσιακά παιχνίδια.

Μάθαμε, λοιπόν, τα: «Αμπεμπαμπλομ», «Ανέβηκα στην πιπεριά», «Το παπούτσι σου βρωμάει..». Αφού επαναλάβαμε τους στίχους 2-3 φορές για να τους μάθουμε, ξεκινήσαμε να λέμε ρυθμικά όλα τα τραγούδια, κρατώντας το ρυθμό αρχικά με τα πόδια. Στη συνέχεια, είπαμε το επόμενο τραγούδι κρατώντας το ρυθμό με παλαμάκια και τέλος με τα δάχτυλα. Αφού το κάναμε με διάφορα μέρη του σώματος, τα παιδιά διάλεξαν από ένα μουσικό όργανο και κρατούσαν το ρυθμό με αυτό. Ενώ συνήθισαν να παίζουν ρυθμικά με τα μουσικά όργανα, είπαμε τα λαχνίσματα με την συνοδεία αυτών. Τέλος, δημιουργήσαμε μία μπάντα κρουστών και πνευστών οργάνων και με εμένα μαέστρο, παίξαμε και τραγουδήσαμε πάλι τα λαχνίσματα που μάθαμε σήμερα. Αυτή η δραστηριότητα στόχευε:

-Να αποστηθίσουν οι μαθητές λαχνίσματα πανελλήνια, αλλά και τοπικά (Παιδί και γλώσσα-Προφορικός λόγος και ακρόαση),

-Να μάθουν οι μαθητές να τραγουδούν ρυθμικά λαχνίσματα, χρησιμοποιώντας το σώμα τους και τα μουσικά όργανα (Παιδί Δημιουργία και Έκφραση-Μουσική),

-Να γνωριστούν με διάφορα κρουστά και πνευστά όργανα, να τα χειριστούν για να μάθουν πώς λειτουργούν και πώς ακούγονται (Παιδί Δημιουργία και Έκφραση-Μουσική),

-Να δημιουργήσουν την δική τους μπάντα, εκτελώντας μία δική τους σύνθεση (Παιδί Δημιουργία και Έκφραση-Μουσική).

Πλέον, ήμασταν εντελώς έτοιμοι να μάθουμε να παίζουμε τα παραδοσιακά παιχνίδια που βρήκαμε τόσο στο βίντεο όσο και στα βιβλία που διαβάσαμε. Τα περισσότερα παιχνίδια που καταγράφηκαν ήταν ομαδικά και μπορούσαμε να τα παίξουμε στο προαύλιο. Ήταν, λοιπόν, λογικό οι μαθητές να μου ζητήσουν να μάθουν να παίζουν αυτά τα παιχνίδια. Όπως ακριβώς και με τα παιχνίδια της αρχαιότητας έτσι και με τα παραδοσιακά παιχνίδια, πριν ξεκινήσουμε το παιχνίδι, ξεχυθήκαμε σε κάθε γωνιά της τάξης, προσπαθώντας να συγκεντρώσουμε τα υλικά-αντικείμενα που χρειαζόμαστε για να παίξουμε τα παιχνίδια αυτά (π.χ: μαντηλάκι, σχοινί, κέρμα, φουλάρι, κιμωλία, τσουβάλια κ.λπ.). Αφότου μαζέψαμε όλα τα απαραίτητα αντικείμενα βγήκαμε στην αυλή με σκοπό να μάθουμε να παίζουμε τα παιχνίδια αυτά. Ένα παιδί κάθε φορά έλεγε τους κανόνες του παιχνιδιού, όπως τους είχε καταλάβει από όσα είχαμε δει ή διαβάσει κι όπου μπερδεύονταν βοηθούσα εγώ. Όταν είχαν καταλάβει όλοι τους κανόνες, τραγουδούσαμε ένα λάχνισμα κι όποιος έβγαινε, ήταν ο πρώτος παίκτης κι έτσι άρχιζε το παιχνίδι. Μάθαμε να παίζουμε περίπου 8 παιχνίδια εκείνη την ημέρα. Φυσικά, θα συνεχίζαμε και την επόμενη μέρα να παίξουμε τα υπόλοιπα παραδοσιακά παιχνίδια που δεν προλάβαμε να μάθουμε παίζοντας την πρώτη μέρα. Οι στόχοι της παραπάνω δράσης ήταν οι ακόλουθοι:

-Να μάθουν οι μαθητές να παίζουν παραδοσιακά ελληνικά παιχνίδια (Παιδί Δημιουργία και έκφραση- Φυσική Αγωγή),

Επειδή τα παιδιά έπειτα από τόσο παιχνίδι είχαν κουραστεί, σκέφτηκα να κάνουμε κάτι πιο ήρεμο, με σκοπό να ξεκουραστούν. Για αυτό ενθάρρυνα τους μαθητές να εμπλουτίσουν το κουτί που είχαμε φτιάξει, βάζοντας αντικείμενα που χρειάζονται για να παίζουν στο διάλειμμα διάφορα παραδοσιακά παιχνίδια που μάθαμε. Η αλήθεια είναι ότι οι μαθητές ανταποκρίθηκαν με ευχαρίστηση, διότι χαίρονταν πάρα πολύ που έπαιρναν αυτό το κουτί στο διάλειμμα κι έτσι έπαιζαν τα καινούργια παιχνίδια που έμαθαν, περνώντας ευχάριστα και ποιοτικά την ώρα τους στο διάλειμμα.

Στη συνέχεια, τα παιδιά ζήτησαν να καλέσουμε κάποια γιαγιά ή παππού να μας μιλήσει για τα παιχνίδια που έπαιζαν, όταν ήταν παιδιά, όπως το είχαμε σχεδιάσει εξ’ αρχής. Εννοείται πως συμφώνησα μαζί τους και τους πρότεινα να γράψουμε όλοι μαζί μία πρόσκληση προς τους παππούδες και τις γιαγιάδες τους, με σκοπό να τους προσκαλέσουμε να έρθουν να μας δώσουν χρήσιμες πληροφορίες για το θέμα που μελετάμε, μέσω των προσωπικών τους βιωμάτων. Εκτός από τις πληροφορίες που θα μας δώσουν, θα ήταν μεγάλη χαρά και τύχη να παίξουν τα παιδιά μερικά παιχνίδια μαζί με την γιαγιά ή τον παππού. Η πρόσκληση που ετοιμάσαμε και μοιράσαμε στους παππούδες και τις γιαγιάδες ήταν η εξής:

«Αγαπητοί παππούδες και αγαπητές γιαγιάδες,

Στα πλαίσια του προγράμματος που υλοποιούμε με τίτλο: «Τα παραδοσιακά παιχνίδια», θα χαιρόμασταν πολύ να ερχόσασταν στο σχολείο την επόμενη εβδομάδα και να μας μιλούσατε για τα παιχνίδια που παίζατε όταν ήσασταν παιδιά. Επίσης, θα ήταν μεγάλη μας χαρά να φέρετε διάφορα αντικείμενα και υλικά (π.χ:βόλους, μαντηλάκι, μπάλα κι ό,τι άλλο πιστεύετε ότι χρειάζεται) προκειμένου να παίξουμε όλοι μαζί τα παιχνίδια αυτά. Σας ευχαριστούμε εκ των προτέρων! Ελάτε και δεν θα χάσετε!!!

Με σεβασμό στην παράδοση,

τα παιδιά του 15^ου Νηπιαγωγείου Πατρών»

Με αυτή την δραστηριότητα είχαμε στόχο οι μαθητές να εξοικειωθούν με το κειμενικό είδος πρόσκληση και με τα μέρη της (Παιδί και γλώσσα), καθώς επίσης να ενθαρρύνονται να συνεργαστούν με σκοπό την δημιουργία μίας πρόσκλησης για τους παππούδες και τις γιαγιάδες (Παιδί και περιβάλλον- Ανθρωπογενές περιβάλλον κι αλληλεπίδραση).

Πριν έρθει κάποιος παππούς ή κάποια γιαγιά, έκρινα σκόπιμο να προετοιμάσω τους μαθητές σχετικά με αυτή την επίσκεψη. Για την ακρίβεια, ζήτησα από τα παιδιά να σκεφτούν τι είδους πληροφορίες περιμένουν να πάρουν απ’ αυτή την επίσκεψη. Επιπλέον, τα ενθάρρυνα να σκεφτούν κάποιες ερωτήσεις που θα ήθελαν να κάνουν στην γιαγιά ή στον παππού βάση αυτών που αναμένουν να ακούσουν. Με αυτό το τρόπο ήθελα οι μαθητές να μάθουν να διατυπώνουν ερωτήσεις για το θέμα που τους απασχολεί (Παιδί και Γλώσσα- Προφορικός λόγος κι ακρόαση). Οι ερωτήσεις που καταγράφηκαν λοιπόν ήταν οι εξής:

Τι παιχνίδια έπαιζαν παλιά;
Πώς τα έφτιαχναν τα παιχνίδια τους;
Πού έπαιζαν;
Πότε έπαιζαν;
Ποια ήταν τα αγαπημένα τους παιχνίδια;
Από πού αγόραζαν παιχνίδια;

Μία ακόμη δράση του σχεδίου εργασίας μας αποτέλεσε η επίσκεψη της γιαγιάς ενός παιδιού στο σχολείο μας, με σκοπό να μας μιλήσει για τα παραδοσιακά παιχνίδια, δηλαδή για τα παιχνίδια που έπαιζε εκείνη όταν ήταν παιδί. Στην αρχή η γιαγιά μας μίλησε για τα παιχνίδια που έπαιζε μικρή, λέγοντας το τρόπο που παίζονταν αυτά τα παιχνίδια. Μετά μας ενημέρωσε ότι τα παιχνίδια, όπως οι κούκλες ή οι μπάλες, τα έφτιαχναν μόνα τους τα παιδιά από ύφασμα, μαλλί κι άλλα τέτοιου είδους υλικά που είχαν στην διάθεσή τους. Όταν τελείωσε την ομιλία της, ζήτησε από τα παιδιά να της πουν αν έχουν οποιαδήποτε ερώτηση. Μία μαθήτρια, τότε, την ρώτησε πού έπαιζαν συνήθως τα παιδιά τότε κι εκείνη απάντησε ότι έπαιζαν είτε σε σπίτια είτε σε αλάνες όλα τα παιδιά της γειτονιάς μαζί. Τέλος, ένας μαθητής ζήτησε από την γιαγιά να πει το αγαπημένο της παιχνίδι, η οποία ανέφερε ότι ήταν το «Φούρναρη- φούρναρη».

Λόγω αυτής της ερώτησης, ρώτησα την γιαγιά, αν θα μπορούσε να παίξει με τους μαθητές το αγαπημένο της παιχνίδι. Εκείνη ήταν πρόθυμη και πολύ χαρούμενη που θα έπαιζε με τα παιδιά το αγαπημένο της παιχνίδι. Αφού έπαιξαν το προαναφερθέν παιχνίδι, τα παιδιά παρακάλεσαν την γιαγιά να συνεχίσουν παίζοντας κι άλλα παιχνίδια. Επειδή ο χρόνος ήταν περιορισμένος, έπαιξαν ακόμη τα «κεραμμυδάκια» και το «δαχτυλίδι». Στόχος μας σε αυτή την περίπτωση ήταν:

-Να συνεργαστεί το σχολείο με την οικογένεια, καθώς και να ανοίξει στην κοινωνία,

-Να ακούσουν οι μαθητές και να κατανοήσουν τις πληροφορίες για τα παραδοσιακά παιχνίδια από την γιαγιά, καθώς και να συμμετέχουν σε συζητήσεις για αυτά (Παιδί και Γλώσσα- Προφορικός λόγος κι ακρόαση).

Με αφορμή την επίσκεψη της γιαγιάς, θελήσαμε να κατασκευάσουμε ένα κολλάζ με παραδοσιακά παιχνίδια. Είχα φτιάξει από χαρτόνι ένα σπίτι κι εκεί τα παιδιά κολλούσαν εικόνες που είχα εκτυπώσει. Οι εικόνες απεικόνιζαν παραδοσιακά παιχνίδια που έπαιζαν μέσα στο σπίτι ή την αυλή, ομαδικά ή ατομικά, με αντικείμενα ή χωρίς κ.ά. Τα παιδιά καλούνταν να κατηγοριοποιήσουν τα παιχνίδια, δημιουργώντας το κολλάζ. Μέσω αυτής της δραστηριότητας ήθελα οι μαθητές να χωρίσουν τα διάφορα παιχνίδια που έμαθαν, φτιάχνοντας δικές τους κατηγορίες (Παιδί και Μαθηματικά) και να ενθαρρύνονται να δημιουργούν κολλάζ, ώστε να διακρίνουν διάφορα χαρακτηριστικά των παραδοσιακών παιχνιδιών.

Τελευταία δραστηριότητα της δεύτερης φάσης αποτέλεσε μία δραστηριότητα αναφορικά με την σύνθεση λέξεων από την λέξη παιδί. Συγκεκριμένα, οι μαθητές καλούνταν σε ομάδες των 4 ατόμων να διαλέξουν καρτέλες από ένα κουτί. Αφού τις επέλεγαν έπρεπε να τις τοποθετήσουν με τέτοιο τρόπο, έτσι ώστε από δύο λέξεις να σχηματίζεται μία άλλη μεγαλύτερη λέξη. Τα παιδιά «διαβάζοντας» τις φωτογραφίες, έπρεπε να βρουν ποια λέξη συνθέτεται. Αν δεν την έβρισκαν τους βοηθούσα για να καταλάβουν πώς δημιουργείται μία σύνθετη λέξη και ποια μπορεί να είναι η λέξη τους. Αν το έβρισκαν, μου το έλεγαν στο αυτί και στην συνέχεια μέσω παντομίμας προσπαθούσαν να το κάνουν στους υπόλοιπους για να βρουν ποια λέξη δημιουργήθηκε. Όποια ομάδα καταλάβαινε την λέξη, έπαιζε εκείνη. Το παιχνίδι συνεχιζόταν μέχρις ότου παίξουν όλες οι ομάδες. Στόχοι αυτής της δραστηριότητας ήταν:

-Να «διαβάσουν» από τις εικόνες τις λέξεις που υπονοούνται (Παιδί και γλώσσα- Γραφή),

-Να μάθουν να συνθέτουν μία λέξη από δύο άλλες(Παιδί και γλώσσα- Γραφή),

-Να ενθαρρύνουμε τους μαθητές να εκφραστούν, να αυτοσχεδιάσουν και να καλλιεργήσουν την φαντασία τους, μέσω της παντομίμας (Παιδί Δημιουργία και Έκφραση- Δραματική Τέχνη).

Όταν τελείωσε η τελευταία δραστηριότητα που είχαμε σχεδιάσει και υλοποιήσει μαζί με τους μαθητές, ολοκληρώθηκε κι η δεύτερη φάση του προγράμματος. Στην συνέχεια, παρουσιάζεται η ανακεφαλαίωση, η αξιολόγηση και παρουσίαση του project.

Γ’ Φάση: Δραστηριότητες ολοκλήρωσης και αξιολόγησης του σχεδίου εργασίας

Αφού έγινε o σχεδιασμός και η υλοποίηση κάποιων δραστηριοτήτων, με σκοπό την διερεύνηση του ζητήματος που τέθηκε εξ’ αρχής, έπειτα ακολούθησε η τρίτη και τελευταία φάση του προγράμματος. Ειδικότερα, σε αυτό το σημείο ασχοληθήκαμε με την ολοκλήρωση, την ανακεφαλαίωση, την αξιολόγηση, καθώς και την παρουσίαση του σχεδίου εργασίας για τα παιχνίδια στο χρόνο.

Σε πρώτο λοιπόν επίπεδο, οργανώσαμε τους φακέλους των μαθητών/-τριών, βάζοντας τις ατομικές, αλλά κι αντίγραφα ή φωτογραφίες των ομαδικών εργασιών. Οι φάκελοι των παιδιών περιείχαν ακόμα χρήσιμο έντυπο υλικό και φωτογραφίες από διάφορες δράσεις που πραγματοποιήθηκαν κατά την διάρκεια του σχεδίου εργασίας.

Αναφορικά με την ανακεφαλαίωση των όσων μάθαμε, ανέτρεξα μαζί με τους μαθητές στα ιστογράμματα που είχαμε φτιάξει στην αρχή, ώστε να προσπαθήσουμε μέσω της συζήτησης να κατανοήσουμε αν έχουμε απαντήσει με την έρευνά μας στα ερωτήματα που θέσαμε στην αρχή, καθώς κι αν εμπλουτίσαμε τις γνώσεις μας. Από τον διάλογο φάνηκε πως είχαμε καταφέρει να απαντήσουμε στα περισσότερα ερευνητικά μας ερωτήματα. Επιπλέον, τόσο στα πλαίσια της ανακεφαλαίωσης, αλλά πολύ περισσότερο σχετικά με την παρουσίαση όσων μάθαμε, κατασκευάσαμε με τους μαθητές μία μακέτα για τα παιχνίδια της αρχαιότητας και μία αφίσα για τα παραδοσιακά παιχνίδια.

Αρχικά, ξεκινώντας από τη αρχαιότητα, φτιάξαμε με τους μαθητές μία μακέτα στην οποία φαίνονται τα παιχνίδια της αρχαιότητας που έμαθαν κι είναι τα αγαπημένα τους. Τα χώρισα σε 4 ομάδες και η κάθε μία ανέλαβε να φτιάξει από ένα παιχνίδι. Κατά την διάρκεια κατασκευής της μακέτας, ό,τι έφτιαχναν τα παιδιά το τοποθετούσαν στην μακέτα, αφού είχαμε νωρίτερα αποφασίσει πού θα μπει το κάθε παιχνίδι. Αυτή η δραστηριότητα στόχευε να ενθαρρύνει τα παιδιά να χρησιμοποιούν διάφορα υλικά (χαρτόνι, δίχτυ, καλαμάκια, ξύλο, πλαστελίνη) και να πειραματίζονται (Παιδί Δημιουργία κι Έκφραση), να μπορέσουν να συνεργαστούν με τα μέλη της ομάδας τους και να καλλιεργήσουν την φαντασία και την δημιουργικότητά τους (Παιδί και περιβάλλον- Ανθρωπογενές περιβάλλον κι αλληλεπίδραση). Έφτιαξαν αυτή τη μακέτα, με σκοπό να παρουσιάσουν όσα έμαθαν για τα παιχνίδια στην Αρχαία Ελλάδα.

Αφότου τελειώσαμε την μακέτα, παρότρυνα τα παιδιά να φτιάξουν μία αφίσα όπου θα φαίνονταν τα παραδοσιακά παιχνίδια που μάθαμε, καθώς επίσης και τα λαχνίσματα. Για την ακρίβεια, μία ομάδα ανέλαβε να γράψει, χρησιμοποιώντας πλαστελίνη, τον τίτλο της αφίσας. Η άλλη ομάδα ζωγράφισε τα παιχνίδια που μάθαμε κι άλλη τα λαχνίσματα. Ενώ η τελευταία ομάδα έφτιαξε με τέμπερες το σαλίγκαρο που είχα σχεδιάσει. Στο τέλος, αφού στέγνωσε το σαλιγκάρι, κόλλησαν οι μαθητές τις ζωγραφιές τους μέσα στο σαλιγκάρι, γράφοντας ποιο παιχνίδι είναι και ποιο παιδί το έφτιαξε. Όταν το τελειώσαμε το κολλήσαμε στην γωνιά των παιχνιδιών που φτιάξαμε. Στόχος μας ήταν:

-Να ενθαρρύνονται οι μαθητές να εκφράζουν τις γνώσεις τους και τα συναισθήματά τους για τα παραδοσιακά παιχνίδια μέσω της ζωγραφικής (Παιδί Δημιουργία κι Έκφραση- Εικαστικά) και,

-Να εξοικειωθούν με το κειμενικό είδος αφίσα και με τα μέρη της (Παιδί και Γλώσσα).

Τα παιδιά θέλησαν στο τέλος να παρουσιάσουν την πορεία τους και φυσικά όσα έμαθαν στους γονείς, τους εξωτερικούς συνεργάτες και τα παιδιά της διπλανής τάξης. Για το λόγο αυτό, διαμόρφωσαν κι αξιοποίησαν την καινούργια γωνιά που έφτιαξαν ως εκθεσιακό χώρο, στον οποίο πρόβαλλαν τις ατομικές, τις ομαδικές εργασίες τους, καθώς και φωτογραφικό υλικό από τις δράσεις τους. Παρόλα αυτά δεν καταφέραμε να κάνουμε την παρουσίαση έτσι όπως την είχαμε σκεφτεί κι οργανώσει λόγω έλλειψης χρόνου. Όμως, σκεφτήκαμε το μεσημέρι που έρχονται οι γονείς να πάρουν τους μαθητές, να πηγαίνουν με τα παιδιά τους και να απολαμβάνουν μία μικρή παρουσίαση των όσων έμαθαν, καθώς επίσης να ρωτούν τυχόν απορίες που μπορεί να έχουν, συζητώντας με αφορμή το υλικό που εκτίθεται.

Τέλος, προσπάθησα να αξιολογήσω το σχέδιο εργασίας σε πολλά επίπεδα. Πρωταρχικός μου στόχος ήταν να αξιολογήσω τις γνώσεις που οικοδόμησαν οι μαθητές και οι μαθήτριες μου στο σύνολό τους, δηλαδή τι έμαθαν, ώστε ό,τι δεν το έχουν μάθει ή το ξέρουν λανθασμένα να το αναδιαμορφώσω για να το μάθουν. Για το λόγο αυτό, διαμόρφωσα το παιχνίδι twister, στις ανάγκες της ομάδας μου, ώστε να αξιολογήσω αν έμαθαν ονομαστικά, αλλά και τους κανόνες, τόσο των παιχνιδιών της αρχαιότητας όσο και των παραδοσιακών παιχνιδιών. Αφού κατασκευάσαμε ένα δικό μας twister με χαρτόνι, τοποθέτησα πάνω στους κύκλους του φωτογραφίες από διάφορα παιχνίδια της αρχαιότητας και παραδοσιακά παιχνίδια. Τότε, σήκωνα ένα- ένα παιδί και του έδινα κάποιες εντολές, χρησιμοποιώντας τα ονόματα ή και τα χαρακτηριστικά/κανόνες των παιχνιδιών που μάθαμε. Από αυτή την δραστηριότητα παρατήρησα πως οι μαθητές δεν θυμόντουσαν εύκολα τα ονόματα των αρχαίων παιχνιδιών, όμως ήξεραν το τρόπο που παίζονται. Όσον αφορά τα παραδοσιακά παιχνίδια, τα ήξεραν όλοι όλα.

Μία ακόμη δραστηριότητα αξιολόγησης που σχεδίασα κι υλοποίησα ήταν να φτιάξω μία αυτοσχέδια ιστορία με λάθη, την οποία παρουσίασα στα παιδιά με την βοήθεια του κουκλοθέατρου. Για την ακρίβεια, είχα μία γαντόκουκλα, η οποία ήταν η «Τιάρα η Ταξιδιάρα» και πήγαινε ταξίδι στο παρελθόν με σκοπό να γνωρίσει παλιά παιχνίδια. Όντας πίσω από το κουκλοθέατρο, διηγιόμουν την ιστορία στους μαθητές, κάνοντας λάθη. Στα σημεία που έκανα λάθος, ανέμενα από τους μαθητές να με διορθώσουν. Η ιστορία που δημιούργησα, λοιπόν ήταν η εξής:

«Μία φορά κι έναν καιρό, ήταν ένα κορίτσι που είχε βαρεθεί να παίζει συνέχεια τα ίδια και τα ίδια παιχνίδια. Για αυτό έψαχνε τρόπους να μάθει καινούργια παιχνίδια. Ήταν ένα παιδί με μεγάλη περιέργεια και τόλμη. Έτσι, μία μέρα πήρε μία μεγάλη απόφαση. Θα γύριζε πίσω το χρόνο, ώστε να ταξιδέψει στο παρελθόν και να γνωρίσει τα παιχνίδια που έπαιζαν τότε. Επισκέφτηκε μία μάγισσα που κάνει μαγικά και της ζήτησε να την βοηθήσει να κάνει ταξίδι στο παρελθόν. Εκείνη αμέσως ξεκίνησε να κάνει ξόρκια και το κοριτσάκι πολύ σύντομα βρισκόταν στην Αρχαία Ελλάδα, βλέποντας κάποια παιδιά να παίζουν παραδοσιακά παιχνίδια. Για την ακρίβεια, το πρώτο παιχνίδι που της κίνησε το ενδιαφέρον ήταν η διελκυστίνδα, όπου χρησιμοποιούσαν ένα μαντήλι κι έκλειναν τα μάτια ενός παιδιού, το οποίο στην συνέχεια έπρεπε να πιάσει κάποιον συμμαθητή του. Προχωρώντας στα στενά της Αρχαίας Αθήνας είδε μία παρέα παιδιά να είναι χωρισμένα σε δύο ομάδες και να προσπαθούν να πιάσουν ένα μαντήλι που ήταν τοποθετημένο στην μέση των δύο ομάδων που ήταν αντικριστά. Της φάνηκε πολύ ενδιαφέρον αυτό το παιχνίδι κι ήθελε να μάθει πώς λέγεται. Τότε, άκουσε δύο μεγάλους ανθρώπους που παρατηρούσαν τα παιδιά, να λένε πώς δεν παίζουν σωστά το παιχνίδι ‘’Χαλκή μυία’’. Στην συνέχεια, περνώντας μέσα από τα σπίτια των Αρχαίων Ελλήνων, είδε δύο κορίτσια τα οποία έφτιαχναν πλαγγώνες, δηλαδή κούκλες από άχυρο και στάχυα.

Όμως, παρόλο που έμαθε τόσα καινούργια παιχνίδια και πάλι δεν ήταν ευχαριστημένη. Ήθελε να συνεχίσει το ταξίδι της και σε άλλες εποχές. Τότε, παρακάλεσε την μάγισσα να την μεταφέρει στην εποχή όπου οι παππούδες και οι γιαγιάδες της ήταν μικρά παιδιά. Κι έτσι έγινε! Η κοπέλα αμέσως βρέθηκε έξω από το πατρικό σπίτι του παππού της. Εκείνος ήταν με τους φίλους του σε ένα παιδότοπο κι έπαιζε βόλους. Οι βόλοι είναι μεγάλες μπάλες, με τις οποίες έπαιζαν ποδόσφαιρο. Έπειτα, πέρασε από την γειτονιά της γιαγιάς της για να δει κι εκείνη τι έπαιζε. Η γιαγιά της με τους δικούς της φίλους έπαιζαν το παιχνίδι ‘’Αλάτι ψηλό- αλάτι χοντρό’’. Το παιχνίδι αυτό παίζεται από πολλά παιδιά που συγκεντρώνονται και βγάζουν με κλήρο τη “μάνα”. ΄Ύστερα, κάνουν όλα μαζί ένα κύκλο και κάθονται κάτω σταυροπόδι με τα χέρια πίσω, με τις παλάμες ανοιχτές.
Η μάνα στέκεται έξω από τον κύκλο και βαστάει ένα μαντήλι. Κάνει μια βόλτα γύρω από τον κύκλο τραγουδώντας: ‘’Πού ΄ντο, πού ‘ντο το δαχτυλίδι ψάξε ψάξε δεν θα το βρεις’’…»

Από την παραπάνω δραστηριότητα συμπέρανα πώς οι μαθητές ήξεραν αρκετές πληροφορίες τόσο για τα παραδοσιακά παιχνίδια, όσο και για εκείνα της αρχαιότητας. Όμως, και σε αυτή την περίπτωση ήταν φανερό ότι οι μαθητές δυσκολεύονταν να θυμούνται τα ονόματα των αρχαίων παιχνιδιών, αλλά ήξεραν να παίζουν διάφορα παιχνίδια που έπαιζαν στην Αρχαία Ελλάδα.

Παράλληλα, η αξιολόγηση στράφηκε και γύρω από τα όσα αποκόμισα σε προσωπικό επίπεδο από την ενασχόληση μου με αυτό. Το βίωσα με διαφορετικό τρόπο απ’ ότι οι μαθητές. Είναι γεγονός πώς ένα από τα πλεονεκτήματα είναι ότι μαζί με τους μαθητές απέκτησα κι εγώ πολλές γνώσεις για τα παιχνίδια στην αρχαιότητα και τα παραδοσιακά παιχνίδια. Μέσα από τα ερωτήματα που έθεσαν οι μαθητές και το υλικό που συλλέξαμε, σκέφτηκα άλλες θεματικές που σχετίζονται με το θέμα, καθώς και προεκτάσεις του, οι οποίες θα μπορούσαν να είναι ένα αυτοτελές σχέδιο εργασίας. Η συνεργασία μας με τα παιδιά, τους γονείς τους, τους εξωτερικούς συνεργάτες και τους συναδέλφους επαναπροσδιόρισε την σχέση μας, δημιουργώντας ένα κλίμα χαράς, εμπιστοσύνης και συνεργασίας.

Ήταν σημαντικό που προσπάθησα να εφαρμόσω μία νέα μέθοδο διδασκαλίας και να δοκιμάσω νέες πρακτικές. Με αυτό το τρόπο κατάφερα να αναπτύξω την φαντασία και την δημιουργικότητά μου και να εισαχθώ σε μία διαδικασία διερεύνησης και κατάκτησης της νέας γνώσης. Από την στιγμή που αντιμετώπιζα την καινούργια γνώση κάτω από ένα νέο πρίσμα, ώθησα και τους μαθητές να το βλέπουν με διαφορετικό τρόπο. Ήταν μία μοναδική ευκαιρία μαθητές και νηπιαγωγοί να ξεφύγουμε από το παρωχημένο τρόπο απόκτησης της γνώσης, αντιμετωπίζοντας την μάθηση ως ευχάριστη διαδικασία κι όχι σαν υποχρέωση

Μπράβο Κωσταντίνα η συνεργασία μαζί σου άψογη και η δουλειά σου εξαιρετική. Καλό πτυχίο και καλή σταδιοδρομία.