Το σχέδιο εργασίας υλοποιήθηκε στο 15ο Νηπιαγωγείο Πατρών –Στρούμπειο κατά το χρονικό διάστημα Μάρτιος-Μάιος 2018, από τη φοιτήτρια Χριστίνα-Ευσταθία Παπαδογκωνάκη σε συνεργασία με τη νηπιαγωγό του τμήματος Ασπασία Πετροπούλου.
Ένα σχέδιο εργασίας, το οποίο έχει σκοπό να ενισχύσει και να προάγει τις γνώσεις των παιδιών για τον μεσοζωικό αιώνα (πριν από 230 εκατομμύρια χρόνια). Πιο συγκεκριμένα, επικεντρώνεται στους ζωικούς οργανισμούς που επικρατούσαν εκείνη την περίοδο, δηλαδή τους δεινόσαυρους, η ζωή των οποίων μας απασχολεί μέχρι και σήμερα.
Το παρόν σχέδιο εργασίας πραγματοποιήθηκε στα πλαίσια της πρακτικής άσκησης μέσω ΕΣΠΑ 2017-18 των φοιτητριών του πανεπιστημίου Πατρών.
Παρακάτω παρουσιάζεται ο σχεδιασμός και η υλοποίηση του σχεδίου εργασίας με τίτλο «Ο κόσμος των δεινοσαύρων»:
Α’ φάση: Προβληματισμός – Ανάδυση του θέματος
Αποφασίσαμε να ασχοληθούμε με αυτό το θέμα, επειδή τα παιδιά στην προσχολική ηλικία δείχνουν έντονο ενδιαφέρον για τους δεινόσαυρους. Αυτό το αντιληφτήκαμε, καθώς τα παιδιά καθημερινά έφεραν πλαστικούς δεινόσαυρους από το σπίτι τους, όπως και διάφορα εγκυκλοπαιδικά βιβλία για δεινόσαυρους, στα οποία έπεφταν μετά μανίας πάνω για να τα δουν.
Όταν, λοιπόν, τα παιδιά ξεφύλλιζαν τα βιβλία, παρατηρήθηκαν κάποιες διαφωνίες ανάμεσα στα παιδιά για τους δεινόσαυρους. Για παράδειγμα, ένα παιδί ισχυριζόταν «Ο Τυραννόσαυρος ρεξ ήταν ο πιο άγριος δεινόσαυρος», ενώ ένα άλλο παιδί διαφωνούσε. Ένα άλλο παιδί είπε «ο Γιγαντόσαυρος είναι ο πιο μεγάλος δεινόσαυρος», ενώ ένα άλλο απάντησε « Εμένα μου έχει πει ο μπαμπάς μου ότι ο Αργεντινόσαυρος ήταν ο πιο μεγάλος δεινόσαυρος της γης».
Όλες αυτές οι συζητήσεις μας παρακίνησαν να αποφασίσουμε να ασχοληθούμε για ένα χρονικό διάστημα με αυτό το θέμα, ώστε τα παιδιά να ανακαλύψουν καλύτερα τους δεινόσαυρους και να λύσουν όλες τις απορίες τους κάνοντας μια ομαδική έρευνα.
Η διαδικασία της έρευνας ξεκίνησε με ένα ιστόγραμμα που δημιουργήσαμε με τις ήδη υπάρχουσες γνώσεις των παιδιών. Με αυτό τον τρόπο, ήταν πιο εύκολο να κατευθυνθούμε στα ενδιαφέροντα των παιδιών σε σχέση με το θέμα.
Παρακάτω καταγράφονται οι γνώσεις των παιδιών και μπορούμε να τις δούμε και στο ιστόγραμμα που προέκυψε από όλες τις ιδέες των παιδιών.
- Υπήρχαν οι φυτοφάγοι δεινόσαυροι που έτρωγαν φύλλα και οι σαρκοφάγοι, οι οποίοι έτρωγαν κρέας και άλλους δεινόσαυρους.
- Έζησαν πριν από πολλά χρόνια, αλλά δεν έζησαν όλοι την ίδια εποχή.
- Οι δεινόσαυροι που γνωρίζουμε είναι: ο Γιγαντόσαυρος, ο Τυραννόσαυρος, ο Διπλόδοκος, ο Αγκυλόσαυρος, ο Αλλόσαυρος, ο Καρνόταυρος, ο Σπινόσαυρος και ο Βραχιόσαυρος.
- Είχαν κοφτερά δόντια.
- Ήταν άγριοι.
- Περπατούσαν με τα 4 ή τα δύο τους πόδια.
- Γεννιόντουσαν από αυγά.
- Μπορούμε να διαβάσουμε για αυτούς σε εγκυκλοπαίδειες και να τους δούμε στα Μουσεία.
Στη συνέχεια, ζητήσαμε από τα παιδιά να φανταστούν ότι ήταν δημοσιογράφοι και οι δεινόσαυροι είχαν επιζήσει μέχρι και σήμερα. Αν τους δινόταν η ευκαιρία, λοιπόν, να τους πάρουν συνέντευξη τι ερωτήσεις θα τους έκαναν, τι θα ήθελαν να μάθουν για αυτούς;
Παρακάτω καταγράφονται οι ερωτήσεις που μας δόθηκαν από τα παιδιά.
- Θα μπορούσατε να ζήσετε με τους ανθρώπους;
- Πόσο δυνατοί είστε;
- Πόσο γρήγοροι είστε;
- Είστε φιλικοί με τους ανθρώπους;
- Τι τρώτε;
- Τι χρώμα έχετε;
- Πως γεννηθήκατε;
- Που ζείτε;
- Τρώτε φρούτα;
- Πως έπεσε ο μετεωρίτης στη γη;
- Πίνετε νερό;
- Έχετε γαμψά νύχια;
- Πόσο μεγάλοι είστε;
Με αυτόν τον τρόπο καταφέραμε να δούμε τι γνωρίζουν τα παιδιά για τους δεινόσαυρους και τι τους ενδιαφέρει να μάθουν. Ήμασταν έτοιμοι λοιπόν, να αρχίσουμε τη διερεύνηση μας για τον κόσμο των δεινοσαύρων. Συνειδητοποιήσαμε, όμως, ότι πρέπει να έχουμε ένα χώρο στη τάξη μας, όπου εκεί θα μελετάμε το θέμα μας, θα σημειώνουμε τις γνώσεις που αποκτάμε κάθε φορά και θα μπορούμε να εκθέτουμε, οποιοδήποτε έργο δημιουργήσουμε.
Φτιάξαμε, λοιπόν τη γωνιά των δεινοσαύρων!!!
Β΄ φάση: Σχεδιασμός και υλοποίηση δράσεων
Αφού ετοιμάσαμε τον χώρο στον οποίο θα δουλεύουμε για τους δεινόσαυρους και καταγράψαμε τις ιδέες μας και τις απορίες μας για τους δεινόσαυρους, αρχίσαμε να συζητάμε για τις δράσεις που θα κάνουμε, ώστε να εμπλουτίσουμε τις γνώσεις μας. Με αφορμή, τα ερωτήματα των παιδιών που εξέφρασαν στη συνέντευξη δεινοσαύρων κατευθύνθηκαν οι δραστηριότητες που υλοποιήσαμε.
- Τι έτρωγαν οι δεινόσαυροι;
Αρχικά, μιλήσαμε για την τροφή των δεινοσαύρων. Έτσι, φτάσαμε στο σημείο να διαχωρίσουμε τους δεινόσαυρους σε φυτοφάγους και σε σαρκοφάγους, ανάλογα με την τροφή που έτρωγαν. Σε μια εγκυκλοπαίδεια με δεινόσαυρους είδαμε τα χαρακτηριστικά των φυτοφάγων και των σαρκοφάγων δεινοσαύρων, καθώς και πολλούς γνωστούς δεινόσαυρους του κάθε είδους.
Στη συνέχεια, αντιστοιχήσαμε σε ένα χαρτόνι διάφορες εικόνες με τροφές σαρκοφάγων και φυτοφάγων δεινοσαύρων. Όπως και σε ένα χαρτόνι σε σχήμα φύλλου κολλήσαμε εικόνες φυτοφάγων δεινοσαύρων, ενώ σε ένα άλλο σε σχήμα κόκαλου κολλήσαμε εικόνες σαρκοφάγων.
Τέλος, χωριστήκαμε σε δύο ομάδες και πήραμε όλοι από ένα κομμάτι πλαστελίνης. Στη μία ομάδα ανατέθηκε να πλάσει δόντια φυτοφάγων δεινοσαύρων και στην άλλη σαρκοφάγων. Τα παιδιά είχαν αποκτήσει ήδη γνώσεις για τη μορφή και τις λειτουργίες και των δύο κατηγοριών δεινοσαύρων, αφού είχαν πάρει πληροφορίες και είχαν δει εικόνες από την εγκυκλοπαίδεια. Τα παιδιά, λοιπόν, έφτιαξαν τα δόντια των δεινοσαύρων και στο τέλος συγκεντρώσαμε όλα τα δόντια των φυτοφάγων πάνω σε ένα χαρτόνι και των σαρκοφάγων σε ένα άλλο για να τα εκθέσουμε στη γωνιά των δεινοσαύρων, όπως βλέπουμε στην εικόνα
Οι παραπάνω δραστηριότητες έχουν σκοπό να αναπτύξουν τις γνώσεις των παιδιών σε σχέση με τα χαρακτηριστικά και τη διατροφή των φυτοφάγων και των σαρκοφάγων δεινοσαύρων (παιδί και φυσικό περιβάλλον). Επιπλέον, οι τεχνικές που χρησιμοποιήσαμε, τα παιδιά έμαθαν να κάνουν μαθηματική αντιστοίχηση (παιδί και μαθηματικά), να πλάθουν και να μορφοποιούν (παιδί και δημιουργία-έκφραση).
- Ποσό μεγάλοι ήταν;
Με αφορμή αυτό το ερώτημα, δείξαμε ένα PowerPoint στα παιδιά για τους δέκα μεγαλύτερους δεινόσαυρων που υπήρξαν ποτέ στον πλανήτη μας. Για να καταλάβουμε όμως το μέγεθος των δεινοσαύρων έπρεπε τα παιδιά να αντιληφθούν τη διαφορά σε σχέση με τον εαυτό τους.
Έτσι, αποφασίσαμε να μετρήσουμε το ύψος ενός δεινόσαυρου του Κοιλόφυση και να το συγκρίνουμε με το δικό μας. Γνωρίζουμε ότι ο Κοιλόφυσης είναι 3 μέτρα και έπρεπε να βρούμε ένα τρόπο να οριοθετήσουμε τα τρία μέτρα στο δάπεδο της τάξης. Αναζητήσαμε τρόπους μέτρησης και αφού τα παιδιά εξέφρασαν διάφορες ιδέες καταλήξαμε στον τρόπο που θα μπορούσαν τα παιδιά να μετρήσουν μόνα τους 3 μέτρα. Πιο συγκεκριμένα, ένα παιδί θα ξεκινούσε από ένα σημείο που θα βάζαμε μια λωρίδα από χαρτόνι και θα έκανε τρία μεγάλα βήματα (ως γνωστό το ένα μέτρο είναι ένα βήμα). Στο σημείο που θα έφτανε θα κολλούσε μια άλλη λωρίδα από χαρτόνι, ώστε να σημειώσει το ύψος του δεινόσαυρου . Τέλος, σηκώθηκε ένα άλλο παιδί και ξάπλωσε στο πάτωμα, ακουμπώντας τα πόδια του στο πρώτο χαρτόνι.
.
Θέλαμε να δούμε τη διαφορά ύψος του με το δεινόσαυρό. Αφού, όλα τα παιδιά παρατήρησαν τη διαφορά καταλήξαμε στο συμπέρασμα ότι ο Κοιλόφυσης έχει δυο φορές το ύψος του παιδιού.
Επίσης, ένας άλλος τρόπος για να δούμε πόσο μεγάλος είναι ένας δεινόσαυρός είναι να μετρήσουμε την πατούσα του σε σχέση με τη δική μας. Είχαμε κόψει λοιπόν, με χαρτόνι μια πατούσα με τις διαστάσεις της πατούσας του Τυραννόσαυρου Ρεξ. Ένα ένα ερχόντουσαν τα παιδιά και άφηναν το παπούτσι τους μέσα στην πατούσα του Τυραννόσαυρου). Κάποια παιδιά χρειάστηκε να βάλουν και το δεύτερο παπούτσι τους. Τέλος, μετρήσαμε τα παπούτσια που χωράει η επιφάνεια της πατούσας του τυραννόσαυρου και καταλήξαμε στο συμπέρασμα ότι είναι 27 φορές μεγαλύτερη από τη δική μας.
Οι παραπάνω δραστηριότητες είχαν σκοπό να αντιληφθούν τα παιδιά το μέγεθος που μπορεί να έχει ένας δεινόσαυρος σε σχέση με το δικό τους. Επιπλέον, οι δραστηριότητες που αφορούν την μέτρηση ύψους και μεγέθους κατατάσσονται στο γνωστικό αντικείμενο παιδί και μαθηματικά και έχουν ως στόχο να θέτουν προβλήματα, να επιλέγουν ή να παράγουν κατάλληλο για την επίλυση των προβλημάτων υποστηρικτικό υλικό, να μετρούν χρησιμοποιώντας αυθαίρετες μονάδες μέτρησης.
- Πως γεννιόντουσαν;
Ένα άλλο σημαντικό ερώτημα το οποίο εξέφρασαν τα παιδιά ήταν για την γέννηση των δεινοσαύρων. Αυτό, λοιπόν, μας οδήγησε να μιλήσουμε για τον τρόπο που γεννιόντουσαν, δηλαδή βγαίνοντας από τα αυγά. Αναφερθήκαμε στη διαδικασία επώασης, στο χρόνο που ζούσαν τα μωρά μέσα στο αυγό, στις προστατευτικές μητέρες και στους κινδύνους που υπήρχαν.
Επιπρόσθετα, φτιάξαμε τα δικά μας αυγά δεινοσαύρων από πάγο. Πιο συγκεκριμένα, βάζαμε μέσα σε ένα μπαλόνι ένα πλαστικό δεινοσαυράκι και το γεμίζαμε με νερό. Αφού, έφτιαξαν από ένα όλα τα παιδιά τα βάλαμε στην κατάψυξη και την επόμενη μέρα κόψαμε τα μπαλόνια. Ο πάγος είχε το σχήμα του αυγού και μέσα φαινόταν το μωρό δεινοσαυράκι. Βάλαμε τα αυγά μας στη γωνιά των δεινοσαύρων και παρατηρούσαμε κατά τη διάρκεια της ημέρας ότι ο πάγος έλιωνε, περιμέναμε με ανυπομονησία να λιώσει τελείως και να γεννηθούν τα δεινοσαυράκια μας!!!
Μέσω αυτής της δραστηριότητας, τα παιδιά αρχίζουν να κατανοούν τη σημασία της παρατήρησης, των «πειραμάτων» και της περιγραφής για τη μελέτη υλικών και φαινομένων, δηλαδή την πήξη του νερού και την τήξη του πάγου (φυσικό περιβάλλον και αλληλεπίδραση).
Επίσης, για να εξασκήσουμε τα μαθηματικά μας, μοιράσαμε στα παιδιά από ένα φύλλο εργασίας και ένα μαρκαδόρο. Το φύλλο εργασίας είχε σε κάθε σειρά ζωγραφισμένα 6 αυγά δεινοσαύρων. Παρουσιάσαμε στα παιδιά ένα ζάρι και μιλήσαμε λίγο για τις πιθανότητες-παιχνίδια τύχης. Έπειτα, σηκωνόταν ένα παιδί και έριχνε το ζάρι. Έβλεπαν όλα τα παιδιά τον αριθμό που τύχαινε στο ζάρι και ζωγράφιζαν τόσα δεινόσαυράκια πάνω στο αυγό, όσα ο αριθμός στο ζάρι. Στη συνέχεια, σηκωνόταν άλλο παιδί να ρίξει το ζάρι και πηγαίναμε στην επόμενη σειρά να ζωγραφίσουμε. Η δραστηριότητα ολοκληρώθηκε όταν ζωγραφίσαμε σε όλες τις σειρές τα αυγά των δεινοσαύρων που μας τύχαιναν κάθε φορά.
Ακόμη, παίξαμε ένα κινητικό παιχνίδι, που το ονομάσαμε «το κυνήγι των κρυμμένων αυγών». Πιο συγκεκριμένα, είχαμε κρύψει σε τρείς γωνιές αυγά δεινοσαύρων. Σε κάθε γωνία είχαμε κολλήσει ένα χαρτόνι διαφορετικού χρώματος πάνω έγραφαν αυγά: 1. τειρανώσαυρου, 2. Πτερόσαυρου, 3. Τρικεράτοπα. Αφού εξηγήσαμε τους κανόνες του παιχνιδιού και χωρίσαμε τα παιδιά σε τρεις ομάδες, διαβάσαμε στην κάθε ομάδα από ένα αίνιγμα , ώστε να βρουν για ποιο δεινόσαυρο μιλάει και να ξέρουν ποιανού του δεινόσαυρου τα αυγά ψάχνουν, για να πάνε στη σωστή γωνιά. Η κάθε ομάδα, λοιπόν, πήγαινε στην γωνιά της και έψαχνε να βρει όλα τα αυγά που είναι κρυμμένα και τα έβαζε στο καλάθι της . Αφού τελείωσαν και οι τρείς ομάδες, ένα παιδί από κάθε ομάδα μετράει τα αυγά της. Αν η ομάδα βρει και τα 10 αυγά που είχαμε κρύψει είναι νικήτρια
Με αυτή τη δραστηριότητα τα παιδιά διασκέδασαν, ενώ ταυτόχρονα ανέπτυξαν την κινητικότητά τους και έμαθαν να τηρούν τους κανόνες του παιχνιδιού (φυσική αγωγή).
Για να κλείσουμε τη θεματική με τα αυγά ζωγραφίσαμε δεινοσαυράκια, κόψαμε αυγά και κολλήσαμε τα δεινοσαυράκια μέσα στα αυγά για να φαίνεται σαν να βγαίνουν από μέσα . Χρησιμοποιήσαμε τα αυγά που φτιάξαμε για να στολίσουμε την τάξη μας.
- Πως εξαφανίστηκαν;
Κατά καιρούς, γίνονται πολλές υποθέσεις από επιστήμονες για το πώς εξαφανίστηκαν οι δεινόσαυροι. Βρήκαμε, λοιπόν, ένα βίντεο στο youtube που μιλάει για όλους τους παράγοντες που επηρέασαν την ζωή των δεινοσαύρων εκείνη την περίοδο, αλλά και για το ποίος ήταν ο πιο καθοριστικός που οδήγησε στην εξαφάνιση τους. Δηλαδή, η πτώση του αστεροειδούς στη γη. Το βίντεο λεγόταν «Η εξαφάνιση των δεινοσαύρων άνοιξε τον δρόμο στην ευημερία των ανθρώπων». Μετά την προβολή του κάναμε μια συζήτηση για αυτά που είδαμε και ακούσαμε. Έτσι, βρήκαμε μια σαφή απάντηση για τα ερωτήματα που είχαμε γύρο από το θέμα της εξαφάνισης των δεινοσαύρων.
Στη συνέχεια, αποφασίσαμε να παίξουμε ένα κινητικό παιχνίδι με μπάλα. Η μπάλα αναπαριστούσε τον αστεροειδή που έπεσε στη γη και τα παιδιά τους δεινόσαυρους. Η νηπιαγωγός/φοιτήτρια κρατούσε την μπάλα και κυνηγούσε τα παιδιά, όποιο παιδί πετύχαινε έχανε, αφού το χτυπούσε ο αστεροειδής. Το παιδί που έμενε στο τέλος χωρίς να το χτυπήσει η μπάλα κέρδιζε, αφού ήταν το μόνο που επιζούσε μετά την πτώση του αστεροειδούς . Τα παιδιά διασκέδασαν πολύ στη συγκεκριμένη δραστηριότητα, ταυτόχρονα όμως κατάφεραν να εκφραστούν μέσα από τον αυτοσχεδιασμό και τη μίμηση. Αυτό σημαίνει, ότι οι στόχοι μας επιτεύθηκαν όσο αφορά το γνωστικό αντικείμενο παιδί και δημιουργία-έκφραση (δραματική τέχνη) σύμφωνα με το ΔΕΠΠΣ.
- Εξωτερικές επισκέψεις
Με αφορμή το πρόγραμμα για τους δεινόσαυρους σκεφτήκαμε να οργανώσουμε κάποιες επισκέψεις σε χώρους που θα μπορούσαμε να πάρουμε χρήσιμες πληροφορίες για το θέμα μας.
Αρχικά, συμφωνήσαμε να πάμε στο πανεπιστήμιο της πόλης μας, στο τμήμα γεωλογίας για να μάθουμε τη συνέβαινε στη γη πριν από εκατομμύρια χρόνια. Στην αρχή, ένας καθηγητής του τμήματος μας έκανε ξενάγηση, δηλαδή πήγαμε σε διάφορα εργαστήρια και μας έδειξε διάφορα εργαλεία και μηχανήματα που χρησιμοποιούν οι γεωλόγοι για να κάνουν τις έρευνες τους . Έπειτα, περπατήσαμε σε ένα διάδρομο που είχε μια χρονογραμμή, από την εμφάνιση του πλανήτη μας μέχρι και σήμερα. Τέλος, πήγαμε σε μια αίθουσα που κάνουν μαθήματα οι φοιτητές, κάτσαμε στα έδρανα τους και αισθανθήκαμε και εμείς μικροί φοιτητές!!!
Εκεί μας περίμενε μια παλαιοντολόγος, η οποία είχε ετοιμάσει να μας δείξει μια παρουσίαση για τους δεινόσαυρους . Επίσης, ήταν πρόθυμη να μας λύσει όλες τις απορίες που είχαμε.
Μετά την επίσκεψη μας συζητήσαμε για τις πληροφορίες που πήραμε. Κάποιες από αυτές έδωσαν απαντήσεις σε πολλά ερωτήματα που είχαμε. Οι πιο σημαντικές που επισημάναμε και στη συζήτηση μας ήταν:
- Δεν θα μπορούσαμε να ζούμε μαζί με τους δεινόσαυρους, διότι θα αποτελούσαμε την τροφή τους, καθώς επίσης θα μας ποδοπατούσαν τόσο μεγάλοι που ήταν.
- Δεν υπήρχαν ιπτάμενοι και θαλάσσιοι δεινόσαυροι, όπως λανθασμένα παρουσιάζονται σε πολλά βιβλία και στο διαδίκτυο. Τα ζώα αυτά ονομάζονταν προϊστορικά και απλά έζησαν την ίδια περίοδο με τους δεινόσαυρους.
- Δεν ζούσαν ποτέ δεινόσαυροι στην Ελλάδα, αφού εκείνη την περίοδο η Ελλάδα βρισκόταν κάτω από τη θάλασσα.
Στο τέλος της ημέρας τα παιδιά πήραν ένα δίπλωμα από το πανεπιστήμιο Πατρών για την επίσκεψη τους στο τμήμα γεωλογίας .
Μία δεύτερη εκδρομή που πραγματοποιήθηκε στα πλαίσια του project για τους δεινόσαυρους ήταν σε ένα θεματικό πάρκο με δεινόσαυρους. Στην αρχή, πήγαμε σε ένα χώρο όπου είχε μια μεγάλη οθόνη και εκεί είδαμε ένα εκπαιδευτικό βίντεο για τους δεινόσαυρους. Σε αυτό αναφέρθηκαν πληροφορίες για τους πιο άγριους δεινόσαυρους, για τη γέννηση τους, για τη μετακίνηση τους σε κοπάδια, κ.α. Στη συνέχεια μπήκαμε σε ένα χώρο, οπού ήταν σαν προσομοίωση μουσείου φυσικής ιστορίας. Μία ξεναγός μας πήρε και μας έκανε περιήγηση στο χώρο. Είδαμε έναν έναν όλους τους δεινόσαυρους που υπήρχαν στο πάρκο, οι οποίοι είχαν κίνηση και έβγαζαν ήχους. Επιπλέον, μάθαμε τα χαρακτηριστικά του κάθε δεινοσαύρου που βλέπαμε.
Ο σκοπός της επίσκεψης στο θεματικό πάρκο, ήταν τα παιδιά πέρα από τις πληροφορίες που πήραν για όλους τους δεινόσαυρους που είδαμε, να εξοικειωθούν με το χώρο του μουσείου, αφού το πάρκο ήταν η προσημείωση ενός μουσείου φυσικής ιστορίας. Έμαθαν, δηλαδή ότι σε ένα μουσείο πρέπει να τηρούμε κάποιους κανόνες (π.χ. δεν τρέχουμε, δεν μιλάμε πολύ δυνατά, δεν βγάζουμε φωτογραφίες με φλας, δεν ακουμπάμε τα εκθέματα). Ακόμη, αντιλήφθηκαν ότι η επίσκεψη σε ένα μουσείο είναι μια πηγή πληροφόρησης όταν κάνεις μια έρευνα γύρω από οποιοδήποτε θέμα.
- Απολιθώματα δεινοσαύρων
Στο μουσείο που επισκεφτήκαμε είδαμε και πολλά απολιθώματα για τους δεινόσαυρους και έτσι μας κινήθηκε το ενδιαφέρον να μάθουμε περισσότερα για αυτά δηλαδή, τι ήταν; ποιος τα έβρισκε και πώς; που χρησίμευαν; κ.α. Επιπρόσθετα, ένα από τα αρχικά ερωτήματα τον παιδιών ήταν «που ζούσαν οι δεινόσαυροι;». Δεν θέλαμε απλά τα παιδιά να μάθουν που ζούσε ο κάθε δεινόσαυρος, αλλά και τι διαδικασία που έγινε από τους παλαιοντολόγους για να το ερευνήσουν αυτό, δηλαδή την απολίθωση (συμφώνα με το ΔΕΠΠΣ παιδί και περιβάλλον-ανθρωπογενές περιβάλλον και αλληλεπίδραση). Έτσι, λοιπόν ακλούθησε μια σειρά από δραστηριότητες.
Πρώτα, διαβάσαμε σε μία εγκυκλοπαίδεια για τη διαδικασία της απολίθωσης, τον τρόπο που έκαναν ανασκαφή οι παλαιοντολόγοι και τα υλικά που χρησιμοποιούσαν
Στη συνέχεια, φτιάξαμε τα δικά μας κόκαλα δεινοσαύρων από ζύμη και τα ψήσαμε .
Γίναμε μικροί παλαιοντολόγοι, κρεμάσαμε στην μπλούζα μας μια κάρτα παλαιοντολόγου
και κάναμε ανασκαφή σε χώμα για να βρούμε κόκαλα δεινοσαύρων. Χρησιμοποιήσαμε τα υλικά που χρησιμοποιούσαν και οι παλαιοντολόγοι για να σκάψουμε.
Φτιάξαμε απολιθώματα από πατημασιές δεινοσαύρων, παίρνοντας πλαστικούς δεινόσαυρους και αφήνοντας τα αποτυπώματα τους σε πλαστελίνη.
Με αφορμή τα αποτυπώματα των δεινοσαύρων, φτιάξαμε μια μολυβοθήκη-πατούσα δεινόσαυρου, για την οποία τα παιδιά χρειάστηκε να βάψουν με πινέλο ένα ρολό και να κόψουν μία πατούσα από χαρτόνι . Έτσι, δούλεψαν την λεπτή τους κινητικότητα. Μία δεξιότητα που είναι σημαντικό να αναπτυχθεί σε αυτή την ηλικία.
- Άλλες δραστηριότητες που υλοποιήθηκαν κατά τη διάρκεια της μελέτης μας για τους δεινόσαυρους
- Την παγκόσμια ημέρα παιδικού βιβλίου διαβάσαμε το παραμύθι «ο Γιγαντόσαυρος» του Jonny duddle, εκδόσεις Πατάκη . Μετά, κάναμε μια συζήτηση για το ηθικό δίδαγμα του παραμυθιού (δεν είναι σωστό να λέμε ψέματα, γιατί κάποια στιγμή οι άνθρωποι θα σταματήσουν να μας πιστεύουν και να είναι δίπλα μας) και ταυτίσαμε το παραμύθι με άλλα που έχουν το ίδιο ηθικό δίδαγμα (τα παιδιά ανέφεραν την ιστορία του βοσκού με τα πρόβατα και του Πινόκιο).
Στη συνέχεια, φτιάξαμε το δικό μας παραμύθι με τίτλο «Όταν δυο δεινόσαυροι γίνονται δυο φίλοι». Την ιστορία την σκέφτηκαν εξολοκλήρου από τα παιδιά και στη συνέχεια ανέλαβαν την εικονογράφηση του. Αφού, βιβλιοδετήσαμε το παραμύθι μας το διαβάσαμε με πολύ ενθουσιασμό!!!
Παρακάτω παρουσιάζεται το παραμύθι που έφτιαξαν τα παιδιά.
Στο τέλος αυτής της ιδιαίτερης μέρας, το κάθε παιδί έφτιαξε από ένα σελιδοδείκτη για να πάρει στο σπίτι του και να τον χρησιμοποιεί στα βιβλία του .
- Κάναμε το λεξιλόγιο των δεινοσαύρων . Γνωρίσαμε έναν δεινόσαυρο από το κάθε γράμμα της αλφαβήτας.
- Τραγουδήσαμε το «τραγούδι του δεινοσαύρου» του Σπύρου Σάκκα. Συνοδέψαμε τη μουσική με τα μουσικά όργανα τις τάξης μας , όπως τύμπανο, ντέφι, μαράκες, καστανιέτες, κ.α.
- Χρησιμοποιήσαμε τον υπολογιστή για να παίξουμε με ένα εκπαιδευτικό λογισμικό για τους δεινόσαυρους. Ο σκοπός αυτής της δραστηριότητας είναι τα παιδιά να εξοικειωθούν και να μάθουν να χειρίζονται τον υπολογιστή.
- Φτιάξαμε το δικό μας χάρτη δεινοσαύρων . Τα παιδιά αντιστοίχησαν τον κάθε δεινόσαυρο στην ήπειρο που έζησε. Έτσι, έμαθαν πέρα από το πού ζούσε ο κάθε ένας, τη σημασία του χάρτη και τις ηπείρους του κόσμου μας (Παιδί και περιβάλλον).
- Παίξαμε ένα κινητικό παιχνίδι που είναι παραλλαγή του «κουτσό». Σχεσιάσαμε τετράγωνα από χαρτοταινία και μέσα σε κάποια βάλαμε πλαστικούς δεινόσαυρους. Το παιδί που ερχόταν έπρεπε να κάνει κουτσό και να πάει στα τετράγωνα που του λέγαμε με εντολές . Για παράδειγμα, πήδηξε για να πας δίπλα στον τυραννόσαυρο/πίσω από τον αλλόσαυρο/αριστερά στο σπινόσαυρο. Με αυτόν τον τρόπο, τα παιδιά αναπτύσσουν την κινητικότητα τους (παιδί δημιουργία και έκφραση-φυσική αγωγή) και βελτιώνουν τον προσανατολισμό τους μέσω των εντολών του παιχνιδιού (παιδί και ανθρωπογεννές περιβάλλον).
- Φτιάξαμε μάσκες και λοφία δεινοσαύρων , ώστε τα παιδιά να μπορούν να υποδύονται πιο εύκολα τους δεινόσαυρους ( π.χ. τις κινήσεις τους, τους ήχους τους). Το κάθε παιδί ζωγράφισε και έκοψε τη μάσκα ενός δεινοσαύρου της αρεσκείας του, ενώ έβαψαν όλα από μια αυγοθήκη για να φτιάξουμε ένα καπέλο σαν λοφίο.
Γ’ φάση: Δραστηριότητες ολοκλήρωσης του θέματος – Αξιολόγηση του σχεδίου εργασίας
Όταν ολοκληρώσαμε όλες τις δραστηριότητες σε σχέση με τον κόσμο των δεινοσαύρων, σκεφτήκαμε να παίξουμε ένα επιτραπέζιο παιχνίδι με ερωτήσεις γνώσεων για να δούμε τι μάθαμε . Οι ερωτήσεις αφορούσαν γνώσεις που κατακτήσαμε κατά τη διάρκεια του πρότζεκτ. Τα παιδιά ήταν χωρισμένα σε δύο ομάδες, αν η ομάδα απαντούσε σωστά προχωρούσε ένα βήμα, οποία ομάδα έφτανε πρώτη στον τερματισμό ήταν η νικήτρια.
Μετά από την υλοποίηση αυτής της δραστηριότητας αντιληφθήκαμε ότι τα παιδιά είχαν αφομοιώσει τις περισσότερες πληροφορίες που ανακαλύψαμε όλοι μαζί κατά την διάρκεια του σχεδίου εργασίας.
Στη συνέχεια, αποφασίσαμε με τα παιδιά να φτιάξουμε τη δική μας εγκυκλοπαίδεια, η οποία θα μείνει στην τάξη και θα μπορούν να τη διαβάσουν άλλα παιδιά και να μάθουν πληροφορίες από εμάς .Ξεκινήσαμε ζωγραφίζοντας διάφορους δεινόσαυρους και γράψαμε τι μάθαμε για τον κάθε ένα. Παρακάτω, παρουσιάζονται κάποιες σελίδες από την εγκυκλοπαίδεια που δημιουργήσαμε!!
Μέσω αυτής της δραστηριότητας καταλάβαμε επίσης ότι τα παιδιά απέκτησαν πολλές γνώσεις για τα χαρακτηριστικά του κάθε δεινόσαυροι.
Η τελευταία δράση που οργανώσαμε ήταν να καλέσουμε τα παιδιά από το διπλανό τμήμα για να τους παρουσιάσουμε τα εκθέματα μας. Πιο συγκεκριμένα, κατά τη λήξη του προγράμματος για τον κόσμο των δεινοσαύρων η γωνιά των δεινοσαύρων είχε διαμορφωθεί σαν μουσείο φυσικής ιστορίας. Τα παιδιά της τάξης μας έκαναν τους ξεναγούς και έδειχναν στα παιδιά από το άλλο τμήμα το κάθε έκθεμα, εξηγώντας τους τι είναι το κάθε ένα και τι ανακαλύψαμε από τη δημιουργία τους. Κάποια από τα εκθέματα μας ήταν, δόντια, αποτυπώματα, κόκαλα και αυγά δεινοσαύρων. Τα παιδιά που είχαν έρθει ως επισκέπτες στην τάξη μας ενθουσιάστηκαν πολύ με τη δουλεία μας!!!!
Και καπως έτσι, το σχέδιο εργασίας μας έφτασε στο τέλος του. Αν κάνουμε έναν απολογισμό, πιστεύω ότι τα παιδιά κατέκτησαν αρκετές γνώσεις για τον κόσμο των δεινοσαύρων και αυτό φάνηκε από την συμμετοχή τους καθόλη τη διάρκεια του project, αλλά και από τις δραστηριότητες αξιολόγησης και παρουσίασης. Αυτό μας κάνει να πιστεύουμε ότι επιτεύχθηκαν όλοι οι στόχοι μας, εκπαιδευτικών και μαθητών.
Θεωρώ ότι είχαμε το επιθυμητό αποτέλεσμα, διότι το θέμα με το οποίο ασχοληθήκαμε ήταν πραγματικά ενδιαφέρον για τα παιδιά και είχαν την ανάγκη να μάθουν πολλά σε σχέση με αυτό. Συμπληρωματικά, οι δραστηριότητές μας βασίστηκαν στον οικοδομισμό, ώστε τα παιδιά να ανακαλύπτουν μόνα τους τις γνώσεις. Με αυτόν τον τρόπο καταφέραμε να κάνουμε ενεργή τη συμμετοχή όλων των παιδιών. Αποτελεσματικότητα έδειξαν και οι εξωτερικές επισκέψεις μας ,που οργανώθηκαν λόγου του σχεδίου εργασίας, αφού τα παιδιά φαινόντουσαν ενθουσιασμένα που βρίσκονταν σε διαφορεικούς χώρους μάθησης. Τέλος, συμμαντικό ρόλο έπαιξε και η ποικιλότητα των γνωστικών αντικειμένων που δουλέψαμε, αφού οργανώσαμε δραστηριότητες σύμφωνα με όλα τα πεδία από το ΔΕΠΠΣ (Παιδί και γλώσσα, παιδί και μαθηματικά, παιδί και ανθρωπογενές/φυσικό περιβάλλον, παιδί δημιουργία και έκφραση-εικαστικά/μουσική/φυσική αγωγή/δραματική τέχνη, παιδί και πληροφορική).
Συμπερασματικά, η αξία του σχεδίου εργασίας είναι να υπάρχει καλή συνεργασία και επικοινωνία μεταξύ εκπαιδευτικών και μαθητών. Αν επιτύχουμε αυτόν το στόχο, μπορούμε να πετύχουμε τα πάντα στην εκπαίδευση.
και μπορούμε τώρα να πούμε ένα μεγάλο :Μπράβο Χριστίνα.Η δουλειά σου εξαιρετική και σου ευχόμαστε καλό πτυχίο και καλή σταδιοδρομία.