Η δράση “Ταπερίστας” απευθύνεται σε μαθητές και εκπαιδευτικούς της
Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης και υλοποιείται από σχολεία σε κάθε γωνιά της χώρας μας. Στοχεύει στη μείωση της κατανάλωσης συσκευασιών μιας χρήσης (ανακυκλώσιμων ή μη) και κατ’ επέκταση στη μείωση της παραγωγής
απορριμμάτων, στην υιοθέτηση υγιεινής και βιώσιμης διατροφής και επιδιώκει
– την ευαισθητοποίηση των μαθητών σχετικά με την οικονομία στους πόρους
και στα αγαθά
– την ανάπτυξη υπεύθυνης περιβαλλοντικά συμπεριφοράς των μαθητών σε
σχέση με την ποσότητα τροφής που προμηθεύονται, ώστε να μειώσουν τη
σπατάλη τροφίμων και την παραγωγή οργανικών υπολειμμάτων
– την προτίμηση των τοπικών προϊόντων, λόγω του μικρότερου ενεργειακού
αποτυπώματος, αλλά και λόγω της ενίσχυσης των τοπικών παραγωγών
– την αφύπνιση του πνεύματος ενεργού πολίτη σε μικρές, καθημερινές
πράξεις οι οποίες έχουν μεγάλο περιβαλλοντικό αντίκρισμα όταν έχουν
μαζικό χαρακτήρα.
Το θέμα της Δράσης αφορά το σχολικό γεύμα των μαθητών (δεκατιανό), τον τρόπο προμήθειάς του, το σκεύος ή τη συσκευασία μεταφοράς του, την ποσότητα, ποιότητα και τη γεωγραφική εγγύτητα των υλικών, την επιλογή των κατάλληλων τροφίμων για τις ενεργειακές ανάγκες και την υγεία των μαθητών. Επιπλέον η υιοθέτηση υγιεινού γεύματος στο σχολείο μπορεί να αποτελέσει παράδειγμα προς μίμηση στο σχολικό περιβάλλον, αφού οι μαθητές γευματίζουν στον ίδιο χώρο, αλλά και στο οικογενειακό περιβάλλον λόγω του ότι για την υλοποίηση της Δράσης θα ζητηθεί η συνεργασία της οικογένειας του μαθητή και επιπλέον το σχολικό γεύμα θα ετοιμάζεται στο σπίτι.
Εκτός από την παράμετρο της υγείας εξίσου σημαντικό είναι και το περιβαλλοντικό όφελος από την εφαρμογή της καλής πρακτικής «Ταπερίστας» γιατί αναμένεται να συμβάλλει στη μείωση των απορριμμάτων συσκευασίας, πολλά από τα οποία δεν ανακυκλώνονται, και γενικότερα στη μείωση της κατανάλωσης.
Ένα άλλο σημαντικό ζήτημα που εμπλέκεται στη διαδικασία εφαρμογής της Δράσης είναι η μείωση της σπατάλης τροφής αλλά και η προτίμηση των τοπικών, αν είναι δυνατό βιολογικών, προϊόντων για την παρασκευή του δεκατιανού.
Στη δομή του το πρόγραμμα ακολουθεί τρεις φάσεις και συγκεκριμένα:
Α’ Φάση: Διερευνητική
Οι μαθητές διερευνούν, καταγράφοντας τις καθημερινές τους πρακτικές
σχετικά με το σχολικό τους γεύμα, αν συνηθίζουν το σπιτικό δεκατιανό ή την
προμήθειά του από κατάστημα ή από το κυλικείο του σχολείου τους, αν το
μεταφέρουν σε σκεύος ή σε συσκευασία, πώς διαχειρίζονται το υλικό
συσκευασίας του, ποιες τροφές προτιμούν. Η διερεύνηση και καταγραφή
γίνεται για μία εβδομάδα ξεκινώντας από τη Δευτέρα και τελειώνοντας την
Κυριακή.
Β’ Φάση: Εφαρμογής
- Στη Φάση της Εφαρμογής οι μαθητές καλούνται να χρησιμοποιήσουν, σε
καθημερινή βάση, για τη μεταφορά του σχολικού τους γεύματος δοχείο
πολλών χρήσεων. Το γεύμα το προετοιμάζουν κατά προτίμηση οι ίδιοι ή με
τη βοήθεια μελών της οικογένειάς τους, αν είναι πολύ μικρής ηλικίας. Το
σκεύος μεταφοράς του φαγητού θα πρέπει να είναι κατάλληλο για την
ασφαλή φύλαξη των γευμάτων και την υγεία τους. - Επιλέγουν κατά προτίμηση τοπικά, αν είναι εφικτό βιολογικά και όσο γίνεται
ανεπεξέργαστα προϊόντα. - Επιλέγουν σωστούς, διατροφικά, συνδυασμούς τροφίμων και
προμηθεύονται μόνο την ποσότητα που χρειάζονται ώστε να μην παράγουν
οργανικά απορρίμματα αλλά και να μην σπαταλούν τροφή. - Δημιουργούν και ενημερώνουν το προσωπικό, ηλεκτρονικό τους ημερολόγιο
σχετικά με τις επιλογές τους, τις προτιμήσεις τους, τις δυσκολίες που
πιθανόν συναντούν, λύσεις που βρήκαν στην πορεία της δράσης,
φωτογραφίες των αγαπημένων τους γευμάτων. - Μοιράζονται, αν το επιθυμούν, στο Blog της Δράσης σημειώσεις ή
φωτογραφίες από το ημερολόγιό τους. - Σχολιάζουν στο Blog, με ευγενικό τρόπο, επιλογές των άλλων μαθητών,
δοκιμάζουν ό,τι θεωρούν ενδιαφέρον. - Συζητούν στην ομάδα τις επιλογές τους, παρουσιάζουν τις δυσκολίες τους,
μοιράζονται επιτυχημένες πρακτικές, βοηθούν τους συμμαθητές τους - Έρχονται σε επαφή με τα καφέ (καταστήματα) που είναι κοντά στο σχολείο
τους ή και το σχολικό κυλικείο και τους καλούν να βοηθήσουν στην πρακτική
«Ταπερίστας» εφαρμόζοντας τη χρήση ποτηριού πολλαπλών χρήσεων από
τον πελάτη για το σερβίρισμα καφέ ή άλλου ροφήματος με κάποια έκπτωση
στην τιμή. - Δημιουργούν ψηφιακά παιχνίδια επιβράβευσης στις σωστές επιλογές,
σχετικά με το δεκατιανό
Γ’ Φάση: Διάχυσης
- Στην τελευταία Φάση της Δράσης καλούνται να καταγράψουν εκ νέου τις
καθημερινές τους συνήθειες για το σχολικό γεύμα χρησιμοποιώντας τους
πίνακες της Διερευνητικής Φάσης. Η νέα καταγραφή γίνεται και πάλι για μία
εβδομάδα. - Συγκρίνουν τα δεδομένα της καταγραφής πριν και μετά την εφαρμογή της
καλής πρακτικής και βγάζουν ατομικά και ομαδικά συμπεράσματα. - Δημιουργούν αφίσα προβολής της Δράσης τους και διάχυσης της καλής
πρακτικής που εφάρμοσαν. - Κοινοποιούν την αφίσα που δημιούργησαν στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης
του σχολείου τους αλλά και στα συνεργαζόμενα στη Δράση Κ.Ε.ΠΕ.Α., τους
Υπεύθυνους Σχολικών Δραστηριοτήτων ή Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης, στο
Blog της Δράσης. - Δημιουργούν ενημερωτικό φυλλάδιο για το σπιτικό δεκατιανό το οποίο
μπορούν να αναρτήσουν στην ιστοσελίδα του σχολείου τους αλλά και στο
Blog της Δράσης. - Δημιουργούν infographics, δηλαδή γραφικές απεικονίσεις σύνθετων
πληροφοριών και δεδομένων ώστε με τα γραφικά στοιχεία τους και τη
σύντομη πληροφορία να μεταδίδουν το μήνυμα που επιθυμούν με τρόπο
ελκυστικό, κατανοητό και αφομοιώσιμο. - Καλούν τους μαθητές του σχολείου τους να εφαρμόσουν την πρακτική
“Ταπερίστας”. - Παρακινούν τα μέλη του οικογενειακού και φιλικού περιβάλλοντός τους να
υιοθετήσουν την πρακτική “Ταπερίστας”. - Συνεχίζουν οι ίδιοι την πρακτική “Ταπερίστας” κάνοντάς την τρόπο ζωής.