Δυο παιδιά που παλεύουν να πιάσουν το φως. Ξανά και ξανά, χωρίς να κουράζονται, χωρίς να απογοητεύονται. Η διάρκεια της γοητείας, αυτό είναι νιότη.
Ο φακός αδυνατεί να τα συλλάβει. Ξεφεύγουν χορεύοντας πάνω στις αισθήσεις, σε μια απόδραση στον αδύνατο, πραγματικό κόσμο που φτιάχνουν.
Keith Carter. Fireflies (πυγολαμπίδες). 1992
Σήμερα, για άλλη μια φορά, ο Αλέξης άφησε στη βαλίτσα του ένα γρίφο, ο οποίος μας οδήγησε στο σημείο όπου είχε κρύψει ένα χάρτη θησαυρού. Ο χάρτης οδήγησε στην ανακάλυψη μιας τσάντας όπου υπήρχαν 24 λύρες (όργανα) φτιαγμένα από χαρτόκουτα. Είναι οι λύρες από το σχεδίασμα των ελεύθερων πολιορκημένων:
“Το χάραμα επήρα του ήλιου το δρόμο
κρεμώντας τη λύρα τη δίκαιη στον ώμο”
Έδειξα στα παιδιά έργα του Μιρό και εμπνευσμένοι από τα έργα του, αλλά και από τη δική τους φαντασία, ζωγράφισαν τις λύρες τους. Το αποτέλεσμα είναι θαυμαστό!
Και κάποιες από τις λύρες στην τελική τους εκδοχή. Είναι χάρμα οφθαλμών!
Σημείωση: Εάν θέλουμε μπορούμε να προσθέσουμε χορδές από λεπτό σχοινί.
.
Σύνδεσμοι:
Βικιπαίδεια, Λύραυλος, η ιστορία της λύρας
Σχετικό άρθρο:
Προσωπογραφία του Διονυσίου Σολωμού από άγνωστο καλλιτέχνη. Μουσείο της Ιστορικής και Εθνολογικής Εταιρείας.
Η γιορτή της 25ης Μαρτίου είναι μία πολύ καλή ευκαιρία για να γνωρίσουν τα νήπια τον θαυμαστό λόγο, τη μουσική και τη δύναμη των εικόνων, των Ελεύθερων Πολιορκημένων, του Διονυσίου Σολωμού. Για αυτό φέτος η γιορτή μας έχει μόνο αποσπάσματα από τα σχεδιάσματα των Ελεύθερων Πολιορκημένων.
το εξώφυλλο του δίσκου βινυλίου που κυκλοφόρησε το 1977
Έχω ανεβάσει εδώ, το κείμενο της γιορτής με την επιλογή από τα σχεδιάσματα, για όποιον/α συνάδελφο θα ήθελε να το ανεβάσει στο νηπιαγωγείο του/της. Έχω χωρίσει το κείμενο σε 24 τμήματα, όσα είναι και τα νήπια της τάξης μας φέτος. Προσπάθησα να είναι ανάλογου μεγέθους και αξίας τμήματα, έτσι ώστε να μην υπάρχει στη γιορτή πρωταγωνιστής και κομπάρσοι, αλλά μια ομάδα που συλλογικά δούλεψε ένα έργο.
χειρόγραφο του Σολωμού
Η γιορτή μας δεν είναι ένα πάρεργο (και εάν ήταν δε θα είχε κανένα νόημα να γίνει), αλλά το κέντρο του ενδιαφέροντός μας αυτή την περίοδο. Ενδεικτικά αναφέρω κάποιες δράσεις που γίνονται παράλληλα με το θεατρικό δρώμενο:
Διονυσίου Σολωμού: “Άπαντα”, τόμος Α, εκδόσεις Ίκαρος
Εκδόσεις Εστία
Martin J. Heade (Αμερικανός ζωγράφος του 19ου αι.) Μια μπλε πεταλούδα παίζει με το φως και τη σκιά της.
Λευκή λήκυθος που απεικονίζει μία Μούσα που παίζει αρχαία κιθάρα.
αεροφωτογραφία του Μεσολογγίου σήμερα
Θεόδωρος Βρυζάκης: Η έξοδος του Μεσολογγίου
Παναγιώτη Ζωγράφου, “Το Μεσολόγγι”
‘παρηγοριά’, Θ. Βρυζάκης
Υπάρχουν σχολεία και εκπαιδευτικές προσεγγίσεις που μας εμπνέουν στο σχολείο μας. Ένα από αυτά είναι το σχολείο Ρέτζιο Εμίλια.
Όλα ξεκίνησαν μετά τον Β’ Παγκόσμιο πόλεμο, όταν ο Loris Malaguzzi αποφάσισε να φτιάξει ένα σχολείο για τους κατοίκους της επαρχίας Ρέτζιο Εμίλια, στην Ιταλία. Αν και το σχολείο αρχικά απευθυνόταν σε ενήλικες, με τον καιρό άλλαξε και έγινε σχολείο προσχολικής αγωγής, γιατί ο Malaguzzi κατάλαβε ότι η προσχολική ηλικία είναι η σημαντικότερη για τη διαμόρφωση της προσωπικότητας, στην οποία στόχευε ως εκπαιδευτικός.
Με τα χρόνια το σχολείο έγινε δημοφιλές και η φήμη του πέρασε τα σύνορα της Ιταλίας. Σήμερα, πολλά σχολεία σε όλο τον κόσμο ακολουθούν την εκπαιδευτική προσέγγιση του Ρέτζιο Εμίλια. Η φιλοσοφία του σχολείου του Ρέτζιο Εμίλια μπορεί να συνοψισθεί στις ακόλουθες αρχές. Πρέπει να δίνεται η δυνατότητα στα παιδιά
Είναι ένα σχολείο στο οποίο οι μαθητές οι γονείς, οι δάσκαλοι και η φύση μετέχουν από κοινού.
Πέντε απλές οδηγίες για να διακοσμηθεί μία σχολική αίθουσα βάσει της προσέγγισης του Ρέτζιο Εμίλια, είναι οι ακόλουθες:
1) Απλότητα στη φόρμα και Ουδετερότητα στα χρώματα
2) Καλή οργάνωση του χώρου
3) Διάκριση των επιμέρους χώρων
4) Χώροι-Προκλήσεις για εξερεύνηση
5) Η Ομορφία είναι κυρίαρχη
Πηγές – Σύνδεσμοι:
Τίποτε δεν είναι πιο ευχάριστο και όμορφο, από την ελεύθερη δημιουργία των παιδιών.
Σήμερα, κατά τη διάρκεια των ελεύθερων δραστηριοτήτων, μια ομάδα παιδιών, αντί να παίξει στις γωνιές, αποφάσισε να ανοίξει ένα «δημιουργικό εργαστήρι», όπως το ονομάσαμε.
Με δική τους πρωτοβουλία, πήρανε την κούτα της «Ανακύκλωσης» (μέσα στην κούτα αποθηκεύουμε συσκευασίες τροφίμων, ζελατίνες, χαρτιά περιτυλίγματος, αυγοθήκες, ρολά χαρτιού υγείας και γενικά διάφορα ‘άχρηστα υλικά’, για να τα ανακυκλώσουμε, δημιουργώντας με αυτά διάφορες κατασκευές), χρώματα, ψαλίδια, πινέλα, υφάσματα και κόλλες, και φτιάξανε τις δικές τους δημιουργίες.
Η απόλαυση και η χαρά των παιδιών ήταν ζωγραφισμένη στα πρόσωπά τους καθ’ όλη τη διάρκεια των κατασκευών.
Δούλευαν αδιάκοπα, χωρίς να σηκώσουν κεφάλι. Αντάλλασσαν ιδέες, επηρεάζονταν και εμπνέονταν ο ένας από τον άλλον.
Aυτό που έκαναν σήμερα τα παιδιά είναι τέχνη: ελεύθερη δημιουργία που σε γεμίζει χαρά.
Σημείωση: Δεν είχα το χρόνο να τα φωτογραφίσω όλα τα έργα και έτσι παρουσιάζω μόνο ένα δείγμα.
Διαβάζοντας την προηγούμενη ανάρτηση, θα παρατηρήσετε ότι για τις δημιουργίες και τις κατασκευές των παιδιών, επιμένω να λέω ότι είναι «δικές τους» δημιουργίες. Δεν το κάνω τυχαία. Εμείς μπορούμε να δίνουμε τις γενικές οδηγίες και ιδέες για το κάθε έργο, αλλά το έργο πρέπει να είναι δημιούργημα του παιδιού. Θα μου πείτε ότι λέω το αυτονόητο; Και όμως, δεν είναι τόσο αυτονόητο.
Ας πάρουμε ένα παράδειγμα. Υποθέτουμε ότι θέλουμε να κατασκευάσουμε μία απλή κάρτα με κοτοπουλάκια. Για να το κάνουμε πιο συγκεκριμένο, η κάρτα θα είναι από κανσόν χαρτί και επάνω θα είναι κολλημένα τα κοτοπουλάκια, που θα έχουν φτιαχτεί από άλλο χαρτί. Αυτή η κάρτα μπορεί να γίνει με τους ακόλουθους τρόπους:
1) Το κοτοπουλάκια είναι κομμένα από τη νηπιαγωγό και τα παιδιά έχουν για μοναδικό έργο να τα κολλήσουν.
2) Τα κοτοπουλάκια είναι όμοια ζωγραφισμένα από την νηπιαγωγό στο χαρτί και τα παιδιά έχουν ως έργο να τα κόψουν και να τα κολλήσουν.
3) Το κάθε παιδί ζωγραφίζει τα κοτοπουλάκια του σε ένα χαρτί, τα κόβει και τα κολλάει επάνω στην κάρτα.
«Γαλάζιο πουλί και κολοκύθα», Πωλ Κλέε (Paul Klee), 1939
Φυσικά και η τρίτη εκδοχή είναι αυτή που επιλέγουμε:
α) Είναι δημιουργία (αισθητικός τομέας)
β) Κάνοντάς την τα παιδιά αποκτούν αυτοπεποίθηση – «μπορώ και εγώ να το κάνω», «η δασκάλα μου πιστεύει σε εμένα και θεωρεί ωραίο αυτό που κάνω» (συναισθηματικός τομέας)
γ) Αποτυπώνουν μορφές που ίσως και να μην είχαν ξαναδοκιμάσει, π.χ. κοτόπουλο, και έτσι αναγκάζονται να σκεφτούν πώς είναι, ή να το αναζητήσουν στα βιβλία μας για να το παρατηρήσουν (νοητικός τομέας)
«Ο κυνηγός» (λεπτομέρεια), Χουάν Μιρό (Joan Miró), Paesaggio catalano (Il cacciatore), 1923-24, MoMA, New York
δ) Ασκούν τη λεπτή κινητικότητα, και στο σχέδιο, και στο κόψιμο, και στο κόλλημα (νοητική και σωματική άσκηση)
ε) Μαθαίνουν ότι η διαφορά μας είναι η ομορφιά μας, ενώ αντίθετα η ομοιότητα είναι στοιχείο του ολοκληρωτισμού (κοινωνικός τομέας)
«Μπλε τοπίο» λεπτομέρεια (Paysage bleu), Μαρκ Σαγκάλ (Marc Chagall), 1949
Αλλά ακόμη και εάν δεν υπήρχαν όλα τα προηγούμενα που συνηγορούν υπέρ του τρίτου τρόπου δουλειάς, θα ήταν αρκετό το ακόλουθο: Η τρίτη κάρτα είναι πιο ωραία! Τα έργα των παιδιών είναι πάντα πιο ωραία από τα έργα των νηπιαγωγών, ακόμη και αν τα κρίνουμε με καθαρά εικαστικά κριτήρια (εξαιρούνται μόνο οι νηπιαγωγοί που τυγχάνει να είναι και σπουδαίες/οι δημιουργοί).
«Ο κόκορας» (Le coq), Χουάν Μιρό (Joan Miró)
Άσχημο στην τέχνη είναι το αντίγραφο. Η καθαρή σχέση με την τέχνη που έχουν τα παιδιά, η αδιαμεσολάβητη από τους, τις περισσότερες φορές, στρεβλούς κανόνες περί ωραίου που έχουμε υιοθετήσει, και η αγάπη τους για αυτό που κάνουν, είναι στοιχεία που εγγυώνται ένα ουσιαστικά όμορφο και ενδιαφέρον αποτέλεσμα.
«Το σπουργίτι» (le moineau), Πάμπλο Πικάσο (Pablo Picasso), 1907
Σημείωση:
Αναφέροντας αυτό το παράδειγμα, δεν εννοώ ότι ποτέ δεν δίνουμε όμοιες, κομμένες από εμάς μορφές. Εάν έχουμε ως στόχο να δουλέψουμε τη ζωγραφική των παιδιών πάνω στην ίδια φόρμα, τότε μπορεί να τους δώσουμε την ίδια μορφή κομμένη από εμάς και πάνω σε αυτήν να ζωγραφίσει το παιδί με το δικό του τρόπο. Μπορεί ακόμη να κολλήσουν όμοιες μορφές (στο παράδειγμά μας κοτοπουλάκια) πάνω σε ένα χαρτί και στη συνέχεια να παρέμβουν με τη δική τους ζωγραφική (ζωγραφίζοντας είτε τις ίδιες τις κότες, είτε το τοπίο εντός του οποίου κινούνται) και να έχουμε ένα πολύ ενδιαφέρον αποτέλεσμα. Σε κάθε άσκηση, σε κάθε οργανωμένη εικαστική πράξη, αναλόγως του στόχου μας, η παρέμβαση των παιδιών ποικίλει. Πάντα όμως το έργο του ίδιου του παιδιού πρέπει να είναι καθοριστικό στο τελικό αποτέλεσμα.
Ματίας Άντολφσον (Mattias Adolfsson), σύγχρονος εικονογράφος, Στοκχόλμη, Σουηδία
Σχετικά άρθρα:
Επηρεασμένα και εμπνευσμένα από τον Θεόφιλο τα παιδιά μας, έφτιαξαν το σκηνικό της παράστασης για την επέτειο της Επανάστασης.
Το σκηνικό αυτό είχε δύο μέρη. Πίσω υπήρχε ένα μεγάλο έργο ζωγραφισμένο σε χαρτί του μέτρου (με μαρκαδόρους και νερομπογιές) εμπνευσμένο από το έργο του Θεόφιλου «Ελαιώνας». Το έργο αυτό το ζωγράφισαν όλα τα παιδιά.
Σε ένα δεύτερο επίπεδο μπροστά από αυτό, έπεφταν από ψηλά 7 λάβαρα (έμοιαζαν βέβαια και με κουρτίνες αλλά εμείς τα ονομάσαμε λάβαρα και τα πράγματα είναι ό,τι τα ονομάζεις).
Κάθε λάβαρο (ζωγραφική με μαρκαδόρους και νερομπογιές πάνω σε φόδρα) είχε ως θέμα ένα κομμάτι της παράστασης. Τα παιδιά χωρίστηκαν σε 7 ομάδες και επέλεξαν το θέμα που θα αναπαραστήσουν.
Είχαμε λοιπόν τα ακόλουθα λάβαρα:
η Επανάσταση, "καλύτερα μιας ώρας ελεύθερη ζωή"
Μπότσαρης
στων Ψαρών την ολόμαυρη ράχη
Μεσολόγγι
Καραϊσκάκης
ο Κολοκοτρώνης μιλάει στους μαθητές, στην Πνύκα
Μακρυγιάννης: "σήκω απάνου!"
Η παράσταση ξεκινούσε με τον Θεόφιλο, και έκανε μία αναδρομή στην ιστορική πορεία από την έκρηξη της Επανάστασης, μέχρι τις 3 του Σεπτέμβρη και τη διεκδίκηση του συντάγματος από τον Όθωνα.
Εκτός από το σκηνικό, τα παιδιά έφτιαξαν και αφίσες, προσκλήσεις, όπως και την κλασική πινακίδα με το θέμα μας, που βάζουμε πάντα στις ανακοινώσεις έξω από την αίθουσα.
“Θέλει αρετή και τόλμη η ελευθερία”. Αυτός ήταν ο τίτλος του θεατρικού δρώμενου που παίξαμε φέτος στο νηπιαγωγείο μας. Ο τίτλος μας είναι δάνειο από την ωδή (μελωδικό ποίημα) «Εις Σάμον» του Ανδρέα Κάλβου. Ας δούμε όμως ένα απόσπασμα από την εξαιρετική αυτή ωδή:
ΕΙΣ ΣΑΜΟΝ
Όσοι το χάλκεον χέρι
βαρύ του φόβου αισθάνονται,
ζυγόν δουλείας ας έχωσι·
θέλει αρετήν και τόλμην
η ελευθερία.
Αυτή (και ο μύθος κρύπτει
νουν αληθείας) επτέρωσε
τον Ίκαρον· και αν έπεσεν
ο πτερωθείς κ’ επνίγη
θαλασσωμένος·
Αφ’ υψηλά όμως έπεσε,
και απέθανεν ελεύθερος
Σύνδεσμος:
Οι δύο προηγούμενες αναφορές στο Θεόφιλο δεν μπήκαν τυχαία. Ο Θεόφιλος είναι ο ζωγράφος που ενέπνευσε και εμπνέει τα παιδιά μας για να ζωγραφίσουν το σκηνικό του θεατρικού δρώμενου που θα παίξουνε για την επέτειο της Επανάστασης του 1821. Το σκηνικό αυτό θα το ανεβάσουμε εδώ αμέσως μετά την παράσταση.
Γράψαμε και αλλού (28η Οκτωβρίου, Πολυτεχνείο) για τον τρόπο μέσω του οποίου προσεγγίζουμε μια εθνική επέτειο. Η αντικειμενικότητα της ιστορίας είναι ένα τεράστιο θέμα, είναι ένας σχεδόν ανέφικτος στόχος. Η ιστορία είναι μία αφήγηση του παρελθόντος περισσότερο ή λιγότερο υποκειμενική, με εντονότερη ή λιγότερο έντονη την ιδεολογία αυτού που τη γράφει, αλλά και την κυρίαρχη ιδεολογία της κάθε εποχής. Για αυτό και γράφεται και ξαναγράφεται, και κάθε φορά που συμβαίνει αυτό, συναντάει έντονες αντιδράσεις από όσους πίστεψαν ως αλήθεια την προηγούμενη αφήγηση.
Γνωρίζοντας ότι κι εμείς (αναπόφευκτα) λέμε τη δική μας αφήγηση στα παιδιά, προσπαθούμε τουλάχιστον να σταθούμε κοντά στα ιστορικά τεκμήρια που έχουμε. Τα παιδιά μαθαίνουν πώς γίνεται μία ιστορική έρευνα. Αναζητούν τις προσωπικές μαρτυρίες και τα γραπτά των ηρώων που μετείχαν στην επανάσταση. Διαβάζουν τα γραπτά του Κολοκοτρώνη, του Μακρυγιάννη και του Ρήγα (μέσω του θούριου), τα λόγια του Καραϊσκάκη και του Μπότσαρη. Κεντρικός άξονας στο δικό μας δρώμενο είναι ο αγώνας για ελευθερία. Πλάι στην ελευθερία στήνονται οι έννοιες της δικαιοσύνης, ισότητας, αλληλεγγύης και δημοκρατίας.
Παράλληλα με το λόγο των ηρώων τα παιδιά γνωρίζουν και το λόγο των ποιητών. Το κέρδος έτσι είναι διπλό: μιλώντας για ελευθερία έρχονται σε επαφή με τον κατ’ εξοχήν ελεύθερο λόγο, τον ποιητικό. Ο Σολωμός και ο Κάλβος, οι δύο μεγάλοι ποιητές μας που έγραψαν για την επανάσταση, διαπερνούν το δρώμενό μας. Και μέσα από τα τραγούδια ακούγεται ο λόγος του Ρίτσου και του Μύρη.
Και βέβαια δεν πρέπει να παραλείψουμε τους συνθέτες που επενδύουν μουσικά το έργο μας: Μαρκόπουλος, Σαββόπουλος, Λεοντής και Θεοδωράκης.
Τα υπόλοιπα επί σκηνής.
Κάποια από τα έργα των παιδιών στην επέτειο του Πολυτεχνείου ήταν τα ακόλουθα (περισσότερα για την επέτειο θα βρείτε εδώ):
1. Ομαδική εργασία: Τα παιδιά έγραψαν τη λέξη ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ πάνω σε λευκό χαρτί Α3
2. Δώσαμε τα μέρη ενός κτηρίου (αέτωμα και τέσσερις κολώνες) που παραπέμπει στο πολυτεχνείο.
Τα παιδιά συνέθεσαν και κόλλησαν το κτήριο σε γαλάζιο φόντο.
Στη συνέχεια ζωγράφισαν τους εξεγερμένους και έγραψαν το σύνθημα: ΨΩΜΙ – ΠΑΙΔΕΙΑ – ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ
3. Έφτιαξαν σημαίες με το σύνθημα του πολυτεχνείου (από χαρτί και ξυλάκια)
4/ Φτιάξαμε μια γωνιά-Εργαστήριο. Εκεί τα παιδιά (την ώρα των ελεύθερων δραστηριοτήτων) έγραψαν συνθήματα της εξέγερσης και τα αναρτήσαμε στις κουρτίνες μας.
Ήταν μια λέξη μοναχά
Ακούστε (εδώ) την ιστορία ενός τοίχου, όπως την έγραψε η Κωστούλα Μητροπούλου και τη μελοποίησε και την τραγούδησε ο Μάνος Λοΐζος.
Ο δρόμος είχε τη δική του ιστορία
κάποιος την έγραψε στον τοίχο με μπογιά
ήταν μια λέξη μοναχά ελευθερία
κι ύστερα είπαν πως την έγραψαν παιδιά
Ύστερα κύλισε ο καιρός κι η ιστορία
πέρασε εύκολα απ’ τη μνήμη στην καρδιά
Ο τοίχος έγραφε “μοναδική ευκαιρία,
εντός πωλούνται πάσης φύσεως υλικά”
Τις Κυριακές από νωρίς στα καφενεία
έπειτα γήπεδο, στοιχήματα, καυγά
Ο δρόμος είχε τη δική του ιστορία
είπανε όμως πως την έγραψαν παιδιά
ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ
Η 28η Οκτωβρίου είναι χρονικά η πρώτη εθνική επέτειος που γιορτάζουμε στο νηπιαγωγείο.
Πώς μπορούμε να προσεγγίσουμε μία εθνική επέτειο σε μία τάξη όπου οι εθνικότητες των παιδιών ποικίλουν; Μας ενδιαφέρει να χτίσουμε μια κυριαρχική, καθαρή, επιθετική και φοβική, μια ηρωοποιημένη εθνική ταυτότητα (ανάλογη της εθνικής ταυτότητας που γέννησε τον 2ο παγκόσμιο πόλεμο), ή να αναζητήσουμε εκείνα τα στοιχεία που συγκροτούν την ταυτότητά μας στην ιστορική πορεία, ως μία ανοιχτή ταυτότητα που αγωνίζεται για την ελευθερία και την ανεξαρτησία;
Ο τρόπος που προσεγγίζουμε εμείς την επέτειο είναι ο ακόλουθος.
Η 28η Οκτωβρίου είναι η πρώτη ευκαιρία να φέρουμε τα παιδιά σε επαφή α) με τον ιστορικό χρόνο (ο χρόνος είναι πολύ δύσκολη έννοια για την ηλικία αυτή), β) με τον επιστημονικό κλάδο της Ιστορίας και γ) να διερευνήσουμε την έννοια της ‘διαφοράς’ και του ρατσισμού.
1. ΙΣΤΟΡΙΚΟΣ ΧΡΟΝΟΣ
Στη γραμμή του χρόνου όπου έχουμε σημειώσει το έτος μας (2011), και προς τα αριστερά το έτος γέννησης των παιδιών (2006), το έτος γέννησης της νηπιαγωγού, του παππού μας κλπ. σημειώνουμε το 1940 (κάπου εκεί κοντά στον παππού) και ζωγραφίζουμε συμβολικά κάτι για αυτό (πχ ένα αεροπλάνο που ρίχνει βόμβα).
Τα παιδιά βλέπουν οπτικοποιημένα εμπρός τους ότι η γραμμή του χρόνου γεμίζει με ιστορίες (αφηγήσεις) ως προ το παρελθόν, αλλά όχι ως προς το μέλλον. Έτσι έχουν μία πρώτη κατανόηση του ιστορικού χρόνου.
Τοποθετώντας το 1940 κοντά στην γέννηση του παππού, παρατηρούμε ότι ο παππούς ζούσε όταν έγινε το γεγονός αυτό.
| παππούς | Β Παγκ. Πόλεμος | γεν. νηπ/γου | γεν παιδιών | σημερα | |
| 1925 | 1940 | 1964 | 2006 | 2011 | |
2. ΙΣΤΟΡΙΑ
Διακρίνουμε το παραμύθι από την ιστορία. Χωρίζουμε ένα χαρτί στα δύο. Στη μία στήλη γράφουμε τα χαρακτηριστικά που μας λένε τα παιδιά ότι έχει το παραμύθι και στη δεύτερη εκείνα της ιστορίας. Έτσι διακρίνουν τη φαντασία από την επιστήμη και την έρευνα.
Τα παιδιά πρέπει να μελετούν την ιστορία όπως οι ιστορικοί γιατί καλή μάθηση είναι πάντα η ενεργητική μάθηση. Ζητάμε από τα παιδιά να ρωτήσουν τους γονείς και τους παππούδες τους τι έχουν ζήσει σχετικά με το 1940.
Συγκεντρώνουμε και καταγράφουμε τις μαρτυρίες που μας μεταφέρουν τα παιδιά. Εάν κάποιος παππούς μπορεί επισκέπτεται το σχολείο και μας εξιστορεί την εμπειρία του.
Μέσα από τις μαρτυρίες αλλά και από βιβλία ιστορίας καταγράφουμε τη δική μας έρευνα για το 1940.
Κυρίαρχες έννοιες: η ελευθερία και η ανεξαρτησία των λαών, το ηχηρό ΟΧΙ και η αντίσταση ενάντια σε όποιον θέλει να μας στερήσει την ελευθερία και την ανεξαρτησία μας.
Τα παιδιά ζωγραφίζουν σκηνές από την ιστορία που καταγράψαμε και φτιάχνουμε το δικό τους βιβλίο ιστορίας. Στην τελευταία σελίδα του βιβλίου καταγράφουμε τις πηγές μας (μαρτυρίες και βιβλία).
3. ΡΑΤΣΙΣΜΟΣ / ΦΑΣΙΣΜΟΣ – ‘ΔΙΑΦΟΡΑ’
Η 28η Οκτωβρίου είναι η καλύτερη ευκαιρία για να μιλήσουμε στα παιδιά, για τη διαφορά, τις διακρίσεις και το ρατσισμό. Ο φασισμός κι ο ναζισμός, οι δύο όψεις της ιδεολογίας που γέννησαν τη θηριωδία του δεύτερου παγκοσμίου πολέμου, αποτελούν ένα ιδιαίτερο θέμα, πέρα από τη διάσταση ενός εθνικού απελευθερωτικού πολέμου. Η ομορφιά και ο πλούτος της διαφοράς, η απανθρωπιά, η καταπίεση και η ασχήμια της ομοιομορφίας είναι έννοιες που μπορούν και πρέπει να δουλευτούν με τα νήπια.
Παρατηρούμε τη φύση: υπάρχει ομοιότητα στη φύση; Πού συναντάμε την ομοιότητα (στις μηχανές);
δεν είμαστε μηχανές
Συγκρίνουμε τον κάθε ένα από εμάς με τους υπόλοιπους. Είναι κάποιος όμοιος με τους άλλους; Είναι η νηπιαγωγός όμοια με κάποιον άλλο άνθρωπο που γνωρίζουν; Έχουμε τις ίδιες ιδέες, τις ίδιες επιλογές, τις ίδιες κλίσεις, τα ίδια ενδιαφέροντα; Μας αρέσουν τα ίδια φαγητά, τα ίδια φρούτα, τα ίδια γλυκά; Ζωγραφίζουμε με τον ίδιο τρόπο, κοιμόμαστε με την ίδια στάση, έχουμε την ίδια φωνή, τρέχουμε το ίδιο γρήγορα, έχουμε το ίδιο γέλιο ή το ίδιο κλάμα, τρώμε το ίδιο αργά ή γρήγορα; Τελικά αυτές οι διαφορές μας κάνουν πιο όμορφη ή πιο ενδιαφέρουσα τη ζωή μας; Πώς θα ήταν η ζωή μας εάν ήμασταν όλοι ίδιοι;
Σταματήστε το Φασισμό
Πώς κρίνουμε και συγκρίνουμε ανθρώπους; Πώς θα νοιώθαμε εάν μας διέκριναν βάσει της εμφάνισής μας (πχ, όσοι έχουν ξανθά μαλλιά δεν θα παίζουν στην αυλή). Πώς θα νοιώθαμε εάν μας διέκριναν βάσει της καταγωγής μας (πχ, όσοι κατάγονται από την Πελοπόννησο δεν θα παίζουν στο κουκλόσπιτο). Είναι δίκαιο να διακρίνουμε τους ανθρώπους ανάλογα με το χρώμα του δέρματος, την καταγωγή, την ευφυΐα, την ομορφιά, το πολιτισμικό επίπεδο, τις γνώσεις …; Είναι δίκαιο να έχουν όλοι οι άνθρωποι ίσα δικαιώματα ή θα έπρεπε κάποιοι να είχαν περισσότερα από άλλους; Ποια πιστεύετε ότι θα έπρεπε να ήταν τα δικαιώματα των ανθρώπων;
Φτιάχνουμε τη δική μας διακήρυξη για τα ανθρώπινα δικαιώματα, Συγκρίνουμε τη διακήρυξή μας με την «Οικουμενική Διακήρυξη για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα» που υιοθετήθηκε από τη Γενική Συνέλευση του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών (10/12/1948).
Απεικόνιση της Διακήρυξης των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου και του Πολίτη το 1789
(Βρείτε την «Οικουμενική Διακήρυξη για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα» στον ακόλουθο σύνδεσμο: http://www.ohchr.org/EN/UDHR/Pages/Language.aspx?LangID=grk)
Σύνδεσμοι:
http://www.youtube.com/watch?v=ox-F5ihRRi4
Μουσική: Μάνος Λοΐζος
Στίχοι: Γιάννης Νεγρεπόντης
Πρώτη εκτέλεση (είναι η εκτέλεση που ακούμε στον πιο πάνω σύνδεσμο): Μάνος Λοΐζος
Στη γειτονιά μου την παλιά είχα ένα φίλο
που ήξερε και έπαιζε τ’ ακορντεόν
όταν τραγούδαγε φτυστός ήταν ο ήλιος
φωτιές στα χέρια του άναβε τ’ ακορντεόν
Μα ένα βράδυ σκοτεινό σαν όλα τ’ άλλα
κράταγε τσίλιες παίζοντας ακορντεόν
φασιστικά καμιόνια στάθηκαν στη μάντρα
και μια ριπή σταμάτησε τ’ ακορντεόν
Τ’ αρχινισμένο σύνθημα πάντα μου μένει
όποτε ακούω από τότε ακορντεόν
κι έχει σαν στάμπα τη ζωή μου σημαδέψει
δε θα περάσει ο φασισμός!
Τα Δικαιώματα του Παιδιού
Όλα τα παιδιά έχουν συγκεκριμένα δικαιώματα που ορίζονται από τις Διεθνείς Συμβάσεις, το Σύνταγμα και τους νόμους.
Το σημαντικότερο κείμενο για τα Δικαιώματα του Παιδιού είναι η ΔΙΕΘΝΗΣ ΣΥΜΒΑΣΗ ΓΙΑ ΤΑ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ ΤΟΥ ΠΑΙΔΙΟΥ ΤΟΥ ΟΗΕ.
Η Σύμβαση αυτή, που υπογράφτηκε το 1989 από τα κράτη-μέλη του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών, ρυθμίζει τις υποχρεώσεις των κρατών για την προστασία και προαγωγή των δικαιωμάτων του παιδιού. Το 1992 έγινε νόμος και στην χώρα μας (νόμος 2101/92).
Η Σύμβαση για τα Δικαιώματα του Παιδιού περιλαμβάνει τρεις μεγάλες κατηγορίες δικαιωμάτων:
ΠΗΓΗ: http://www.0-18.gr/gia-paidia/ta-dikaiomata-soy
Διαβάστε ακόμη: “H Σύμβαση για τα Δικαιώματα του Παιδιού”
Υποστηριζόμενο από blogs.sch.gr & Θέμα βασισμένο στο Lovecraft από τον Anders Norén
