'... με το λύχνο του άστρου στους ουρανούς εβγήκα ...'

cropped sxedio

Ετικέτα: γιορτές

‘μάγεμα κι όνειρο’ είναι το σκηνικό των ‘ελεύθερων πολιορκημένων’

Η παράστασή μας που έγινε την Τρίτη στις 9 το πρωί και την παρακολούθησαν και οι γονείς των παιδιών, ήταν μία ιδιαίτερη εμπειρία για όλους μας. Τα παιδιά αγάπησαν το στίχο του Σολωμού, ένιωσαν το λόγο του, άκουσαν τους ήχους του, είδαν τις εικόνες του, μύρισαν τα αρώματα που πλημμύρισαν την αίθουσα.

SAM_4068

Σε όσες παραστάσεις έχουμε ανεβάσει στο σχολειό μας, το σκηνικό το φτιάχνουν τα παιδιά. Το παιδικό σχέδιο είναι πάντα ωραιότερο από το ‘παιδικίζον’ σχέδιο του δασκάλου (που τις περισσότερες φορές είναι κιτς), εκτός από την περίπτωση που θα τύχει ο δάσκαλος να είναι ένας σημαντικός ζωγράφος. Αλλά ακόμη και τότε θα πρέπει το έργο να είναι των παιδιών, γιατί μόνο τότε θα νιώσουν δική τους την παράσταση, αντί να μετέχουν στην παράσταση που τους ετοίμασε και επέβαλε κάποιος άλλος.

SAM_4074
Έτσι και φέτος συζητήσαμε με τα παιδιά για το σκηνικό και αποφάσισαν να ζωγραφίσουν το Μεσολόγγι. Τους έδειξα το έργο του Παναγιώτη Ζωγράφου, το οποίο παρατήρησαν και μελέτησαν.

Παναγιώτη Ζωγράφου, "Το Μεσολόγγι"

Παναγιώτη Ζωγράφου, “Το Μεσολόγγι”

Βάσει αυτού έφτιαξαν το δικό τους συλλογικό έργο πάνω σε ανακυκλωμένο χαρτί του μέτρου (μάλιστα το χαρτί το είχαμε χρησιμοποιήσει σε προηγούμενη γιορτή από την πίσω πλευρά και έτσι κάναμε και οικονομία και ανακύκλωση).
Απλώσαμε το χαρτί στο πάτωμα και τα παιδιά επέλεξαν ποιο τμήμα του έργου θα ζωγραφίσουν. Έτσι κάθισαν γύρω από το χαρτί, σχεδίασαν πρώτα με μολύβια και ζωγράφισαν με νερομπογιές.

“Μάγεμα η φύσις κι όνειρο στην ομορφιά και χάρη”, λέει ο Σολωμός.
Μάγεμα κι όνειρο είναι το έργο των παιδιών μας!

σκηνικό λεπτομέρεια, η πόλη

σκηνικό λεπτομέρεια, η πόλη

σκηνικό λεπτομέρεια, η έξοδος

σκηνικό λεπτομέρεια, η έξοδος

σκηνικό, λεπτομέρεια, τρία καράβια - κοιτάξτε το μικρό καραβάκι!

σκηνικό, λεπτομέρεια, τρία καράβια – κοιτάξτε το μικρό καραβάκι!

σκηνικό, λεπτομέρεια, ένα μικρό νησάκι στη λιμνοθάλασσα

σκηνικό, λεπτομέρεια, ένα μικρό νησάκι στη λιμνοθάλασσα

Σχετικά άρθρα:

Ελεύθεροι πολιορκημένοι“, “Κρεμώντας τη λύρα …“, “Έπαιξε με τον ίσκιο της γαλάζια πεταλούδα

 

“έπαιξε με τον ίσκιο της, γαλάζια πεταλούδα”

Διονύσιος Σολωμός

Ελεύθεροι Πολιορκημένοι

Σχεδίασμα Β’ – απόσπασμα

“Και μες στης λίμνης τα νερά, όπ’ έφθασε μ’ ασπούδα,
έπαιξε με τον ίσκιο της γαλάζια πεταλούδα,
που ευώδιασε τον ύπνο της μεσα στον άγριο κρίνο”

SAM_4078

Όπως περιέγραψα σε προηγούμενο άρθρο, στα πλαίσια της παράστασης πραγματοποιήσαμε πολλές παράλληλες δράσεις, έτσι ώστε η παράσταση να γίνει η αφορμή για ένα ολοκληρωμένο σχέδιο εργασίας.

SAM_4081

SAM_4080

SAM_4082

Μία από τις δράσεις ήταν η ανάλυση κάθε αποσπάσματος των Ελεύθερων Πολιορκημένων που έλεγαν τα παιδιά. Το ποίημα είναι πλούσιο σε εικόνες εξαιρετικής ομορφιάς. Μία από αυτές είναι η εικόνα της πεταλούδας που παίζει με τον ίσκιο της πάνω στη λιμνοθάλασσα. Τα παιδιά εμπνεύστηκαν από τον ως άνω στίχο του Σολωμού, και ζωγράφισαν τον ποιητικό λόγο.

SAM_4086

SAM_4085

SAM_4084

SAM_4083

“κρεμώντας τη λύρα, τη δίκαιη στον ώμο”

Σήμερα, για άλλη  μια φορά, ο Αλέξης άφησε στη βαλίτσα του ένα γρίφο, ο οποίος μας οδήγησε στο σημείο όπου είχε κρύψει ένα χάρτη θησαυρού. Ο χάρτης οδήγησε στην ανακάλυψη μιας τσάντας όπου υπήρχαν 24 λύρες (όργανα) φτιαγμένα από χαρτόκουτα. Είναι οι λύρες από το σχεδίασμα των ελεύθερων πολιορκημένων:

“Το χάραμα επήρα του ήλιου το δρόμο
κρεμώντας τη λύρα τη δίκαιη στον ώμο”

Έδειξα στα παιδιά έργα του Μιρό και εμπνευσμένοι από τα έργα του, αλλά και από τη δική τους φαντασία, ζωγράφισαν τις λύρες τους. Το αποτέλεσμα είναι θαυμαστό!

Εικόνα3320

Εικόνα3321

Εικόνα3311

Εικόνα3310

Και κάποιες από τις λύρες στην τελική τους εκδοχή. Είναι χάρμα οφθαλμών!

SAM_4089 SAM_4090 SAM_4091 SAM_4092

SAM_4094

Σημείωση: Εάν θέλουμε μπορούμε να προσθέσουμε χορδές από λεπτό σχοινί.

.

Σύνδεσμοι:

Βικιπαίδεια, Λύραυλος, η ιστορία της λύρας

Σχετικό άρθρο:

Ελεύθεροι Πολιορκημένοι

ελεύθεροι πολιορκημένοι

 

Προσωπογραφία του Διονυσίου Σολωμού από άγνωστο καλλιτέχνη. Μουσείο της Ιστορικής και Εθνολογικής Εταιρείας.

Προσωπογραφία του Διονυσίου Σολωμού από άγνωστο καλλιτέχνη. Μουσείο της Ιστορικής και Εθνολογικής Εταιρείας.

 

Η γιορτή της 25ης Μαρτίου είναι μία πολύ καλή ευκαιρία για να γνωρίσουν τα νήπια τον θαυμαστό λόγο, τη μουσική και τη δύναμη των εικόνων, των Ελεύθερων Πολιορκημένων, του Διονυσίου Σολωμού. Για αυτό φέτος η γιορτή μας έχει μόνο αποσπάσματα από τα σχεδιάσματα των Ελεύθερων Πολιορκημένων.

Η μουσική που επέλεξα είναι από το ομώνυμο έργο του Γιάννη Μαρκόπουλου, όπως και από το Άξιον Εστί (το δοξαστικόν), του Μίκη Θεοδωράκη και του Οδυσσέα Ελύτη.
το εξώφυλλο του δίσκου βινυλίου που κυκλοφόρησε το 1977

το εξώφυλλο του δίσκου βινυλίου που κυκλοφόρησε το 1977

Έχω ανεβάσει εδώ, το κείμενο της γιορτής με την επιλογή από τα σχεδιάσματα, για όποιον/α συνάδελφο θα ήθελε να το ανεβάσει στο νηπιαγωγείο του/της. Έχω χωρίσει το κείμενο σε 24 τμήματα, όσα είναι και τα νήπια της τάξης μας φέτος. Προσπάθησα να είναι ανάλογου μεγέθους και αξίας τμήματα, έτσι ώστε να μην υπάρχει στη γιορτή πρωταγωνιστής και κομπάρσοι, αλλά μια ομάδα που συλλογικά δούλεψε ένα έργο.

 

χειρόγραφο του Σολωμού

χειρόγραφο του Σολωμού

 

Η γιορτή μας δεν είναι ένα πάρεργο (και εάν ήταν δε θα είχε κανένα νόημα να γίνει), αλλά το κέντρο του ενδιαφέροντός μας αυτή την περίοδο. Ενδεικτικά αναφέρω κάποιες δράσεις που γίνονται παράλληλα με το θεατρικό δρώμενο:

Διονυσίου Σολωμού: "Άπαντα", τόμος Α, εκδόσεις Ίκαρος

Διονυσίου Σολωμού: “Άπαντα”, τόμος Α, εκδόσεις Ίκαρος

α) Πήγα στο σχολείο την έκδοση με τα άπαντα του Σολωμού, όπως και διάφορες ειδικές εκδόσεις εφημερίδων για την επανάσταση, ενώ παράλληλα τα νήπια έφεραν από το σπίτι όσα σχετικά βιβλία είχαν και έτσι φτιάξαμε μία καλή θεματική βιβλιοθήκη. Ένα από τα βιβλία αυτά είναι “Ο Μάγκας” της Πηνελόπης Δέλτα, από το οποίο διαβάσαμε τα κεφάλαια που αναφέρονται στο Μεσολόγγι.
Εκδόσεις Εστία

Εκδόσεις Εστία

β) Καταγράψαμε τις άγνωστες λέξεις και φτιάξαμε το γλωσσάρι του έργου (των Ελεύθερων Πολιορκημένων). Μιλήσαμε για την ιστορία και την εξέλιξη της γλώσσας.
Martin J. Heade (Αμερικανός ζωγράφος του 19ου αι.) Μια μπλε πεταλούδα παίζει με το φως και τη σκιά της.

Martin J. Heade (Αμερικανός ζωγράφος του 19ου αι.) Μια μπλε πεταλούδα παίζει με το φως και τη σκιά της.

γ) Οι εικόνες που μέσα από τη γλώσσα ζωγραφίζει ο Σολωμός είναι ιδιαίτερης αισθητικής, ομορφιάς και ευαισθησίας. Αυτές οι εικόνες ενέπνευσαν τα παιδιά τα οποία ζωγράφισαν ελεύθερα με διάφορα υλικά, το έργο.
Λευκή λήκυθος που απεικονίζει μία Μούσα που παίζει αρχαία κιθάρα.

Λευκή λήκυθος που απεικονίζει μία Μούσα που παίζει αρχαία κιθάρα.

γ) “Το χάραμα επήρα του ήλιου το δρόμο, κρεμώντας τη λύρα τη δίκαιη στον ώμο” λέει ο ποιητής και κάθε παιδί θα φτιάξει από χαρτόνι τη δική του λύρα.
αεροφωτογραφία του Μεσολογγίου σήμερα

αεροφωτογραφία του Μεσολογγίου σήμερα

δ) Είδαμε αεροφωτογραφίες και χάρτες του Μεσολογγίου και βάσει αυτών τα παιδιά ζωγράφισαν την πολιορκία (ατομικό έργο).
Θεόδωρος Βρυζάκης: Η έξοδος του Μεσολογγίου

Θεόδωρος Βρυζάκης: Η έξοδος του Μεσολογγίου

ε) Τη Δευτέρα τα παιδιά θα ζωγραφίσουν το σκηνικό της γιορτής (συλλογικό έργο), για το οποίο έχουν ήδη αποφασίσει ότι θα είναι το Μεσσολόγγι, όπως φαίνεται στο ακόλουθο έργο του Παναγιώτη Ζωγράφου, το οποίο και έχουν ήδη μελετήσει.
Παναγιώτη Ζωγράφου, "Το Μεσολόγγι"

Παναγιώτη Ζωγράφου, “Το Μεσολόγγι”

στ) Στη γραμμή του χρόνου βάλαμε την ημερομηνία (1821) και τα παιδιά ζωγράφισαν δύο τσολιαδάκια, για να συμβολίζουν την Επανάσταση.
'παρηγοριά', Θ. Βρυζάκης

‘παρηγοριά’, Θ. Βρυζάκης

ζ) Ακούσαμε την απαγγελία (στην αρχή του συνδέσμου απαγγέλει η Ειρήνη Παππά) του Πειρασμού, συζητήσαμε για την απαγγελία, αυτοσχεδιάσαμε και αναζητήσαμε τον καλύτερο τρόπο για να απαγγείλουμε τα δικά μας αποσπάσματα.
 .
Σύνδεσμοι:
Ελεύθεροι πολιορκημένοι (όλο το έργο εδώ, εδώ και εδώ)
Αφιερώματα: 1,2,3
Ένα πολύ καλό αφιέρωμα για τις πεταλούδες στην τέχνη εδώ
.
Σχετικά άρθρα:

Νύχτα σπαρμένη μάγια

Η ιστορία, η επανάσταση και η ποίηση

ο εγωιστής γίγαντας

tumblr_lpcw4u3xyy1qm2ju0o1_500Φέτος για τα Χριστούγεννα ανεβάσαμε την παράσταση “Ο Εγωιστής Γίγαντας” πάνω στο γνωστό παραμύθι του Όσκαρ Ουάιλντ.

Το παραμύθι διασκευάστηκε για να αποφευχθούν οι μεταφυσικές παραδοχές του. Έτσι στο δικό μας μύθο, το παιδί που μπαίνει στον κήπο, είναι ένα παιδί που ήταν απομονωμένο από την ομάδα των συνομηλίκων.

Επίσης επιλέξαμε ο μύθος να τελειώνει με την αλλαγή του χαρακτήρα του γίγαντα και όχι με το φυσικό του τέλος, γιατί ο θάνατος είναι μία δύσκολη συναισθηματικά και νοητικά έννοια, η οποία θέλει ιδιαίτερη δουλειά για να προσεγγιστεί στο νηπιαγωγείο.

cbbd466a6e24a2e3a7b04667ca34e0cc

Ειδικά για την παράσταση γράφτηκαν στίχοι, πάνω σε μουσική του Μάνου Χατζιδάκι.  Ένα δείγμα των στίχων είναι το ακόλουθο:

Μπήκανε τότε τα παιδιά στον έρημο τον κήπο
κι όλοι μαζί γκρεμίσανε του γίγαντα τον τοίχο
Η πινακίδα έγραφε ‘ο κήπος των θαυμάτων’
των ξένων, των ανήμπορων κι όλων των αδυνάτων

Εδώ τελειώνει ο μύθος μας, δεν ξέρω αν είναι αλήθεια
ζήσανε όλοι τους καλά που λεν τα παραμύθια
κι έμεινα μόνος να γυρνώ στου κόσμου την αρένα
τα τείχη που χωρίζουνε, να ρίχνω ένα ένα

(στίχοι: Μ.Π.)

κατάλογος

Όποια/ος συνάδελφος επιθυμεί να έχει πρόσβαση στη διασκευή και τους στίχους, είναι αναρτημένα στην προσωπική μου σελίδα, εδώ.

Σύνδεσμοι:

Ενδεικτικές Εκδόσεις: 1, 2, 3, 4

Το παραμύθι εκδόθηκε για πρώτη φορά στη συλλογή “Ο Ευτυχισμένος Πρίγκιπας και άλλοι μύθοι” (The Happy Prince and Other Tales). Περισσότερα στοιχεία για τη συλλογή μπορείτε να βρείτε εδώ

Σημείωση:

Οι ζωγραφιές που συνοδεύουν το άρθρο μας είναι της αγαπημένης μας εικονογράφου Lisbeth Zwerger, από μία παλιά έκδοση (1984) του παραμυθιού των εκδόσεων Άμμος, που δυστυχώς είναι εξαντλημένη.

Σχετικό άρθρο:

Ο εγωιστής γίγαντας, του Όσκαρ Ουάιλντ

διακοσμητικά κουλουράκια και κάρτες

Μπορούμε να φανταστούμε να περνάμε το Πάσχα χωρίς τσουρέκια; Εμείς λοιπόν δε φτιάξαμε τσουρέκια αλλά διακοσμητικά κουλουράκια.

Τι χρειαζόμαστε για να κάνουμε κουλουράκια; Μια συνταγή. Τα παιδιά πρότειναν τα υλικά που θα χρειαστούμε και τα γράψαμε σε μία κατάσταση: αλεύρι, νερό, λάδι, αυγά, ζάχαρη, σοκολάτα και… κρέμα. Τότε τους είπα ότι για τα δικά μας κουλουράκια (που ήταν διακοσμητικά) αρκούσαν δύο υλικά: αλεύρι και νερό.

Επόμενη δουλειά ήταν η μέτρηση των υλικών. Τα παιδιά μετρήσανε με τον ογκομετρητή τα δύο υλικά που ρίξαμε για να φτιάξουμε τη ζύμη και διαπίστωσαν ότι χρειαστήκαμε 1 μέρος (ο πλαστικός ογκομετρητής μας γεμάτος) νερού, για 3 ½ μέρη αλευριού.

Αφού ζύμωσαν όλοι το ζυμάρι, το χωρίσαμε σε 16 ίσα μέρη, όσα ήταν και τα παιδιά χθες. Είπαμε ότι κάθε κουλουράκι θα μπορούσε να έχει την κλασική μορφή που έχουν τα κουλουράκια, αλλά θα μπορούσε και να είναι μια ελεύθερη δημιουργία. Έτσι τα παιδιά πρότειναν να φτιάξουν σπίτια, καράβια, ανθρώπους και ήλιους. Στη συνέχεια πήγαμε στα τραπεζάκια και κάθε παιδί έπλασε τα δικά του κουλουράκια ή ό,τι άλλο ήθελε.

Στο σχολείο δεν έχουμε φούρνο και έτσι έψησα τα κουλουράκια στο σπίτι. Σήμερα λοιπόν πήρανε νερομπογιές και έβαψαν τα κουλουράκια τους. Μαζί με τα κουλουράκια έβαψαν και τα βραστά αυγά που είχανε φέρει από το σπίτι.

Οι κάρτες που έφτιαξαν τα παιδιά φέτος ήταν πολύ απλές και καθαρά δικές τους δημιουργίες.

1. Πάνω σε πράσινο χαρτόνι κανσόν κολλήσαμε κόκκινα μεγάλα βελουτέ αυγά (ή πάνω σε κόκκινο πράσινα αυγά). Τα παιδιά ζωγράφισαν με μαρκαδόρους μικρά κοτοπουλάκια στο πλαίσιο της κάρτας, σαν κορνίζα, και ένα μεγάλο κοτοπουλάκι μέσα στο αυγό με κηρομπογιές.

2. Πάνω σε λευκό κανσόν χαρτόνι ζωγράφισαν μικρά κόκκινα αυγά και μέσα σε κάθε αυγό ζωγράφισαν ένα σχέδιο σαν χαλκομανία (με μαρκαδόρους ή ξυλομπογιές). Στην επάνω και την κάτω πλευρά της κάρτας κολλήσαμε δύο τρέσες από χαρτί περιτυλίγματος, κομμένες με πριονωτό ψαλίδι.

Από το βιβλίο “Old-Fashioned Stickers, selected by Carol Belanger Grafton”

Δυστυχώς δεν έχω φωτογραφίες από όλες τις προηγούμενες δημιουργίες που πήρανε τα παιδιά στο σπίτι. Είχαμε τόση δουλειά στο σχολείο, που δεν περίσσευαν ούτε λίγα λεπτά για φωτογράφηση.

Από το βιβλίο “Old Time Transportation Stickers by Maggie Kate”

Σημείωσεις:
1. Το ζυμάρι είναι ένα πολύ χρήσιμο υλικό για να δημιουργήσουμε μικρογλυπτά που θα μείνουν στο χρόνο. Μπορούμε να το φτιάξουμε εύκολα, τα υλικά του είναι φθηνά και τα παιδιά το λατρεύουν.

2. Μια και δεν έχω δικές μας φωτογραφίες, αναρτώ κάποιες φωτογραφίες από παλιές χαλκομανίες που βρήκα στο δίκτυο, και συνδέονται με δικές μου όμορφες μνήμες από τις ημέρες αυτές.

το σκηνικό μας: ο ελαιώνας και η επανάσταση

Επηρεασμένα και εμπνευσμένα από τον Θεόφιλο τα παιδιά μας, έφτιαξαν το σκηνικό της παράστασης για την επέτειο της Επανάστασης.

Το σκηνικό αυτό είχε δύο μέρη. Πίσω υπήρχε ένα μεγάλο έργο ζωγραφισμένο σε χαρτί του μέτρου (με μαρκαδόρους και νερομπογιές) εμπνευσμένο από το έργο του Θεόφιλου «Ελαιώνας». Το έργο αυτό το ζωγράφισαν όλα τα παιδιά.

Σε ένα δεύτερο επίπεδο μπροστά από αυτό, έπεφταν από ψηλά 7 λάβαρα (έμοιαζαν βέβαια και με κουρτίνες αλλά εμείς τα ονομάσαμε λάβαρα και τα πράγματα είναι ό,τι τα ονομάζεις).
Κάθε λάβαρο (ζωγραφική με μαρκαδόρους και νερομπογιές πάνω σε φόδρα) είχε ως θέμα ένα κομμάτι της παράστασης. Τα παιδιά χωρίστηκαν σε 7 ομάδες και επέλεξαν το θέμα που θα αναπαραστήσουν.

Είχαμε λοιπόν τα ακόλουθα λάβαρα:

η Επανάσταση, "καλύτερα μιας ώρας ελεύθερη ζωή"

Μπότσαρης

στων Ψαρών την ολόμαυρη ράχη

Μεσολόγγι

Καραϊσκάκης

ο Κολοκοτρώνης μιλάει στους μαθητές, στην Πνύκα

Μακρυγιάννης: "σήκω απάνου!"

Η παράσταση ξεκινούσε με τον Θεόφιλο, και έκανε μία αναδρομή στην ιστορική πορεία από την έκρηξη της Επανάστασης, μέχρι τις 3 του Σεπτέμβρη και τη διεκδίκηση του συντάγματος από τον Όθωνα.


Εκτός από το σκηνικό, τα παιδιά έφτιαξαν και αφίσες, προσκλήσεις, όπως και την κλασική πινακίδα με το θέμα μας, που βάζουμε πάντα στις ανακοινώσεις έξω από την αίθουσα.

η Ιστορία, η Επανάσταση και η Ποίηση

Οι δύο προηγούμενες αναφορές στο Θεόφιλο δεν μπήκαν τυχαία. Ο Θεόφιλος είναι ο ζωγράφος που ενέπνευσε και εμπνέει τα παιδιά μας για να ζωγραφίσουν το σκηνικό του θεατρικού δρώμενου που θα παίξουνε για την επέτειο της Επανάστασης του 1821. Το σκηνικό αυτό θα το ανεβάσουμε εδώ αμέσως μετά την παράσταση.

Γράψαμε και αλλού (28η Οκτωβρίου, Πολυτεχνείο) για τον τρόπο μέσω του οποίου προσεγγίζουμε μια εθνική επέτειο. Η αντικειμενικότητα της ιστορίας είναι ένα τεράστιο θέμα, είναι ένας σχεδόν ανέφικτος στόχος. Η ιστορία είναι μία αφήγηση του παρελθόντος περισσότερο ή λιγότερο υποκειμενική, με εντονότερη ή λιγότερο έντονη την ιδεολογία αυτού που τη γράφει, αλλά και την κυρίαρχη ιδεολογία της κάθε εποχής. Για αυτό και γράφεται και ξαναγράφεται, και κάθε φορά που συμβαίνει αυτό, συναντάει έντονες αντιδράσεις από όσους πίστεψαν ως αλήθεια την προηγούμενη αφήγηση.

Γνωρίζοντας ότι κι εμείς (αναπόφευκτα) λέμε τη δική μας αφήγηση στα παιδιά, προσπαθούμε τουλάχιστον να σταθούμε κοντά στα ιστορικά τεκμήρια που έχουμε. Τα παιδιά μαθαίνουν πώς γίνεται μία ιστορική έρευνα. Αναζητούν τις προσωπικές μαρτυρίες και τα γραπτά των ηρώων που μετείχαν στην επανάσταση. Διαβάζουν τα γραπτά του Κολοκοτρώνη, του Μακρυγιάννη και του Ρήγα (μέσω του θούριου), τα λόγια του Καραϊσκάκη και του Μπότσαρη. Κεντρικός άξονας στο δικό μας δρώμενο είναι ο αγώνας για ελευθερία. Πλάι στην ελευθερία στήνονται οι έννοιες της δικαιοσύνης, ισότητας, αλληλεγγύης και δημοκρατίας.

Παράλληλα με το λόγο των ηρώων τα παιδιά γνωρίζουν και το λόγο των ποιητών. Το κέρδος έτσι είναι διπλό: μιλώντας για ελευθερία έρχονται σε επαφή με τον κατ’ εξοχήν ελεύθερο λόγο, τον ποιητικό. Ο Σολωμός και ο Κάλβος, οι δύο μεγάλοι ποιητές μας που έγραψαν για την επανάσταση, διαπερνούν το δρώμενό μας. Και μέσα από τα τραγούδια ακούγεται ο λόγος του Ρίτσου και του Μύρη.

Και βέβαια δεν πρέπει να παραλείψουμε τους συνθέτες που επενδύουν μουσικά το έργο μας: Μαρκόπουλος, Σαββόπουλος, Λεοντής και Θεοδωράκης.

Τα υπόλοιπα επί σκηνής.

όταν το δέντρο συνάντησε το καράβι

Το έθιμο του χριστουγεννιάτικου δέντρου ήρθε στην Ελλάδα από τη Βαυαρία, όταν το 1833, ο τότε βασιλιάς Όθωνας στόλισε το πρώτο χριστουγεννιάτικο δέντρο στα ανάκτορα.

Οι έλληνες υιοθέτησαν το έθιμο, όχι μόνο από την τάση μιμητισμού ενός δυτικοευρωπαϊκού και ως τέτοιου, πιο ‘εξευγενισμένου’ στοιχείου, αλλά γιατί ήταν όμορφο και λειτουργικό (το δέντρο ορίζει ένα κέντρο στο χώρο, γύρω από το οποίο στήνεται το χριστουγεννιάτικο σκηνικό).

Το δέντρο υπήρχε ήδη ως στοιχείο στην παράδοσή μας. Τα Χριστούγεννα (κυρίως στα χωριά της Βόρειας Ελλάδας) έβαζαν στο τζάκι ένα μεγάλο κούτσουρο από άγρια κερασιά, πεύκο ή ελιά, και έκαιγε για όλες τις γιορτές. Το κούτσουρο αυτό λεγόταν Χριστόξυλο ή Δωδεκαμερίτης ή Σκαρκάνζαλος και σύμφωνα με την παράδοση έφερνε καλοτυχία και προστάτευε το σπίτι από τους καλικάντζαρους.

Την ίδια περίοδο στα νησιά μας, στα οποία η σχέση με τη θάλασσα είναι καθοριστικό στοιχείο της ζωής, τα μικρά παιδιά συνήθιζαν να φτιάχνουν (με ξύλο ή χαρτί) ένα καράβι και να λένε με αυτό τα κάλαντα. Εκεί έχει τις ρίζες του το έθιμο στολισμού του καραβιού, που επινοήθηκε αργότερα.

Στις αρχές της δεκαετίας του ’70 συζητήθηκε το ζήτημα της κατάργησης του εθίμου του ‘ξενόφερτου’ δέντρου και αντικατάστασής του από το ‘ελληνικότερο’ καράβι. Όμως τα έθιμα δεν επιβάλλονται (ή τουλάχιστον δεν θα έπρεπε να επιβάλλονται) εκ των άνω με νόμους και διατάγματα. Βάσει της δυναμικής και της απήχησής τους στη λαϊκή συνείδηση υιοθετούνται ή καταργούνται μέσα στο χρόνο. Η παράδοση του κάθε λαού δεν είναι ξενοφοβική, υιοθετεί στοιχεία άλλων λαών, είναι ανοιχτή και μεταλλάσσεται στην πορεία του χρόνου. Έτσι μόνο παραμένει ζωντανή. 

Αν θέλετε λοιπόν να ακολουθήσετε την παράδοση, είσαστε ελεύθεροι να επιλέξετε μεταξύ του δέντρου ή του καραβιού, ή ακόμη να στολίστε και τα δύο, συνθέτοντας τη δική σας χριστουγεννιάτικη ατμόσφαιρα. 

Σημειώσεις:

1. Ο πίνακας είναι του ζωγράφου Χένρι Μόσλερ (Henry Mosler)

2. Τα στοιχεία για τα έθιμα τα πήραμε από τους ακόλουθους συνδέσμους. Αν γνωρίζεται ότι τα στοιχεία που αναφέρουμε για κάποιο έθιμο είναι ψευδή, παρακαλούμε να μας ενημερώσετε.

http://fhmeslenepanteion.blogspot.com/p/blog-page_8082.html

http://www.rizovouni.gr/xristougenna.html

Σύνδεσμοι:

Έθιμα σχετικά με το δέντρο σε διάφορες χώρες: http://www.eimastegynaikes.gr/various/826-ta-xristoygenna-ston-kosmo21.html

πώς δουλεύουμε το έργο μας

ΔΙΑΝΟΜΗ

Το έργο που επιλέξαμε έχει έξι ήρωες. Όπως και σε άλλα θέατρα που ανεβάζουμε, χωρίσαμε τα παιδιά μας σε ομάδες και έτσι θα παίζουν τρία (έως τέσσερα) παιδιά τον ίδιο ρόλο.

Στις πρώτες πρόβες τα παιδιά άλλαζαν ρόλους, έτσι ώστε περνώντας από όλους σχεδόν τους ρόλους, να μπορέσουν να επιλέξουν το ρόλο που τους αρέσει. Την Τετάρτη 7/12 έκαναν την τελική επιλογή του ρόλου τους.

ΑΦΗΓΗΣΗ – ΧΟΡΟΓΡΑΦΙΑ

Το έργο μας έχει αφήγηση, τραγούδι και χορό. Τα λόγια, που είναι τα λιγότερα δυνατά (δεν υπάρχει κανένας λόγος να αποστηθίζουν μεγάλα κείμενα και να αγχώνονται παιδιά αλλά και γονείς), τα μοιράσαμε ισότιμα σε όλα τα παιδιά της τάξης. Τα ίδια τα παιδιά επέλεξαν το κομμάτι της αφήγησης που θα λένε.

Σχετικά με το χορό, φτιάχνουμε μαζί με τα παιδιά μία χορογραφία για κάθε ομάδα που θα έχει απλές κινήσεις, συμβολικές για κάθε ήρωα.

ΚΟΣΤΟΥΜΙΑ

Τα κοστούμια τους θέλουμε να είναι όσο πιο απλά γίνεται. Σε κάθε επιλογή μας δεν πρέπει να χάνουμε το στόχο μας, και πρώτος στόχος μας στη γιορτή είναι να περάσουμε όλοι καλά, παιδιά γονείς και νηπιαγωγοί. Πώς όμως να περάσουν καλά οι γονείς εάν όλες τις προηγούμενες μέρες τρέχουν για να ράψουν τα κοστούμια μας;

Αρχικώς σκεφτήκαμε να ράψουμε κάτι πολύ απλό, αλλά πολλοί γονείς δεν ξέρουν να ράβουν και δεν θα θέλαμε να πληρώσουν για να τα ράψουν. Η λύση που βρήκαμε λοιπόν είναι η ακόλουθη: έφερε το κάθε παιδί στο σχολείο ένα λευκό βαμβακερό (μακό) κοντομάνικο μπλουζάκι (της μαμάς, του μπαμπά, κλπ) σε τέτοιο μέγεθος που έρχεται σαν φόρεμα πάνω στο παιδί. Βάψαμε στο σχολείο τα μπλουζάκια στα χρώματα που έχουμε διαλέξει με τα παιδιά για την κάθε ομάδα (κίτρινο: αστέρια, ροζ: ποντικάκια, γκρι: ποντικοί, κόκκινο: πειρατές, πράσινο: στρατιώτες, γαλάζιο: κούκλες). Τα παιδιά πειραματίστηκαν με τα χρώματα βάφοντας τα μπλουζάκια τους. Είδαν στην πράξη πώς γίνεται το ροζ, το γαλάζιο, το γκρι. Η καλύτερη μάθηση είναι αυτή που αποκτάται μέσω της ικανοποίησης μίας πρακτικής ανάγκης, ως κομμάτι της ίδιας της ζωής.

Κάθε παιδί ζωγράφισε το μπλουζάκι του με συμβολικά στοιχεία από το ρόλο του. Ποντικάκια και Ποντικοί ζωγράφισαν ποντίκια. Τα Αστέρια ζωγράφισαν αστέρια. Οι Στρατιώτες ζωγράφισαν στρατιώτες (τύπου μολυβένιου στρατιώτη). Οι Κούκλες ζωγράφισαν λουλούδια και οι Πειρατές ζωγράφισαν καράβια.

 Έτσι έχουμε ένα φθηνό, όμορφο και λειτουργικό κοστούμι, με την προσωπική δημιουργική παρέμβαση του κάθε παιδιού.

ΣΚΗΝΙΚΟ

Το σκηνικό της παράστασης είναι πολύ απλό. Πάνω σε μπλε σκούρο φόντο (χαρτί του μέτρου) υπάρχουν αστέρια. Καθ’ όλη τη διάρκεια της προετοιμασίας της παράστασης είχαμε μετατρέψει τη γωνιά του Μικρόκοσμου σε γωνιά κατασκευής αστεριών. Εκεί, κατά τη διάρκεια των ελεύθερων δραστηριοτήτων, όσα παιδιά ήθελαν έφτιαξαν τα αστέρια μας.

Με ποια κριτήρια επιλέγεις ένα έργο για τα παιδιά;

Με ποια κριτήρια επιλέγεις ένα έργο για τα παιδιά;

Να τους αρέσει η ιστορία (το θέμα, οι ήρωες, η πλοκή). Να είναι σχετικό με τα ενδιαφέροντά τους. Το θέμα του να είναι άξιο λόγου. Να θέτει ερωτήματα, να ανοίγει συζητήσεις, να δίνει μια νέα διάσταση, έναν άλλο τρόπο σκέψης από τον δεδομένο.

Οι άνθρωποι κάνουν τέχνη για να εκφράσουν όσα δεν μπορούν να εκφράσουν με άλλο τρόπο. Η τέχνη ανοίγει δρόμους, απεγκλωβίζει από στερεότυπα, αποκαλύπτει τον κόσμο. Στο νηπιαγωγείο ‘εκμεταλλευόμαστε’ όσο μπορούμε αυτή τη διάσταση της τέχνης.

Το έργο που επιλέξαμε φέτος:

α) Έχει προσφιλείς στα παιδιά ήρωες: ποντικάκια (μεγάλα και μικρά), κούκλες, πειρατές, μολυβένιους στρατιώτες, αστέρια.

β) Το θέμα ενδιαφέρει τα παιδιά μας (εδώ και καιρό μιλάμε για τα αστέρια).  

γ) Βοηθάει τα παιδιά να καταλάβουν την έννοια του συμβολικού. Ένα αστέρι μπορεί να είναι απλώς ένα αστέρι, μπορεί όμως να συμβολίζει και κάτι άλλο. Τι συμβολίζει το αστέρι στο μύθο;

δ) Ο μύθος διαπραγματεύεται την αποτυχία, με την οποία ακόμη και πολλοί από μας δεν έχουμε καταφέρει να συμφιλιωθούμε. Τι κάνω όταν προσπαθώ και αποτυγχάνω; Απελπίζομαι; Χάνω την πίστη στον εαυτό μου; Τα παρατάω; Ποιος αποτυγχάνει; Ο ανίκανος; Μήπως εκτός από μένα έχουν αποτύχει κι άλλοι; Τι έκαναν μετά την αποτυχία; Πώς τη διαχειρίστηκαν;  

ε) Ο μύθος γίνεται η αφορμή για να μιλήσουμε για τα σημαντικά πράγματα στη ζωή μας. Τι δίνει νόημα στη ζωή; Για τι αξίζει να αγωνιστούμε; Για την εξουσία, την πλαστή ευτυχία και ομορφιά σε ένα κουκλόσπιτο, τα πλούτη;  

Τις μέρες που θα δουλεύουμε το έργο θα συζητάμε για όλα τα θέματα που θέτει. Το ενδιαφέρον και οι σκέψεις των ίδιων των παιδιών θα καθορίσουν το εύρος και το βάθος αυτής της συζήτησης.

το ποντικάκι που ήθελε να αγγίξει ένα αστεράκι

Μιλάμε για τον ήλιο, τα αστέρια, τη σελήνη. Κι όσο πιο πολλά μαθαίνουμε τόσο πιο έκθαμβοι μένουμε από την ομορφιά τους. Οι μέρες μας γίνονται πιο φωτεινές κι οι νύχτες μας, αυτές οι έναστρες νύχτες, στιγμή δεν παύουν να μας μαγεύουν.

Σκεφτήκαμε λοιπόν, τώρα που πλησιάζουν τα Χριστούγεννα, να παίξουμε ένα θεατρικό που θα αφορούσε στο θέμα μας, δίνοντάς του μια νέα διάσταση. Έτσι επιλέξαμε το παραμύθι του Ευγένιου Τριβιζά : «Το ποντικάκι που ήθελε να αγγίξει ένα αστεράκι»

Μια ζεστή καλοκαιρινή νύχτα ένας μικρός ποντικός, ξαπλωμένος πάνω στο πράσινο χορτάρι, κοιτούσε τον έναστρο ουρανό. Πόσο όμορφα ήταν τα αστέρια!

«Τι ωραία που θα ήταν να μπορούσα να αγγίξω ένα αστεράκι» σκέφτηκε.

Και τι δεν έκανε το ποντικάκι μας για να αγγίξει ένα αστεράκι. Σκαρφάλωσε σε φράχτες και καμπαναριά, σε κουρτίνες και κουρτινόξυλα, σε σκούπες και σε σκουπόξυλα… Τίποτε!

Όμως το ποντικάκι δεν τα παρατούσε. Η κάθε αποτυχία το έκανε πιο δυνατό.

Έτσι πέρασε ο καιρός και έφτασαν τα Χριστούγεννα. Στο σπίτι στόλισαν το χριστουγεννιάτικο δέντρο. Και τότε το είδε! Το αστεράκι του ήταν στην κορυφή του δέντρου, πιο φωτεινό από ποτέ!

Τι θα γίνει άραγε; Θα καταφέρει ο ποντικός μας να αγγίξει ένα αστέρι; Σας προσκαλούμε να δείτε τη συνέχεια επί της σκηνής μας, στη διασκευασμένη εκδοχή της ιστορίας που ανεβάζουμε φέτος στο νηπιαγωγείο μας.

Το παραμύθι κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Ελληνικά Γράμματα, με εικονογράφηση του Στέφεν Γουέστ (Stephen West).

«Φρικαντέλα»

 

“ΦΡΙΚΑΝΤΕΛΑ, Η ΜΑΓΙΣΣΑ ΠΟΥ ΜΙΣΟΥΣΕ ΤΑ ΚΑΛΑΝΤΑ”

Συγγραφέας: ΕΥΓΕΝΙΟΣ ΤΡΙΒΙΖΑΣ

Εικονογράφηση: Κοντούρης Μιχάλης

ΕΚΔΟΣΕΙΣ: ΚΑΛΕΝΤΗΣ

Τα Χριστούγεννα του 2008, ανεβάσαμε στο 14ο Νηπιαγωγείο Αθηνών, την «Φρικαντέλα» του Τριβιζά.

Το κείμενο της παράστασης θα το βρείτε στον ακόλουθο σύνδεσμο:

http://mikres-ores.blogspot.com/2011/11/blog-post.html

«η αγέλαστη πολιτεία και οι καλικάντζαροι»

14ο Νηπιαγωγείο Αθηνών – Χριστουγεννιάτικη παράσταση

Ακολουθεί το κείμενο της παράστασης που ανεβάσαμε στο Νηπιαγωγείο μας – Χριστούγεννα 2009

Η ΑΓΕΛΑΣΤΗ ΠΟΛΙΤΕΊΑ και οι ΚΑΛΙΚΑΝΤΖΑΡΟΙ

Ένα παραμύθι των αδελφών Κατσιμίχα

http://www.youtube.com/watch?v=X8-SKSfT4qg

Προσαρμογή κειμένου: Μάγδα Παπαδάκη

Μια φορά κι έναν καιρό ήτανε μια πολιτεία,

Απ’ όλες εξεχώριζε σ’ ολόκληρη τη χώρα

Μια πολιτεία όμορφη μα πάντα λυπημένη

Οι άνθρωποι αγέλαστοι κακοί και μουτρωμένοι

Δεν ξέρανε χαμόγελο και αγάπη τι σημαίνει

Της βγήκε και το όνομα: ΑΓΕΛΑΣΤΗ ΠΟΛΙΤΕΊΑ

Την πολιτεία αυτή διάλεξαν να επισκεφτούν φέτος οι καλικάντζαροι

Μα ποιοι είναι οι καλικάντζαροι;

ΧΑ!!! Οι καλικάντζαροι είναι κάτι μικρά πλασματάκια, γελαστά και χαρούμενα, τρελά και σκανταλιάρικα, που ζούνε στο κέντρο της γης.

Και ποια είναι η μοίρα τους; Όλη τη χρονιά κόβουν το δέντρο της γης!

Όταν έρθουν τα Χριστούγεννα βγαίνουν στη γη και κάνουν χίλιες τρέλες.

Όταν πάλι περάσουν τα Χριστούγεννα, κατεβαίνουν στο κέντρο της Γης αλλά εκεί, ΤΙ ΝΑ ΔΟΥΝ (!!!), ΣΥΜΦΟΡΑ ΤΟΥΣ (!!!) το δέντρο της γης έχει θρέψει!!! Κι άιντε πάλι την πριόνα απ’ την αρχή, κι άιντε πάλι οι «μαύροι»…

Ποιον όμως να βγουν να πειράξουν φέτος οι καλικάντζαροι; Τους βρήκαν όλους μαζεμένους στην Αγέλαστη Πολιτεία

Την παραμονή λοιπόν των Χριστουγέννων, πέταξαν τα πριόνια, καβάλησαν τις άσπρες χήνες τους και ξεκίνησαν για τον επάνω κόσμο…

Νύχτα, σκοτάδι, η πράσινη κοιλάδα κάτασπρη απ’ το χιόνι, κάτασπρη και η αγέλαστη πολιτεία. Σε μια πλαγιά, σ’ ένα ξέφωτο του δάσους έκαιγε μεγάλη φωτιά. Πάνω στη φωτιά ένα μαύρο στρογγυλό τσουκάλι, και μέσα στο τσουκάλι έβραζε σιγά σιγά … το μαγικό βοτάνι. Οι καλικάντζαροι κάτι ετοίμαζαν, πήγαιναν ερχόντουσαν, πήγαιναν ερχόντουσαν, και τραγουδούσανε…

Όσο πέρναγε η ώρα, το ξέφωτο γέμιζε καλικάντζαρους. Στρατός ολόκληρος από καλικάντζαρους, έρχονταν συνεχώς καινούριοι πάνω στις άσπρες χήνες τους. Στρατός ολόκληρος από καλικάντζαρους χόρευαν γύρω από τη φωτιά. Κι ο αρχηγός τους, ο Μανδρακούλος, συντόνιζε τη φάση.

Στην αγέλαστη πολιτεία οι άνθρωποι … μακριά νυχτωμένοι! Κανένας δεν πήρε χαμπάρι τους καλικάντζαρους. Μόνο τα παιδιά από τα ανοιχτά παράθυρά τους, είδανε στον ουρανό τις άσπρες χήνες και κατάλαβαν πως κάτι τρέχει. Ανέβηκαν λοιπόν στις άσπρες χήνες και πέταξαν προς το ξέφωτο (ενώ αφηγείται μοιράζει χήνες)

Κι όταν έφτασαν τα παιδιά στο ξέφωτο ο Μανδρακούλος, έδωσε το σύνθημα για το μεγάλο γλέντι! (μόλις το πει μαζεύει χήνες)

Όμως η ώρα περνούσε και το βοτάνι έβραζε. Κάποια στιγμή το ξέφωτο άναψε σαν χρυσάφι. Η ώρα είχε φτάσει. Τότε οι καλικάντζαροι είπαν τα τελευταία μαγικά τους λόγια…

Βοτάνι βοτανάκι εννιά φορές να βράσεις

να γίνεις συννεφάκι στον ουρανό να φτάσεις

Επάνω από την πόλη να πας και να σταθείς

και πριν να ξημερώσει βροχούλα να γενείς

Ένα μαγικό σύννεφο σηκώθηκε από το ξέφωτο και πήγε και στάθηκε πάνω από την πόλη. Και το σύννεφο έγινε πολύχρωμη βροχή, και η βροχή πέρασε μέσα από τα κεραμίδια και τις σκεπές, κύλισε από τους φεγγίτες και τις καμινάδες, τρύπωσε μέσα στα σπίτια και τις κάμαρες, κι έπεσε επάνω στους ανθρώπους, και τους μάγεψε, κι έγιναν γελαστοί, και χαρούμενοι. Ναι! Τα πάνω ήρθαν κάτω! Κι έπιασαν όλοι το χορό! Χαμός στο ίσωμα!!!

Σιγά σιγά άρχισε να ξημερώνει. Οι άνθρωποι, ζαλισμένοι απ’ τον τρελό χορό, έγειραν κι αποκοιμήθηκαν. Οι καλικάντζαροι άρχισαν να μαζεύουν άρον άρον τα πράγματά τους για να φύγουν. Γιατί έτσι και τους πιάνανε… αλίμονό τους!!!

Την άλλη μέρα, χιόνιζε πάνω απ’ τον σιωπηλό κόσμο, χιόνιζε στις καρδιές των μοναχικών ανθρώπων. Στην αγέλαστη πολιτεία οι Άνθρωποι δεν θυμόντουσαν τίποτε. Κάποιοι περαστικοί που τους είχαν δει την προηγούμενη νύχτα να χορεύουν, διέδωσαν πως στην αγέλαστη πολιτεία… κάηκε το πελεκούδι!!!!

Μα δε βαριέσαι, δεν αλλάζουν έτσι εύκολα οι άνθρωποι, δεν αλλάζει σε μια νύχτα ο κόσμος!!!

Εμείς για αυτά δεν είμαστε, τ’ αφτί μας δεν ιδρώνει,

εδώ τσαλίμια και γιορτές και τρέλες δεν σηκώνει.

Οι ξένοι ονειρευτήκανε, και λένε παραμύθια,

κι αν τύχει και τους πιάσουμε, θα κλάψουνε στ’ αλήθεια

Εσύ να πάψεις δάσκαλε και να μην επιμένεις

και στα παιδιά άλλη φορά τραγούδια μη μαθαίνεις.

Εσένα σε επήραμε να μάθεις στα παιδιά μας

να γράφουν να διαβάζουνε να ‘ρθουν στα βήματά μας

κι όχι τραγούδια να τους λες και χαζοπαραμύθια

βοτάνια καλικάντζαρους και τέτοια κολοκύθια!

Αλλά εμείς τους είδαμε ο δάσκαλος δεν φταίει,

ορίστε τον εκάνατε τον άνθρωπο να κλαίει.

Έχουν αφτάρες και μαλλιά και ξέρουν τραγουδάκια,

πετάνε με τις χήνες τους σαν αεροπλανάκι.

Έχουνε κι έναν αρχηγό που μοιάζει σαν μπαούλο,

να ζήσεις Μανδρακούλο μας, να ζήσεις Μανδρακούλο

Κύλισε ο καιρός σιγά σιγά ο καιρός σαν το ροδάνι του μύλου που ποτέ δεν σταματάει, και το περίεργο όνειρο ξεχάστηκε. Κανείς δεν ξαναμίλησε πια για αυτό στην Αγέλαστη Πολιτεία

Όμως που και που τα πρωινά, όταν ο ήλιος έλαμπε ζεστός και τα παιδιά παίζανε στην αυλή του σχολείου, ο γέρο δάσκαλος τα άκουγε ξαφνιασμένος, να τραγουδούν και να χορεύουνε κάτι παράξενα τραγούδια. Κι όποτε εκείνα πιασμένα σε κύκλους τραγουδούσαν, ο ουρανός ψηλά γέμιζε άσπρες χήνες. Χόρευαν και τραγουδούσαν τα παιδιά, κι αντιλαλούσε απ’ τις φωνές όλη η πράσινη κοιλάδα, κι αντιλαλούσε γλυκά απ’ τα γέλια τους όλη… η Αγέλαστη Πολιτεία!!!

“Ο Πέτρος και ο Λύκος”

 

14ο Νηπιαγωγείο Αθηνών – Χριστούγεννα του 2010

Σεργκέι Προκόφιεφ: Ο Πέτρος και ο Λύκος

Ταινία μικρού μήκους κινουμένων σχεδίων “Peter & the Wolf” / ΠΟΛΩΝΙΑ-ΑΓΓΛΙΑ, Σκηνοθεσία, προσαρμογή σεναρίου:  Suzie Templeton – Όσκαρ 2008 για την καλύτερη ταινία μικρού μήκους κινουμένων σχεδίων

Την ταινία μπορείτε να τη βρείτε στο ακόλουθο σύνδεσμο:

http://tvxs.gr/webtv/%CF%84%CE%B1%CE%B9%CE%BD%CE%AF%CE%B5%CF%82/%CE%BF-%CF%80%CE%AD%CF%84%CF%81%CE%BF%CF%82-%CE%BA%CE%B1%CE%B9-%CE%BF-%CE%BB%CF%8D%CE%BA%CE%BF%CF%82

Εμπνευσμένοι από τη μουσική ιστορία του Πέτρου και του Λύκου όπως αυτή διασκευάστηκε στην ταινία μικρού μήκους που συστήνουμε, τα Χριστούγεννα του 2010 ανεβάσαμε στο νηπιαγωγείο μας μία μουσικοθεατρική παράσταση. Το πλήρες κείμενο της παράστασης θα το βρείτε στον ακόλουθο σύνδεσμο:

http://mikres-ores.blogspot.com/

Λίγα περισσότερα στοιχεία για την παράσταση:

ΠΩΣ ΕΠΙΛΕΞΑΜΕ ΤΟ ΕΡΓΟ

Επιλέξαμε την συγκεκριμένη διασκευή (ψάξτε να δείτε το εξαιρετικό βίντεο!) γιατί δουλεύουμε με τα παιδιά πολύ σημαντικές έννοιες όπως: η διαφορετικότητα, τα στερεότυπα, η σχέση με τη φύση.

Τα παιδιά απολαμβάνουν τη σχέση του Πέτρου με τα πουλιά, τις πάπιες, τις γάτες, το λύκο, περπατούν στο δάσος και παίζουν στη λίμνη. Μπαίνουν στη θέση του Πέτρου και βιώνουν τον κοινωνικό αποκλεισμό. Μπαίνουν στη θέση του λύκου, βιώνουν τη στοχοποίηση και την αδικία, μαθαίνουν να έχουν ανοιχτά κριτήρια και κριτική σκέψη.

ΔΙΑΝΟΜΗ

Στην παράσταση έχουμε επτά ήρωες, κατά συνέπεια, για να μην έχουμε κομπάρσους και πρωταγωνιστές, κάνουμε την εξής διανομή: τρία παιδιά παίζουν τον κάθε ήρωα ταυτοχρόνως (λένε μαζί λόγια και κάνουν κινήσεις). Στη διανομή δεν χωρίζουμε αγόρια και κορίτσια: μπορούν τα κορίτσια να γίνουν Πέτροι (τις λέμε Πετρούλες) όπως και λύκοι (δηλαδή λύκαινες), όπως και κυνηγοί. Το ίδιο και τα αγόρια μπορούν να γίνουν και γάτες και πουλιά και πάπιες.

ΤΡΟΠΟΣ ΔΟΥΛΕΙΑΣ

Στις πρώτες πρόβες παίζουν όλοι όλους τους ρόλους. Μία εβδομάδα μετά αφήνουμε τα παιδιά να επιλέξουν μόνα τους ποιος ρόλος τους ταιριάζει– τους προειδοποιούμε ότι αυτός ο ρόλος θα είναι ο τελικός, για αυτό πρέπει να σκεφτούν καλά τι θα διαλέξουν, και να πάρουν μια υπεύθυνη απόφαση. Τα ίδια τα παιδιά διαλέγουν ακόμη και το κομμάτι της αφήγησης που θέλουν να πουν.

Αναλύουμε την ιστορία και τους στίχους των τραγουδιών, δημιουργούμε καταστάσεις προβληματισμού σχετικά με όσα θέματα θίγονται στους στίχους και την αφήγηση. Θέτουμε ανοιχτές ερωτήσεις: Τι θα έκανες αν ήσουν ο Πέτρος, ο παππούς, πώς αισθάνεται το πουλί / η γάτα / ο λύκος / ο Πέτρος. Πώς κρίνουμε; Κρίνουμε δίκαια; Εάν θέλουμε να κρίνουμε δίκαια ποια θα είναι τα κριτήριά μας; Έχουμε τα ίδια κριτήρια όταν κρίνουμε τον εαυτό μας και τους άλλους; Μπαίνουμε στη θέση του άλλου πριν τον κρίνουμε; Τι συναισθήματα μας προκαλεί η διαφορά; Μας φοβίζει και γιατί; Η ομοιότητα και η διαφορά είναι αντικειμενικές ή σχετικές έννοιες; Είμαστε όμοιοι ‘ως προς’ και διαφορετικοί ‘ως προς’; Πόσο διαφορετικοί είμαστε από όσους πιστεύουμε ότι είμαστε όμοιοι – πόσο όμοιοι είμαστε με όσους πιστεύουμε ότι είμαστε διαφορετικοί; Βάσει ποιων κριτηρίων κρίνουμε την ομοιότητα και τη διαφορά; Είναι αυτά τα κριτήρια απόλυτα; Είναι δοσμένα; Είναι διαχρονικά ή εξαρτώνται από τον ιστορικό μας χωροχρόνο; Παρατηρώντας τη φύση βλέπουμε ομοιότητα ή διαφορά; Πού συναντάμε απόλυτη ομοιότητα; Είναι η ομοιότητα ή η διαφορά κινητήρια δύναμη στην εξέλιξη των ιδεών, της τέχνης, της επιστήμης; Τρία ιστορικά παραδείγματα: Σωκράτης (καινά δαιμόνια), Βαν Γκονγκ, Γαλιλαίος.

ΜΟΥΣΙΚΗ – ΧΟΡΟΣ

Δεν βρήκαμε τη μουσική χωρίς αφήγηση, και έτσι επιλέξαμε για μουσική επένδυση, μουσικές των: Μάνου Χατζηδάκη, Νίκολα Πιοβάνι, Ελένης Καραΐνδρου, Μοντ Πλαγκάλ

Τα τρία τραγούδια είναι πάνω σε μουσική των: Μίκη Θεοδωράκη (νύχτα μαγικιά), Jerry Bock (If I were a rich man), Νότη Μαυρουδή (πρωινό τσιγάρο)

Οι κινήσεις των παιδιών ακολουθούν το ρυθμό, τη μελωδία και την ενορχήστρωση της μουσικής. Μαθαίνουμε στα παιδιά να ακούνε τη μουσική, να παρακολουθούν την πλοκή και την εξέλιξη της μελωδίας, να δονούνται με το ρυθμό της, να διακρίνουν τα όργανα που λειτουργούν ως αφηγητές της πλοκής. Παροτρύνουμε τα παιδιά να αισθανθούν ό,τι ‘λέει’ η μουσική και να κινηθούν στο χώρο ανάλογα. Εντάσσουμε στο χορευτικό ιδέες των ίδιων των παιδιών. Εξηγούμε γιατί επιλέξαμε το κάθε κομμάτι για τον συγκεκομμένο ρόλο. Θα ταίριαζε ή ίδια μουσική σε άλλο ρόλο κι αν όχι γιατί; Αναφερόμαστε σε μη λεκτικές γλώσσες έκφρασης και επικοινωνίας – μουσική, χορός. Η στάση και η κίνηση του σώματος μας δίνουν μηνύματα;

ΣΚΗΝΙΚΟ

Το σκηνικό είναι απλό και το φτιάχνουν τα παιδιά: Μεγάλα δένδρα από χαρτί του μέτρου που συνθέτουν ένα δάσος. Στη μέση ένα σπίτι (από χοντρό χαρτόνι που βρίσκουμε σε όλα τα σούπερ μάρκετ) με ένα κεντρικό παράθυρο που στο περίγραμμά του έχει λαμπάκια χριστουγεννιάτικα. Πάνω στο σπίτι κολλάμε το σκηνικό Β’ (ένα φορτηγό με καρότσα που έχει κάγκελα ακριβώς εκεί που ήτανε το παράθυρο ζωγραφισμένο σε χαρτί του μέτρου από τα παιδιά) όταν μεταφέρουν τον λύκο. Κάτω (μπροστά στο κέντρο) κολλάμε μία λίμνη με νούφαρα από χαρτί του μέτρου.

ΟΙ ΗΡΩΕΣ ΣΤΟ ΧΩΡΟ

Η θέση των ηρώων στο χώρο όταν ανοίγει το σκηνικό: Ο Πέτρος πίσω από το παράθυρο του σπιτιού, μπροστά και έξω από το σπίτι ο παππούς σε ένα παγκάκι, στα πόδια του η γάτα, δεξιά το πουλί, αριστερά η πάπια, πιο δεξιά σε παγκάκι ο λύκος, πιο αριστερά σε παγκάκι ο κυνηγός.

Η θέση των ηρώων στο χώρο κατά τη διάρκεια του έργου (κάθονται οκλαδόν): Ο Πέτρος δεξιά από τη λίμνη, η πάπια μέσα στη λίμνη, το πουλί  αριστερά (και όταν έρχεται η γάτα, δεξιά πίσω από τον Πέτρο), η γάτα αριστερά.

ΚΟΣΤΟΥΜΙΑ

Λύκος / λύκαινα: φοράει μαύρο (ή καφέ) κολάν ή χοντρό καλσόν, μαύρη μπλούζα ή κορμάκι, πίσω έχει μια μαύρη ουρά, στο κεφάλι μαύρα αυτιά.

Γάτα: φοράει ροζ κολάν ή χοντρό καλσόν, ροζ μπλούζα ή κορμάκι, πίσω έχει μια ροζ ουρά, στο κεφάλι ροζ αυτιά.

Πάπια: φοράει κίτρινο φόρεμα φουφούλα με κίτρινα ή πορτοκαλί φτερά για ουρά, κίτρινο ή πορτοκαλί καλσόν, στο κεφάλι κίτρινο ή πορτοκαλί καπέλο τζόκεϊ με μάτια δεξιά-αριστερά

Πουλί: φοράει λευκό μακρύ φόρεμα με φτερά που έρχονται ως προέκταση του φορέματος.

Κυνηγός: φοράει πράσινο μπλουζάκι μακρύ από φόδρα με ζωνάρι στη μέση, και σκούρο παντελόνι

Παππούς / γιαγιά: φοράνε κόκκινο μπλουζάκι μακρύ με ζωνάρι στη μέση και σκούρο παντελόνι ή μακριά φούστα.

Πέτρος / Πετρούλα: φοράει άσπρο πουκάμισο, μπλε ή τζιν βερμούδα με τιράντες

Κάνουμε προσχέδια των ρούχων για τους γονείς, δεν τους αγχώνουμε με τα ρούχα, είμαστε ευέλικτοι (π.χ. αντί για μπλουζάκι από φόδρα, μπορεί να φορέσει μπλουζάκι τις μαμάς μακρύ και φαρδύ), αρκεί αν είναι στο χρώμα που θέλουμε, γιατί είναι σημαντική ή χρωματική σύνθεση του σκηνικού.

Υποστηριζόμενο από blogs.sch.gr & Θέμα βασισμένο στο Lovecraft από τον Anders Norén

Αλλαγή μεγέθους γραμματοσειράς
Αντίθεση