Κατηγορία: ημέρες Σελίδα 2 από 3

Η Αθήνα και ο πέμπτος αιώνας είναι ο τόπος και ο ιστορικός χρόνος όπου θα μείνουμε για λίγες μέρες. Ο πολιτισμός των αρχαίων ελλήνων, με ορόσημο την Αθήνα του 5^ου αιώνα, επηρέασε θεμελιακά την ιστορία του δυτικού πολιτισμού. Κεντρικοί άξονες της έρευνάς μας είναι οι ακόλουθοι:
Δημοκρατία
Επιστήμες (Ιατρική, Ιστορία, Μαθηματικά, Αστρονομία)
Φιλοσοφία
Τέχνη (Αρχιτεκτονική, Γλυπτική, Αγγειοπλαστική, Μουσική)
Θέατρο (Τραγωδία, Κωμωδία)
Ποίηση (ομηρικά έπη)

«Ο Περικλής που αγορεύει στην Πνύκα», έργο του Φιλιπ Φον Φολζ (Philip Von Folz), Μόναχο, Γερμανία (1860), πηγή: βικιπαιδεια

Προσέγγιση:

Δραματοποίηση: Κάναμε με τα παιδιά το ταξίδι που περιγράφω στο προηγούμενο άρθρο (από Κρήτη μέχρι Αθήνα). Περιττό να πω πως περισσότερο από όλα τους ενθουσίασε η ιδέα του να περπατάμε ξυπόλυτοι στο έδαφος της Σαντορίνης, την ώρα που ξυπνάει το ηφαίστειο!

Γλώσσα 1: Από τη στιγμή που φτάσαμε στην Αθήνα, κάθε παιδί πήρε και ένα αρχαίο ελληνικό όνομα:

Σπύρος: Οδυσσέας, Ιζαμπέλα: Πηνελόπη, Διονυσία: Αφροδίτη, Αναστασία: Ναυσικά, Γιώργος Α.: Σωκράτης, Γιώργος Κ.: Αριστοτέλης (αυτό είναι και το δεύτερο όνομά του), Γρηγόρης: Ασκληπιός, Χρήστος: Ιπποκράτης, Αλκιβιάδης (ως έχει), Αλέξανδρος (ως έχει), Κριστίνα: Καλυψώ, Μαρία: Λυσιστράτη, Ιωάννα: Άρτεμις, Μαλάινα: Αθηνά, Άγγελος: Αχιλλέας, Μυρτώ Κ. και Μυρτώ Σ. (ως έχουν, βρήκαμε ότι το όνομα Μυρτώ αφορά σε δένδρο της θεάς Αφροδίτης, η σύγχρονη μυρτιά), Αλίκη: Ασπασία, Μαριάννα: Ιφιγένεια, Λάουρα: Ήρα.

Σκοπός της ονοματοδοσίας είναι η ενεργοποίηση τους ενδιαφέροντος των παιδιών για όσα αναζητούμε και μαθαίνουμε σχετικά με την αρχαία Αθήνα. Τα παιδιά δεν ακούνε ιστορίες, αλλά ‘γίνονται’ τα πρόσωπα που σκέφτονται και δρουν στις ιστορίες αυτές.

Γλώσσα 2: Αναλύσαμε ετυμολογικά τις λέξεις: Δημοκρατία (το κράτος του δήμου, η εξουσία των πολιτών), Φιλοσοφία [φιλείν (αρχαία ελληνική λέξη που σημαίνει ‘το να αγαπάς’) + σοφία], Αθήνα (από την Αθηνά, προστάτιδα της πόλης), Παρθενώνας (ο ναός της Παρθένου Αθηνάς), Ακρόπολη (η άκρη, το ψηλότερο μέρος της πόλης), Ιλιάδα (ο μύθος που αφορά στο Ίλιον, άλλη ονομασία της Τροίας), Οδύσσεια (ο μύθος που αφορά στον Οδυσσέα).

Λογοτεχνία / Ποίηση / Ιστορία: Κάθε μέρα διαβάζουμε και ένα κομμάτι από την Οδύσσεια. Διακρίναμε το μύθο από το παραμύθι αλλά και την ιστορία. Αναζητήσαμε τα μυθικά και τα ιστορικά στοιχεία της Ιλιάδας και της Οδύσσειας.

Ιστορία 2: Παρακολουθήσαμε το ως άνω ντοκιμαντέρ / ανιμέισον που σκηνοθέτησε ο Κώστας Γαβράς (παραγωγή υπουργείου πολιτισμού), το οποίο αφορά στον Παρθενώνα, από την κατασκευή του μέχρι την κλοπή των μαρμάρων από τον Έλγιν.

Μπορούμε να φανταστούμε να περνάμε το Πάσχα χωρίς τσουρέκια; Εμείς λοιπόν δε φτιάξαμε τσουρέκια αλλά διακοσμητικά κουλουράκια.

Τι χρειαζόμαστε για να κάνουμε κουλουράκια; Μια συνταγή. Τα παιδιά πρότειναν τα υλικά που θα χρειαστούμε και τα γράψαμε σε μία κατάσταση: αλεύρι, νερό, λάδι, αυγά, ζάχαρη, σοκολάτα και… κρέμα. Τότε τους είπα ότι για τα δικά μας κουλουράκια (που ήταν διακοσμητικά) αρκούσαν δύο υλικά: αλεύρι και νερό.

Επόμενη δουλειά ήταν η μέτρηση των υλικών. Τα παιδιά μετρήσανε με τον ογκομετρητή τα δύο υλικά που ρίξαμε για να φτιάξουμε τη ζύμη και διαπίστωσαν ότι χρειαστήκαμε 1 μέρος (ο πλαστικός ογκομετρητής μας γεμάτος) νερού, για 3 ½ μέρη αλευριού.

Αφού ζύμωσαν όλοι το ζυμάρι, το χωρίσαμε σε 16 ίσα μέρη, όσα ήταν και τα παιδιά χθες. Είπαμε ότι κάθε κουλουράκι θα μπορούσε να έχει την κλασική μορφή που έχουν τα κουλουράκια, αλλά θα μπορούσε και να είναι μια ελεύθερη δημιουργία. Έτσι τα παιδιά πρότειναν να φτιάξουν σπίτια, καράβια, ανθρώπους και ήλιους. Στη συνέχεια πήγαμε στα τραπεζάκια και κάθε παιδί έπλασε τα δικά του κουλουράκια ή ό,τι άλλο ήθελε.

Στο σχολείο δεν έχουμε φούρνο και έτσι έψησα τα κουλουράκια στο σπίτι. Σήμερα λοιπόν πήρανε νερομπογιές και έβαψαν τα κουλουράκια τους. Μαζί με τα κουλουράκια έβαψαν και τα βραστά αυγά που είχανε φέρει από το σπίτι.

Οι κάρτες που έφτιαξαν τα παιδιά φέτος ήταν πολύ απλές και καθαρά δικές τους δημιουργίες.

1. Πάνω σε πράσινο χαρτόνι κανσόν κολλήσαμε κόκκινα μεγάλα βελουτέ αυγά (ή πάνω σε κόκκινο πράσινα αυγά). Τα παιδιά ζωγράφισαν με μαρκαδόρους μικρά κοτοπουλάκια στο πλαίσιο της κάρτας, σαν κορνίζα, και ένα μεγάλο κοτοπουλάκι μέσα στο αυγό με κηρομπογιές.

2. Πάνω σε λευκό κανσόν χαρτόνι ζωγράφισαν μικρά κόκκινα αυγά και μέσα σε κάθε αυγό ζωγράφισαν ένα σχέδιο σαν χαλκομανία (με μαρκαδόρους ή ξυλομπογιές). Στην επάνω και την κάτω πλευρά της κάρτας κολλήσαμε δύο τρέσες από χαρτί περιτυλίγματος, κομμένες με πριονωτό ψαλίδι.

Από το βιβλίο “Old-Fashioned Stickers, selected by Carol Belanger Grafton”

Δυστυχώς δεν έχω φωτογραφίες από όλες τις προηγούμενες δημιουργίες που πήρανε τα παιδιά στο σπίτι. Είχαμε τόση δουλειά στο σχολείο, που δεν περίσσευαν ούτε λίγα λεπτά για φωτογράφηση.

Από το βιβλίο “Old Time Transportation Stickers by Maggie Kate”

Σημείωσεις:
1. Το ζυμάρι είναι ένα πολύ χρήσιμο υλικό για να δημιουργήσουμε μικρογλυπτά που θα μείνουν στο χρόνο. Μπορούμε να το φτιάξουμε εύκολα, τα υλικά του είναι φθηνά και τα παιδιά το λατρεύουν.

2. Μια και δεν έχω δικές μας φωτογραφίες, αναρτώ κάποιες φωτογραφίες από παλιές χαλκομανίες που βρήκα στο δίκτυο, και συνδέονται με δικές μου όμορφες μνήμες από τις ημέρες αυτές.

Γιατί αλλάζουν και εξελίσσονται τα έμβια όντα; Για να επιβιώσουν. Η ανάγκη της επιβίωσης είναι η κινητήρια δύναμη που εξανάγκασε τους πρώτους Χόμο να εξελιχθούν.

Ο καλός μας Χόμο Χάμπιλις λοιπόν, για να επιζήσει, έπρεπε να φάει και να μην τον φάνε. Έτσι κάθισε και σκέφτηκε: «Πρέπει να βρω κάτι βαρύ για να σκοτώνω τα ζώα, αλλά και να αμύνομαι όταν με κυνηγούν.»

Η χρήση εργαλείου (στην περίπτωσή μας της πέτρας) και η επίλυση ενός προβλήματος είναι η πρώτη ένδειξη νοημοσύνης.

Πήρε λοιπόν ο Χόμο Χάμπιλις μια πέτρα και άρχισε να κυνηγάει. Περνώντας όμως τα χρόνια παρατήρησε κάτι: Οι μυτερές πέτρες σκότωναν καλύτερα. Έτσι ο Χόμο Χάμπιλις έκανε μία δεύτερη σκέψη: «Αν είχα πολλές μυτερές πέτρες θα μπορούσα να κυνηγώ και να προστατεύομαι καλύτερα. Πώς όμως θα φτιάξω μια μυτερή πέτρα;»

Μια μέρα λοιπόν χτύπησε τυχαία μια πέτρα με μία άλλη. Τότε παρατήρησε ότι η πρώτη πέτρα κόπηκε σε κομμάτια, κάποια από τα οποία ήταν μυτερά. Αυτό ήταν. Είχε βρει τη λύση στο πρόβλημά του. Στο εξής βάλθηκε να πελεκάει τις πέτρες μεταξύ τους για να φτιάξει μυτερά αμυντικά και επιθετικά εργαλεία.

Μέσα από την εξέλιξη των εργαλείων που κατασκεύασε ο άνθρωπος μπορούμε να παρακολουθήσουμε και την ευρύτερη εξέλιξή του. Δεν είναι λοιπόν τυχαίο που η ανθρώπινη προϊστορία έχει ταξινομηθεί σε τρεις διαδοχικές χρονικές περιόδους (το σύστημα των τριών εποχών), βάσει του υλικού που χρησιμοποιούσαν οι άνθρωποι για την κατασκευή εργαλείων. Οι περίοδοι αυτές είναι οι ακόλουθες:

Εποχή του Λίθου (της πέτρας)

Εποχή του Χαλκού

Εποχή του σιδήρου

Δημιουργία Κατάστασης Προβληματισμού:

Πριν να δοθεί στα παιδιά η λύση που βρήκε ο Χάμπιλις στο πρόβλημα της επιβίωσής του, ρωτήθηκαν: «Τι θα κάνατε εάν ήσασταν στη θέση του Χόμο Χάμπιλις;» Και φυσικά τα παιδιά βρήκαν μόνα τους τη λύση: «Θα παίρναμε πέτρες».

Δράση 1

Ενώ μιλούσαμε για τον Χάμπιλις και το πρώτο εργαλείο του, τα παιδιά ρώτησαν: «Μα ο Χόμο Χάμπιλις είχε τέσσερα πόδια και δεν είχε χέρια. Πώς λοιπόν χτυπούσε τις πέτρες;»

Έτσι, για να διαπιστώσουν έμπρακτα τι μπορεί να κάνει ένας άνθρωπος με τα πόδια, κάναμε το ακόλουθο πείραμα / δοκιμή:

Μπροστά στα πόδια του κάθε παιδιού βάλαμε ένα μαρκαδόρο. Το κάθε παιδί προσπάθησε να πιάσει και να σηκώσει το μαρκαδόρο με τα πόδια του. Στη συνέχεια προσπάθησε να βγάλει και να βάλει το καπάκι του, πάντα μόνο με τα πόδια του. Τέλος, βάλαμε από ένα χαρτί στο πάτωμα και κάθε παιδί προσπάθησε να ζωγραφίσει ό,τι μπορούσε.

Δράση 2

Τα παιδιά ζωγράφισαν την πορεία της εξέλιξης από τον Αυστραλοπίθηκο στο Χόμο Σάπιενς.

Δράση 3

Δραματοποίηση: Τα παιδιά, κατόπιν δικής τους πρότασης, χωρίστηκαν σε τρεις ομάδες:

Χόμο Χάμπιλις – Λιοντάρια – Ελάφια

Στην αρχή οι Χάμπιλις δεν μπορούσαν να πιάσουν κανένα ελάφι (εκείνο έτρεχε γρήγορα). Ταυτοχρόνως δέχονταν επιθέσεις από τα λιοντάρια και, ανυπεράσπιστοι όπως ήταν, είχανε μεγάλες απώλειες.

Στη συνέχεια άρχισαν να πετάνε πέτρες (κάτι χαρτάκια που κόψαμε) και έτσι μπόρεσαν να εξασφαλίσουν λίγη τροφή και να προστατευθούν. Τέλος πελέκισαν τις πέτρες και κυριάρχησαν στο περιβάλλον τους.

 Σύνδεσμοι:

http://3gym-n-ionias.att.sch.gr/sjob/ergaleia.htm

http://school-mania.blogspot.com/2008/09/blog-post.html

http://www.stoneagetools.co.uk/museumlobby.htm

Τελικά, αντί για το χιόνι που περιμέναμε, ‘έρχεται βροχή, έρχεται μπόρα’…

Και καλά η μπόρα, αλλά αν ρίξει και κανέναν κεραυνό, τι κάνουμε;

‘Κλείσε τις κουρτίνες και πάρε με αγκαλιά’;

Μα όχι, ο κεραυνός, όσο φοβερός και τρομερός κι αν ακούγεται, δεν πρέπει να μας τρομάζει! Τι φοβόμαστε; Φοβόμαστε ό,τι δεν γνωρίζουμε. Εμείς όμως γνωρίζουμε τι είναι ο κεραυνός.

Σήμερα λοιπόν μάθαμε τι είναι ο κεραυνός.

Κεραυνός είναι ένα φυσικό ηλεκτρικό φαινόμενο. Μέσα σε κάθε σύννεφο είναι συγκεντρωμένη ηλεκτρική ενέργεια – ηλεκτρικά φορτία. Τα φορτία αυτά είναι άλλοτε θετικά κι άλλοτε αρνητικά. Τα αρνητικά φορτία θέλουν να ενωθούν με τα θετικά για να επέλθει ισορροπία. Έτσι ανοίγουν ένα στενό δρόμο μέσα από την ατμόσφαιρα για να ενωθούν είτε με την ενέργεια από άλλα σύννεφα, είτε με τη θετική ενέργεια της γης (θέλουν να φτάσουν στη γη). Ο δρόμος αυτός φωτοβολεί (είναι αυτή η γραμμή που βλέπουμε στον ουρανό) και το φως αυτό το ονομάζουμε αστραπή.  Συγχρόνως, όταν η ηλεκτρική ενέργεια περνάει μέσα από την ατμόσφαιρα παράγει έντονο ήχο, τον οποίο ονομάζουμε βροντή.

Ειδικότερα, όταν το αρνητικό φορτίο ενός σύννεφου ενωθεί με τη θετική ενέργεια της γης, τότε το φαινόμενο το ονομάζουμε κεραυνό (την αστραπή και τη βροντή). Από τη σύνθεση της λέξης αστραπή και βροντή έχουμε παράγει τη λέξη αστραπόβροντο.

Στο σχέδιό μας για τον ‘κύκλο του νερού’, προσθέσαμε κεραυνούς. Στα σύννεφα βάλαμε τα σύμβολα συν (+) και πλην (-), δηλώνοντας έτσι το θετικό και αρνητικό ηλεκτρικό φορτίο που έχουν. Αφού τα σύννεφά μας είχαν τα ονόματα των παιδιών, κάθε παιδί διάλεγε εάν θα έχει αρνητικό ή θετικό ηλεκτρικό φορτίο.

Στη συνέχεια ζωγραφίσαμε ένα δέντρο, έρημο και μόνο σαν καλαμιά στον κάμπο, που το χτύπησε ο κεραυνός. Όμως εμάς που κυκλοφορούσαμε στην πόλη δεν μας χτύπησε, γιατί μας προστάτευαν τα αλεξικέραυνα (συσκευές που τοποθετούνται σε ψηλά σημεία για να προστατεύουν τα κτίρια από τους κεραυνούς – είναι αγωγοί που μεταφέρουν το ηλεκτρικό ρεύμα του κεραυνού στο έδαφος). Το αλεξικέραυνο (αλεξ-ι-κεραυνο = αλέξω + κεραυνός= αποκρούω, διώχνω τους κεραυνούς) το εφηύρε ο Βενιαμίν Φραγκλίνος, διατυπώνοντας τη θεωρία για την ηλεκτρική φύση του κεραυνού.

Στην ιστορική ανασκόπηση των αντιλήψεων των ανθρώπων για τον κεραυνό, αναφερθήκαμε και στην αντίληψη των αρχαίων ελλήνων και τον Δία.

Τέλος, διαβάσαμε το βιβλίο ‘ΜΥΘΟΛΟΓΙΑ 1’ της Σοφίας Ζαραμπούκα, έργο στο οποίο αναφέρεται στον Δία και τον τρόπο μέσω του οποίου έγινε αρχηγός όλων των θεών.

Συμπέρασμα: Όταν πέφτουν κεραυνοί, μην κλείσεις τις κουρτίνες αλλά πάρε με αγκαλιά, όχι γιατί φοβάμαι, αλλά γιατί, μία αγκαλιά παραπάνω δεν έβλαψε κανέναν!

Σύνδεσμοι:

Εκπαιδευτική τηλεόραση: http://vod.sch.gr/video/view/466

Το ότι κάθε περίοδο έχουμε μία κεντρική θεματική ενότητα που διαπραγματευόμαστε, δεν σημαίνει ότι εθελοτυφλούμε εμπρός σε θέματα που μπαίνουν εμβόλιμα από την επικαιρότητα και ως τέτοια, ενδιαφέρουν τα παιδιά.

Τι είναι αυτό που μπήκε δυναμικά στη ζωή μας διεκδικώντας πρωτεύουσα θέση στις συζητήσεις μας; Το χιόνι! Από τότε που άκουσαν τα παιδιά ότι θα χιονίσει (ή μπορεί και να χιονίσει) στην Αθήνα, ενθουσιάστηκαν!

«Τι ωραία που θα ήταν να χιόνιζε!» «Δεν έχω δει ποτέ χιόνι στη ζωή μου!» Το πόσο αγαπούν τα παιδιά το χιόνι το ξέρουμε όλοι. Είναι λοιπόν πολύ σημαντικό να έχουμε την ευελιξία έτσι ώστε να ‘ακούμε’ και να ‘ακολουθούμε’ το ενδιαφέρον τους.

Κάθε θεματική ενότητα μας δίνει τη δυνατότητα να συμπεριλάβουμε εντός της τα πάντα (ή σχεδόν τα πάντα). Είναι σαν να βλέπεις την ιστορία της ανθρωπότητας (της σκέψης και της τέχνης) μέσα από την αναλυτική εξέταση ενός όντος, μιας περιόδου ή ενός δημιουργήματος. Ακόμη, είναι αυτονόητο, ότι εάν δεν μπορέσουμε να εντάξουμε το επίκαιρο στοιχείο που ενδιαφέρει τα παιδιά στο θέμα μας, απλώς εγκαταλείπουμε το θέμα. Το ενδιαφέρον των παιδιών είναι ο κυρίαρχος άξονας γύρω από τον οποίο χτίζεται οποιαδήποτε γνώση και ποτέ δεν το παραβλέπουμε.

Πώς εντάξαμε το χιόνι στη δική μας θεματική ενότητα; Η μία υπόθεση των επιστημόνων σχετικά με την εξαφάνιση των δεινοσαύρων υποστηρίζει ότι εξαφανίστηκαν την εποχή των παγετώνων. Όμως τι είναι ο πάγος; Τι είναι το χιόνι; Πώς δημιουργείται; Να λοιπόν που φτάσαμε στον κύκλο του νερού.

Μιλήσαμε με τα παιδιά για το νερό. Το περιγράψαμε: Είναι ένα άγευστο, διαφανές υγρό. Φτιάξαμε μία κατάσταση με τρεις κατηγορίες: Στερεά – Υγρά – Αέρια. Τα παιδιά πρότειναν στοιχεία που ανήκουν στην κάθε κατηγορία.

Αφηγηθήκαμε τον ‘κύκλο του νερού’ ή το ‘ταξίδι μιας σταγόνας’, ως μία ιστορία στην οποία μετείχαν τα παιδιά. Πάνω σε ένα φύλλο χαρτιού Α3 ζωγραφίσαμε ένα τοπίο με βουνά, πεδιάδες, πόλεις, χωριά, παραλία και θάλασσα. Πάνω στην εικόνα ‘ζωντανέψαμε’ το ταξίδι μιας σταγόνας. Το ρόλο της σταγόνας πήρε μια μικρούλα ξύλινη πασχαλίτσα που είχαμε στην τάξη. Την ονομάσαμε Μυρτώ. Τα σύννεφα, τα ψάρια κλπ πήρανε τα ονόματα των άλλων παιδιών.

Το πείραμα

Για να επιβεβαιώσουμε ότι όταν το νερό ψήχεται γίνεται στερεό, δηλαδή πάγος (χιόνι), κάναμε ένα πείραμα (αυτό έγινε χθες). Κάθε παιδί γέμισε ένα ποτηράκι από το κουκλόσπιτο με νερό. Τοποθέτησαν τα ποτηράκια το ένα δίπλα στο άλλο, σε μία πλαστική θήκη. Τοποθετήσαμε τη θήκη στην κατάψυξη.  Παρατηρούσαμε τις αλλαγές στη μορφή του νερού στην πορεία του χρόνου. Σήμερα παρατηρήσαμε ότι το νερό είχε γίνει πάγος. Αφήσαμε το νερό έξω και παρατηρούσαμε την αλλαγή στη μορφή του. Όταν ο πάγος έγινε πάλι νερό, τοποθετήσαμε το πλαστικό δοχείο επάνω στο καλοριφέρ μας. Αύριο θα συνεχίσουμε τις παρατηρήσεις μας.

Κάποια στιγμή άρχισε να χιονίζει (επιτέλους!). Τότε ντυθήκαμε καλά και βγήκαμε στην αυλή. Βέβαια δεν κατάφερε να στρώσει το χιόνι, όμως τα παιδιά ήταν ενθουσιασμένα και γελούσαν συνεχώς θαυμάζοντας τις νιφάδες του χιονιού που έπεφταν επάνω μας.

Μπήκαμε στην αίθουσα και φτιάξαμε από έναν χιονάνθρωπο. Οι εικόνες που συνοδεύουν το άρθρο μας, είναι από τις κατασκευές των παιδιών.

Οι δεινόσαυροι ήταν τεράστια ερπετά που έζησαν πριν από 230 εκατομμύρια χρόνια έως 65 εκατομμύρια χρόνια πριν. Τα σημερινά πτηνά είναι άμεσοι απόγονοι των θηριόποδων δεινοσαύρων, και κατά συνέπεια θεωρούνται ως η μόνη ομάδα δεινοσαύρων που επέζησε.

Από τότε που ανακαλύφθηκε ο πρώτος απολιθωμένος σκελετός δεινόσαυρου, τον 19ο αιώνα, οι παλαιοντολόγοι έχουν ανακαλύψει περισσότερα από 500 διαφορετικά γένη δεινοσαύρων. Οι δεινόσαυροι και οι άνθρωποι δεν συνυπήρξαν ποτέ.

Αφού διαβάσαμε και μάθαμε πώς και γιατί εξαφανίστηκαν οι δεινόσαυροι τα παιδιά ρώτησαν: «Αφού εξαφανίστηκαν πριν από τόσα πολλά χρόνια, εμείς πώς ξέρουμε ότι υπήρχαν;»

Την απάντηση την αναζητήσαμε και πάλι στα βιβλία μας. Εκεί έγραφε πως οι επιστήμονες, και συγκεκριμένα οι παλαιοντολόγοι, βρήκαν απολιθωμένους σκελετούς δεινοσαύρων. Συνθέτοντας το σκελετό συνειδητοποίησαν ότι το ζώο αυτό, παρά τις ομοιότητές του με άλλα ζώα, είχε ιδιαίτερα χαρακτηριστικά έτσι ώστε να αποτελεί ένα ξεχωριστό είδος, και έτσι ονόμασαν το είδος αυτό δεινόσαυρο. Από τις μελέτες τους στα πετρώματα και τα απολιθώματα κατέληξαν να υποστηρίξουν ότι οι δεινόσαυροι ζούσαν από 230 έως 65 εκατομμύρια χρόνια πριν.

Για να βρουν τα απολιθώματα οι παλαιοντολόγοι έκαναν ανασκαφές. Έτσι αποφασίσαμε να κάνουμε κι εμείς τη δική μας ανασκαφή στην αυλή του σχολείου, εκεί όπου υπάρχει χώμα. Βέβαια τα παιδιά είπαν ότι έχουν δει να σκάβουν στην Ασκληπιού, και εκείνοι που έσκαβαν (η εταιρεία αερίου) δεν βρήκαν οστά δεινοσαύρων! Επίσης έσκαψαν και δίπλα σε κάποια σπίτια αλλά ούτε εκεί βρήκανε. Τότε διαβάσαμε ότι τα περισσότερα απολιθώματα τα βρήκαν στην έρημο, γιατί εκεί δεν πέφτουν πολλές βροχές και έτσι δεν διαβρώνονται τα απολιθώματα. Γνωρίζοντας αυτά ήμασταν σχεδόν σίγουροι ότι δεν θα βρούμε οστά. Παρ’ όλα αυτά αποφασίσαμε να δοκιμάσουμε.

Για να κάνουμε την ανασκαφή έπρεπε να οργανωθούμε. Τα παιδιά σκέφτηκαν και καταγράψαμε τι χρειαζόμασταν; Εργαλεία ανασκαφής: Φτυάρια, σκεπάρνια, τσουγκράνες κλπ. Αποθηκευτικό χώρο: Ένα δοχείο για να συλλέξουμε τα ευρήματα. Εργαλεία καθαρισμού οστών: βούρτσες, πινέλα. Εξοπλισμό προστασίας μας (από βρομιά, μικρόβια κλπ): γάντια και ποδιές.

Συγκεντρώσαμε όσα εργαλεία είχαμε στην τάξη, αλλά διαπιστώσαμε ότι δεν ήταν κατάλληλα. Έτσι αποφασίσαμε να φέρουμε από το σπίτι μας ό,τι είχαμε από την κατάσταση που είχαμε γράψει.

Την επόμενη μέρα φτιάξαμε μία γωνιά (της βάλαμε πινακίδα που έγραφε: «εργαλεία ανασκαφής») και συγκεντρώσαμε εκεί τα εργαλεία και τον εξοπλισμό για την ανασκαφή. Διαπιστώσαμε ότι είχαμε συγκεντρώσει: γάντια (μιας χρήσης για τον καθένα) και ποδιές, 3 φτυαράκια παιδικά, ένα σκεπαρνάκι και μία κατσαρόλα για να συλλέξουμε τα ευρήματα (αυτή ήδη την είχαμε στην τάξη).

Βγήκαμε στην αυλή μας και εκεί τα παιδιά (ανά τέσσερις) έσκαβαν με λαχτάρα για να βρουν απολιθώματα. Όμως, όπως το είχαμε φανταστεί, δεν βρήκαμε τίποτε (κάποιες πέτρες μόνο). Επιστρέψαμε στην αίθουσα, πετάξαμε τα γάντια και καθαρίσαμε πολύ καλά τα χέρια μας με μικροβιοκτόνο υγρό.

Η εμπειρία αυτή ενθουσίασε τα παιδιά. Τι είναι αυτό που τους ενθουσίασε;

α) Τα παιδιά θέλουν να πράττουν και μαθαίνουν μέσω της πράξης. Το σκάψιμο με τα ίδια τους τα χέρια, ικανοποιεί αφ’ ενός την ανάγκη τους για δράση, αλλά και την ανάγκη τους να κάνουν ‘πραγματικές’ πράξεις και όχι αναπαραστάσεις ή μιμήσεις πράξεων.

β) Τα παιδιά θέλουν να ανακαλύπτουν. Η ιδέα της ανακάλυψης ενός από αιώνες κρυμμένου οστού, δημιουργεί έντονο ενδιαφέρον.

γ) Τα παιδιά μιμούνται πρότυπα. Οι επιστήμονες είναι πρότυπά τους. Θέλουν να μοιάσουν σε αυτούς, θέλουν να ανακαλύψουν όπως αυτοί, θέλουν να δράσουν όπως αυτοί, θέλουν να γίνουν μέλη της κοινότητάς τους.

δ) Η αλλαγή χώρου παίζει σημαντικό ρόλο στον ενδιαφέρον των παιδιών. Η έξοδος από την αίθουσα, η δυνατότητα πρόσβασης σε ένα χώρο που δεν πάτησαν ποτέ, εξάπτει το ενδιαφέρον τους.

ε) Η γη, το χώμα, είναι αγαπημένο υλικό για τα παιδιά.

στ) Ένα ακόμη στοιχείο που τους αρέσει πολύ είναι η ‘μεταμφίεση’ (φόρεσαν γάντια και ποδιές).

ζ) Η οργάνωση μίας δράσης και η επιτυχής έκβασή της (δεν έχει σημασία που δεν βρήκαμε, η δράση μας ολοκληρώθηκε επιτυχώς) είναι ενδιαφέρουσα και μόνο ως τέτοια.

Πώς μελετάς ένα είδος; Παρατηρώντας, συγκρίνοντας, ομαδοποιώντας, ταξινομώντας. Έτσι κατατάξαμε τους δεινόσαυρους σε κατηγορίες που πρότειναν τα παιδιά:

Α. Σαρκοφάγα Β. Φυτοφάγα

Α. Της στεριάς Β. Της θάλασσας Γ. Του αέρα

Α. Ζωοτόκα (τα περισσότερα θηλαστικά) Β. Ωοτόκα

Στις ίδιες κατηγορίες μπορούμε να κατατάξουμε και τα ζώα που ζουν σήμερα. Έτσι  πήραμε τα ζώα της γωνιάς του «Μικρόκοσμου» και τα κατατάξαμε στις παραπάνω κατηγορίες.

Στη συνέχεια συγκρίναμε τους δεινόσαυρους με τους ανθρώπους και καταγράψαμε τις ομοιότητες και τις διαφορές.

Τα παιδιά αναρωτήθηκαν γιατί εξαφανίστηκαν οι δεινόσαυροι και έτσι αναζητήσαμε τις αιτίες αυτής της εξαφάνισης. Σε ένα από τα βιβλία μας βρήκαμε ότι επιστημονική κοινότητα έχει καταλήξει σε τρεις υποθέσεις. Αυτό συμβαίνει γιατί δεν έχει μέχρι σήμερα τις επαρκείς αποδείξεις έτσι ώστε να αποδεχθεί τη μία από τις τρεις ως επικρατέστερη.

Η μία υπόθεση αφορά σε μετεωρίτη που χτύπησε εκείνη την περίοδο τη γη, με αποτέλεσμα να υπάρχει κρύο και σκοτάδι για μεγάλη χρονική περίοδο (μαράθηκαν τα φυτά, πέθαναν οι φυτοφάγοι, πέθαναν οι σαρκοφάγοι). Η δεύτερη υπόθεση υποστηρίζει ότι αιτία της εξαφάνισης ήταν ένα είδος ζώου που έτρωγε τα αυγά των δεινοσαύρων (εξαφανίστηκαν γιατί δεν κατάφεραν να έχουν απογόνους). Η τρίτη υπόθεση υποστηρίζει ότι η μετακίνηση των ηπείρων έφερε εκρήξεις ηφαιστείων, σκόνη και δηλητηριώδη αέρια που προκάλεσαν την εξάλειψη των δεινοσαύρων.

Για να βιώσουν τα παιδιά τη σχέση και την αλληλεξάρτηση των όντων, παίξαμε έναν αυτοσχεδιασμό στον οποίο χωρίστηκαν σε σαρκοφάγους και φυτοφάγους δεινόσαυρους. Οι φυτοφάγοι έτρωγαν φυτά (για φυτό βάλαμε το χριστουγεννιάτικο δέντρο μας) και οι σαρκοφάγοι τους φυτοφάγους. Όταν όμως κρύφτηκε ο ήλιος, τα φυτά ξεράθηκαν, έχοντας ως αποτέλεσμα να πεινάσουν οι φυτοφάγοι και να αρχίσουν να πεθαίνουν. Αυτό οδήγησε  στο θάνατο και τους σαρκοφάγους.

Τα παιδιά κατάλαβαν τη σχέση αλληλεξάρτησης που υπάρχει σε κάθε ζωντανό οργανισμό στη Γη. Κατάλαβαν ότι η επιβίωση των σαρκοφάγων εξαρτάται από την επιβίωση των φυτοφάγων, των οποίων η επιβίωση εξαρτάται από τα φυτά. Είναι λοιπόν σαν να υπάρχει μία αλυσίδα (τροφική αλυσίδα) η οποία δένει κάθε ζωντανό οργανισμό πάνω στη γη και εάν κοπεί έστω και ένας κρίκος αυτής της αλυσίδας, τότε όλοι οι οργανισμοί θα έχουν πρόβλημα. Μέσω της συνειδητοποίησης αυτής της σχέσης αλληλεξάρτησης, περάσαμε στο σήμερα, στα προστατευόμενα είδη και την καρέτα-καρέτα.

Σημείωση: Οι φωτογραφίες είναι από τους δεινόσαυρους που έφτιαξαν τα παιδιά.

Μόλις φτιάξαμε τη χρονομηχανή και ολοκληρώσαμε όλες οι προετοιμασίες, μπορούσαμε να ξεκινήσουμε το ταξίδι στο χρόνο. Έτσι την Παρασκευή μπήκαμε στη χρονομηχανή μας, δέσαμε τις ζώνες μας και ξεκινήσαμε.

Πρώτα παρακολουθήσαμε τη μεγάλη έκρηξη (το μπιγκ μπαγκ). Μετά είδαμε πώς δημιουργήθηκε η γη. Στη γραμμή του χρόνου κολλήσαμε τη γη και κάτω από αυτήν γράψαμε 4.500.000.000 χρόνια. Στη συνέχεια παρακολουθήσαμε πώς άρχισε να δημιουργείται η ζωή πάνω στη γη. Έτσι φτάσαμε στους δεινόσαυρους στους οποίους θα κάνουμε μία μικρή στάση.

Η Μυρτώ Π.Κ., η Αλίκη, η Κριστίνα και ο Αλέξανδρος έφτιαξαν τρία μικρά δεινοσαυράκια και τα κολλήσαμε στη γραμμή του χρόνου. Κάτω από αυτά γράψαμε 250.000.000 – 70.000.000 χρόνια (την περίοδο κατά την οποία ζούσαν οι δεινόσαυροι).

Μιλώντας για την εξέλιξη των ειδών, δεν θα μπορούσαμε να μην αναφερθούμε στον Δαρβίνο, τον επιστήμονα που για πρώτη φορά υποστήριξε αυτή τη θεωρία. Έτσι μιλήσαμε για το ταξίδι, και τις παρατηρήσεις που τον οδήγησαν στην υποστήριξη της  θεωρίας για την εξέλιξη των ειδών.

Μπορείτε να δείτε πώς γεννήθηκαν τα πρώτα έμβια όντα και πώς εξελίχθηκαν, στα ακόλουθα βίντεο:

Evolution Animated: From dinosaurs to man: http://www.youtube.com/watch?v=ZTPTAN3pgVw

Evolution: http://www.youtube.com/watch?v=tWMfDUMDaVQ&feature=related

Evolution In 5 Minutes: http://www.youtube.com/watch?v=CvrmZLGWfFs&NR=1&feature=endscreen

η 'εξέλιξη' όπως τη ζωγράφισε σήμερα ο Χρήστος

Στη διάρκεια των ελεύθερων δραστηριοτήτων, ο Γιώργος Α., ο Σπύρος και ο Αλέξανδρος σχεδίασαν από μία χρονομηχανή. Με αφορμή τα σχέδιά τους, συζητήσαμε στον κύκλο για τους χώρους και τη μορφή της χρονομηχανής μας και κάναμε ένα πρώτο σχέδιο.

Είπαμε ότι θα έπρεπε να έχει 20 θέσεις για τα παιδιά, δύο για τις νηπιαγωγούς και περίπου δέκα για τους επιστήμονές μας. Έτσι βρήκαμε το σύνολο όλων: 20+10=30+2= 32. Ο Γιώργος Α. πρότεινε να πάρουμε μαζί μας και τους γονείς, αλλά σκεφτήκαμε πως την ώρα που θα ταξιδεύουμε οι γονείς θα είναι στη δουλειά. Επίσης θα υπήρχε και το πρόβλημα του χώρου (πόσοι να χωρέσουν σε μία χρονομηχανούλα;). Αποφασίσαμε λοιπόν να ταξιδέψουμε μόνοι μας, αλλά να μιλάμε με τους γονείς μέσω σκάιπ (αφού θα έχουμε μαζί μας ηλ. υπολογιστές και σύνδεση στο διαδίκτυο).

Μάλιστα είπαμε ότι με δεδομένο ότι το ταξίδι μας θα είναι φανταστικό (αφού οι επιστήμονες δεν έχουν καταφέρει μέχρι σήμερα να φτιάξουν μία αληθινή χρονομηχανή που να μας ταξιδεύει στο παρελθόν), θα υποθέσουμε ότι τα παιδιά είναι 20 χρονών ‘μαθητευόμενοι επιστήμονες’.

Αλέξανδρος, Αλίκη, Γιώργος Α., Κριστίνα

Βασισμένοι στα σχέδια των παιδιών, σχεδιάσαμε ένα σκαρί από μέταλλο (για να είναι ανθεκτικό). Επάνω στο σκαρί βάλαμε θέσεις για 30 επιβάτες και δύο θέσεις για οδηγούς (θέσεις που θα παίρνουμε εναλλάξ). Μπροστά από τους οδηγούς βάλαμε ένα μεγάλο πίνακα με 4 οθόνες. Η Μυρτώ Π. πρότεινε οι οθόνες αυτές να δείχνουν στα τέσσερα σημεία γύρω από τη μηχανή μας (μπροστά, πίσω, δεξιά και αριστερά. Έτσι θα έχουμε πλήρη έλεγχο για ό,τι συμβαίνει έξω από τη μηχανή μας.

Όλος ο χώρος επάνω από το σκαρί θα καλύπτεται από ένα διαφανές ημισφαιρικό κουβούκλιο, έτσι ώστε να είμαστε προστατευμένοι, αλλά και να βλέπουμε έξω.

Μαλάινα, Διονυσία, Σπύρος, Μαρία

Χωρίσαμε το σκαρί σε τμήματα και φτιάξαμε αποθήκη τροφίμων και νερού (βάσει των καταστάσεων που είχε γράψει η ομάδα σίτισης), βιβλιοθήκη, τουαλέτα με ντουζιέρα (για την περίπτωση που θα πάμε σε έναν τόπο που δεν θα έχει ποτάμια ή λίμνες για να πλυθούμε), και κρεβατοκάμαρα (τα κρεβάτια θα είναι το ένα πάνω στο άλλο για εξοικονόμηση χώρου). Μπροστά θα έχει μια μεγάλη πόρτα για να βγαίνουμε και κυρίως να μπαίνουμε γρήγορα εάν παραστεί ανάγκη (π.χ. μας κυνηγήσει κάποιος δεινόσαυρος!). Η πόρτα θα ανοιγοκλείνει μηχανικά με ένα κουμπί, αλλά θα ανοιγοκλείνει και χειροκίνητα για την περίπτωση που θα χαλάσει ο μηχανισμός.

Γρηγόρης, Λάουρα, Ιωάννα, Μυρτώ Π.

Δεξιά και αριστερά από το σκαρί είναι ο χώρος των μηχανών. Οι μηχανές θα παίρνουν την ενέργειά τους από δύο μεγάλα φωτοβολταϊκά (για να μην παράγουν καυσαέρια που καταστρέφουν το περιβάλλον). Βέβαια τα παιδιά σκέφτηκαν ότι μπορεί και να υπάρχουν μεγάλες περίοδοι χωρίς ηλιοφάνεια και έτσι αποφάσισαν για εφεδρεία να πάρουμε μαζί μας και κάποια καύσιμα.

Εάν στο ταξίδι μας στο χώρο τα πιο βασικά όργανα είναι ένας χάρτης και μία πυξίδα, στο ταξίδι μας στο χρόνο το βασικότερο όργανο είναι ένα ρολόι.

Έτσι φτιάξαμε μεγάλα ρολόγια που μετράνε χρόνια και αιώνες (100 χρόνια). Οι φωτογραφίες μας δείχνουν τα ρολόγια αυτά λίγο πριν ολοκληρωθεί η κατασκευή τους.

Άλκης, Γιώργος Κ., Μυρτώ Σ., Χρήστος

Ό,τι γράψαμε για τη γραφή αφορά και στην επιστήμη, όπως και στα μαθηματικά. Η επιστήμη και τα μαθηματικά δεν είναι και δεν πρέπει να παρουσιάζονται στα παιδιά ως τομείς ξεκομμένοι από τη ζωή και τις ανάγκες που αυτή δημιουργεί.

Ένα παράδειγμα δουλειάς που εντάσσει τα παιδιά στον επιστημονικό τρόπο σκέψης και τα μαθηματικά, μέσω της ζωής και της καθημερινότητάς τους, είναι το ακόλουθο.

Καθ΄ όλη τη διάρκεια του φθινοπώρου τα παιδιά έφερναν στο σχολείο φύλλα δέντρων. Έτσι φτιάξαμε τη δική μας συλλογή φύλλων στη γωνιά της παρατήρησης.

Την ώρα των ελεύθερων δραστηριοτήτων τα παιδιά παρατηρούσαν, άγγιζαν, σύγκριναν, περιέγραφαν και αντέγραφαν σε χαρτί τα φύλλα της συλλογής.

Οι συλλογές φυσικών αντικειμένων που κάνουμε στη γωνιά της παρατήρησης είναι πολύ σημαντικές. Τα παιδιά μαθαίνουν να οργανώνουν το περιβάλλον τους, να παρατηρούν, να διακρίνουν, να συγκρίνουν. Μέσω της οργανωμένης παρατήρησης οδηγούνται σε ερωτήματα: Γιατί δεν είναι ίδια όλα τα φύλλα; Γιατί δεν έχουν το ίδιο χρώμα, σχήμα, πάχος, υφή; Γιατί στα ίδια φύλλα (τα φύλλα από το ίδιο δέντρο) άλλα είναι μεγάλα και άλλα μικρά; Γιατί ξεραίνονται; Τι γίνονται τα ξερά φύλλα; ‘Εξαφανίζονται’ ή μετατρέπονται σε κάτι άλλο;  

Στο τέλος του φθινοπώρου πήραμε τα φύλλα, όπως και κάποια μανταρίνια που είχε φέρει από το χωριό του ο Σπύρος, και κάναμε μία οργανωμένη δραστηριότητα.

Τα παιδιά χώρισαν τα φύλλα ανάλογα με το δέντρο ή το φυτό από το οποίο προέρχονταν, έκαναν δηλαδή ομαδοποίηση ανάλογα με ένα χαρακτηριστικό τους. Παρατήρησαν ομοιότητες και διαφορές στα φύλλα που προέρχονταν από διαφορετικά ή και από τα ίδια φυτά.

Η επόμενη δουλειά τους ήταν η σειροθέτηση (η ενέργεια μέσω της οποίας τοποθετούμε αντικείμενα στη σειρά, ως προς ένα χαρακτηριστικό).

Το χαρακτηριστικό αυτό στα φύλλα ήταν το μήκος, ενώ στα μανταρίνια ήταν το μέγεθος.

Σημειώνουμε ότι οι συγκρίσεις μεγεθών, η ομαδοποίηση  και η σειροθέτηση είναι οι ‘βάσεις’ πάνω στις οποίες δομείται η έννοια τους αριθμού.

Τέλος πήραμε τα φύλλα της μανταρινιάς και τα κολλήσαμε στο Φυτολόγιό μας, στη σειρά, ανάλογα με το μήκος τους. Εδώ αξίζει να σημειώσουμε ότι η άσκηση αυτή (όπως και η προηγούμενη σειροθέτηση) είναι και άσκηση ανάγνωσης. Οι μαθησιακοί τομείς δεν είναι απόλυτα διακριτοί. Σε κάθε άσκηση, σε κάθε δραστηριότητα μας δίνεται η ευκαιρία να δουλέψουμε ταυτοχρόνως πολλούς τομείς.

Τι κάναμε λοιπόν στη σειροθέτηση; Τοποθετήσαμε πρώτο το μεγαλύτερο  φύλλο. Πρώτο σημαίνει αριστερά. Έτσι τα παιδιά έμαθαν εμμέσως ότι πάντα αρχίζουμε να ‘διαβάζουμε’ (μεταφορικά και κυριολεκτικά) από τα αριστερά και προχωρούμε προς τα δεξιά.

Σημείωση: Ανεβάζουμε αυτή την ανάρτηση ετεροχρονισμένα γιατί μόλις τώρα καταφέραμε να περάσουμε τις φωτογραφίες από το κινητό.

ΔΙΑΝΟΜΗ

Το έργο που επιλέξαμε έχει έξι ήρωες. Όπως και σε άλλα θέατρα που ανεβάζουμε, χωρίσαμε τα παιδιά μας σε ομάδες και έτσι θα παίζουν τρία (έως τέσσερα) παιδιά τον ίδιο ρόλο.

Στις πρώτες πρόβες τα παιδιά άλλαζαν ρόλους, έτσι ώστε περνώντας από όλους σχεδόν τους ρόλους, να μπορέσουν να επιλέξουν το ρόλο που τους αρέσει. Την Τετάρτη 7/12 έκαναν την τελική επιλογή του ρόλου τους.

ΑΦΗΓΗΣΗ – ΧΟΡΟΓΡΑΦΙΑ

Το έργο μας έχει αφήγηση, τραγούδι και χορό. Τα λόγια, που είναι τα λιγότερα δυνατά (δεν υπάρχει κανένας λόγος να αποστηθίζουν μεγάλα κείμενα και να αγχώνονται παιδιά αλλά και γονείς), τα μοιράσαμε ισότιμα σε όλα τα παιδιά της τάξης. Τα ίδια τα παιδιά επέλεξαν το κομμάτι της αφήγησης που θα λένε.

Σχετικά με το χορό, φτιάχνουμε μαζί με τα παιδιά μία χορογραφία για κάθε ομάδα που θα έχει απλές κινήσεις, συμβολικές για κάθε ήρωα.

ΚΟΣΤΟΥΜΙΑ

Τα κοστούμια τους θέλουμε να είναι όσο πιο απλά γίνεται. Σε κάθε επιλογή μας δεν πρέπει να χάνουμε το στόχο μας, και πρώτος στόχος μας στη γιορτή είναι να περάσουμε όλοι καλά, παιδιά γονείς και νηπιαγωγοί. Πώς όμως να περάσουν καλά οι γονείς εάν όλες τις προηγούμενες μέρες τρέχουν για να ράψουν τα κοστούμια μας;

Αρχικώς σκεφτήκαμε να ράψουμε κάτι πολύ απλό, αλλά πολλοί γονείς δεν ξέρουν να ράβουν και δεν θα θέλαμε να πληρώσουν για να τα ράψουν. Η λύση που βρήκαμε λοιπόν είναι η ακόλουθη: έφερε το κάθε παιδί στο σχολείο ένα λευκό βαμβακερό (μακό) κοντομάνικο μπλουζάκι (της μαμάς, του μπαμπά, κλπ) σε τέτοιο μέγεθος που έρχεται σαν φόρεμα πάνω στο παιδί. Βάψαμε στο σχολείο τα μπλουζάκια στα χρώματα που έχουμε διαλέξει με τα παιδιά για την κάθε ομάδα (κίτρινο: αστέρια, ροζ: ποντικάκια, γκρι: ποντικοί, κόκκινο: πειρατές, πράσινο: στρατιώτες, γαλάζιο: κούκλες). Τα παιδιά πειραματίστηκαν με τα χρώματα βάφοντας τα μπλουζάκια τους. Είδαν στην πράξη πώς γίνεται το ροζ, το γαλάζιο, το γκρι. Η καλύτερη μάθηση είναι αυτή που αποκτάται μέσω της ικανοποίησης μίας πρακτικής ανάγκης, ως κομμάτι της ίδιας της ζωής.

Κάθε παιδί ζωγράφισε το μπλουζάκι του με συμβολικά στοιχεία από το ρόλο του. Ποντικάκια και Ποντικοί ζωγράφισαν ποντίκια. Τα Αστέρια ζωγράφισαν αστέρια. Οι Στρατιώτες ζωγράφισαν στρατιώτες (τύπου μολυβένιου στρατιώτη). Οι Κούκλες ζωγράφισαν λουλούδια και οι Πειρατές ζωγράφισαν καράβια.

 Έτσι έχουμε ένα φθηνό, όμορφο και λειτουργικό κοστούμι, με την προσωπική δημιουργική παρέμβαση του κάθε παιδιού.

ΣΚΗΝΙΚΟ

Το σκηνικό της παράστασης είναι πολύ απλό. Πάνω σε μπλε σκούρο φόντο (χαρτί του μέτρου) υπάρχουν αστέρια. Καθ’ όλη τη διάρκεια της προετοιμασίας της παράστασης είχαμε μετατρέψει τη γωνιά του Μικρόκοσμου σε γωνιά κατασκευής αστεριών. Εκεί, κατά τη διάρκεια των ελεύθερων δραστηριοτήτων, όσα παιδιά ήθελαν έφτιαξαν τα αστέρια μας.