Από τη Μεσολιθική περνάμε στη Νεολιθική περίοδο (περίπου 8.000 με 3.000 χρόνια π.Χ., ανάλογα με την περιοχή). Όπως είδαμε στη Μεσολιθική περίοδο, ο Χόμο Σάπιενς είχε οργανώσει το κυνήγι και το ψάρεμα. Όμως, παρά την καλή οργάνωση, το κυνήγι συνεχίζει να του δημιουργεί προβλήματα. Όταν σωθούν τα θηράματά του, είναι αναγκασμένος να μετακινηθεί. Αλλά η μετακίνηση είναι δύσκολη. Πρέπει να μαζέψει όλα του τα πράγματα και να τα κουβαλήσει στον ώμο, μέχρι να βρει έναν άλλο κατάλληλο τόπο για να εγκατασταθεί. Όσο οργανώνεται, τόσο  περισσότερα πράγματα έχει να κουβαλάει στη μετακίνηση (εργαλεία, όπλα, σκηνές, γούνες, δέρματα, σκεύη). Και όταν επιτέλους φτάσει σε έναν κατάλληλο για εγκατάσταση τόπο, θα πρέπει να ξαναστήσει τις σκηνές και όλο του το νοικοκυριό.

Ανασκαφή νεολιθικού οικισμού

Οι απώλειες που είχε η ομάδα κατά τη μετακίνηση ήταν πολλές. Εργαλεία και σκηνές καταστρέφονταν, ακόμη και μέλη της ομάδας πέθαιναν. Τα προβλήματα που του δημιουργεί η μετακίνηση, πιέζουν και προτρέπουν τον Χόμο Σάπιενς να βρει μια λύση, έτσι ώστε να μπορεί να εγκατασταθεί μόνιμα σε έναν τόπο. Η λύση που βρίσκει είναι η ακόλουθη: Εξημερώνει κάποια ζώα (πρόβατα, γουρούνια, κατσίκια, αγελάδες) και αρχίζει να τα εκτρέφει. Έτσι έχει πάντα φαγητό.

Έχοντας διασφαλίσει την τροφή του, μπορεί πλέον να εγκατασταθεί μόνιμα στον ίδιο τόπο (πάντα ο τόπος αυτός είναι κοντά στο νερό). Τώρα μπορεί και να κατασκευάσει ένα πιο καλό σπίτι: πιο γερό (ώστε να μην το σηκώνει ο άνεμος), πιο στεγανό (ώστε να μην το διαπερνά η βροχή), με καλύτερη μόνωση (ώστε να είναι πιο ζεστό όταν κάνει κρύο και πιο δροσερό όταν κάνει ζέστη), πιο ασφαλές (ώστε να μην το ρίχνουν τα άγρια ζώα). Φτιάχνει λοιπόν τα πρώτα σπίτια, χρησιμοποιώντας τα υλικά που βρίσκει στη φύση, δηλαδή πέτρες, χώμα και νερό (λάσπη, πυλό), καλάμια, ξύλα, άχυρο.

Την ίδια περίοδο ανακαλύπτει και την καλλιέργεια των φυτών και γίνεται γεωργός. Αντί να συλλέγει καρπούς και σπόρους από τη φύση, αποφασίζει να κάνει τη δική του παραγωγή, την οποία και θα ελέγχει. Κατασκευάζει εργαλεία (άροτρα) για να οργώσει τη γη, δηλαδή για να ανακατέψει το χώμα έτσι ώστε να γίνει μαλακό. Εξημερώνει το άλογο και το βόδι για τον βοηθήσουν στο όργωμα. Σπέρνει, ποτίζει, σκαλίζει, ξεβοτανίζει, θερίζει.

Όσο περισσότερο οργανώνει τη ζωή του, τόσο περισσότερα βοηθητικά σκεύη του χρειάζονται. Έτσι ο Χόμο Σάπιενς γίνεται όλο και πιο ικανός αγγειοπλάστης. Κατασκευάζει χρήσιμα σκεύη για το φαγητό (πιάτα, κατσαρολικά, ταψιά), για το νερό (ποτήρια, κανάτια, αμφορείς) και για την αποθήκευση των τροφών του (του γάλακτος, του σιταριού κλπ). Από πηλό κατασκευάζει και φούρνους για να ψήνει τα φαγητά του.

Η μόνιμη εγκατάσταση και η κατασκευή των πρώτων οικισμών (οίκος = σπίτι, οικισμός = ένας τόπος όπου είναι χτισμένα πολλά σπίτια, το ένα κοντά στο άλλο), η εξημέρωση των ζώων, η γεωργία, η αγγειοπλαστική και πάνω από όλα η συνεργασία των ανθρώπων για τη δημιουργία ενός κοινού έργου, είναι και τα πρώτα στοιχεία του ανθρώπινου πολιτισμού. Μέσω του πολιτισμού ο άνθρωπος κατορθώνει να ελέγξει και να οργανώσει τη φύση έτσι ώστε να εξασφαλίσει την επιβίωσή του.  

Σύνδεσμοι:

http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%9D%CE%B5%CE%BF%CE%BB%CE%B9%CE%B8%CE%B9%CE%BA%CE%AE_%CF%80%CE%B5%CF%81%CE%AF%CE%BF%CE%B4%CE%BF%CF%82

http://3gym-n-ionias.att.sch.gr/sjob/ergaleia.htm

http://www.encyclopedist.gr/index.php?page=%CD%E5%EF%EB%E9%E8%E9%EA%DE%20%F0%E5%F1%DF%EF%E4%EF%F2