Συντάκτρια: Κυριακή Φαρδή

Το «Τενεκεδένιο Σχολείο» είναι υπαρκτό και έχει μια υπέροχη πραγματική ιστορία. Μη νομίζετε ότι είναι ένα σχολείο της Τενεκεδούπολης και ουδεμία σχέση έχει με την αγαπημένη ιστορία της Ευγενίας Φακίνου. Πιστεύω, ωστόσο, ότι εάν η Φακίνου το γνώριζε σίγουρα με κάποιο τρόπο θα το έκανε κι αυτό ιστορία (πραγματική και φανταστική).

Το «Τενεκεδένιο Σχολείο», λοιπόν, είναι το 56^ο Νηπιαγωγείο Θεσσαλονίκης και βρίσκεται στην περιοχή της Τούμπας (Βιζύης και Πυλαίας). Είναι ένα από τα λίγα επταθέσια νηπιαγωγεία της χώρας και έχει μία μοναδική ιστορία που συνδέεται με την τοπική ιστορία της πόλης. Στην παρούσα ανάρτηση θα εξηγήσουμε γιατί ένα νηπιαγωγείο από τους Αμπελόκηπους (το δικό μας νηπιαγωγείο) έκανε εκπαιδευτικό πρόγραμμα για το «Τενεκεδένιο Σχολείο», θα παρουσιάσουμε πολύ συνοπτικά τα κύρια μέρη του προγράμματος και την πορεία δραστηριοτήτων, θα καταλήξουμε στις δραστηριότητες ολοκλήρωσης του προγράμματος και θα μιλήσουμε για πιθανές προεκτάσεις. Επειδή, αυτό το εκπαιδευτικό πρόγραμμα μας έχει προσφέρει σπουδαίες μαθησιακές εμπειρίες (και σε εμάς και στα παιδιά), μας έχει βοηθήσει να αναπτύξουμε συνεργατικές και ενσυναισθηματικές συμπεριφορές πιστεύουμε ότι θα αποδώσει και πολλές άλλες δράσεις στο μέλλον. Επιπλέον, υποστηρίζουμε ότι η ενασχόληση με εκπαιδευτικά προγράμματα τοπικής ιστορίας που έχουν τη δυνατότητα να καλλιεργήσουν στα παιδιά την έννοια της αποδοχής του άλλου και συνδυάζουν την πολιτιστική κληρονομιά με θέματα που μπορεί να χαρακτηριστούν ως «δύσκολα» για την προσχολική εκπαίδευση, όπως η επαφή με το ιστορικό τραύμα και το προσφυγικό ζήτημα, στις μέρες μας υπάρχει τρόπος και λόγος για να εφαρμοστούν στο ελληνικό νηπιαγωγείο με εξαιρετικά αποτελέσματα στην αναπτυξιακή πορεία των παιδιών σε γνωστικό, ψυχολογικό και συναισθηματικό επίπεδο.

Η ιδέα εφαρμογής αυτού του προγράμματος συνδέθηκε με το γεγονός ότι στο νηπιαγωγείο μας φοιτούν παιδιά προσφύγων. Σχεδόν κάθε χρόνο σχεδιάζουμε και εφαρμόζουμε ειδικά εκπαιδευτικά προγράμματα με στόχο την ενσωμάτωση των παιδιών αυτών αλλά και τη γνωριμία των άλλων παιδιών με το προσφυγικό ζήτημα μέσα από το παιχνίδι και τη δημιουργία θετικών παραδειγμάτων, αναπαραστάσεων και προτύπων που θα είναι ικανά να λειτουργήσουν ως ένα εναλλακτικό και ισχυρό πρότυπο ενάντια στη βία, την επιθετικότητα και τα τραυματικά γεγονότα που συνδέονται με τις συνθήκες πολέμου αποτέλεσμα των οποίων είναι το προσφυγικό ζήτημα. Είναι χαρακτηριστική η απάντηση που δίνουν τα παιδιά του νηπιαγωγείου μας όταν, για παράδειγμα, με αφορμή τις εθνικές γιορτές θα πρέπει να αναφερθούμε σε μάχες και σε τραυματικά γεγονότα. Στην ερώτηση, λοιπόν, «γιατί μιλάμε στο νηπιαγωγείο για τον πόλεμο;» τα παιδιά μας απαντούν αυθόρμητα «γιατί είμαστε το νηπιαγωγείο της Ειρήνης». Αυτή η αυθόρμητη απάντηση των παιδιών δεν είναι ούτε τυχαία, ούτε εύκολη. Προκύπτει από μία συνεργατική εργασία των εκπαιδευτικών που προσανατολίζονται σταθερά στην καλλιέργεια της εκπαίδευσης στη μη-βία, μέσα από οργανωμένα εκπαιδευτικά προγράμματα και μέσα από εστιασμένες παρεμβάσεις στην καλλιέργεια θετικών συμπεριφορών στα παιδιά και στις οικογένειές τους (για όλα αυτά, όμως, μπορούμε να μιλήσουμε σε κάποια άλλη ανάρτηση).

Το προηγούμενο σχολικό έτος μιλήσαμε με τα παιδιά για το προσφυγικό ζήτημα με τη βοήθεια ενός εκπαιδευτικού προγράμματος για τη φωτογραφία με θετικά αποτελέσματα σε σχέση με την ενσωμάτωση παιδιών προσφύγων στο νηπιαγωγείο μας (εάν θέλετε να δείτε το πρόγραμμα πατήστε εδώ). Φέτος, το εκπαιδευτικό μας «στοίχημα» ήταν να συνδυάσουμε το δικό μας ιστορικό προσφυγικό ζήτημα με το σημερινό δράμα των ανθρώπων της Μέσης Ανατολής που βρέθηκαν στη χώρα μας. Και ας το κάνουμε πιο ξεκάθαρο αυτό: ο κεντρικός στόχος του προγράμματος ήταν να κατανοήσουν τα παιδιά ότι το προσφυγικό πρόβλημα δεν το υφίστανται μόνο τα παιδιά των Συρίων, των Ιρακινών κ.ά. που γνωρίζουν στο νηπιαγωγείο τους και ζουν μαζί τους καθημερινά, αλλά είναι ένα παγκόσμιο και ιστορικό πρόβλημα που έζησαν και οι παππούδες και γιαγιάδες τους στην Ελλάδα πριν από πολλά χρόνια. Επειδή, ωστόσο, στα παιδιά του νηπιαγωγείου δεν μπορούμε να εξηγήσουμε αυτές τις έννοιες όπως θα τις εξηγούσαμε σε έναν ενήλικα κρίσιμο σημείο του προγράμματος ήταν η ανεύρεση του εκπαιδευτικού υλικού. Έτσι, μετά από μια αναζήτηση μηνών βρέθηκε ένα παιδικό βιβλίο της Άννας Ιακώβου με τίτλο «Το Τενεκεδένιο Σχολείο» (εικονογράφηση Αγγελική Δελεχά, εκδ. Θύρα, 2016) και ένα βιβλίο τοπικής ιστορίας με τίτλο «Το Τενεκεδένιο Σχολείο της Θεσσαλονίκης. Το σχολείο των προσφύγων» της Ελένης Τζιούτζια (εκδ., Κέντρο Ιστορίας Θεσσαλονίκης και δήμου Θεσσαλονίκης, 2002). Από το τελευταίο βιβλίο αντλήθηκε όλο το ιστοριογραφικό υλικό του εκπαιδευτικού προγράμματος το οποίο είναι σημαντικό και πλούσιο.

Με λίγα λόγια, η πορεία των δραστηριοτήτων στηρίχτηκε στη μεθοδολογία της ιστοριογραμμής («Storyline», Ηλιοπούλου, 2005, Αθήνα, Εκδ. Ελάτη) η οποία εντελώς συνοπτικά έχει ως αφετηρία και αφορμή της μία ιστορία (φανταστική ή πραγματική), μία αφήγηση. Στη συνέχεια, τα παιδιά διατυπώνουν ερωτήσεις οι οποίες δημιουργούν μία σειρά, μία γραμμή, μία πορεία δραστηριοτήτων, ώστε στο τέλος τα αρχικά ερωτήματα να απαντηθούν από τα ίδια τα παιδιά.

Η «αφήγηση- αφορμή» του εκπαιδευτικού μας προγράμματος ήταν η ιστορία της Άννας Ιακώβου «Το τενεκεδένιο Σχολείο». Τα παιδιά στη συνέχεια δημιούργησαν τους βασικούς ήρωες της ιστορίας ως εικαστικά έργα με τενεκεδάκια που έφεραν από τα σπίτια τους (το δάσκαλο, την μπουρού, το παιδί), δραματοποίησαν τους ρόλους, ώστε να αντιληφθούν μερικά βασικά στοιχεία της εποχής όπως την έλλειψη κεντρικής θέρμανσης, την έλλειψη οικοδομικών υλικών, τη σημασία της αξιοποίησης των τενεκέδων για τη δημιουργία ενός ολόκληρου σχολείου κ.ά.

Ο “δάσκαλος”, το “παιδί” και η “Μπουρού”

(εικαστικά έργα των παιδιών από τενεκεδάκια)

Στη συνέχεια, διατύπωσαν τις ερωτήσεις από τις οποίες προέκυψε η πορεία των δραστηριοτήτων. Οι ερωτήσεις αυτές ήταν: «Τι σημαίνει και γιατί υπάρχει;» (το Τενεκεδένιο Σχολείο), «Πώς μάθαιναν γράμματα τα παιδιά του Τενεκεδένιου Σχολείου;», «Πώς το έφτιαξαν;», «Πώς ακούγονται οι Τενεκέδες;», «Πώς ήταν από μέσα; Είχε ρολόϊ, παιχνίδια, υπολογιστή;».

Στην παρούσα ανάρτηση δε θα μπούμε σε μεθοδολογικές λεπτομέρειες, ούτε θα αναλύσουμε τις δραστηριότητες του προγράμματος μία προς μία. Αυτό είναι κάτι που, ίσως, γίνει σε μία από τις επόμενες δημοσιεύσεις που θα ακολουθήσουν για το θέμα αυτό. Εκείνο που θα κάνουμε, όμως, είναι να τονίσουμε τον τρόπο με τον οποίο απαντήθηκαν οι ερωτήσεις των παιδιών ο οποίος μας συνδέει με την ιστορία ως επιστήμη αναφοράς και με την τοπική ιστορία. Τα παιδιά, λοιπόν, μελέτησαν τα φωτογραφικά ντοκουμέντα -ιστορικές πηγές που υπάρχουν στο βιβλίο της Ελένης Τζιούτζια σε δύο θεματικές ενότητες: α) Μικρασιατική Καταστροφή και β) η Ζωή των Προσφύγων στη Θεσσαλονίκης. Είδαν, επίσης, οπτικοποιημένο ιστοριογραφικό υλικό που υπάρχει στο διαδίκτυο σχετικό με τα προηγούμενα θέματα και στο τέλος ομαδοποίησαν τις πληροφορίες αυτές και έδωσαν τις δικές τους απαντήσεις. Επίσης, δημιούργησαν το Τενεκεδένιο Σχολείο σε ένα κουτί από τενεκέ λαδιού, έγραψαν την πραγματική ιστορία του «Τενεκεδένιου Σχολείου», έγραψαν ένα τραγούδι για το «Τενεκεδένιο Σχολείο» και επισκεφτήκαμε το ίδιο το «Τενεκεδένιο Σχολείο» για να πούμε την ιστορία του στα παιδιά που φοιτούν εκεί, να τα γνωρίσουμε, να γίνουμε φίλοι και να αδερφοποιηθούμε μαζί τους.

Η επίσκεψή μας στο «Τενεκεδένιο Σχολείο» ήταν ένα κορυφαίο σημείο του εκπαιδευτικού μας προγράμματος. Στο σημείο αυτό πρέπει να ευχαριστήσω, προσωπικά ως προϊσταμένη του νηπιαγωγείου, τη θετική ανταπόκριση όλων των συναδερφισσών (συγκινητική θα έλεγα) του δικού μας νηπιαγωγείου και του «Τενεκεδένιου Σχολείου» τόσο σε όλο το εκπαιδευτικό πρόγραμμα όσο και στην επίσκεψη. Για το λόγο αυτό θα κάνω, ειδική αναφορά στο πρόγραμμα της επίσκεψης. Ξεκινήσαμε από το νηπιαγωγείο μας (τα δύο τμήματά μας) με τη συνοδεία και την πολύτιμη βοήθεια κάποιων γονέων. Επισκεφτήκαμε πρώτα το «Παιδικό Μουσείο Θεσσαλονίκης» στο οποίο τα παιδιά παρακολούθησαν το εκπαιδευτικό πρόγραμμα με θέμα τα «παιχνίδια ζωντανεύουν» και, έτσι εμπλούτισαν τις γνώσεις και μαθησιακές τους εμπειρίες για τον τρόπο ζωής των παιδιών τόσο στην εποχή του Τενεκεδένιου Σχολείου, όσο και παλαιότερα. Αφού ολοκληρώθηκε η επίσκεψή μας στο «Παιδικό Μουσείο» συνεχίσαμε την εξόρμησή μας στο Τενεκεδένιο Σχολείο. Εκεί μας περίμεναν οι συναδέρφισσες του νηπιαγωγείου για να γνωριστούμε και να ανταλλάξουμε δώρα, γνώσεις και εμπειρίες. Το ένα τμήμα του νηπιαγωγείου μας επισκέφτηκε ένα τμήμα από το Τενεκεδένιο Σχολείο και το άλλο τμήμα ένα άλλο. Ετοιμάσαμε δώρα για να τους δώσουμε και μας ετοίμασαν και οι οικοδεσπότες μας (όλα αυτά υπάρχουν στο υλικό που συνοδεύει αυτή την ανάρτηση). Αφού ολοκληρώσαμε τις δραστηριότητές μας στις αίθουσες του νηπιαγωγείου στη συνέχεια φάγαμε στην αυλή, παίξαμε όλοι και όλες μαζί και ξεναγηθήκαμε στον υπόλοιπο χώρο του νηπιαγωγείου, διαδρόμους, αίθουσες ύπνου, τραπεζαρίες, γραφεία κ.ά. και έτσι τα παιδιά κατάλαβαν αυτό που πάντα λέγαμε στο εκπαιδευτικό μας πρόγραμμα ότι οι άνθρωποι που ήρθαν πρόσφυγες από τη Σμύρνη τα κατάφεραν τόσο καλά ώστε, σήμερα, το «Τενεκεδένιο Σχολείο» δεν είναι πια «τενεκεδένιο», αλλά ένα μεγάλο πολυδύναμο νηπιαγωγείο με πολλά παιδιά και πολλές αίθουσες και νηπιαγωγούς, ένα από τα μεγαλύτερα σχολεία της χώρας. Λίγο πριν να αποχωρήσουμε από το Τενεκεδένιο Σχολείο υποσχεθήκαμε ότι δε θα το ξεχάσουμε και ότι θα «αδερφοποιηθούμε» για να κάνουμε πολλές άλλες δραστηριότητες στη συνέχεια μαζί.

Πιθανές προεκτάσεις αυτού του εκπαιδευτικού προγράμματος είναι η δημιουργία δικτύου μεταξύ των δύο σχολείων μέσα από προγράμματα όπως το e-Twinning κ.ά., η δημιουργία εκδηλώσεων με θέμα την ιστορία του «Τενεκεδένιου Σχολείου», γιορτών στο νηπιαγωγείο κ.ά. Το πρόγραμμα αυτό ήταν τόσο δημιουργικό για μας και τα παιδιά που δε θέλουμε να το αποχωριστούμε, οπότε υπάρχουν προοπτικές για τη συνέχειά του στο μέλλον.

Παράρτημα: Μέρος του εκπαιδευτικού υλικού που δημιουργήσαμε μαζί με τα παιδιά κατά τη διάρκεια του προγράμματος και της επίσκεψής μας στο «Παιδικό Μουσείο» και το «Τενεκεδένιο Σχολείο».

Τα επόμενα ποιήματα και η αφήγηση δημιουργήθηκαν από τα παιδιά του νηπιαγωγείου μας κατά τη διάρκεια του εκπαιδευτικού προγράμματος μέσα στο χώρο μας και τα παρουσιάσαμε στα παιδιά του «Τενεκεδένιου Σχολείου» όταν τα επισκεφτήκαμε.

Ποίημα (πριν την αφήγηση της ιστορίας)

«Χρυσή κλωστή δεμένη

στο κουβάρι του χρόνου τυλιγμένη

δώστης κλότσο να γυρίσει,

στο «Τενεκεδένιο Σχολείο» να μας οδηγήσει».

Αφήγηση (τα παιδιά αφηγήθηκαν την παρακάτω ιστορία λέγοντας το κάθε ένα από μία φράση, το ένα μετά το άλλο):

«Η πραγματική ιστορία του Τενεκεδένιου Σχολείου».

Το 1922 οι Τούρκοι έδιωξαν τους Έλληνες από τη Σμύρνη. Οι έλληνες έγιναν πρόσφυγες και προσφυγόπουλα. Δεν πήραν λεφτά γιατί τα έκαψε η φωτιά. Με τα πλοία έφτασαν στην Ελλάδα, στη Θεσσαλονίκη και στην Τούμπα.

Το 1923 ιδρύθηκε το Τενεκεδένιο Σχολείο. Το είχαν φτιάξει από τενεκέδες οι τενεκετζήδες. Ο δάσκαλος μάθαινε στα παιδιά γράμματα και έγραφε στο μαυροπίνακα με την κιμωλία. Τα παιδιά ζήσαν καλά και, ακόμη, καλύτερα, μεγάλωσαν και έχτισαν ένα μεγάλο σχολείο στη θέση του Τενεκεδένιου».

Τραγούδι (το τραγουδήσαμε όλοι μαζί με το ρυθμό και τη μελωδία «γιούπι-για, για, γιούπι, γιούπι για.)

«Γιούπι, για, για, γιούπι γιουπι για,

Το Τενεκεδένιο Σχολείο μια φορά

Είχε τρόμερα παιδιά

Είχε δάσκαλο καλό

Που έδιωχνε το φόβο μακριά.

Γιούπι, για, για, γιούπι, γιούπι για,

Ο πετροπόλεμος απαγορευόταν αυστηρά

Ο αέρας σαν φυσούσε

Τους τενεκέδες τους κουνούσε

Μπαμ, μπαμ, μπαμ, μπαμ,

Έκανε τρελά.

Γιούπι, για, για, γιούπι, γιούπι, για

Τα παιδιά μεγάλωσαν καλά.

Έγιναν σπουδαία και τρανά

Και μαθαίνουμε γι’ αυτά

Και περνάμε όλοι μια χαρά!»

Η ιστορία του Τενεκεδένιου Σχολείου όπως συνοπτικά αναφέρεται στις τελευταίες σελίδες του βιβλίου της Άννας Ιακώβου:

«Το 1923 στην περιοχή της Τούμπας, τον μεγαλύτερο προσφυγικό συνοικισμό της Θεσσαλονίκης, κατασκευάστηκε το Τενεκεδένιο Σχολείο. Ήταν μια αποθήκη φτιαγμένη πρόχειρα από τενεκέδες κηροζίνης, τους οποίους είχαν αφήσει εκεί οι σύμμαχοι από τον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο. Οι τενεκέδες αυτοί αποτέλεσαν το δομικό υλικό για να δημιουργηθεί το σχολείο, στο οποίο φοίτησαν τα προσφυγόπουλα του συνοικισμού».

Φωτογραφικό Υλικό.

Από την επίσκεψη στο Παιδικό Μουσείο

Από την επίσκεψη στο “Τενεκεδένιο Σχολείο”

Η “αφίσα-δώρο” που μας προσφέρουν τα παιδιά του Τενεκεδένιου Σχολείου

Το “Τενεκεδένιο Σχολείο” που ετοιμάσαμε για να τους προσφέρουμε εμείς δώρο.

Η κάρτα-δώρο με ευχές για το Τενεκεδένιο Σχολείο

Η αφίσα-δώρο που ετοιμάσαμε εμείς για να προσφέρουμε στα παιδιά του “Τενεκεδένιου Σχολείου”

Ακολουθεί μέρος του ιστοριογραφικού υλικού (φωτογραφίες-ιστορικά ντοκουμέντα) που αξιοποιήσαμε στο πρόγραμμα από το βιβλίο της Ελένης Τζιούτζια (“Το Τενεκεδένιο Σχολείο της Θεσσαλονίκης. Το σχολείο των προσφύγων”, Θεσσαλονίκη, 2002).

“Η ζωή στους συνοικισμούς”

Το “Τενεκεδένιο Σχολείο” της Θεσσαλονίκης

Το νηπιαγωγείο μας επισκέφτηκε η Ανθή Θάνου και ο Αλέξανδρος Μακρής. Εμψύχωσαν με το δικό τους μοναδικό τρόπο τους ήρωες λαϊκών παραμυθιών απ’ όλον τον κόσμο. Οι αφηγήσεις τους μάγεψαν τα παιδιά που παρακολούθησαν αφοσιωμένα τις ιστορίες και συμμετείχαν με χορό και τραγούδι.

Μετά την παράσταση τα παιδιά ζωγράφισαν τους ήρωες που ξεχώρισαν από τα παραμύθι και την κα Ανθή να αφηγείται τις ιστορίες της!

Τους ευχαριστούμε θερμά και θα χαρούμε να τους έχουμε ξανά κοντά μας.

Συντάκτρια: Κυριακή Φαρδή

Πρόσφατα το νηπιαγωγείο μας δέχτηκε μια ιδιαίτερη επίσκεψη. Ωφελούμενοι του ΚΗΦΗ (Κέντρου Ημερήσιας Φροντίδας Ηλικιωμένων) του Δήμου Παύλου Μελά ήρθαν στο χώρο μας για να γνωρίσουν τα παιδιά, να παίξουν και να δημιουργήσουν μαζί τους. Ο σκοπός της επίσκεψης ήταν ψυχαγωγικός και εκπαιδευτικός και έγινε στο πλαίσιο του προγράμματος “Νοιάζομαι και Δρω” στο οποίο συμμετέχει το νηπιαγωγείο μας. Η κεντρική έννοια με την οποία εργαζόμαστε στο πλαίσιο αυτού του προγράμματος είναι η έννοια του εθελοντισμού, της αλληλεγγύης και της κοινωνικής προσφοράς.

Τα παιδιά του νηπιαγωγείο μας ενημερώθηκαν για τη φροντίδα που παρέχεται σε άτομα μεγαλύτερης ηλικίας, για τις ιδιαίτερες ανάγκες τους, τις προτιμήσεις και τα ενδιαφέροντά τους μέσα από μία αφήγηση-παραμύθι και ενημερώθηκαν, επίσης, για το ρόλο των κοινωνικών φροντιστών. Στη συνέχεια, μέσα από ένα οργανωμένο πρόγραμμα παιχνιδιών έπαιξαν μικροί και μεγάλοι μαζί, σε μεικτές ομάδες και δημιούργησαν χαρούμενες κατασκευές.

Αυτή η δράση πραγματοποιήθηκε σε ένα κλίμα χαράς και θετικών συναισθημάτων. Η συνύπαρξη μικρών και μεγάλων έδειξε ότι μέσα στο νηπιαγωγείο μπορεί να δημιουργηθεί ένας δημιουργικός και χαρούμενος κύκλος αγάπης και ασφάλειας μέσα στον οποίο μπορούν όλοι να νοιώσουν όμορφα, να μοιραστούν ευχάριστες εμπειρίες ζωής για την καθημερινότητά τους και το παρελθόν τους, να χαρούν και να γεμίσει η ζωή τους αισιοδοξία και ελπίδα.

Τα παιδιά του νηπιαγωγείου μας απέκτησαν δεξιότητες και ικανότητες αναπτύσσοντας την κοινωνικοποίησή τους, αυξάνοντας την ενσυναίσθησή τους, γνωρίζοντας τον “άλλον άνθρωπο” και τις ιδιαίτερες ανάγκες του. Έτσι, το σύγχρονο νηπιαγωγείο δίνει ένα μήνυμα αλληλεγγύης και κοινωνικής προσφοράς, ενάντια σε κάθε μορφή κοινωνικού αποκλεισμού.

Ευχαριστούμε θερμά την υπεύθυνη του ΚΗΦΗ Δήμου Παύλου Μελά Ελίνα Τερσενίδου, τις κοινωνικές φροντίστριες Λαμπρινή Γιαπουτζή και Σταυρούλα Σταματάκη, όπως επίσης και τους/τις ωφελούμενους/ες Σοφία Μπελντεμίρη, Ερασμία Αθανασίου, Μαρία Δελλή, Ευγενία Ιωαννίδου, Αναστάσιο Σιωπίδη, Θεόφιλο Αναγνώστου για την τιμή που μας έκαναν να επισκεφτούν το νηπιαγωγείο μας. Τους περιμένουμε να έρθουν ξανά.

Μικροί και Μεγάλοι σε δράση!

Συντάκτρια: Κυριακή Φαρδή

Κατά τη διάρκεια της εορταστικής χριστουγεννιάτικης περιόδου ετοιμάσαμε πολλές δραστηριότητες με σκοπό τη μάθηση, την ψυχαγωγία και την ανάπτυξη της δημιουργικής σκέψης των παιδιών.

Μάθαμε τα κάλαντα και επισκεφτήκαμε το δημοτικό σχολείο της περιοχής μας για να τα πούμε.

Ετοιμάσαμε Χριστουγεννιάτικη εκδήλωση-γιορτή.

Ετοιμάσαμε Χριστουγεννιάτικα διακοσμητικά, ημερολόγια κ.ά. για να στολίσουν τα σπίτια των παιδιών.

Επίσης, συζητήσαμε, παίξαμε, ζωγραφίσαμε, ετοιμάσαμε χειροτεχνίες και πολλές άλλες εκπλήξεις.

Συντάκτρια: Κυριακή Φαρδή

Κάθε χρόνο λειτουργεί η δανειστική βιβλιοθήκη στις αίθουσες του νηπιαγωγείου μας. Η λειτουργία της συνδέεται με πολλά προγράμματα, όπως φιλαναγνωσίας, ομαλής μετάβασης από το νηπιαγωγείο στο δημοτικό σχολείο (βλ. σχετικά εδώ) κ. ά. Κάθε Παρασκευή τα παιδιά δανείζονται βιβλία παιδικής λογοτεχνίας (γνωστά παραμύθια, μικροϊστορίες, βιβλία γνώσεων κ.ά.), συμπληρώνουν την καρτέλα δανεισμού και τα επιστρέφουν στη βιβλιοθήκη της αίθουσας τη Δευτέρα. Συζητάμε όλα όσα τους έκαναν εντύπωση στα βιβλία που διάβασαν, βλέπουμε και σχολιάζουμε τις ζωγραφιές τους και τοποθετούμε τα βιβλία και τα ονόματα των παιδιών (καρτέλες δανεισμού και ειδικά καρτελάκια με το όνομα του παιδιού για τη βιβλιοθήκη) στην κατάλληλη θέση.

Η επίσκεψή μας στη δανειστική βιβλιοθήκη του Δήμου μας (Αμπελοκήπων- Μενεμένης) είχε ως σκοπό τα παιδιά να γνωρίσουν το χώρο, το παιδικό της τμήμα και τα βιβλία της και να εξοικειωθούν με τη διαδικασία του δανεισμού, την ιδέα της χρήσης του βιβλίου ως εργαλείου απόκτησης γνώσεων και δεξιοτήτων. Επίσης, να γνωρίσουν το βιβλίο ως έναν εναλλακτικό τρόπο ψυχαγωγίας σε σχέση με τη συχνή χρήση της οθόνης (ηλεκτρονικά παιχνίδια, τηλεοπτικές παιδικές σειρές κ. ά.) με στόχο την πρόληψη ενάντια στον εθισμό στις οθόνες (του κινητού, του ηλεκτρονικού υπολογιστή κ.ά.)

Η επίσκεψη στη δανειστική βιβλιοθήκη του δήμου Αμπελοκήπων- Μενεμένης και, ειδικά, στο παιδικό της τμήμα συνδυάστηκε με ανάλογες δραστηριότητες πριν και μετά από αυτήν που εφαρμόστηκαν στο χώρο του νηπιαγωγείου. Παρακάτω αναφέρονται συνοπτικά (σε τίτλους):

Δραστηριότητες πριν την επίσκεψη:

Γνωριμία με την έννοια και το ρόλο των τοπικών δανειστικών βιβλιοθηκών μέσα από εποπτικό υλικό (φωτογραφίες). Γνωριμία με το επάγγελμα του/της βιβλιοθηκονόμου, το ρόλο και τα καθήκοντά του/της. Γνωριμία με τον τρόπο που κάποιος/α γίνεται μέλος της βιβλιοθήκης και αποκτά τη δική του καρτέλα δανεισμού.

Προετοιμασία “συνέντευξης” για τη βιβλιοθηκονόμο της δανειστικής βιβλιοθήκης κατά τη διάρκεια της επίσκεψης. Δημιουργία λίστας ερωτήσεων. Οι ερωτήσεις που έκαναν τα παιδιά ήταν:

-Πώς σας λένε;

-Σας αρέσει η δουλειά που κάνετε;

-Σας αρέσουν τα βιβλία που έχετε;

-Ποιο είναι το αγαπημένο σας βιβλίο;

-Σας αρέσει να ζωγραφίζετε;

-Έρχονται συνέχεια παιδιά για να πάρουν τα βιβλία;

-Πώς είναι η δουλειά σας; Τι κάνετε μέσα στη βιβλιοθήκη;

-Έχετε σπουδάσει; Τι έχετε σπουδάσει για να γίνεται βιβλιοθηκονόμος;

-Σας αρέσει να γράφετε;

Δραστηριότητες κατά τη διάρκεια της επίσκεψης:

Γνωριμία με το χώρο της βιβλιοθήκης και το κτίριό της (προπολεμικό αρχοντικό της περιοχής, τοπική ιστορία). Γνωριμία με τη βιβλιοθηκονόμο και συνέντευξη των παιδιών (διατύπωση ερωτήσεων, απαντήσεις από τη βιβλιοθηκονόμο). Συζήτηση (ερωτήσεις-απαντήσεις) σχετικά με αγαπημένα βιβλία των παιδιών και τα βιβλία της δανειστικής βιβλιοθήκης. Επιλογή ενός βιβλίου και ανάγνωσή του μέσα στο χώρο της βιβλιοθήκης. Επιλογή ενός άλλου βιβλίου για δανεισμό και ανάγνωση στο χώρο του νηπιαγωγείου.

Δραστηριότητες μετά από την επίσκεψη:

Συζήτηση με θέμα τις εντυπώσεις των παιδιών από την επίσκεψη. Σχολιασμός της σημασίας και της αξίας του δανεισμού βιβλίων και σύνδεση με την εκπαιδευτική διαδικασία.

Ανάγνωση αποσπασμάτων από το βιβλίο “Ο Φωκίων ήταν ελάφι” του Μάνου Κοντολέων. (Η επίσκεψή μας στη δανειστική βιβλιοθήκη συνέπεσε χρονικά με την επέτειο του Πολυτεχνείου. Ζητήσαμε, λοιπόν, από την κυρία βιβλιοθηκονόμο να μας δανείσει ένα σχετικό βιβλίο με την επέτειο αυτή. Το βιβλίο το επεξεργαστήκαμε ανάλογα και παρουσιάσαμε αποσπάσματά του τη μέρα της γιορτής μας).

Οι εντυπώσεις των παιδιών ήταν θετικές και η αποδοχή των δραστηριοτήτων ενθουσιώδης. Έτσι, ο δανεισμός των βιβλίων από τη δανειστική βιβλιοθήκη της αίθουσας μας δεν είναι πια μία συνήθεια αλλά τρόπος ζωής. Ευχόμαστε και ελπίζουμε τα παιδιά του νηπιαγωγείου μας να γίνουν μέλη της τοπικής βιβλιοθήκης και να δανείζονται και από κει αγαπημένα τους βιβλία.

Συντάκτρια: Κυριακή Φαρδή

Στο πλαίσιο του εκπαιδευτικού προγράμματος για τη Μετάβαση από το νηπιαγωγείο στο δημοτικό σχολείο και του προγράμματος “Νοιάζομαι” πραγματοποιήθηκε επίσκεψη του ενός τμήματος του νηπιαγωγείου στην Γ’ τάξη του 7ου Δημοτικού Σχολείου. (Για να ενημερωθείτε για τα προγράμματα πατήστε εδώ για το πρόγραμμα της μετάβασης και εδώ για το πρόγραμμα “Νοιάζομαι”)

Κατά τη διάρκεια της επίσκεψης:

Η κυρία Άννα Καρατζίκα (διευθύντρια του 7^ου Δημ. Σχολείου) και η κα Λίνα Μεσσέ (δασκάλα της τρίτης δημοτικού) μας υποδέχτηκαν με ειδική διαρρύθμιση της σχολικής αίθουσας. Μικροί και Μεγάλοι κάθισαν άνετα και ήταν έτοιμοι/ες να γνωριστούν.

Παίξαμε το πρώτο παιχνίδι «γνωριμίας»: «Λέω το όνομά μου και κάτι που μου αρέσει».

Τραγουδήσαμε και παίξαμε για τα παιδιά όλου του κόσμου: «Καλημέρα φιλαράκι», «Καλημέρες σε διάφορες γλώσσες του κόσμου», «Χέρια σαν κι αυτά» (για να ακούσετε το τραγούδι “Χέρια σαν κι αυτά” πατήστε εδώ).

Παρουσιάσαμε τις ζωγραφιές που ετοιμάσαμε σχετικά με τις έννοιες «Ενεργός πολίτης», «Αλληλεγγύη», «Εθελοντισμός», «Δικαίωμα» και «Μαζεύω 2 κουτιά γάλα».

Στη συνέχεια, τα παιδιά χωρίστηκαν σε ζευγαράκια (ένα παιδί από την Γ’ Δημοτικού και ένα παιδί από το Νηπιαγωγείο) και συνεργάστηκαν για να ετοιμάσουμε κατασκευή-χωνάκι για τις καραμελίτσες μας.

Μόλις ετοιμάστηκε η κατασκευή, αλλάξαμε θέσεις (τώρα οι μικροί κάθονται στη θέση των μεγάλων και οι μεγάλοι στη θέση των μικρών). Ακούσαμε την ιστορία της «Κοκός» μίας κοτούλας που βρήκε μόνο του ένα αβγό και το υιοθέτησε και δεν το έδινε για να το βάψουν κόκκινο για την Πασχαλιά. Το αβγό έσπασε και βγήκε από αυτό ένα διαφορετικό πουλάκι. Έτσι, η Κοκό έγινε μανούλα.

Τέλος, πριν να φύγουμε τα παιδιά της κυρίας Λίνας μας χάρισαν δωράκια-σελιδοδείκτες με πασχαλινές ευχές.

Επισκεφτήκαμε το γραφείο της κυρίας Άννας και μας κέρασε λιχουδιές.

Αυτό δεν είναι Δημοτικό!

Είναι μία γλύκα σα Ζαχαρωτό!

Στη συνέχεια, τα παιδιά της Γ’ Δημοτικού, μαζί με τη δασκάλα τους την κυρία Λίνα, επισκέφτηκαν το νηπιαγωγείο μας. Μας αφηγήθηκαν μια ιστορία για την Άνοιξη, μας εξήγησαν τη σημασία και τους συμβολισμούς του σήματος των γιατρών του κόσμου και μας ενημέρωσαν για την ολοκλήρωση του προγράμματος “Νοιάζομαι” και την παράδοση 300 κουτιών γάλακτος στους Γιατρούς του κόσμου, γεγονός που δείχνει την επιτυχία του προγράμματος.

Τους χαρίσαμε από την πλευρά μας πασχαλινά δωράκια και ευχές και υποσχεθήκαμε ότι θα συμμετέχουμε και την επόμενη χρονιά στην προσπάθειά τους να βοηθήσουν τα παιδιά όλου του κόσμου που υποφέρουν.

Σε επόμενη δραστηριότητα είδαμε το βιντεάκι με την ιστορία της “Ειρήνης”, ενός παιδιού πρόσφυγα, συζητήσαμε για τις συνέπειες του πολέμου, την ανάγκη των ανθρώπων που έχουν ζήσει σε συνθήκες πολέμου να βρουν μία ειρηνική πατρίδα για να ζήσουν και για τη βοήθεια που χρειάζονται για να κάνουν μια νέα αρχή σε έναν φιλόξενο τόπο. (Εάν θέλετε να δείτε το βιντεάκι πατήστε εδώ).

Συντάκτρια Κυριακή Φαρδή

Την Πέμπτη 11 Φεβρουαρίου 2016 τα παιδιά του νηπιαγωγείου μας είχαν την ευκαιρία να επισκεφτούν το Παιδικό Μουσείο Θεσσαλονίκης (για να δείτε πληροφορίες για το μουσείο πατήστε εδώ). Παρακολούθησαν ένα εκπαιδευτικό πρόγραμμα κατάλληλο για την ηλικία τους, σχεδιασμένο και εφαρμοσμένο από τις παιδαγωγούς του μουσείου. Έτσι, γνώρισαν ομαδικά παιχνίδια από άλλες εποχές, τσίγκινα παιδικά παιχνίδια από το δεύτερο μισό του προηγούμενου αιώνα, στοιχεία από την καθημερινή ζωή των ανθρώπων και από την εκπαίδευσή τους στο πρόσφατο παρελθόν.

Στο πλαίσιο των δραστηριοτήτων που σχεδιάστηκαν και εφαρμόστηκαν στο νηπιαγωγείο μετά την επίσκεψη στο μουσείο, υλοποιήθηκε δραστηριότητα δημιουργίας εννοιολογικού χάρτη με θέμα τα μουσεία.

Οι εννοιολογικοί χάρτες ενσωματώνονται στις εκπαιδευτικές δραστηριότητες των νηπιαγωγείων επειδή με την δημιουργία τους πετυχαίνουμε πολλαπλούς στόχους: 1) καταγράφουμε τις ιδέες και αναπαραστάσεις των παιδιών για ένα θέμα με την βοήθεια του γραπτού λόγου και της εικόνας (η νηπιαγωγός παίζει τον ρόλο γραφέα ή εάν έχουμε αρκετό χρόνο γράφουν και τα ίδια τα παιδιά), 2) αναπτύσσουμε δεξιότητες προφορικού και γραπτού λόγου, 2) αναπτύσσουμε την δημιουργική σκέψη των παιδιών και την φαντασία τους, 3) συνδέουμε τις δραστηριότητες του νηπιαγωγείου, ώστε να υπάρχει συνοχή στο εκπαιδευτικό πρόγραμμα. Με την δημιουργία ηλεκτρονικού εννοιολογικού χάρτη αυξάνεται η προστιθέμενη αξία στην διδακτική πράξη καθώς αναπτύσσονται επιπλέον δεξιότητες και ικανότητες: 1) γνωριμία με την χρήση του υπολογιστή ως εργαλείου μάθησης και όχι μόνο ως μέσο ψυχαγωγείας, 2) ανάπτυξη δεξιοτήτων σχετικά με την χρήση του υπολογιστή όπως η σωστή στάση του σώματος, η εξοικείωση με το ποντίκι, ο συντονισμός χεριού ματιού, η εξοικείωση με το πληκτρολόγιο και την οθόνη κ.ά.

Για την δημιουργία ηλεκτρονικού εννοιολογικού χάρτη στο νηπιαγωγείο μας αξιοποιήθηκε το λογισμικό Revelation Natural Art, RNA. Οι οδηγίες για την εφαρμογή της δραστηριότητας ήταν προφορικές (από την νηπιαγωγό). Για να διευκολυνθούν τα παιδιά και η νηπιαγωγός στην εφαρμογή της δραστηριότητας δημιουργήθηκε ένας πίνακας αναφοράς με τα βήματα της δραστηριότητας διατυπωμένα με σειρά και σαφήνεια (για να δείτε τον πίνακα πατήστε Ζωγραφίζω εννοιολογικό χάρτη για την έννοια μουσείο_Φύλλο εργασίας_RNA).

Η δραστηριότητα εφαρμόστηκε με την ομαδοσυνεργατική μέθοδο διδασκαλίας. Εξηγήθηκαν τα βήματα της δραστηριότητας στην ολομέλεια και στην συνέχεια τα παιδιά χωρίστηκαν σε ομάδες των τεσσάρων ατόμων. Κάθε ομάδα αναλάμβανε να ολοκληρώσει μια εργασία στον εννοιολογικό χάρτη (π.χ. μία ομάδα να ολοκληρώσει το κεντρικό σημείο του χάρτη, δηλαδή τον κύκλο με την λέξη του θέματος του εννοιολογικού χάρτη, στο παράδειγμά μας την λέξη “μουσείο”, μια άλλη ομάδα να τοποθετήσει ένα στοιχείο σε μια από τις ακτίνες του χάρτη, για παράδειγμα ένα άγαλμα κ.α.).

Συντάκτρια: Κυριακή Φαρδή

Στο νηπιαγωγείο μας γίνονται πολλές δράσεις και δραστηριότητες που έχουν σχέση με το θέατρο: παρακολουθούμε θεατρικές παραστάσεις για παιδιά με την πρώτη ευκαιρία, διοργανώνουμε μικρές παραστάσεις με αφορμή τις γιορτές στο νηπιαγωγείο (εθνικές γιορτές, γιορτή Χριστουγέννων, γιορτή λήξης του σχολικού έτους κ.ά.). Το παιχνίδι ρόλων, το θεατρικό παιχνίδι και το κουκλοθέατρο μας βοηθούν να ενσωματώσουμε δημιουργικές δραστηριότητες στο καθημερινό πρόγραμμα του νηπιαγωγείου.

Η 27η Νοεμβρίου καθιερώθηκε από το 2008 ως Παγκόσμια Μέρα για το θέατρο στην εκπαίδευση (δείτε εδώ). Με αφορμή αυτήν τη μέρα δημιουργήσαμε την δική μας αφίσα για το θέατρο με τα γράμματα και τις παρατηρήσεις των παιδιών.

Παρατηρήσαμε εικόνες για τα ανοιχτά και τα κλειστά θέατρα, εντοπίσαμε τις διαφορές τους. Τα παδιά  είπαν χαρακτηριστικά ότι τα ανοιχτά θέατρα έχουν ουράνο (προφανώς εννοούσαν ότι από τα ανοιχτά θέατρα οι θεατές μπορούν να δουν τον ουρανό), ενώ τα κλειστά δεν έχουν.  Παρατηρήσαμε, επίσης, εικόνες με σκοπό να αντιληφθούν τα παιδιά τον θεατρικό χώρο (την σκηνή, τις θέσεις των θεατών, την αυλαία κ.ά.).

Στην συνέχεια, επικολλήσαμε τις φωτογραφίες και τα παιδιά έγραψαν μία λεζάντα για κάθε φωτογραφία δημιουργώντας την δική τους ξεχωριστή αφίσα για την Παγκόσμια Ημέρα για το θέατρο στην εκπαίδευση.

Η γραφή των παιδιών ήταν “αναδυόμενη”: πρόκειται για ομαδική εργασία κατά την οποία κάθε παιδί γράφει από μια λέξη ή μια φράση με τον τρόπο που μπορεί.

Κάποια παιδιά ζήτησαν να ακούν το γράμμα από τη νηπιαγωγό φωνολογικά (π.χ. α, β, κ.ά.) και να γράφουν, άλλα να τους δείχνει η νηπιαγωγός το γράμμα από λέξεις που υπάρχουν σε πίνακες ανάρτησης του νηπιαγωγείου, άλλα άκουγαν την λέξη και έβρισκαν τα γράμματά της ένα προς ένα μόνα τους. Κάποια παιδιά ζητούσαν από την νηπιαγωγό να τους πει την λέξη με την πραγματική ορθογραφία (έτσι έγραφαν τις λέξεις “όπως τις γράφουν οι μεγάλοι”), ενώ κάποια άλλα παιδιά έγραψαν την λέξη που ήθελαν με την δική τους ορθογραφία.

Η δραστηριότητα αυτή αποτελεί, επίσης, μέρος της προετοιμασίας μας για την παρακολούθηση της παιδικής θεατρικής παράστασης: “Η ιστορία πριν και μετά το παραμύθι Hansel and Gretel” (από τις θεατρικές παραγωγές “Τεχνόκοσμος”) στο Δημοτικό Θέατρο Αμπελοκήπων.

Μερικές στιγμές από την δημιουργία της αφίσας μπορείτε να δείτε στις επόμενες φωτογραφίες.

Συντάκτρια: Κυριακή Φαρδή

Ο Στρατής Ελευθεριάδης (TERIADE) υπήρξε μυτιληνιός κοσμοπολίτης εκδότης και κριτικός της τέχνης (1897-1983). Το Τελλόγλειο Ίδρυμα Τεχνών του ΑΠΘ τον τιμά κατά τη διάρκεια του εκπαιδευτικού έτους 2014-2015 κι εμείς είχαμε την ευκαιρία να το επισκεφτούμε με σκοπό να δούμε από κοντά σημαντικά έργα που ανήκουν στη συλλογή του.

Ο Στρατής Ελευθεριάδης συνέβαλε στην ανακάλυψη του ζωγράφου Θεόφιλου και στη διάδοση του έργου του. Στο πλαίσιο της έκθεσης “Τιμή στον Τεριάντ” (του Τελλόγλειου) φιλοξενούνται έξι πίνακες του Θεόφιλου και συγκεκριμένα οι: “Κωνσταντίνος Παλαιολόγος (1933)”, “Βασιλιάς της Ινδίας” (1870-1934), “Η Άρκτος χορεύουσα” (1933), “Αρχαία Ανθοπώλις” (1930), “Θεόδωρος Καραπάτης” (1932), “Έλληνας αγωνιστής” (1870-1934).

Ο ζωγράφος Θεόφιλος είναι γνωστός στα παιδιά του νηπιαγωγείου καθώς οι αναφορές στους πίνακές του είναι συχνές ανάλογα με τα θέματα που διαπραγματεύομαστε. Ένας γνωστός του πίνακας τον οποίο γνωρίζουν τα παιδιά από την αρχή του σχολικού έτους όταν αναφερόμαστε στις καλλιέργειες και, ειδικά, στην καλλιέργεια της Ελιάς είναι αυτός που απεικονίζει το μάζεμα των ελαιών.

Την επίσκεψή μας στο Τελλόγλειο συνδυάσαμε με: α) τις αναφορές μας στους πίνακες του Θεόφιλου, β) με την γνωριμία των παιδιών με στοιχεία καθημερινής ζωής από την εποχή του 1821 όπως οι ενδυμασίες και έννοιες από την εποχή εκείνη όπως ο “αγώνας” και οι “αγωνιστές” (επειδή η επίσκεψη έγινε μερικές μέρες πριν από την Εθνική Επέτειο και υπήρχαν σχετικοί πίνακες στην έκθεση) και γ) με το εκπαιδευτικό πρόγραμμα που εφαρμόζεται από την αρχή του σχολικού έτους σχετικά με τον ψηφιακό γραμματισμό των παιδιών.

Συνοπτικά οι δραστηριότητες που συσχετίζονται με την επίσκεψη μπορεί να χωριστούν σε τρία μέρη:

1) Δραστηριότητες πριν την επίσκεψη όπως γνωριμία των παιδιών με έργα του Θεόφιλου ανάλογα με τα θέματα του νηπιαγωγείου και γνωριμία των παιδιών με το χώρο του Τελλόγλειου Ιδρύματος μέσα από την ιστοσελίδα του, ώστε να υπάρχει μία αρχική εικόνα για τον χώρο και τον τρόπο έκθεσης των έργων σ’ αυτόν, τα είδη των έργων και τον τρόπο εφαρμογής του εκπαιδευτικού προγράμματος.

2) Παρακολούθηση του εκπαιδευτικού προγράμματος του μουσείου όπως σχεδιάστηκε και εφαρμόστηκε από από τις μουσειοπαιδαγωγούς (τις Κες Ιφιγένεια Μποτσάκη και Χρύσα Τιφτίκογλου) τις οποίες ευχαριστούμε θερμά επειδή κράτησαν αμείωτο το ενδιαφέρον των παιδιών.

3) Δραστηριότητες μετά την επίσκεψη όπως γνωριμία με τις παραδοσιακές ενδυμασίες , γνωριμία με έργα του Θεόφιλου που έχουν ως θέμα τους στοιχεία από την εποχή του 1821 (όπως ο πίνακας “Ο Ρήγας και ο Κοραής υποβαστάζει την Ελλάδα”).

Συμπληρωματικά αναφέρουμε ότι τα παιδιά είχαν την ευκαιρία να γνωρίσουν την ιστορία του βασιλιά Υμπύ και να φωτογραφηθούν με μία διαδραστική τεχνική μπροστά στο έργο του (“να μπουν μέσα στο έργο”). Γνώρισαν, επίσης, την ιστορία του ποιμενικού μυθιστορήματος “Δάφνις και Χλόη”. Για την ταυτότητα των έργων παραθέτουμε τις επόμενες φωτογραφίες (τα ίδια τα έργα δεν μπορούμε να τα δημοσιεύσουμε επειδή σεβόμαστε τους περιορισμούς που θέτουν τα μουσεία για τη λήψη φωτογραφιών καθώς και τα πνευματικά δικαιώματα των έργων).

 Φωτογραφίες από την επίσκεψη

Το νηπιαγωγείο μας επισκέφτηκε ειδική παιδοδοντίατρος στο πλαίσιο του εκπαιδευτικού προγράμματος με θέμα το σώμα και τα δόντια. Μίλησε στα παιδιά για το στόμα και τα δόντια, την υγιεινή των δοντιών, τον τρόπο καθαρισμού και τη σημασία της επίσκεψης στον/στην οδοντίατρο. Χρησιμοποίησε ειδικά εκμαγεία, ώστε να κατανοήσουν τα παιδιά την ανατομία του στόματος και των δοντιών καθώς και τον τρόπο χρήσης της οδοντόβουρτσας και της οδοντόκρεμας. Την ευχαριστούμε θερμά για τον παραστατικό και ευγενικό της τρόπο που κράτησε ζωηρό το ενδιαφέρον των παιδιών με αποτέλεσμα να αποκτήσουν ένα αίσθημα ευθύνης για την περιποίηση των δοντιών τους.

Στιγμιότυπο από την παρουσίαση της γιατρού

Το βιβλίο “Ο Σοκολάκης και η Ζαχαρούλα” που βοήθησε τα παιδιά να κατανοήσουν τις βλάβες που προκαλούν τα γλυκά στα δόντια.

Ο εννοιολογικός χάρτης με τις γνώσεις που απέκτησαν τα παιδιά από τις δραστηριότητες με θέμα τα δόντια.

Μερικές από τις ζωγραφιές των παιδιών που θα μπουν στο “τετράδιο” του νηπιαγωγείου με θέμα την υγιεινή των δοντιών.