Αρχείο ημέρας 9 Νοεμβρίου 2012
σχολείο και οικογένεια
Παιδείας Απάνθισμα
Δέκα μεγάλοι παιδαγωγοί και θεωρητικοί της εκπαίδευσης των τελευταίων 100 χρόνων | Παιδείας Απάνθισμα
Πώς διαβάζουμε ή αφηγούμαστε παραμύθια στα παιδιά
Γράφει ο Δρ. Στέλιος Πελασγός
(ιστορητής, παιδαγωγός, συγγραφέας και καλλιτεχνικός διευθυντής του Διεθνούς Φεστιβάλ Αφήγησης και Τεχνών του Λόγου Κοζάνης).
Το παραμύθι και η ανάγνωσή του πρέπει να είναι ένα αναπόσπαστο κομμάτι του καθημερινού μας προγράμματος με το παιδί. Τα παραμύθια παραδοσιακά ξεκινούν με το υποσχόμενο «Μια φορά και έναν καιρό» και τελειώνουν με το αισιόδοξο «Έζησαν αυτοί καλά και εμείς καλύτερα». Ανάμεσα στα δυο υπάρχει ένα πλήθος από νοήματα, μηνύματα και οφέλη για τον μικρό αναγνώστη.
 |
| φροντίζουμε η γλώσσα και τα νοήματα του να είναι πλούσια και όχι «παιδικά» και απλοποιημένα |
Για την αφήγηση μιας ιστορίας στο παιδί έχουμε τις εξής εναλλακτικές επιλογές: την προφορική αφήγηση ή την μεγαλόφωνη ανάγνωση.
– Προφορική αφήγηση είναι η διήγηση παραδοσιακής, λόγιας ή αυτοσχεδιαστικής ιστορίας χωρίς την παρουσία βιβλίου ή άλλου βοηθήματος.
– Μεγαλόφωνη ανάγνωση είναι η ανάγνωση του βιβλίου, έτσι ώστε να ακούγεται, με δυνατή φωνή.
Η τέχνη της αφήγησης
Μια αφήγηση γίνεται ιδιαίτερη με την αγάπη και την τρυφερότητα του αφηγητή. Ακόμα και στην περίπτωση που το παραμύθι μπορεί να είναι λίγο τρομακτικό και να προκαλεί φόβο στο παιδί, με την αγάπη και την τρυφερότητα όλα θα ξεπεραστούν και θα «ζήσουν αυτοί καλά και εμείς καλύτερα».
Πώς διαβάζουμε ή αφηγούμαστε παραμύθια στα παιδιά
– Zούμε τη χαρά, τον φόβο, την ανασφάλεια και τον ενθουσιασμό κάθε ήρωα, καλού ή κακού. Με την ταύτιση αυτή, τα ίδια συναισθήματα θα μεταδίδονται και στον ακροατή.
– Δεν χρειάζεται ούτε να κραυγάζουμε, ούτε να φοράμε περίεργα καπέλα. Οι τεχνικές είναι για όσους δεν έχουν σχέση με το κοινό τους.
– Δεν διαβάζουμε το παραμύθι για πρώτη φορά εκείνη τη στιγμή. Το έχουμε διαβάσει μόνοι μας προτού ξεκινήσουμε την αφήγηση.
– Στην περίπτωση που χρειαστεί να διαβάσουμε ένα παραμύθι από βιβλίο, φροντίζουμε έτσι ώστε η γλώσσα και τα νοήματα του να είναι πλούσια και όχι «παιδικά» και απλοποιημένα.
– Διαλέγουμε ειδικό χρόνο και τόπο. Μια γωνιά απόλυτα ήσυχη και μισοσκότεινη. Μια στιγμή της ημέρας ήρεμη. Καθιερώνουμε τον τόπο και τον χρόνο της αφήγησης ή της ανάγνωσης. Μην ξεχνάμε ότι τα παιδιά λατρεύουν την επανάληψη.
– Μετά την αφήγηση, σιωπούμε. Μόνο στη σιωπή μπορεί να δράσει το ίδιο το παραμύθι και τα σύμβολά του, η ενίσχυση της σχέσης γονιού-παιδιού, η τρυφερότητα της αφήγησης. Κάθε άλλη ενέργεια μετατρέπει τον γονιό σε δάσκαλο και το παιδί σε μαθητή, κλονίζει τη σχέση τρυφερότητας και την εμπιστοσύνη του παιδιού και διαφθείρει τη σχέση με το κυνήγι του χρήσιμου και του αποδοτικού.
Η ώρα του παραμυθιού
Το παραμύθι και η ανάγνωσή του πρέπει να είναι ένα αναπόσπαστο κομμάτι του καθημερινού μας προγράμματος με το παιδί. Πρέπει να υπάρχει η ώρα του παραμυθιού. Η ώρα αυτή είναι η ώρα που
μετατρέπεται σε σύμβολο κάθε καλό και κακό συμβάν της μέρας, η ώρα της αναπόλησης, της ψύχραιμης αναφοράς.
μετατρέπεται σε σύμβολο κάθε καλό και κακό συμβάν της μέρας, η ώρα της αναπόλησης, της ψύχραιμης αναφοράς.
Υπάρχουν κατάλληλες ώρες για την ανάγνωση ενός παραμυθιού;
Δεν υπάρχουν κατάλληλες ώρες για την ανάγνωση του παραμυθιού. Συνήθως οι πιο κατάλληλες ώρες είναι οι απογευματινές ή οι βραδινές πριν τον ύπνο. Πριν τον ύπνο όμως, δεν μπορούμε να πούμε πολύ τρομακτικά παραμύθια (χρειάζονται οπωσδήποτε και αυτά, αλλά άλλη ώρα).
Πώς επιλέγουμε παραμύθια;
Δεν επιλέγουμε ποτέ ένα παραμύθι επειδή αρέσει σε εμάς, επειδή διαφημίζεται στην τηλεόραση ή έχει γίνει της μόδας. Η επιλογή πρέπει να γίνει από κοινού με το παιδί μας. Έτσι, όχι μόνο θα ικανοποιηθεί από το αποτέλεσμα, αλλά και θα καλλιεργηθεί η μεταξύ μας σχέση.
Υπάρχουν ακατάλληλα παραμύθια ή παιδικά βιβλία;
Ακατάλληλα μπορεί να θεωρηθούν τα παραμύθια ή τα βιβλία που δεν έχουν αίσιο τέλος. Παραμύθια που το τέλος τους δεν είναι «ευτυχισμένο», είναι ακατάλληλα για παιδιά κάτω των δώδεκα ετών. Βιβλία εμπορικά που χρησιμοποιούν την γλώσσα της τηλεόρασης και βιβλία που βαραίνουν τα παιδιά με γνώση χωρίς να τους προσφέρουν στην ουσία τίποτα, θεωρούνται επίσης ακατάλληλα.
Αρκετές φορές οι ηλικίες που αναγράφονται στο οπισθόφυλλο ενός βιβλίου δεν είναι ιδιαίτερα αξιόπιστες για την επιλογή μας. Το καλύτερο μέρος για να αποκτήσουμε κριτήρια επιλογής είναι οι δημόσιες παιδικές βιβλιοθήκες. Από τις βιβλιοθήκες μπορούμε να μάθουμε να επιλέγουμε όταν θα πάμε στο βιβλιοπωλείο.
Υπάρχουν ακατάλληλα παραμύθια ή παιδικά βιβλία;
Ακατάλληλα μπορεί να θεωρηθούν τα παραμύθια ή τα βιβλία που δεν έχουν αίσιο τέλος. Παραμύθια που το τέλος τους δεν είναι «ευτυχισμένο», είναι ακατάλληλα για παιδιά κάτω των δώδεκα ετών. Βιβλία εμπορικά που χρησιμοποιούν την γλώσσα της τηλεόρασης και βιβλία που βαραίνουν τα παιδιά με γνώση χωρίς να τους προσφέρουν στην ουσία τίποτα, θεωρούνται επίσης ακατάλληλα.
Αρκετές φορές οι ηλικίες που αναγράφονται στο οπισθόφυλλο ενός βιβλίου δεν είναι ιδιαίτερα αξιόπιστες για την επιλογή μας. Το καλύτερο μέρος για να αποκτήσουμε κριτήρια επιλογής είναι οι δημόσιες παιδικές βιβλιοθήκες. Από τις βιβλιοθήκες μπορούμε να μάθουμε να επιλέγουμε όταν θα πάμε στο βιβλιοπωλείο.
Ποια είναι τα οφέλη του παραμυθιού;
– Διασκέδαση: Το παιδί μαθαίνει από μικρό πώς μπορεί μέσα από την όμορφη και ευφάνταστη χρήση του λόγου να λαμβάνει απόλαυση και να διασκεδάζει.
– Άγχη και φοβίες: Μέσα από την πλοκή του παραμυθιού και συνήθως την μάχη μεταξύ καλού και κακού, το παιδί διαβεβαιώνεται πως ακόμα και οι πιο μικροί και ασήμαντοι μπορούν με βοήθεια και σωστή δράση να αντιμετωπίσουν ακόμα και τους…δράκους.
– Οδηγός ψυχικής ολοκλήρωσης: Ο ήρωας ή η ηρωίδα μέσα από περιπέτειες ή και σφάλματα, ακολουθούν τα απαραίτητα στάδια για την ψυχική ολοκλήρωση. Μέσω αυτών, οδηγείται και το παιδί με τη σειρά του στην ψυχική του ολοκλήρωση.
– Φαντασία: Το παραμύθι με τις λίγες λέξεις του και τα σύμβολα του χωρίς πολλές εικόνες και ήχους αναπτύσσουν την μυθοπλαστική και εικονοπλαστική ικανότητα των παιδιών.
– Σχέση γονέα–παιδιού: Μέσα από τα σύμβολα του παραμυθιού λέγονται πράγματα που το παιδί θα δίσταζε πιθανόν να εκφράσει. Αποδεικνύεται πως ο γονιός μπορεί να αποδεχτεί και να κατανοήσει κάθε φόβο ή ενθουσιασμό του παιδιού του.
– Αξίες: Το παιδί αρχίζει να αναπτύσσει την εμπιστοσύνη του στις ηθικές και τις κοινωνικές αξίες.
Ευχαριστούμε για την συνεργασία του το Εργαστήρι Μαιρηβή
Πηγή: paixnidokouto
Τι πρέπει να κάνετε όταν τα παιδιά σας είναι θύματα ενδοσχολικής βίας; – iPaideia: Όλη η παιδεία σε ένα site!
Μόνο ο δάσκαλος μετράει
Τα καλύτερα εκπαιδευτικά συστήματα στρατολογούν συστηματικά τους πιο προικισμένους για να τους εντάξουν στο εκπαιδευτικό προσωπικό…
Η ποιότητα της πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης σε μια χώρα δεν εξαρτάται ούτε από τις κρατικές δαπάνες, ούτε από το μέγεθος της τάξης, ούτε από τον «προοδευτικό» χαρακτήρα των εκπαιδευτικών μεταρρυθμίσεων! Εξαρτάται από έναν και μοναδικό παράγοντα: την ποιότητα του εκπαιδευτικού προσωπικού.
Τα επιτυχημένα εκπαιδευτικά συστήματα στον κόσμο είναι εκείνα που καταφέρνουν να εντάσσουν στο διδακτικό τους προσωπικό τους πιο ταλαντούχους. Αυτό είναι το συμπέρασμα στο οποίο καταλήγει η έρευνα την οποία έκανε η γνωστή εταιρεία συμβούλων McKinsey. Στόχος της ογκώδους έρευνας -που πραγματοποιήθηκε τα έτη 2000 με 2007- ήταν να εντοπίσει τους παράγοντες εκείνους που παίζουν τον καθοριστικό ρόλο στην ποιότητα της πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας παιδείας.
Παίρνοντας ως άξονα αναφοράς τις επιδόσεις των διάφορων εκπαιδευτικών συστημάτων στον κόσμο -όπως προκύπτει από τη γνωστή έκθεση Piza του ΟΟΣΑ καθώς και άλλες ανάλογες μελέτες- καθώς και συνεντεύξεις με πάνω από 100 ειδικούς, πολιτικούς και εκπαιδευτικούς σε όλο τον κόσμο, η έρευνα της McKinsey προσπάθησε να εντοπίσει τα κοινά στοιχεία τα οποία έχουν όλα τα top εκπαιδευτικά συστήματα- όπως της Φινλανδίας, της Σιγκαπούρης, της Νότιας Κορέας κ.λπ. Ενα από τα πρώτα συμπεράσματα της έρευνας είναι ότι οι δαπάνες για την παιδεία καθώς και το μέγεθος της τάξης δεν φαίνεται να παίζουν ουσιαστικό ρόλο στις επιδόσεις των μαθητών.
Μεταξύ των ετών 1980 και 2005, οι δημόσιες εκπαιδευτικές δαπάνες στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση στις ΗΠΑ ανά μαθητή αυξήθηκαν κατά (αποπληθωρισμένο) 73%. Την ίδια περίοδο οι ΗΠΑ προσέλαβαν περισσότερους δάσκαλους/καθηγητές με αποτέλεσμα η αναλογία εκπαιδευτικών/μαθητών να μειωθεί κατά 18%. Το μέγεθος των τάξεων στις ΗΠΑ το 2005 ήταν το μικρότερο στην ιστορία της χώρας. Όμως οι επιδόσεις των μαθητών το 2005 παρέμειναν στα επίπεδα του 1980. Ανάλογα είναι και τα αποτελέσματα και σε άλλες χώρες. Μεταξύ των ετών 1995-2004 χώρες όπως η Νέα Ζηλανδία, η Αυστραλία, η Σουηδία, η Νορβηγία, η Ολλανδία και η Ιαπωνία αύξησαν θεαματικά τις δαπάνες τους για την παιδεία. Ομως οι μέσες επιδόσεις των παιδιών στα μαθηματικά ηλικίας 13 και 14 ετών, είτε παρέμεναν οι ίδιες είτε χειροτέρευσαν.
Τα τελευταία έτη κάθε χώρα στον ΟΟΣΑ αύξησε τον αριθμό του εκπαιδευτικού προσωπικού σε σχέση με τον αριθμό των μαθητών. Όμως όλες οι έρευνες δείχνουν ότι η μείωση του μεγέθους της τάξης δεν έχει σημαντικές επιπτώσεις στις επιδόσεις των μαθητών. Από τις 112 μελέτες, μόνο οι 9 έδειξαν ότι υπάρχει ένας θετικός συσχετισμός. Οι άλλες 103 βρήκαν είτε ότι δεν υπάρχει καμιά σχέση είτε ότι υπάρχει αρνητική σχέση -δηλαδή η μείωση του αριθμού των μαθητών σε μια τάξη όχι μόνο δεν βελτιώνει τις επιδόσεις αλλά ενίοτε τις χειροτερεύει. Η εξήγηση είναι απλή: στο βαθμό που η μείωση του μεγέθους των τάξεων σημαίνει περισσότερους καθηγητές, αυτό συνεπάγεται -με σταθερό το επίπεδο των δαπανών- αφ’ ενός λιγότερα χρήματα για κάθε καθηγητή και αφετέρου -και αυτό είναι το πιο σημαντικό- μειωμένες απαιτήσεις στην επιλογή του διδακτικού προσωπικού.
Ο κυριότερος παράγοντας που φαίνεται να επηρεάζει τις μαθητικές επιδόσεις είναι η ποιότητα του εκπαιδευτικού προσωπικού. …
Διάφορες μελέτες που λαμβάνουν υπόψη τους όλους τους παράγοντες δείχνουν ότι οι μαθητές που διδάσκονται από καλούς εκπαιδευτικούς θα προχωρήσουν με τριπλάσια ταχύτητα από ό,τι μαθητές με κακούς εκπαιδευτικούς. Οι επιπτώσεις για τον μαθητή, σύμφωνα με την έκθεση, ενός χαμηλής ποιότητας δασκάλου στα πρώτα χρόνια του σχολείου, μπορεί όχι απλώς να είναι αρνητικές αλλά και μη αντιστρέψιμες. Οπως δείχνει μια σειρά ερευνών, οι μαθητές που δεν κάνουν αρκετή πρόοδο τα πρώτα χρόνια στο δημοτικό σχολείο, λόγω ενός κακού δασκάλου, έχουν ελάχιστες πιθανότητες να ανακάμψουν αργότερα.
Τα καλύτερα εκπαιδευτικά συστήματα στρατολογούν συστηματικά τους πιο προικισμένους για να τους εντάξουν στο εκπαιδευτικό προσωπικό.
Αυτό το επιτυγχάνουν μέσω της αυστηρής επιλογής των ατόμων που θα φοιτήσουν σε παιδαγωγικές ακαδημίες ή ανάλογα ιδρύματα. Τα καλύτερα εκπαιδευτικά συστήματα στον κόσμο στρατολογούν τους δασκάλους από το κορυφαίο 5%- 30% των αποφοίτων. Στην Κορέα από το 5%, στη Φινλανδία από το 10% και στο Χονγκ Κονγκ και τη Σιγκαπούρη από το 30%. Αντίστροφα τα κακά εκπαιδευτικά συστήματα συνήθως ελκύουν τους χειρότερους. Είναι χαρακτηριστικό ότι στη Μέση Ανατολή -όπου το επίπεδο της παιδείας είναι ιδιαίτερα χαμηλό- οι δάσκαλοι προέρχονται από το χειρότερο 30%. Το ίδιο παρεμπιπτόντως ίσχυε και μέχρι πρόσφατα στις ΗΠΑ!
Ένα άλλο χαρακτηριστικό στοιχείο των καλών εκπαιδευτικών συστημάτων είναι ότι δίνουν μεγάλη έμφαση στη σωστή επιλογή των ατόμων που θα αναλάβουν ηγετικό ρόλο στο σχολείο (διευθυντές, γυμνασιάρχες λυκειάρχες). Ολες οι έρευνες δείχνουν ότι χωρίς έναν αποτελεσματικό και ικανό ηγέτη, ένα σχολείο είναι αδύνατο να αναπτύξει μια κουλτούρα υψηλών προσδοκιών ή να προσπαθεί να επιτύχει συνεχή βελτίωση. Ο μοναδικός ρόλος και η μοναδική υποχρέωση του διευθυντή ενός σχολείου είναι να επιβλέπει την ποιότητα της διδασκαλίας του απασχολούμενου εκπαιδευτικού προσωπικού. Δεν έχει καμιά άλλη γραφειοκρατική υποχρέωση, έτσι ώστε να μπορεί να αφοσιωθεί απερίσπαστα στο έργο του, που είναι η βελτίωση της διδασκαλίας των υφισταμένων του.
Υποσημείωση: Από τις 122 μελέτες του ΟΟΣΑ, μόνο οι 9 έδειξαν ότι η μείωση των μαθητών ανά τάξη και η αύξηση καθηγητών βελτιώνει τις μαθητικές επιδόσεις. Οι άλλες 103 κατέγραψαν ως κυριότερο παράγοντα την ποιότητα του εκπαιδευτικού.
http://www.greekteachers.gr/
