Γ’ τάξη

Το μήνυμα της γιορτής

Την Παγκόσμια Ημέρα Παιδικού Βιβλίου καθιέρωσε η Διεθνής Οργάνωση Βιβλίων για τη Νεότητα (Ιnternational Board on Books for Young People – ΙΒΒΥ) το 1966.

Κάθε χρόνο, ένα διαφορετικό εθνικό τμήμα της οργάνωσης ετοιμάζει ένα μήνυμα και μια αφίσα για την ημέρα αυτή, τη γιορτή του βιβλίου, που διανέμονται σε όλο τον κόσμο. Το 2014, υπεύθυνο είναι το Τμήμα της Ιρλανδίας. Το μήνυμα έγραψε η πολυβραβευμένη Ιρλανδή συγγραφέας Siobhàn Parkinson. Έχει γράψει περισσότερα από 25 βιβλία, αρκετά από τα οποία έχουν μεταφραστεί σε πολλές γλώσσες. Την αφίσα φιλοτέχνησε η Niamh Sharkey, πολυβραβευμένη Ιρλανδή εικονογράφος, συγγραφέας και δημιουργός κινούμενων σχεδίων.

Γράμμα στα παιδιά του κόσμου
Συχνά οι αναγνώστες ρωτούν τους συγγραφείς πώς γίνεται και γράφουν τις ιστορίες τους – από πού έρχονται οι ιδέες; Από τη φαντασία μου, απαντάει ο συγγραφέας. Α, μάλιστα, μπορεί να πουν οι αναγνώστες. Αλλά πού είναι η φαντασία σας, και από τι είναι φτιαγμένη, και έχουν όλοι φαντασία; Α, λέει τότε ο συγγραφέας, η φαντασία είναι μέσα στο κεφάλι μου βέβαια, και είναι φτιαγμένη από εικόνες και λέξεις, αναμνήσεις και ίχνη από άλλες ιστορίες και λέξεις, κομμάτια από πράγματα και μελωδίες και σκέψεις και πρόσωπα και τέρατα και σχήματα και λέξεις, κινήσεις και λέξεις, κύματα και αραβουργήματα και τοπία και λέξεις, αρώματα και αισθήματα και χρώματα και ρίμες και μικρούς ήχους και ξαφνικούς θορύβους και γεύσεις και εκρήξεις ενέργειας και γρίφους και αύρες και λέξεις. Και στροβιλίζονται όλα εκεί μέσα και τραγουδούν κι αλλάζουν διαρκώς σαν να τα βλέπεις από καλειδοσκόπιο και αιωρούνται και κάθονται και σκέφτονται και τσιγκλούν το κεφάλι. Βέβαια, φαντασία έχει ο καθένας, διαφορετικά δε θα μπορούσαμε να ονειρευόμαστε. Η φαντασία του καθενός, ωστόσο, δεν έχει μέσα της το ίδιο υλικό. Στους μάγειρες ίσως περιέχει γεύσεις κυρίως και στους ζωγράφους χρώματα και σχήματα κυρίως. Όμως η φαντασία των συγγραφέων είναι γεμάτη κυρίως από λέξεις.

Με λέξεις λειτουργεί επίσης και η φαντασία εκείνων που διαβάζουν ή ακούν ιστορίες. Η φαντασία του συγγραφέα πλάθει και ανακατεύει και φτιάχνει ιδέες και ήχους και φωνές και χαρακτήρες και γεγονότα μέσα στην ιστορία· και η ιστορία είναι φτιαγμένη από λέξεις και μόνο, στρατιές από κουλουριαστά σημαδάκια που γεμίζουν τις σελίδες. Έρχεται τότε ο αναγνώστης και τα σημαδάκια ζωντανεύουν. Μένουν στη σελίδα, εξακολουθούν να μοιάζουν με στρατιές, αλλά τρεχοβολούν και στη φαντασία του αναγνώστη και ο αναγνώστης τώρα σχηματίζει και συνδέει έτσι τις λέξεις, ώστε η ιστορία να εκτυλίσσεται μέσα στο δικό του ή στο δικό της το κεφάλι, όπως έκανε κάποτε στο
κεφάλι του συγγραφέα.

Αυτός είναι ο λόγος που ο αναγνώστης είναι εξίσου σημαντικός για την ιστορία με τον συγγραφέα. Υπάρχει μόνο ένας συγγραφέας για κάθε ιστορία, υπάρχουν όμως εκατοντάδες ή χιλιάδες ή μπορεί και εκατομμύρια αναγνώστες, που διαβάζουν στη γλώσσα του συγγραφέα ή σε άλλες γλώσσες στις οποίες μπορεί να έχει μεταφραστεί. Χωρίς τον συγγραφέα η ιστορία δε θα είχε γεννηθεί ποτέ. Αλλά χωρίς τις χιλιάδες των αναγνωστών σε όλο τον
κόσμο, η ιστορία δε θα είχε ζήσει όλες τις ζωές που θα μπορούσε να ζήσει.

Κάθε αναγνώστης μιας ιστορίας έχει κάτι κοινό με κάθε άλλο αναγνώστη της. Ξεχωριστά ο καθένας, αλλά και μαζί κατά κάποιον τρόπο, ξαναδημιουργούν την ιστορία του συγγραφέα στη δική τους φαντασία – μια πράξη που είναι
ταυτόχρονα ιδιωτική και δημόσια, προσωπική και κοινή, ατομική και διεθνής. Και αυτό ίσως είναι ό,τι καλύτερο μπορούν να κάνουν οι άνθρωποι.

Συνεχίστε να διαβάζετε!

Μετάφραση: Λότη Πέτροβιτς-Ανδρουτσοπούλου